Zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy
Nie ulega wątpliwości, że zwolnienie pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie
wypowiedzenia umowy o pracę jest dopuszczalne za jego zgodą. Pracodawca może zwolnić
pracownika za jego zgodą z obowiązku świadczenia pracy w każdym terminie i na każdy okres.
Wnika to m.in. z zasady zgodnie z którą nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy
i płacy, bez względu na podstawę prawną tego stosunku, wymaga zgodnego oświadczenia woli
pracodawcy i pracownika. Dopuszczalność takiego porozumienia potwierdza również zasada
swobody umów wynikająca z Kodeksu cywilnego.
Wątpliwości budzi natomiast sytuacja, gdy pracownik z różnych przyczyn (np. obniżenie poczucia
przydatności zawodowej, uczucie szykanowania przez pracodawcę) nie zgadza się na powstrzymanie
się od świadczenia pracy. Brak regulacji tego zagadnienia w Kodeksie pracy powoduje, że w praktyce
funkcjonujÄ… dwa przeciwstawne poglÄ…dy:
·ð pracodawca nie może zwolnić pracownika z obowiÄ…zku Å›wiadczenia pracy i powinien
zapewnić wykonywanie mu pracy (po za oczywiście okresem przestoju) zgodnie z zasadą
mówiącą o tym, że obowiązkiem pracodawcy jest m.in organizowanie pracy w sposób
zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy.
·ð pracodawca ma swobodÄ™ dysponowania pracÄ… pracownika może wiÄ™c z tego powodu
zadecydować, że w określonym okresie zwalnia go z obowiązku świadczenia pracy z
zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Wynika to przyjęcia, że skoro pracodawca ma prawo
do wydawania poleceń związanych ze świadczeniem pracy przez pracownika, to tym bardziej
ma prawo wydawania poleceń, zgodnie z którymi pracownik będzie musiał powstrzymać się
od świadczenia pracy.