Tomasz Ferona, Wojciech Samborowski

RZĄDOWE I SAMORZĄDOWE INSTYTUCJE POMOCY
DLA SKAZANYCH

Do najważniejszych i najefektywniejszych instytucji

rządowych i samorządowych – pod względem działania należą
takie instytucje jak:

I pomoc postpenitencjarna - uzyskiwana przez osobę
opuszczającą zakład karny, jak też osobą opuszczającym areszt
śledczy na mocy rozporządzenia ministra sprawiedliwości
w sprawie Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej

II pomoc udzielana przez sądy powszechne, a dokładniej przez
kuratorów sądowych polegających tym sądom

III pomoc udzielana przez Ośrodki Pomocy Społecznej
znajdujące się w każdej gminie właściwe ze względu
zamieszkania byłego skazanego.

POMOC POSTPENITENCJARNA

Pierwszy rodzaj pomocy czyli pomoc postpenitencjarna

udzielana jest na mocy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie Funduszu Pomocy
Postpenitencjarnej, a rozporządzenie to został wydane w na
podstawie i w bezpośrednim związku z art. 43 § 6 Kodeksu
karnego wykonawczego.

Do kogo skierowana jest pomoc postpenitencjarna?

Pomoc, o której mowa dotyczy nie tylko osób, które właśnie

opuściły zakład karny i areszt śledczy, ale również rodzin tych

Jak odnaleźć się po wyjściu….

4 |

S t r o n a

osób, poszkodowanych przestępstwem. Wniosek może być
składany również przez osoby, które odbywają karę pozbawienia
wolności lub osoby przebywające w areszcie śledczym. Wówczas
osoby takie składają wnioski do dyrektorów jednostek
penitencjarnych zaś w pozostałych przypadkach osoby składają
wnioski do właściwych kuratorów sądowych.

Jakiej pomocy mogę oczekiwać?

Zakres

pomocy

udzielanej

w

zakresie

pomocy

postpenitencjarnej to:

1) pokrywanie

kosztów czasowego zakwaterowania lub

udzielanie schronienia w ośrodku dla bezdomnych;

2) organizowanie i finansowanie poradnictwa prawnego, promocji

zatrudnienia i aktywizacji zawodowej;

3) organizowanie

i finansowanie kursów przygotowania

zawodowego lub pokrywanie kosztów związanych z udziałem
w takich

kursach

oraz

składaniem

egzaminów

kwalifikacyjnych;

4) pokrywanie

kosztów związanych ze specjalistycznym

leczeniem lub rehabilitacją zdrowotną oraz uzyskiwaniem
orzeczeń o niepełnosprawności lub niezdolności do
zatrudnienia, pomocy psychologicznej oraz terapii uzależnień,
organizowanej poza placówką terapeutyczną;

5) pomoc

rzeczową w formie żywności lub bonów

żywnościowych, odzieży, leków, protez, przedmiotów
ortopedycznych i środków pomocniczych, o których mowa w
art. 115 § 2 Kodeksu karnego, środków sanitarnych,

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

5 |

S t r o n a

podręczników i innych pomocy naukowych, niezbędnych
przedmiotów

wyposażenia

domowego

lub

narzędzi

i wyposażenia potrzebnego do wykonywania wyuczonego
zawodu albo prowadzenia na własny rachunek działalności
gospodarczej;

6) okresową dopłatę do bieżących zobowiązań czynszowych za

lokal mieszkalny, do którego osoba ubiegająca się o pomoc ma
tytuł prawny;

7) finansowanie przejazdów środkami komunikacji publicznej lub

pokrywanie kosztów transportu specjalnego, zgodnie ze
wskazaniami lekarskimi;

8) pokrywanie kosztów związanych z uzyskaniem dowodu

osobistego oraz innych niezbędnych dokumentów;

9) udzielanie świadczeń pieniężnych na określony cel i okres

wskazany przez organ udzielający pomocy - w szczególnie
uzasadnionych wypadkach.

Jak uzyskać taką pomoc?

Przewidziana pomoc udzielana jest z urzędu lub na wniosek

zainteresowanej osoby biorąc pod uwagę sytuację osobistą każdej
osoby. Z uzasadnionym wnioskiem o udzielenie pomocy może
wystąpić osoba uprawniona do jej uzyskania, a także prokurator,
obrońca lub pełnomocnik oraz przedstawiciel skazanego,
ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 ustawy. Osoba
zainteresowana powinna pamiętać o załączeniu do wniosku
niezbędnych

dokumentów

potwierdzających

okoliczności

wskazane we wniosku, uzasadniające przyznanie pomocy na cele
wskazane powyżej, a także dokument zwolnienia z zakładu lub

Jak odnaleźć się po wyjściu….

6 |

S t r o n a

aresztu. Wartym uwagi jest fakt, iż w razie braku uzasadnienia
wniosku lub dokumentacji wniosek nie podlega rozpoznaniu do
czasu ich uzupełnienia.

Jak długo mogę otrzymywać taką pomoc?

Należy pamiętać, iż świadczenie w ramach pomocy udziela się

przez okres niezbędny dla zrealizowania celów tej pomocy i do
czasu uzyskania pomocy ze strony pomocy społecznej nie dłużej
jednak niż przez okres 3 miesięcy od czasu zwolnienia, chyba że
konieczność przedłużenia tego okresu z uzasadnionych przyczyn
wymaga dłuższego okresu wsparcia nie dłużej jednak niż na okres
6 miesięcy. Te niezwykłe okoliczności mogące wpłynąć na
przedłużenie okresu świadczenia pomocy do okresu 6 miesięcy
to: choroba i czasowa niezdolność do pracy.

Rodzinom osób pozbawionych wolności pomocy udziela

się do czasu otrzymania pomocy na podstawie ustawy z dnia 12
marca 2004 r. o pomocy społecznej, nie dłużej jednak niż przez 3
miesiące od dnia osadzenia członka rodziny w zakładzie karnym
lub areszcie śledczym, chyba że konieczność przedłużenia tego
okresu do 6 miesięcy wynika ze szczególnych okoliczności,
takich jak choroba lub czasowa niezdolność do pracy.

Natomiast osoby wymienione w art. 43 § 5 Kodeksu karnego

wykonawczego, którymi są stowarzyszenia, fundacje, organizacje
i instytucje, jak również kościoły i inne związki wyznaniowe
mogą otrzymywać z Funduszu środki na udzielenie pomocy, w
tym

na

zapewnienie

czasowego

zakwaterowania osobą

zwolnionym z zakładu karnego lub aresztu śledczego. Podmioty
te składają wnioski bezpośrednio do Ministra Sprawiedliwości.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

7 |

S t r o n a

POMOC KURATORA SĄDOWEGO

Drugim rodzajem pomocy jest pomoc udzielana przez

kuratorów sądowych na mocy rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie
szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków
kuratorów sądowych, a to z kolei rozporządzenie zostało wydane
na mocy ustawy o kuratorach sądowych z dnia 27 lipca 2001 r.

Chociaż pomoc udzielana na mocy tego rozporządzenia przez

kuratora ma charakter doraźny i najczęściej kontrolny to ma ona
duże znaczenie dla osoby opuszczającej zakład karny i
niejednokrotnie może ona pomóc takiej osobie w adaptacji
społecznej.

Kiedy rozpoczyna się pomoc kuratora sądowego?

Na mocy § 2 tego rozporządzenia powierzenie kuratorowi

sądowemu sprawowania nadzoru powinno nastąpić bezzwłocznie,
nie później jednak niż w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia
się orzeczenia albo od dnia zwrotu akt sądowi I instancji lub
otrzymania orzeczenia do wykonania. To właśnie kurator sądowy
jest tą osobą, która zaznajamia się z aktami sprawy
podopiecznego, jak również bada jego potrzeby przez
analizowanie sytuacji rodzinnej i środowiskowej. Kurator też jest
tą osobą, która poucza osobę o jego prawach i obowiązkach
wynikających z relacji pomiędzy nią samą a kuratorem.
Nawiązanie takiego kontaktu przez kuratora następuje nie później
niż w ciągu 7 dni od daty wpływu prawomocnego orzeczenia do
zespołu kuratorskiej służby sadowej.

Ponadto kurator udziela podopiecznemu pomocy w

organizowaniu nauki, pracy, i czasu wolnego oraz w rozwiązaniu
trudności życiowych. W realizacji tych celów kurator współdziała

Jak odnaleźć się po wyjściu….

8 |

S t r o n a

z organizacjami, instytucjami, stowarzyszeniami i innymi
podmiotami, których celem działania jest pomoc podopiecznym.
W razie potrzeby kurator interweniuje i przekazuje sprawę
podopiecznego również do opieki społecznej. Pomoc ta nie
kończy się tylko na właściwym skierowaniu podopiecznego do
tych wyżej wymienionych podmiotów ale również na kontroli
prawidłowości pomocy udzielonej przez te podmioty. W tym
zakresie kurator sadowy ma również możliwość sygnalizowania
jednostkom nadrzędnym organów i instytucji państwowych,
organów samorządu terytorialnego oraz organom statutowym
stowarzyszeń i organizacji przypadki bezzasadnej odmowy
udzielenia kuratorowi sądowemu żądanej pomocy.

Zawodowi kuratorzy sądowi w sprawach dotyczących

podopiecznych mają również możliwość przygotowywania
i występowania do sądu z odpowiednimi uzasadnionymi
wnioskami w sprawie zmiany orzeczenia sądu i dołączenia do
nich akt nadzoru i innych stosownych dokumentów. Ponadto
uczestniczą w posiedzeniach wykonawczych sądu, dotyczących
podopiecznych.

Kuratorzy realizują i nadzorują również czynności związane

z kontrolą skazanego w okresie próby oraz kontrolą sprawcy
przestępstwa, w stosunku do którego warunkowo umorzono
postępowanie karne lub zawieszono wykonanie kary. Natomiast
w stosunku do osób, co do których została orzeczona kara
ograniczenia wolności kurator realizuje czynności związane z
organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania tej kary
poprzez:
– utrzymywanie stałego kontaktu z zakładami pracy, w których
wykonywana jest nieodpłatna kontrolowana praca na cele
społeczne;
– pozyskiwanie zakładów pracy, placówek służby zdrowia lub
opieki społecznej oraz instytucji lub organizacji niosących pomoc

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

9 |

S t r o n a

charytatywną, względnie reprezentującą społeczność lokalną, dla
przyjęcia skazanego w celu wykonywania nieodpłatnej
kontrolowanej pracy na cele społeczne;
– organizowanie i prowadzenie szkoleń oraz instruktaży dla
pracowników zakładów pracy, wyznaczonych do organizowania
pracy skazanych i dozorowania jej przebiegu;
– kontrolowanie przestrzegania przez wyznaczone zakłady pracy
ustalonych zasad organizacji pracy skazanych i wypełnianie
innych obowiązków z tytułu wykonywania kary ograniczenia
wolności lub pracy społecznie użytecznej;
– kontrolowanie sposobu wykonywania kary w miejscu pracy
oraz prawidłowość wywiązywania się przez skazanego
z nałożonych na niego obowiązków.

POMOC SPOŁECZNA

Ustawa o pomocy społecznej w swych przepisach nie

przewiduje specjalnych świadczeń dla osób opuszczających
zakład karny. Wszelka pomoc w stosunku do byłych skazanych
odbywa się na zasadach ogólnych określonych w ustawie. Dlatego
też w tej części pracy z racji wspomnianych już ogólnych zasad
udzielania pomocy opisane zostaną najważniejsze przepisy
ustawy, które dla osób opuszczających zakład karny mogą okazać
się pomocne. Należy podkreślić, że ta część pracy nie uwzględnia
wszystkich uregulowań ustawy w związku z czym należy ją
traktować jako wskazówkę.

Na jakiej podstawie udzielana jest pomoc społeczna?

Udzielanie pomocy przez miejskie ośrodki pomocy

społecznej odbywa się na zasadach określonych w ustawie z dnia

Jak odnaleźć się po wyjściu….

10 |

S t r o n a

12.03.2004r. o Pomocy społecznej Dz. U. 2009, Nr 175 poz.
1362.

Komu przysługuje pomoc społeczna?

Pomoc z ośrodka pomocy społeczne przysługuje każdej

osobie, u której wystąpi jeden, kilka lub wszystkie
z wymienionych niżej przesłanek.

1) ubóstwo,
2) bezdomność,
3) bezrobocie,
4) niepełnosprawność,
5) długotrwała lub ciężka choroba,
6) bezradność

w

sprawach

opiekuńczo-wychowawczych

i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach
niepełnych lub wielodzietnych;
7) brak umiejętności przystosowania się do życia młodzieży
opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze;
8) trudność w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w
Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę
uzupełniającą;
9) trudność w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu
z zakładu karnego;
10) alkoholizm lub narkomania
11) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej.

Dokładny katalog przesłanek uprawniających do uzyskania

pomocy z ośrodka pomocy społecznej znajduje się w art. 7 ustawy
o pomocy społecznej.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

11 |

S t r o n a

Kiedy mogę ubiegać się o pomoc pieniężną?

Prawo do pomocy w formie pieniężnej przysługuje:
1) osobie prowadzącej jednoosobowe gospodarstwo domowe,

której dochód nie przekracza 461 zł miesięcznie,

2) członkowi rodziny, w której dochód na osobę w rodzinie czyli

dochód rodziny podzielony przez liczbę osób w rodzinie, nie
przekracza kwoty 316 zł miesięcznie,

3) rodzinie, której dochód będący sumą miesięcznych dochodów

osób w rodzinie, nie przekracza kwoty 316 zł na osobę w
rodzinie.

Wyżej wymienione kwoty zwane przez ustawodawcę

kryterium dochodu, podlegają weryfikacji co trzy lata
i w zależności od różnych czynników mogą ulec zmianie.

Jakie formy pomocy pieniężnej oferują Ośrodki Pomocy

Społecznej?

Ustawa o pomocy społecznej przewiduje dwa rodzaje

pomocy udzielanej osobie uprawnionej. Pierwsza z nich to pomoc
o charakterze pieniężnym, w której można wyróżnić:

1) zasiłek stały,
2) zasiłek okresowy,
3) zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
4) zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

12 |

S t r o n a

Jakie formy pomocy niepieniężnej oferują Ośrodki Pomocy

Społecznej?

Drugi rodzaj pomocy o charakterze niepieniężnym to m.in. :

1) praca socjalna,
2) bilet kredytowany,
3) pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
4) poradnictwo specjalistyczne,
5) interwencja kryzysowa,
6) schronienie,
7) posiłek,
8) niezbędne ubranie,
9) mieszkanie chronione,
10) pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,
11) pomoc

w

uzyskaniu

odpowiednich

warunków

mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc
w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie –
w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

ZASIŁEK STAŁY

Zasiłek stały jest świadczeniem pieniężnym, który

przeznaczony jest dla osób, które trwale lub długofalowo nie są
wstanie uzyskać niezbędnych środków pozwalającym na
samodzielne utrzymanie. Przysługuje on osobie pełnoletniej
prowadzącej jednoosobowe gospodarstwo domowe niezdolnej do
pracy z tytułu wieku, czyli w momencie ukończenia 60 roku życia
przez kobietę i 65 przez mężczyznę, lub całkowicie niezdolnej do
pracy (I lub II grupy inwalidów lub znaczny bądź umiarkowany
stopień niepełnosprawności) jeżeli dochód tej osoby jest niższy
niż 416 zł uzyskiwanych w przeciągu miesiąca. Prawo to

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

13 |

S t r o n a

przysługuje również osobie pełnoletniej pozostającej w rodzinie
oraz rodzinie, która nie przekroczyła kwoty 316 zł.

ZASIŁEK OKRESOWY

Zasiłek okresowy w przeciwieństwie od zasiłku stałego

przeznaczony jest dla osób, których ciężka sytuacja nie ma
charakteru nieusuwalnego lub takiego, który nie rokuje na
poprawę. Jest to świadczenie o określonych czasowo granicach
przysługiwania. Osoba, uprawniona jest do skorzystania z tego
rodzaju zasiłku ze względu na; długotrwałą chorobę,
niepełnosprawność, bezrobocie lub inny rodzaj przeszkody, który
skutkuje brakiem możliwości zarobkowania i samodzielnego
utrzymania się. Przyznanie zasiłku okresowego możliwe jest, gdy
nie przekroczona została kwota zwana kryterium dochodowym,
osoby pełnoletniej prowadzącej jednoosobowe gospodarstwo
domowe, osoby pełnoletniej w rodzinie lub rodzinie.

ZASIŁEK CELOWY

Zasiłek celowy przeznaczony jest dla zaspokojenia

niezbędnej potrzeby bez, której życie codzienne było by
utrudnione. Podstawą przyznania takiego zasiłku jest spełnienie
kryterium dochodowego przez osobę ubiegającą się o tego rodzaju
świadczenie. W przypadku spełnienia wymaganego kryterium,
pomoc ta może być przyznana w szczególności na pokrycie
w części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia,
opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego,
drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów
pogrzebu. Zasiłek ten może być także udzielony w formie biletu
kredytowanego szczególnie w sytuacji pozostawania osoby
zainteresowanej w miejscowości oddalonej od miejsca
zamieszkania, przy równoczesnym wyjątkowym braku środków

Jak odnaleźć się po wyjściu….

14 |

S t r o n a

pozwalających na powrót. Wyżej wymienione przypadki, które
wskazuje

ustawa

nie

stanowią

katalogu

zamkniętego

uprawniającego do uzyskania świadczenia.

Szczególną rodzajem zasiłku celowego jest zasiłek przyznany

w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub
ekologicznej w wyniku, której poniesiono stratę. W odróżnieniu
od poprzednio opisywanych, świadczenie to przyznawane jest
niezależnie od dochodu. Warto nadmienić, że ustawa przewiduje
w szczególnie uzasadnionych przypadkach przyznanie rodzinie
albo osobie zasiłku celowego nie podlegającego zwrotowi jak też
zasiłku okresowego, celowego lub rzeczowego pod warunkiem
zwrotu całości albo części kwoty zasiłku lub wydatku na pomoc
rzeczową. Szczególnie uzasadnione przypadki to, sytuacja
życiowa osoby lub rodziny, która ponad wszelką wątpliwość, bez
konieczności wnikliwych zabiegów interpretacyjnych istniejącego
stanu rzeczy, pozwala stwierdzić, że aż tak drastyczne, tak
dotkliwe w skutkach lub tak daleko ingerujące w plany życiowe
zdarzenia nie należą ani do zdarzeń codziennych, ani nawet do
zdarzeń nadzwyczajnych. Są przypadkami o wybitnych cechach;
występują zupełnie okazjonalnie, wymagają kumulacji wielu
niefortunnych zbiegów wydarzeń, wykraczają granicami
przewidywalności

poza

wszelkie

możliwości

ludzkiej

zapobiegliwości życiowej.

ZASIŁEK I POŻYCZKA NA EKONOMICZNE

USAMODZIELNIENIE

Osobie albo rodzinie gmina może przyznać pomoc w formie

pieniężnej

lub

rzeczowej,

w

celu

ekonomicznego

usamodzielnienia. Pomoc ta może być przyznana w formie:

1) jednorazowego zasiłku celowego

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

15 |

S t r o n a

2) nieoprocentowanej pożyczki na podstawie umowy z gminą

(pożyczka ta może być umorzona w całości lub w części, gdy
przyczyni się to do szybszego osiągnięcia celów pomocy
społecznej)

3) udostępnienia maszyn i narzędzi pracy umożliwiających

zorganizowanie własnego warsztatu pracy (przedmioty
udostępniane są na podstawie umowy użyczenia).

Co to jest poradnictwo specjalistyczne?

W ramach świadczeń niepieniężnych ustawa przewiduje

poradnictwo

specjalistyczne

w

szczególności

prawne

psychologiczne i rodzinne w stosunku do osoby lub rodziny, które
mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu
swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód.

Poradnictwo prawne realizuje się przez udzielanie informacji

o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego
i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw
lokatorów.

Poradnictwo psychologiczne realizuje się przez procesy

diagnozowania, profilaktyki i terapii.

Poradnictwo rodzinne obejmuje szeroko rozumiane problemy

funkcjonowania rodziny, w tym problemy wychowawcze w
rodzinach naturalnych i zastępczych oraz problemy opieki nad
osobą niepełnosprawną, a także terapię rodzinną.

Czym są i jaką pomoc oferują Ośrodki Interwencji Kryzysowej?

Ośrodek interwencji kryzysowej stanowi zespół działań

podjętych na rzecz osoby lub rodziny, będących w stanie kryzysu.
Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi
psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie.
W ramach interwencji kryzysowej udziela się natychmiastowej

Jak odnaleźć się po wyjściu….

16 |

S t r o n a

specjalistycznej pomocy psychologicznej, a w zależności od
potrzeb, poradnictwa socjalnego lub prawnego, w sytuacjach
uzasadnionych także schronienia do 3 miesięcy. Ta forma pomocy
skierowana jest do osób, które w sposób widoczny wytrącone są
z równowagi psychicznej, przejawiają zachowania, które są
niebezpieczne dla ich zdrowia psychicznego i fizycznego lub
znajdują się w stanie czasowego niezrównoważenia psychicznego.

INNE FORMY POMOCY

Ustawa o pomocy społecznej przewiduje, również inne formy

pomocy w szczególności prawo do schronienia, posiłku
i niezbędnego ubrania, jeżeli osoba lub rodzina starająca się o to
świadczenie jest tego pozbawiona.

Istotą prawa do schronienia jest zagwarantowanie prawa do

noclegu w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej czyli
w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych oraz
inne miejscach przeznaczonych do udzielania schronienia. Cechą
charakterystyczną tej formy pomocy jest jego tymczasowość,
którą należy rozumieć jako udostępnienie miejsca noclegowego,
a w drodze wyjątku przez pewien określony, niezbyt rozległy,
dystans czasu.

Świadczenie polegające na dostarczeniu niezbędnego ubrania

polega na dostarczeniu przedmiotów, które zwykło się
kwalifikować jako elementy odzieży. Warunkiem udzielenia
takiej pomocy jest okoliczność, w której osoba zgłaszająca
zapotrzebowanie na odzież jest jej pozbawiona. Przez
pozbawienie ubrania należy rozumieć nie tylko jego utratę ale
także sytuacje, w której osoba nie może sobie jej zagwarantować
z różnych przyczyn. Przyznanie ubrania dotyczy tylko ubrania
niezbędnego, następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej
bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do jej indywidualnych

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

17 |

S t r o n a

właściwości (płeć, wzrost, masa, tężyzna fizyczna, rozmiar stopy,
wielkość dłoni) oraz pory roku. Ubranie niezbędne to tylko taka
bielizna, odzież oraz obuwie, które są niezbędne dla ochrony
zdrowia człowieka przed wychłodzeniem oraz pozwalają na
swobodne poruszenie się.

Warunkiem udzielenia pomocy w formie posiłku jest

okoliczność, w której osoba starająca się o ten rodzaj pomocy nie
jest w stanie zapewnić go sobie własnym staraniem. Przez własne
staranie należy rozumieć posiadanie artykułów spożywczych,
półproduktów, urządzeń kuchennych oraz innych przedmiotów
niezbędnych do przyrządzenia posiłku. Braki w tym względzie
stanowią podstawową przesłankę, uprawniającą określony
podmiot do uzyskania tego rodzaju pomocy. Ze względu na
kryterium częstotliwości ustawodawca wyodrębnił pomoc doraźną
w postaci jednego posiłku oraz pomoc okresową w postaci
jednego gorącego posiłku dziennie zależnej od decyzji organu
pomocy społecznej. Udzielony osobie potrzebującej, posiłek
powinien być posiłkiem gorącym, który zapewni zaspokojenie
zapotrzebowania energetycznego w sposób powodujący uczucie
sytości.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

18 |

S t r o n a

ORGANIZACJE OFERUJĄCE POMOC DLA OSÓB,

KTÓRE OPUŚCIŁY ZAKŁAD KARNY

1. Stowarzyszenie Resocjalizacji, Rehabilitacji i Pomocy

Społecznej im. H. Ch. Kofoeda,

ADRES: ul. Podmiejska 3, 08-110 Siedlce.

[e-mail]
www.kofoed.cpg.pl

Głównym celem działalności stowarzyszenia jest niesienie

pomocy osobą mającym trudności z funkcjonowaniem
w społeczeństwie oraz działania edukacyjne, prewencyjne
i pomocowe. Organizacja pomaga; osobom dotkniętym biedą
materialną i bezrobociem, młodzieży bezrobotnej zagrożoną
wykluczeniem, ubóstwem oraz kryminalizacją, osobą które tracą
prace, są ubogie i nie mają środków finansowych na
przekwalifikowanie zawodowe, ofiarą przemocy, osobom
dotkniętym chorobą alkoholową, narkomanią i ich rodzinom,
osobom zagrożonym bezdomnością i bezdomnym, osobom
realizującym środki probacyjne oraz zagrożonym kryminalizacją.
Stowarzyszenie realizuje programy pomocowo – opiekuńczo
– terapeutyczne, edukacyjne, żywieniowe, sanitarno – higieniczne
(bezpłatna pralnia i łaźnia), aktywizacyjne, probacyjne.
Dodatkowo stowarzyszenie oferuje Punkt Porad Obywatelskich,
program z zakresu pomocy postpenitencjarnej oraz od 2009 roku
prowadzi Ośrodek, w którym osoby bezdomne opuszczające
Zakłady Karne i Areszty Śledcze mogą zamieszkać.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

19 |

S t r o n a

2. Fundacja „Sławek”,

ADRES: al. Solidarności 17, 03-412 Warszawa,
TEL: [phone].

[e-mail]
www.fundacja-slawek.pl

Zadaniem fundacji „Sławek” jest pomoc w trudnej sytuacji

życiowej,

rodzinnej

i

materialnej

więźniom,

osobom

wychodzącym na wolność a także rodzinom więźniów oraz
młodzieży wywodzącej się z patologicznych środowisk.

Pierwszorzędnym

celem

fundacji

jest

ograniczenie

marginalizacji społecznej skazanych oraz byłych skazanych po
przez:
- niesienie pomocy ludziom będącym w trudnej sytuacji
materialne, rodzinnej i życiowej
- niesienie pomocy młodzieży opuszczającej Domy dziecka lub
Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze, a w szczególności tym
którzy nie posiadają pracy albo mieszkania.
- niesienie pomocy osobą opuszczającym Zakłady Poprawcze lub
schroniska dla nieletnich, a w szczególności tym, którzy nie mogą
liczyć na pomoc rodziny lub bliskich,
- Niesienie pomocy młodocianym i dorosłym opuszczającym
Zakłady Karne lub Areszty Śledcze, oraz ich rodzinom,
znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej, która
może spowodować szybki powrót do działalności przestępczej,
- Podejmowanie działań w zakresie sprawiedliwości naprawczej,
mediacji i probacji.
Do innych celów fundacji należy zapobieganie przestępczości
poprzez zwiększenie efektywności pomocy postpenitencjarnej

Jak odnaleźć się po wyjściu….

20 |

S t r o n a

oraz upublicznienie informacji dotyczących dostępu do różnych
form pomocy postpenitencjarnej.

3. Stowarzyszenie penitencjarne „Patronat”,
Zarząd główny stowarzyszenia „Patronat”,

ADRES: ul. Siennicka 48, 04 – 393 Warszawa,
TEL: [phone].

www.patronat.free.ngo.pl

Celem stowarzyszenia patronat jest niesienie pomocy

duchowej materialne i prawnej osobom pozbawionym wolności,
zwalnianym z zakładów karnych oraz ich rodzinom, inicjowanie i
uczestnictwo w zapobieganiu przestępstwom i wykluczeniu
społecznemu, prowadzenie działalności mediacyjnej w tym
łagodzenie następstw popełnionych przestępstw, wpływanie na
humanizowanie orzekania i wykonania kar. Działania Oddziału w
Warszawie realizowane są przez cztery placówki;
1) Punkt pomocy postpenitencjarnej
2) Ośrodek readaptacji społecznej „ Dom Patronatu”
3) Pralnia „Patronat”
4) Koło stowarzyszenia penitencjarnego „Patronat”

Ponad to stowarzyszenie patrona posiada oddziały w

Gdańsku, Łodzi, Olsztynie, Szczecinie, Zielonej Górze, Kielcach
oraz Białymstoku.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

21 |

S t r o n a

4. Towarzystwo Opieki nad Więźniami,

ADRES: ul. Katedralna 4, 50-328 Wrocław,
TEL: [phone].

Działalność Towarzystwa opiera się na pięciu sekcjach:
Sekcji penitencjarnej, która pomaga skazanym w rozwiązywaniu
spraw rodzinnych, udziela pomocy medycznej, prawnej
Sekcji postpenitencjarnej w ramach, której udzielana jest pomoc
dla byłych więźniów i ich rodzin poprzez wsparcie moralne,
psychiczne itp.
Sekcji edukacyjnej przygotowującej więźnia do życia na wolności
poprzez pomoc w uzyskaniu zawodu i wykształcenia.
Sekcji charytatywnej udzielającej pomocy więźniom, byłym
więźniom i ich rodzinom w krytycznej sytuacji życiowej.
Sekcji mediacji, która zajmuje się mediacją po wyroku zarówno
między przestępcami i ich ofiarami, jak i między osadzonymi i ich
rodzinami.

5. Stowarzyszenie Interwencji Prawnej (SIP),

ADRES: Al. 3 go Maja 12 lok. 510, 00 - 391 Warszawa,
TEL: [phone].

[e-mail]
www.interwencjaprawna.pl

Celem działania Stowarzyszenia jest działanie na rzecz osób

dyskryminowanych i zagrożonych marginalizacja poprzez
udzielanie im niezbędnej pomocy prawnej i społecznej. Działanie
stowarzyszenia w głównej mierze skupione są na pomocy

Jak odnaleźć się po wyjściu….

22 |

S t r o n a

uchodźcom i osobom ubiegającym się o status uchodźcy a także
na osobach pozbawionych wolności lub byłych więźniach.


6. Polskie Stowarzyszenie Edukacji Prawnej

ADRES: ul. Kredytowa 6 m. 73, 00-062 Warszawa,
TEL: [phone].

[e-mail]
www.psep.pl

PSEP prowadzi szkolenia dla kadry więziennej z zakresu

mediacji oraz prawa, zajęcia prawne dla skazanych i ich rodzin,
wydaje prawne materiały edukacyjne, prowadzi kampanie
medialne i artystyczne, mające na celu integrację skazanych ze
społeczeństwem.

7. Fundacja Profilaktyki i Resocjalizacji „Druga Szansa”,

ADRES: ul. Kościuszki 77/79, 87 - 100 Toruń,
TEL: [phone].

[e-mail]
www.drugaszansa.org

Fundacja działa w oparciu o dwa statutowe cele reintegracji

społecznej i zawodowej więźniów i byłych więźniów oraz
budowania

podstaw

systemu

pomocy

postpenitencjarnej.

W ramach działalności penitencjarnej; organizuje w porozumieniu
ze Służbą Więzienną spotkania na terenie Zakładów Karnych
z więźniami,

prowadzi

korespondencje

terapeutyczną

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

23 |

S t r o n a

z osadzonymi, świadczy pomoc prawną dla więźniów. W ramach
działalności postpenitencjarnej; pomaga byłym osadzonym
przezwyciężać trudności formalne i prawne w powrocie do
społeczeństwa, prowadzi pomoc w zakresie terapii uzależnień
i utrzymania abstynencji, pomaga w wyszukaniu i utrzymaniu
miejsca pracy, umożliwia pomoc w zakresie zdobycia
i utrzymania zakwaterowania, świadczy pomoc rzeczową do
momentu finansowego usamodzielnienia się, organizuje
praktyczne szkolenia podstaw obsługi komputera oraz aktywizacji
zawodowej byłych więźniów.


8. Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka”

ADRES: ul. Św. Wincentego 6/9, 61-003 Poznań,
TEL: [phone].

[e-mail]
www.barka.org.pl

Fundacja Pomocy Wzajemnej „Barka” zakłada wspólnoty

skupiające osoby, które trafiły do nich w różnych kryzysach
życiowych: eksmitowane rodziny, matki samotnie wychowujące
dzieci, osoby po domach dziecka, szpitalach psychiatrycznych,
osoby opuszczające zakłady karne i wiele innych osób
dotkniętych bezdomnością. Wspólnoty są miejscami do „życia i
pracy”. Oprócz aspektu społecznego, każda wspólnota stara się
posiadać własny program gospodarczy, tak aby być ekonomicznie
niezależną. Zwykle są to małe farmy ekologiczne.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

24 |

S t r o n a

9. Bractwo Miłosierdzia im. św. Brata Alberta,

ADRES: ul. Zielona 3, 20 – 082 Lublin,
TEL: [phone].

[e-mail]
[e-mail]
www.albert.lublin.pl

Działalność stowarzyszenia opiera się na prowadzeniu

jadłodajni, wsparcia dla bezdomnych oraz ośrodka aktywizacji
mającym na celu przywrócenie osób zagrożonych wykluczeniem
do społeczeństwa i na rynek pracy. Ponadto motywuje do podjęcia
leczenia odwykowego, otacza opieką lekarską (w szpitalu),
pomaga w znalezieniu pracy, usamodzielnieniu się, wyjściu z
bezdomności, pomaga w uzyskaniu: dokumentów tożsamości,
rent, emerytur, zasiłków pieniężnych, odzieży, mebli, miejsca w
domu pomocy społeczne.

10. Katolickie Stowarzyszenie Pomocy im. Św. Brata Alberta,

ADRES: ul. Kościuszki 5, 09 – 400 Płock,
TEL: [phone].

11. Stowarzyszenie Pomocy Osobom Wychodzącym na
Wolność „Emaus”,

ADRES: ul. Sandomierska 55/57, 80-074 Gdańsk,
TEL: [phone].

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

25 |

S t r o n a

12. Centrum Pomocy Bliźniemu „Monar - Markot”,

ADRES: ul. Marywilska 44a, 03-042 Warszawa,
TEL: [phone].

www.cpb.waw.pl

13. Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych.

www.fupp.org.pl

Działalność fundacji opiera się na udzielaniu bezpłatnej

pomocy prawnej przez studentów Prawa i Administracji pod
nadzorem i opieką pracowników naukowych i praktyków, osobom
ubogim szczególnie zagrożonym pozostawaniem na marginesie
życia społecznego.

14. Związek Biur Porad Obywatelskich.

www.zbpo.org.pl

Celem ZBPO jest zapewnienie obywatelom wiedzy

o przysługujących im prawach, tak aby aktywnie i skutecznie
rozwiązywali swoje problemy. Działalność ZBPO skierowana jest
w szczególności do osób zagrożonych marginalizacją, ze
szczególnym uwzględnieniem osób bezrobotnych, ubogich,
zagrożonych patologiami, niepełnosprawnych oraz osób nie
potrafią poradzić sobie z problemami dnia codziennego.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

26 |

S t r o n a

15. Biuro Informacji Obywatelskiej,

ADRES: ul. Lwowska 52, 22 – 600 Tomaszów Lubelski,
TEL: [phone].

[e-mail]
www.bio.tomaszow.info

Biuro

Informacji

Obywatelskiej

działającej

przy

stowarzyszeniu „Czajnia” zrzesza studentów III, IV i V roku
prawa

Wydziału

Zamiejscowego

Nauk

Prawnych

i Ekonomicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana
Pawła II w Tomaszowie Lubelskim. Głównym celem działania
BIO jest udostępnianie nieodpłatnego i rzetelnego doradztwa dla
członków społeczności lokalnej powiatu tomaszowskiego
zamojskiego i lubaczowskiego, zapoznanie ich z procedurami
związanymi z rządowymi i lokalnymi zarządzeniami oraz
uświadamianie o ich prawach i obowiązkach.

Biuro Informacji Obywatelskiej bezpłatnie zajmuje się:
1) Pomocą

w

sporządzaniu

pism

procesowych

i administracyjnych,

2) Objaśnianiem stanu prawnego z zakresu prawa cywilnego

rodzinnego, prawa pracy, prawa administracyjnego, prawa
karnego ze wskazaniem wachlarza rozwiązań,

3) Pomocą w wypełnianiu deklaracji PIT,
4) Udostępnianiem formularzy z Urzędu Skarbowego,
5) Informowaniem o funkcjonowaniu organów administracji

publicznej w powiecie tomaszowskim.

Wojciech Samborowski, Tomasz Ferona Rządowe i samorządowe instytucje…

27 |

S t r o n a

KILKA CENNYCH UWAG JAK SPORZĄDZIĆ

CURICULLUM VITAE DLA OSÓB POZUKUJĄCYCH

PRACY PO OPUSZCZENIU ZAKŁADU

Poważnym problemem w znalezieniu pracy przez byłych

skazanych jest stosunek pracodawcy, który objawia się
w zatrudnienia byłego więźnia. Ponadto za stosowaną praktykę
w Polsce uważane jest żądanie od kandydatów na pracowników
zaświadczenia o niekaralności. Tę przeszkodę można jednak
ominąć, gdyż, według prawa kandydata na pracownika wolno
zapytać o karalność jedynie w przypadku, gdy ustawa reguluje
sytuację danej grupy zawodowej. Chodzi o sytuację kiedy
wykonywanie danego zawodu wiąże się z faktem niekaralności.
Sytuacja ta dotyczy takich grup zawodowych jak: policjanci za
wszelkie przestępstwa czy ochroniarze, a nauczyciele mianowani
nie mogą być karani za przestępstwa umyślne.

Jako dodatkowe informacje dla byłych skazanych związane

z poprawnym złożeniem CV należy wymienić:
– obowiązkowe umieszczenie zdjęcia dołączonego do CV,
– umieszczenie wyraźnej zgody na przetwarzanie danych
osobowych,
– obowiązkowe umieszczenie swojego e-mail z tym, że e-mail nie
powinien w swej treści zawierać nazw co najmniej śmiesznych
np. misiek, pysiek, dzidek, kolba, ostry, gilotyna, itp. najlepiej
w nazwie e-mail podać swoje imię i nazwisko.

Jak odnaleźć się po wyjściu….

28 |

S t r o n a