Aeroklub

Polski

INSTRUKCJA WYKONYWANIA

LOTÓW i SKOKÓW

AEROKLUBU POLSKIEGO

Rozdział 10

Wydanie z
25.04.2004 r.
Zmiana Nr: 0

ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA

LOTÓW I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

10 – 1

ROZDZIAŁ 10

ZASADY ZABEZPIECZENIA

WYKONYWANIA LOTÓW I SKOKÓW

SPADOCHRONOWYCH

Rozdział 10

INSTRUKCJA WYKONYWANIA

LOTÓW i SKOKÓW

AEROKLUBU POLSKIEGO

Aeroklub

Polski

10 – 2

ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA

LOTÓW I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

Wydanie z

25.04.2004 r.

Zmiana Nr: 0

S

SS

t

tt

r

rr

o

oo

n

nn

a

aa

c

cc

e

ee

l

ll

o

oo

w

w

w

o

oo

p

pp

o

oo

z

zz

o

oo

s

ss

t

tt

a

aa

w

w

w

i

ii

o

oo

n

nn

a

aa

p

pp

u

uu

s

ss

t

tt

a

aa

Aeroklub

Polski

INSTRUKCJA WYKONYWANIA

LOTÓW i SKOKÓW

AEROKLUBU POLSKIEGO

Rozdział 10

Wydanie z
25.04.2004 r.
Zmiana Nr: 0

ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA

LOTÓW I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

10 – 3

10. ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA LOTÓW

I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

10.1 ZASADY ZABEZPIECZENIA TECHNICZNEGO

10.1.1 Zasady zabezpieczenia technicznego lotów / skoków spadochronowych są zawarte

w Instrukcji Zarządzania Obsługą Techniczną Aeroklubu Polskiego (wydanie 2004
rok).

10.2 WYPOSAŻENIE W SPADOCHRONY I SYSTEMY RATOWNICZE

10.2.1 Załoga statku powietrznego musi być wyposażona w spadochrony ratownicze podczas

wykonywania lotów: akrobacyjnych, grupowych w szyku zwartym, próbnych
kontrolnych, holowanych i połączonych z wywożeniem skoczków spadochronowych
lub dokonywaniem zrzutów, a ponadto załogi samolotów jednosilnikowych w lotach
nocnych, załogi szybowców wykorzystujących wstępujące prądy powietrza lub
startujących za samolotem lub śmigłowcem oraz załogi wszystkich balonów wolnych,
jeżeli lot ma się odbywać na wysokości powyżej 300 m. nad terenem i w trakcie lotu
mają być symulowane sytuacje awaryjne oraz w lotach doświadczalnych
i połączonych z wyrzucaniem skoczków spadochronowych.

10.2.2 W przypadku, gdy dany statek powietrzny nie jest przystosowany konstrukcyjnie do

wyposażenia załogi w spadochrony ratownicze (brak odpowiedniej konstrukcji foteli),

załoga tego statku powietrznego nie musi być wyposażona w spadochrony ratownicze
w lotach o których mowa w p.10.2.1 o ile instrukcja użytkowania tego statku

powietrznego dopuszcza wykonywanie tego rodzajów lotów.

10.2.3 Przymusowy skok ze spadochronem należy wykonać wówczas, kiedy lądowanie

statku powietrznego nie zapewnia bezpieczeństwa załodze i osobom znajdującym się
na

pokładzie. Jeżeli przed skokiem sytuacja na to pozwala, należy opuszczany

statek powietrzny tak zabezpieczyć, aby nie zagrażał on życiu i mieniu innych osób,
np. przed

opuszczeniem samolotu należy wyłączyć zapłon, instalację elektryczną,

zamknąć dopływ paliwa, skierować tor lotu na tereny niezabudowane, zmniejszyć
prędkość lotu i dopiero wykonać skok.

10.2.4 Skoki przymusowe ze sterowanego statku powietrznego wieloosobowego wykonuje

się po komendach dowódcy statku: "przygotować się do skoku” i „skok”, przy czym
dowódca statku skacze jako ostatni. Dowódca statku może opuścić sterowany statek
powietrzny po wydaniu komendy: „skok”, mimo, że na statku pozostały jeszcze inne
osoby, jeśli dalsze pozostawanie na statku grozi mu niebezpieczeństwem.
Z niesterowalnego statku powietrznego należy wyskoczyć na komendę dowódcy
statku: „skok”, przy czym dowódca statku skacze jednocześnie z pozostałymi
osobami. Wszystkie osoby wyposażone w spadochrony muszą być pouczone przed
lotem o sposobie użycia spadochronu.

Rozdział 10

INSTRUKCJA WYKONYWANIA

LOTÓW i SKOKÓW

AEROKLUBU POLSKIEGO

Aeroklub

Polski

10 – 4

ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA

LOTÓW I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

Wydanie z

25.04.2004 r.

Zmiana Nr: 0

10.3 ZASADY ZABEZPIECZENIA METEOROLOGICZNEGO

10.3.1 OKREŚLENIE DOKUMENTÓW I INFORMACJI NIEZBĘDNYCH

10.3.1.1 Dowódca statku powietrznego, na którym ma być wykonany lot, obowiązany jest

osobiście zapoznać się z dostępnymi mu informacjami meteorologicznymi

dotyczącymi zamierzonego lotu.

10.3.1.2 Przygotowanie do lotu poza rejon miejsca startu oraz każdego lotu który ma być

wykonywany według przepisów IFR, musi zawierać:

- przestudiowanie komunikatów meteorologicznych oraz prognoz;
- zaplanowanie odpowiednich działań na okoliczność jeżeli lot nie będzie mógł być

wykonany jak zaplanowano wskutek warunków atmosferycznych.

10.3.1.3 Dowódca statku powietrznego nie powinien podjąć decyzji, co do wykonania lotu,

jeżeli nie otrzymał kompletnych informacji meteorologicznych, niezbędnych dla
określenia czy warunki meteorologiczne w rejonie lub na trasie lotu oraz na lotnisku
startu, lądowania i zapasowym, (jeżeli zostało wyznaczone) będą w odpowiednim
czasie równe lub korzystniejsze od obowiązujących jego minimalnych warunków
meteorologicznych oraz ograniczeń meteorologicznych związanych z wyposażeniem
nawigacyjno – pilotażowym statku powietrznego i minimami danego lotniska.

10.3.1.4 W skład tych informacji meteorologicznych mogą wchodzić:

- informacja o aktualnej sytuacji meteorologicznej i prognozie dla lotniska startu
i lądowania (METAR; TAF i informacja tekstowa);
- prognoza meteorologiczna na trasę lotu lub przelotu nawigacyjnego (mapy
SIGNIFICANT lub prognoza tekstowa);
- konsultacja w Lotniskowym Biurze Meteorologicznym lub Biurze Prognoz
Lotniczych.

Dla lotów i przelotów wykonywanych w promieniu 60 km od miejsca startu i o ile lot
odbywa się jako lot VFR wystarczy zapoznać się z aktualną sytuacją i prognozą
meteorologiczną dla rejonu lotniska startu. W przypadku przelotów wykonywanych na
szybowcach rodzaj niezbędnych informacji meteorologicznych określa kierownik
lotów.

10.3.2 PRZEKAZYWANIE INFORMACJI O NAPOTKANYCH W CZASIE LOTU

GROŹNYCH ZJAWISK DLA LOTNICTWA

10.3.2.1 Dowódca statku powietrznego obowiązany jest podać niezwłocznie do organu

służby ruchu lotniczego, z którym utrzymuje łączność w czasie lotu a w razie braku
łączności, niezwłocznie po wylądowaniu, meldunek o napotkanych w czasie lotu
groźnych dla lotnictwa zjawiskach pogody i o ich natężeniu.

Aeroklub

Polski

INSTRUKCJA WYKONYWANIA

LOTÓW i SKOKÓW

AEROKLUBU POLSKIEGO

Rozdział 10

Wydanie z
25.04.2004 r.
Zmiana Nr: 0

ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA

LOTÓW I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

10 – 5

10.4

ZASADY ŁACZNOŚCI RADIOWEJ

10.4.1 PROWADZENIE KORESPONDENCJI W LOCIE

10.4.1.1 Łączność radiowa musi być prowadzona zgodnie z przepisami w sprawie łączności

radiowej bez względu na rodzaj, typ, masę i przeznaczenie statku powietrznego.

10.4.1.2 Na statku powietrznym wykonującym lot kontrolowany pilot ma obowiązek

utrzymywać stały nasłuch na właściwej częstotliwości radiowej i w razie potrzeby
powinna być prowadzona dwukierunkowa łączność z właściwym organem kontroli
ruchu lotniczego.

10.4.1.3 W przestrzeni niekontrolowanej klasy G nie jest wymagane utrzymywanie

dwustronnej łączności radiowej za wyjątkiem następujących przypadków:

- w lotach, dla których ma być zapewniona służba informacji powietrznej lub

alarmowa;

- w strefach RMZ opublikowanych w AIP Polska;
- przed wlotem do stref ATZ, MATZ, TRA.

10.4.1.4 Piloci statków powietrznych wykonujących lot niekontrolowany powinni

kontaktować się na odpowiedniej częstotliwości z odpowiednim dla rejonu
wykonywanego lotu organem Służby Informacji Powietrznej (FIS).

10.4.1.5 Każde urządzenie radiowe używane w Aeroklubie Polskim musi posiadać

pozwolenie wydane przez Urząd Regulacji Telekomunikacji wraz z przydzielonymi
częstotliwościami pracy i znakiem wywoławczym. Radiostacją lotniczą lub radiostacją
statku powietrznego może posługiwać się tylko osoba będąca członkiem personelu
lotniczego lub uprawniona do kierowania lotami, posiadająca świadectwo operatora
urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej lotniczej wydane przez Urząd
Regulacji Telekomunikacji, lub osoba szkolona zgodnie z programami szkolenia
lotniczego, które zawierającą w swej treści minimalny zakres wiadomości
wymaganych przy ubieganiu się o wydanie świadectwa operatora radiotelefonisty.
Do czasu otrzymania świadectwa korzystanie z urządzeń radiowych może odbywać
się wyłącznie na warunkach odbywania praktyki pod nadzorem instruktora lub innej
osoby posiadającej świadectwo operatora radiotelefonisty.

10.4.1.6 Zakres wymogów egzaminacyjnych na świadectwo operatora urządzeń radiowych

w służbie radiokomunikacji lotniczej zawiera załącznik nr 4 do Rozporządzenia
Ministra Łączności z dnia 28 maja 2001 roku w sprawie świadectw operatora urządzeń
radiowych.

10.4.1.7 Nadzór nad łącznością radiową w Aeroklubie sprawuje Szef Wyszkolenia. Może on

wyznaczyć instruktora lotniczego posiadającego odpowiednie kwalifikacje do

nauczania prawidłowej frazeologii lotniczej i dbania o przestrzeganie dyscypliny

łączności. Szef Wyszkolenia Aeroklubu powinien wyciągać konsekwencje

organizacyjne i dyscyplinarne w stosunku do osób nie przestrzegających ustalonych

zasad prowadzenia korespondencji radiowej.

Rozdział 10

INSTRUKCJA WYKONYWANIA

LOTÓW i SKOKÓW

AEROKLUBU POLSKIEGO

Aeroklub

Polski

10 – 6

ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA

LOTÓW I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

Wydanie z

25.04.2004 r.

Zmiana Nr: 0

10.4.1.8 Wiadomość odebrana nawet przypadkowo, lecz nie adresowana do danej radiostacji,

nie może być wykorzystana do innych celów niż była przeznaczona, a dalsze jej
przekazywanie jest karalne. Niezależnie od tajemnicy korespondencji, osobę
posługującą się radiotelefonem obowiązuje przestrzeganie tajemnicy państwowej.

10.4.2 ZASADY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU UTRATY ŁĄCZNOŚCI

10.4.2.1 Za wyjątkiem sytuacji przewidzianych w punkcie 10.5.2, statek powietrzny

wykonujący lot kontrolowany w warunkach VMC, który utracił łączność powinien:

a)

na transponderze ustawić kod 7600;

b)

kontynuować lot w warunkach VMC;

c)

lądować na najbliższym odpowiednim lotnisku; i

d)

poinformować o swoim przylocie właściwy organ ATS przy pomocy

najszybszego środka łączności.

10.4.2.2 Statek powietrzny wykonujący lot kontrolowany IFR, który utracił łączność
w warunkach IMC, lub gdy kontynuowanie lotu nie jest możliwe, zgodnie

z punktem 10.5.1 – powinien:

a) ustawić na transponderze kod 7600;

b) utrzymywać w przeciągu 7 minut ostatnio przydzieloną prędkość i poziom lub

minimalną wysokość bezwzględną lotu, gdy minimalna wysokość bezwzględna lotu
jest większa od ostatnio przydzielonego poziomu. Ten 7-minutowy okres
rozpoczyna się:

1) jeśli statek powietrzny wykonuje lot po trasie bez obowiązkowych punktów

meldowania lub otrzymał instrukcje o nieprzekazywaniu meldunków
pozycyjnych:

- w czasie osiągnięcia ostatniego przydzielonego poziomu lub minimalnej

wysokości bezwzględnej lotu, lub

- w czasie ustawienia na transponderze kodu 7600, w zależności od tego co miało

miejsce później; lub

2) jeśli statek powietrzny wykonuje lot po trasie z obowiązkowymi punktami

meldowania i nie otrzymał instrukcji o nieprzekazywaniu meldunków
pozycyjnych:

- w czasie osiągnięcia ostatnio przydzielonego poziomu lub minimalnej wysokości

bezwzględnej lotu, lub

- wcześniej został przekazany przez pilota przewidywany czas wyjścia na dany

obowiązkowy punkt meldowania, lub

- w czasie gdy brak jest meldunku o pozycji statku powietrznego nad

obowiązkowym punktem meldowania,

w zależności od tego co miało miejsce wcześniej.

c) następnie dostosowuje poziom i prędkość zgodnie z dostarczonym planem lotu.

Aeroklub

Polski

INSTRUKCJA WYKONYWANIA

LOTÓW i SKOKÓW

AEROKLUBU POLSKIEGO

Rozdział 10

Wydanie z
25.04.2004 r.
Zmiana Nr: 0

ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA

LOTÓW I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

10 – 7

d) jeśli statek powietrzny wektorowany jest za pomocą radaru lub wykonuje lot

z bocznym przesunięciem wg RNAV bez określenia granicy, to wówczas statek
powietrzny powinien kontynuować lot po najbardziej prostym torze lotu w kierunku
trasy wymienionej w bieżącym planie dla wyjścia na tę trasę nie później niż na
kolejny znaczący punkt, uwzględniając stosowaną minimalną bezwzględną
wysokość lotu.

Uwaga – Odnośnie trasy, na której ma być wykonywany lot lub czasu rozpoczęcia
zniżania do lotniska przylotu, wykorzystuje się bieżący plan lotu, którym jest plan lotu
zawierający zmiany, jeśli mają one miejsce, powstałe w wyniku wydawania kolejnych
zezwoleń.

e) zgodnie z bieżącym planem lotu wykonuje lot po trasie do określonej pomocy

nawigacyjnej lotniska docelowego i gdy jest to wymagane dla zapewnienia
zgodności z 10.4.2.2 f), wykonuje manewr oczekiwania nad tą pomocą do czasu
rozpoczęcia zniżania;

f) rozpoczyna zniżanie od danej pomocy nawigacyjnej wymienionej w 10.4.2.2 e) w

przewidywanym czasie podejścia odebranym i potwierdzonym w czasie ostatniego
nawiązania łączności, lub możliwie najbliżej tego czasu, lub jeśli przewidywanego
czasu nie odebrano i nie potwierdzono w przewidywanym czasie przylotu
wynikającym z bieżącego planu lotu lub możliwie najbliżej tego czasu;

g) wykonać normalną procedurę podejścia według wskazań przyrządów określoną dla

wyznaczonej pomocy nawigacyjnej; i

h) lądować, jeśli to możliwe, w przeciągu 30 minut p przewidywanym czasie przylotu

określonym w 10.4.2.2 f) lub ostatnim potwierdzonym przewidywanym czasie
podejścia, w zależności od tego, który z nich ma miejsce później.

10.4.3 ZASADY INFORMOWANIA O ZAISTNIAŁYCH ZDARZENIACH I

NIEPRAWIDŁOWOŚCIACH

10.4.3.1 Dowódca statku powietrznego obowiązany jest niezwłocznie powiadomić organ

służby ruchu lotniczego z którym utrzymuje łączność w czasie lotu a w razie braku
łączności niezwłocznie po wylądowaniu:
- o niebezpiecznych warunkach lotu innych niż meteorologiczne, napotkanych na

trasie lotu;

- o zauważonym wypadku lotniczym;
- o zauważonym na trasie lotu wydarzeniu, zagrażającemu życiu ludzkiemu lub

mieniu.

Meldunki te powinny zawierać wszystkie szczegółowe dane, które mogą dotyczyć
bezpieczeństwa innych statków powietrznych, bezpieczeństwa życia ludzkiego
i mienia oraz czasu i miejsca wydarzenia.

Rozdział 10

INSTRUKCJA WYKONYWANIA

LOTÓW i SKOKÓW

AEROKLUBU POLSKIEGO

Aeroklub

Polski

10 – 8

ZASADY ZABEZPIECZENIA WYKONYWANIA

LOTÓW I SKOKÓW SPADOCHRONOWYCH

Wydanie z

25.04.2004 r.

Zmiana Nr: 0

10.5 ZASADY PRZEKAZYWANIA STATKÓW POWIETRZNYCH

10.5.1 Zasady przekazywania statków powietrznych przez personel techniczny pilotom

w celu wykonywania lotów są zawarte w Instrukcji Zarządzania Obsługą Techniczną
Aeroklubu Polskiego (wydanie z 2004 roku).

10.6 ZASADY ZABEZPIECZENIA PORZĄDKU PUBLICZNEGO

10.6.1 W przypadku zaistnienia zakłócenia porządku publicznego Kierownik Lotów /

Skoków powinien zastosować wszelkie dostępne środki w celu przywrócenia
porządku na starcie z użyciem środków przymusu włącznie. W przypadkach, gdy
zaistniała sytuacja zagrażałaby bezpieczeństwu wykonywanych lotów / skoków,
należy wstrzymać ich wykonywanie, jednocześnie zapewniając bezpieczeństwo
statkom powietrznym i ich załogom będącym w trakcie wykonywania lotu / skoku.

M

M

M

i

ii

e

ee

j

jj

s

ss

c

cc

e

ee

c

cc

e

ee

l

ll

o

oo

w

w

w

o

oo

p

pp

o

oo

z

zz

o

oo

s

ss

t

tt

a

aa

w

w

w

i

ii

o

oo

n

nn

e

ee

p

pp

u

uu

s

ss

t

tt

e

ee