P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
Zdalnie sterowany regulator oświetlenia
Proponowane urzÄ…dzenie
umołliwia nie tylko zdalne
włączenie i wyłączenie
oświetlenia, ale takłe
Projekt
pÅ‚ynnÄ… jego regulacjÍ.
Wystarczy, Å‚e skorzystamy
z popularnego pilota 089
zdalnego sterowania, aby
wyłącznik oświetlenia
znalazÅ‚ siÍ w zasiÍgu
naszej rÍki.
i wyłączania oświetlenia. Włą-
czenie odbywa siÍ poprzez na-
ciÅ›niÍcie dowolnego klawisza,
natomiast wyÅ‚Ä…czenie nastÍpu-
dalnego na rÛwne pola. DziÍki je jedynie za pomocÄ… klawiszy
temu uzyskano liniowy przy- 0..9. Kałdym przyciskiem
rost mocy (w dziesiÍciostop- oznaczonym symbolem ì+î
Zastosowanym w projekcie niowej skali), co jednocześnie (głos +, program +, nasycenie
ürÛdÅ‚em kodowanych sygna- przekÅ‚ada siÍ na liniowÄ… zmia- +, jaskrawośĘ +, basy +, sop-
Å‚Ûw podczerwienijest pilot od nÍ wartoÅ›ci natÍÅ‚enia Å›wiatÅ‚a. rany +itp.)zwiÍkszanejest na-
dowolnego, wspÛÅ‚czesnego te- tÍÅ‚enie oÅ›wietlenia, natomiast
lewizora, pracujący w standar- Schemat ideowy kałdym przyciskiem oznaczo-
dzie kodowania RC5. KaÅ‚de i opis dziaÅ‚ania nymsymbolemì-îjegozmniej-
naciÅ›niÍcie klawisza generuje Schemat elektryczny pro- szenie.
14-bitowy kod skÅ‚adajÄ…cy siÍ ponowanego ukÅ‚adu przedsta- DÅ‚uÅ‚sze przytrzymanie
z 2 bitÛw startu, bitu kontrol- wiono na rys. 2. MoÅ‚na w nim klawisza w pilocie powoduje
nego (zmieniajÄ…cego wartośĘ wyrÛÅ‚niĘ3 bloki: detektor pod- pseudoliniowÄ…(10 poziomÛw)
przy kaÅ‚dorazowym naciÅ›niÍ- czerwieni (SFH5110), ukÅ‚ad regulacjÍ natÍÅ‚enia. Po wyÅ‚Ä…-
ciu klawisza) 5 bitÛw adresu sterujÄ…cy (AT89C2051) i ukÅ‚ad czeniu oÅ›wietlenia za pomocÄ…
i 6 bitÛw komendy (rys. 1). wykonawczy (MOC3023, pilota, urzÄ…dzenie pomiÍta
W celu unikniÍcia wpÅ‚ywuza- BT136). Jako przetwornik pro- ostatnio ustawionÄ… wartośĘ
kÅ‚ÛceÒ na transmisjÍ stosuje mieniowania podczerwonego natÍÅ‚enia. OprÛcz tego prze-
siÍ kodowanie dwufazowe na sygnaÅ‚ elektryczny zastoso- widziano rÛwnieÅ‚ rÍczne ste-
z jednoczesnÄ… modulacjÄ… prze- wano popularny scalony od- rowanie, za pomocÄ… przycis-
syÅ‚anego sygnaÅ‚u podczerwo- biornik podczerwieni SFH5110 kÛw SW1 i SW2. PrzyciÅ›niÍ-
nego sygnaÅ‚em o czÍstotliwoÅ›- firmy Siemens, zawierajÄ…cy cie przycisku SW1 powodujÍ
ci 36kHz. Czas trwania w jednej obudowie fotodiodÍ wÅ‚Ä…czenie/wyÅ‚Ä…czenie oÅ›wiet-
sygnału odpowiadającego jed- PIN zintegrowaną z soczewką, lenia, przycisk SW2 słuły na-
nemu bitowi wynosi 1,778ms, wzmacniacz selektywny i de- tomiast do regulacji natÍÅ‚e-
a odstÍp pomiÍdzy kolejnymi modulator. Na wyjÅ›ciu ukÅ‚adu nia. Regulacja odbywa siÍ za-
kodami okoÅ‚o 114ms. SFH5110 w momencie odebra- wsze od najwiÍkszej wartoÅ›ci
Do regulacji natÍÅ‚enia nia zmodulowanego sygnaÅ‚u natÍÅ‚enia do najmniejszej,
oÅ›wietlenia zastosowano regu- podczerwieni pojawia siÍ sze- przyczym kolejne przyciÅ›niÍ-
lacjÍ fazowÄ… (zmiana opÛünie- regowociÄ…g bitÛw nadawanego cie przycisku SW2, przy mi-
nia wÅ‚Ä…czenia obciÄ…Å‚enia po kodu (poziomy TTL). Jako de- nimalnym natÍÅ‚eniu, powo-
ìprzejÅ›ciuî napiÍciasieci przez tektorkodÛw nadawanychz pi- duje maksymalny wzrost war-
zero), pozwalajÄ…cÄ… na peÅ‚nÄ… lota zastosowano bardzo popu- toÅ›ci natÍÅ‚enia oÅ›wietlenia.
kontrolÍ mocy oddawanej do larny jednoukÅ‚adowy mikro- Detektor przejÅ›cia przez ze-
obciąłenia. W proponowanym komputer AT89C2051firmy At- ro stanowi jedno z wejśĘ mik-
urządzeniu zastosowano 10 mel. Wyjście odbiornika pod- rokontrolera, podłączone dosie-
stopni regulacji, ktÛre w peÅ‚ni czerwieni doÅ‚Ä…czono do wej- ci za poÅ›rednictwem R3, D4,
pozwalają dostosowaĘ wartośĘ ścia INT0 mikrokontrolera. Po D5, R4, T1. Dioda D5 zabezpie-
natÍÅ‚enia do wÅ‚asnych potrzeb. wykryciu bitu startu (opadajÄ…- cza tranzystor przed pojawie-
Aby regulacja przebiegaÅ‚a li- cego zbocza sygnaÅ‚u z odbior- niemsiÍ zbyt wysokiego napiÍ-
niowo, konieczne było podzie- nika) pobierane są kolejne cia na jego bazie, a dioda D4
lenie wartoÅ›ci skutecznej na- prÛbki (bity informacji). Po zabezpiecza go przed pojawie-
piÍcia sinusoidalnego na rÛw- odebraniu caÅ‚ej ramki transmi- niem siÍ napiÍcia zbyt niskie-
ne przedziały, co odpowiada syjnej, gdy format odczytanej go. Na wejściu P3.3jest poziom
podziaÅ‚owi przebiegu sinusoi- ramkijest poprawny, nastÍpuje niski, gdy napiÍciesieci wzroÅ›-
dekodowanie znaku i analiza, nie powyłej określonego pozio-
czy jest on nowym znakiem, mu i pozostaje tam prawie
czy powtÛrzonym. W zaleÅ‚noÅ›- przezcaÅ‚Ä… dodatniÄ… poÅ‚ÛwkÍsi-
ci od tego uruchamiana jest nusoidy. Podczas poÅ‚Ûwki
odpowiednia procedura steru- ujemnej wejście to pozostaje
jÄ…ca. Zapobiega to m.in. temu, w stanie jedynki logicznej.
aby przy dłułszym przytrzy- Elementem wykonaw-
maniu klawisza na pilocie, czym jest triak Tr1 sterowa-
Rys. 1.
uniknąĘ cyklicznego włączania ny za pomocą optotriaka.
Elektronika Praktyczna 8/2001
91
P R O J E K T Y C Z Y T E L N I K Ó W
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
R1: 10k&!/0,125W
R2: 100&!/0,125W
R3: 1M&!/0,25W
R4: 1k&!/0,125W
R5: 750&!/0,125W
R6, R7: 360&!/0,125W
Kondensatory
C1, C2: 22pF
C3: 47µF/10V
C4: 470nF/400V
C5: 100µF/10V
C6: 10nF/630V
Półprzewodniki
U1: AT89C2051 z programem
U2: SHF5110
U3: MOC3023
TR1: Triak BTA10/600B
D1, D2, D4, D5: 1N4007
D3: dioda Zenera 5,6V/1W
Różne
Q1: rezonator kwarcowy
11,059MHz
SW1, SW2: mikrowłączniki
CON1, CON2: gniazda ARK2
Rys. 2.
RozwiÄ…zanie takie upraszcza zamyka obwÛd dla ujemnych WiÍkszośĘ elementÛw (re-
znacznie konstrukcjÍ obwodu poÅ‚Ûwek napiÍcia zasilajÄ…ce- zystory i diody) wlutowano
sterującego oraz zapewnia go, pozwalając na rozładowa- w pozycji pionowej, co pozwo-
Rys. 3.
izolacje galwanicznÄ… pomiÍ- nie kondensatora C4. Dioda liÅ‚o znacznie zminimalizowaĘ
dzy triakiem a mikrokontro- D2 peÅ‚ni rolÍ prostownika rozmiary obwodu drukowanego.
lerem. Elementy R8 i C6 peÅ‚- jednopoÅ‚Ûwkowego. Tak wy- UkÅ‚ad detektora podczerwieni
niÄ… funkcjÍ filtru przeciwza- prostowane napiÍcie podawa- wlutowano na dośĘ dÅ‚ugichkoÒ-
kÅ‚Ûceniowego. ne jest na diodÍ Zenera D3, cÛwkach,a nastÍpnie wygiÍtogo
ObwÛd zasilania ukÅ‚adu ktÛra ogranicza wartośĘ na- o kÄ…t 90o nad ukÅ‚ad U1.
skÅ‚ada siÍ z elementÛw R2, piÍcia do 5,6V. Uwaga: ukÅ‚ad zasilanyjest
C4, D1, D2, D3. Rezystor R2 bezpośrednio z sieci energe-
ogranicza udar prÄ…dowy MontaÅ‚ i uruchomienie tycznej, wiÍc istnieje duÅ‚e
w momencie wÅ‚Ä…czenia urzÄ…- UkÅ‚ad zmontowano na prawdopodobieÒstwo, Å‚e na
dzenia do sieci. WartośĘ po- płytce drukowanej przedsta- wszystkichelementach układu
jemnoÅ›ci C4 (XL= 1/2 fC) wionej na wkÅ‚adce wewnÄ…trz moÅ‚e pojawiĘ siÍ niebezpiecz-
ustala maksymalny pobÛr numeru. Schemat montaÅ‚owy ne dla Å‚ycia napiÍcie sieci.
prądu obciąłenia. Dioda D1 płytki pokazano na rys. 3. Robert Froniewski
Elektronika Praktyczna 8/2001
Elektronika Praktyczna 2/98
92