4. ÅšWIADCZENIE PRACY.
Art. 2. [Definicja pracownika] Pracownikiem jest osoba zatrudniona na
podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej
umowy o pracÄ™.
Pracownik- inaczej osoba zatrudniona, osoba fizyczna pozostajÄ…ca w stosunku
pracy faktycznie i prawnie. Nie jest objęta statusem pracowniczym osoba, która
wprawdzie legitymuje się umową o pracę, ale nie świadczy pracy pod
kierownictwem. Jest natomiast pracownikiem ten, kto zawarł umowę cyw.-pr., lecz
jest objęty układem pracy charakterystycznym dla stosunku pracy. Może nim być
indywidualna osoba fizyczna, która ukończyła 18 rok życia, bądz
młodociany
(ukończony 16 rok życia). Pracownik musi posiadać zdolność do czynności
prawnych, a ponadto musi legitymizować się dobrym stanem zdrowia i mieć
odpowiednie kwalifikacje. Osoba taka musi mieć aktualne
orzeczenie stwierdzajÄ…ce stan zdrowia.
Art. 3. [Definicja pracodawcy] PracodawcÄ… jest jednostka organizacyjna,
choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli
zatrudniają one pracowników.
Pracodawca - inaczej podmiot zatrudniający pracowników; osoba fizyczna
lub osoba prawna, a także inna jednostka organizacyjna nie posiadająca
osobowości prawnej (a więc nie ma znaczenia stopień organizacji jednostki),
która spełniając pewne wymogi prawne i społeczne, zatrudnia pracowników,
koniecznie we własnym imieniu. Za pracodawcę, który jest jednostką
organizacyjną czynności z zakresu prawa pracy działania w sferze prawa pracy
podejmuje wyznaczona osoba bÄ…dz
jej organ.
Åšwiadczenie pracy na podstawie umowy o pracÄ™/
Zgodnie z art. 22 Kodeksu pracy przez nawiÄ…zanie stosunku pracy pracownik
zobowiązuje się do osobistego wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz
pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym
przez pracodawcÄ™, a pracodawca do zatrudniania pracownika za
wynagrodzeniem. Pracownik jest dobrowolnie podporzÄ…dkowany pracodawcy.
NawiÄ…zanie stosunku pracy to zawarcie umowy o pracÄ™.
ZawierajÄ…c umowÄ™ o pracÄ™, pracodawca ustala z pracownikiem rodzaj
umowy. Kodeks pracy wyróżnia kilka rodzajów umów o pracę:
·ð na okres próbny Umożliwia pracodawcy poznanie kwalifikacji nowo
zatrudnionej osoby, a pracownikowi daje możliwość oceny własnych
predyspozycji do danej pracy oraz umożliwia zapoznanie się z warunkami
i organizacją pracy w zakładzie. Zatrudnienie na tej podstawie nie może trwać
dłużej niż 3 miesiące;
·ð na czas okreÅ›lony Ma na celu nawiÄ…zanie stosunku pracy na z góry okreÅ›lony
czas. Ulega rozwiązaniu z upływem terminu wskazanego w umowie;
·ð na czas wykonania okreÅ›lonej pracy Zawierana, gdy nie da siÄ™ Å›ciÅ›le okreÅ›lić
czasu trwania powierzonej pracy, najczęściej przy pracach dorywczych
i sezonowych. Rozwiązuje się automatycznie w dniu ukończenia pracy;
·ð umowa na zastÄ™pstwo Stosowana, jeżeli zachodzi konieczność zastÄ…pienia
pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Umowa taka
rozwiązuje się z chwilą powrotu zastępowanego pracownika;
·ð umowa na czas nieokreÅ›lony Najkorzystniejsza dla pracownika, zapewnia
bowiem najszerszą ochronę przed zwolnieniem z pracy. Pracodawca może ją
wypowiedzieć tyko z uzasadnionych przyczyn, a w piśmie o wypowiedzeniu
musi je podać.
Umowa o pracę powinna zawierać wszystkie wymagane elementy, które są
niezbędne w celu ochrony praw pracownika, tj. (art. 29 ż 1 Kodeksu pracy)
·ð strony umowy,
·ð rodzaj umowy,
·ð datÄ™ jej zawarcia,
·ð warunki pracy i pÅ‚acy, w szczególnoÅ›ci:
-ð rodzaj pracy,
-ð miejsce wykonywania pracy,
-ð wynagrodzenie za pracÄ™ odpowiadajÄ…ce rodzajowi pracy, ze wskazaniem
składników wynagrodzenia,
-ð wymiar czasu pracy,
-ð termin rozpoczÄ™cia pracy.
Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została
zawarta w formie pisemnej, pracodawca powinien, najpóz
niej w dniu
rozpoczęcia pracy, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co
do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. (art. 129 ż1, art. 132 ż
1, art. 133 ż 1, art. 151 ż 3 Kodeksu pracy)
Umowa o pracÄ™ jest dla pracownika najkorzystniejszÄ… formÄ… zatrudnienia, daje
pracownikowi prawo m.in. do:
·ð urlopu wypoczynkowego  corocznego, nieprzerwanego i pÅ‚atnego;
·ð ochrony wynagrodzenia za pracÄ™  wypÅ‚acanego co najmniej raz w miesiÄ…cu
w stałym i ustalonym z góry terminie;
·ð pracy z zachowaniem norm czasu pracy.
Okresy wypowiedzenia
Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pracę zawartą
na:
·ð okres próbny - okres wypowiedzenia wynosi:
-ð 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
-ð 1 tydzieÅ„, jeżeli okres próbny jest dÅ‚uższy niż 2 tygodnie,
-ð 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiÄ…ce.
·ð czas nieokreÅ›lony - okres wypowiedzenia jest uzależniony od okresu
zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
-ð 2 tygodnie, jeżeli pracownik byÅ‚ zatrudniony krócej niż 6 miesiÄ™cy,
-ð 1 miesiÄ…c, jeżeli pracownik byÅ‚ zatrudniony co najmniej 6 miesiÄ™cy,
-ð 3 miesiÄ…ce, jeżeli pracownik byÅ‚ zatrudniony co najmniej 3 lata.
·ð czas okreÅ›lony dÅ‚uższy niż 6 miesiÄ™cy, pod warunkiem, ze strony
przewidziały w umowie taką możliwość. Rozwiązania umowy może tu
nastąpić za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedzenia.
(art. 32, 33, 34, 36 Kodeksu pracy)
Świadczenie pracy może być przedmiotem stosunków cywilnych,
powstających w wyniku zawarcia następujących umów:
-ð umowa zlecenie;
-ð umowa o dzieÅ‚o;
-ð umowa agencyjna.
Umowa-zlecenie
-ð Jest to umowa cywilnoprawna uregulowana w Kodeksie cywilnym (art. 734-775).
Przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej
dla dajÄ…cego zlecenie.
-ð Może być zawarta na czas wykonania zadania czyli na czas okreÅ›lony bÄ…dz

bezterminowa. Przepisy nie zastrzegają czasu wypowiedzenia umowy, każda
ze stron może ją wypowiedzieć w każdej chwili.
-ð Nie ma ograniczenia co do iloÅ›ci zawieranych umów.
Składki na ZUS płacone są obowiązkowo lub dobrowolnie i tak:
·ð w przypadku, gdy umowa zlecenia jest jedynym tytuÅ‚em do ubezpieczeÅ„
(jedyną posiadaną umową), obowiązkowo odprowadzane są składki
emerytalne, rentowe, zdrowotne oraz wypadkowe; chorobowe natomiast jest
płacone dobrowolnie;
·ð jeżeli ktoÅ› wykonuje jednoczeÅ›nie kilka umów zleceÅ„, obowiÄ…zkowo
odprowadza składki emerytalne i rentowe z jednej przez siebie wybranej
umowy, zaś składki na ubezpieczenie zdrowotne - od każdej umowy;
·ð jeżeli zleceniobiorca jest zatrudniony na umowÄ™ o pracÄ™ i z tego tytuÅ‚u jest
już ubezpieczony, to obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna;
Płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jest zawsze
zleceniodawca chyba, że zleceniobiorcą jest osoba prowadząca działalność
gospodarczą, wtedy sama opłaca za siebie składki.
Umowa zlecenia nie wlicza się do stażu pracy, jeżeli chodzi o urlopy, okres
wypowiedzenia, czy wysokość odpraw. Jeśli płacone były składki na ubezpieczenie
społeczne to zostanie jednak uwzględniona do wysokości emerytury.
Umowa o dzieło
Jest to umowa cywilnoprawna uregulowana w Kodeksie cywilnym (art. 627-646).
Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła,
a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. W ramach takiej umowy wykonuje się
jednorazowe świadczenie, po czym ulega ona rozwiązaniu. Może być zawarta
na czas określony, co powoduje, że przyjmujący zamówienie zostaje zobowiązany
do osiągnięcia określonego rezultatu w ściśle wyznaczonym czasie.
Nie odprowadza się składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, ale w wyniku
tego brak jest świadczeń urlopowych, chorobowych, zasiłku dla bezrobotnych, renty
i emerytury.
Czas przepracowany w trakcie takiej umowie nie jest wliczany do ogólnego stażu
pracy.
Umowa agencyjna (umowa pośrednictwa lub przedstawicielstwa)
Przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie własnej działalności
gospodarczej, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu
z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich
w jego imieniu.
Może być zawarta na czas określony lub nieokreślony. Wynagrodzenie agenta
stanowi prowizja, czyli procent od wartości dokonanych przez niego transakcji.
Zasady opłacania składek na ubezpieczenie są takie jak przy umowie zlecenia.