Chemia i środowisko
Wiele osób uważa chemię jak i przemysł chemiczny za szkodliwy dla środowiska
naturalnego. Jednakże wiele z nowych rozwiązań czy też odkrycia naukowe w dziedzinie
chemii pomagają nam tworzyć materiały i rozwiązania bardziej przyjazne
środowisku. Badania naukowe w obszarze biologii i chemii pokazały, że procesy
przemysłowe w chemii jak i w petrochemii mogłyby odgrywać istotną rolę w
znajdowaniu rozwiązań dotyczących problemów środowiska naturalnego,
takich jak m.in. zmiany klimatyczne, zarządzanie odpadami, recykling,
efektywne wykorzystanie energii. Gdyby nie chemicy, być może nigdy nie
poznalibyśmy odpowiedzi na te pytania. Jednak, aby można było
zastosować alternatywne rozwiązania musiały zajść ogromne zmiany,
które mają miejsce w dalszym ciągu.
Chemicy pracują obecnie nad nowymi metodami, które są bardziej
zrównoważone i bardziej przyjazne środowisku, jednocześnie
pozwalając na utrzymanie wysokiego poziomu rozwoju gospodarki i
przemysłu. Oto niektóre przykłady takich działań:1
Odnawialne z
ródła energii
Odnawialne z
ródła energii (OZE) są ostatnio coraz częściej wykorzystywane. Główną
przyczyną tej rosnącej popularności jest nieszkodliwość OZE dla środowiska i ich
niewyczerpywalność. Cechy te odróżniają je od z
ródeł konwencjonalnych, których
eksploatacja jest główną przyczyną niepokojących zmian klimatu, i których światowe zasoby
prędzej czy póz
niej zostaną całkowicie wyczerpane. Perspektywa wyczerpania się wszystkich
tych surowców, jak również szkody, powodowane w środowisku
przez ich wykorzystywanie, sprawiają, że ludzie już teraz
poszukują alternatyw.2
Turbiny paliwowe i panele słoneczne
Stworzone zostały z materiałów wytworzonych przez przemysł
chemiczny. Skrzydła turbin wiatrowych w dużym stopniu zostały
wymienione na skrzydła zbudowane z poliestru wzmocnionego
włóknami szklanymi, dzięki czemu turbiny mogą stawiać czoła nawet najtrudniejszym
warunkom klimatycznym.
Efektywne wykorzystanie energii
Zużycie energii jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zmianę
klimatyczną. Większość energii, którą używamy, pochodzi z paliw kopalnianych, co oznacza,
że za każdym razem, kiedy ogrzewamy nasze mieszkanie lub oglądamy telewizję, emitujemy
dwutlenek węgla (CO2). Dlatego każdy z nas może dokonać pozytywnej zmiany dla klimatu
poprzez najbardziej efektywne wykorzystanie energii w życiu codziennym.
Nowe technologie oświetlenia
Są to technologie, które produkują światło zużywając mniejsze ilości energii
(takie jak Organiczne Diody Emitujące Światło - OLEDS). Diody OLED oferują
jeszcze bardziej przekonujące korzyści. W przeciwieństwie do
konwencjonalnych żarówek żarnikowych, nie stają się gorące w czasie emisji
światła i w konsekwencji następuje mniejsza utrata energii na drodze
wypromieniowania ciepła. Wyniki laboratoryjne pokazują, że nowe diody OLED
są pięciokrotnie bardziej skuteczne niż żarówki żarnikowe i do 50% bardziej wydajne w
porównaniu ze standardowymi lampami niskoenergetycznymi. Diody OLED zużywają dużo
mniej energii niż standardowe z
ródła światła, dlatego konsumenci będą mogli obniżyć
wydatki związane z opłatami za elektryczność.3
Ogniwa paliwowe
Gdy wykorzystywane są do zasilania samochodów czy motorów, wodorowe ogniwa
paliwowe zamiast wytwarzania szkodliwych oparów produkują wodę w postaci pary wodnej.
Biopaliwa
Transport paliw będących pochodnymi biomasy. Szeroki wachlarz produktów, z których
otrzymywana jest biomasa, do których zaliczyć można trzcinę cukrową, pestki winogron,
kukurydzę, słomę, odpadki zwierzęce i rolnicze, które mogą zostać przetworzone w paliwa
wykorzystywane w transporcie.
Dzięki zastosowaniu biopaliw możliwe jest zmniejszenie importu i zużycia ropy, co wpływa
korzystnie nie tylko na gospodarkę kraju, ale również ma znaczenie dla ekologii. Spalanie
biomasy nie powoduje, bowiem emisji tak dużej ilości szkodliwych pierwiastków, jak to ma
miejsce podczas spalania innych paliw. Nie produkuje się też przy tej okazji dodatkowego
dwutlenku węgla, ponieważ dwutlenek węgla wydzielający się przy spalaniu biomasy został
wytworzony w biosferze uwięziony w biomasie.4
Bioplastiki
Produkcja materiałów z plastiku przy wykorzystaniu produktów naturalnych, takich jak np.
rośliny, które podlegają następnie biodegradacji. Biomateriały zastępują też plastikowe
tworzywa służce do wykończenia wnętrz samochodów. Już niedługo bioplastiki pojawia się
także wewnątrz urządzeń elektronicznych. Prawdziwa biorewolucja dokona się jednak w
wytwarzanych z ropopochodnego polietylenu plastikowych opakowaniach, które nie ulegają
biodegradacji. Plastikowe torebki rozkładają się nawet 400 lat. Większość po jednorazowym
zużyciu zalega na wysypiskach śmieci. Rozwiązaniem problemu mogą okazać się właśnie
bioplastiki, na przykład mirel, który w przyszłym roku ma trafić na rynek. Nowe tworzywo
rozkłada się w ciągu zaledwie kilku dni dzięki mikroorganizmom żyjącym w odpadach
organicznych.5
1
Chemia i środowisko: szansa czy przeszkoda?, Xperimania. Od molekuł do materiałów. (pobrano dnia
27.04.2010)
2
Odnawialne z
ródła energii,Biomasa.org, http://www.biomasa.org/index.php?d=artykul&kat=67&art=66
3
Dioda elektroluminescencyjna, Dom z ogrodem, http://www.domzogrodem.pl/index.php/dom/owietlenie/3-
dioda-elektroluminescencyjna.html (pobrano dnia 27.04.2010)
4
Po co i z czego produkujemy biopaliwa?, Biopaliwa, http://www.biopaliwa.org/po-co-i-z-czego-produkujemy-
biopaliwa/ (pobrano dnia 27.04.2010)
5
Paweł Górecki Naturalne tworzywa sztuczne., Newsweek Polska,12.11.2007, rubryka: Nauka , strona: 74