„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Dorota Wójcik
Małgorzata Sołtysiak

Prowadzenie korespondencji biurowej 514[01].01.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy,
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

1

Recenzenci:
mgr Danuta Matuszewska
mgr inż. Izabela Suligowska



Opracowanie redakcyjne:
mgr Małgorzata Sołtysiak



Konsultacja:
mgr Małgorzata Sołtysiak







Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej, ,,Prowadzenie
korespondencji biurowej'', 514[01].O1.06 zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu fryzjer 514[01].

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

10

5.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy na stanowisku komputerowym

oraz ergonomia pracy

10

5.1.1. Ćwiczenia

10

5.2.

Biurowe urządzenia techniczne

12

5.2.1. Ćwiczenia

12

5.3.

Pojęcie korespondencji biurowej

14

5.3.1. Ćwiczenia

14

5.4.

Kryteria podziału pism

16

5.4.1. Ćwiczenia

16

5.5.

Charakterystyka układów graficznych pism

18

5.5.1. Ćwiczenia

18

5.6.

Zasady redagowania pism

20

5.6.1. Ćwiczenia

20

5.7.

Zasady prowadzenia korespondencji

23

5.7.1. Ćwiczenia

23

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

26

7. Literatura

36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Prowadzenie korespondencji

biurowej”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej
w zawodzie fryzjer. W Poradniku omówiono rolę, jaką pełni korespondencja w pracy,
niezbędnym jej elementem są pisma. Trudność sprawia przede wszystkim ich redagowanie
i dlatego sposoby redagowania pism zostały przedstawione najszerzej.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone z wykorzystaniem ćwiczeń

praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

4

Schemat układu jednostki modułowej

514[02]O1

Dzia

łalność usługowa

514[02].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpiecze

ństwa

i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo

żarowej

514[02].O1.02

Nawi

ązywanie i utrzymywanie kontaktów

mi

ędzyludzkich

514[02].O1.03

Stosowanie przepisów prawa w dzia

łalności

us

ługowej

514[02].O1.04

Ocena jako

ści świadczonych usług

514[02].O1.05

Prowadzenie marketingu us

ług

514[02].O1.06

Prowadzenie korespondencji biurowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym,

−

obsługiwać drukarkę,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa gospodarczego, handlowego
i cywilnego,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

pracować w grupie i indywidualnie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– zorganizować stanowisko pracy biurowej zgodnie z wymaganiami ergonomii, przepisami

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej,

– posłużyć się urządzeniami technicznymi w pracy biurowej,
– wykonać czynności związane z przyjmowaniem i wysyłaniem korespondencji,
– zastosować zasady redagowania pism i dokumentów,
– zastosować zasady archiwizacji dokumentów,
– odebrać i przekazać informacje za pomocą poczty elektronicznej i innych nośników

informacji,

– posłużyć się wyszukiwarką internetową oraz pozyskać informacje zawarte w portalach

internetowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Fryzjer 514[01].

Moduł:

Działalność usługowa 514[01].01.

Jednostka modułowa:

Prowadzenie

korespondencji

biurowej

514[01].01.06.

Temat:

Biurowe urządzenia techniczne.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności obsługiwania urządzeń biurowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń będzie powinien umieć:

−

określić znaczenie urządzeń technicznych w pracy,

−

wskazać urządzenia biurowe niezbędne w pracy,

−

analizować instrukcje obsługi urządzeń technicznych,

−

zaplanować szkolenie obsługi urządzeń technicznych,

−

współpracować w grupie,

−

obsłużyć biurowe urządzenia techniczne zgodnie z przepisami bhp.

Metody nauczania–uczenia się:

−

miniwykład,

−

metoda tekstu przewodniego,

−

dyskusja w grupie,

−

pokaz.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

−

urządzenia

biurowe

wykorzystane

w

ćwiczeniu: kserokopiarka, bindownica,

termobnidownica, laminator, gilotyna, telefon, fax,

−

instrukcje obsługi danych urządzeń,

−

materiały niezbędne do obsługi urządzeń wykorzystywanych w ćwiczeniu, np. okładki,
folia do laminowania,

−

komputer z drukarką,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Czas trwania:

−

3 godziny lekcyjne.

Uczestnicy:

−

uczniowie w zawodzie fryzjer.

Przebieg zajęć:
1) Powitanie uczniów.
2) Uświadomienie celów lekcji.
3) Plan lekcji:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

8

a. wprowadzenie:

−

nauczyciel pokazuje typowe urządzenia występujące w biurze i krótko omawia ich
zastosowanie,

−

zwraca uwagę na znaczenie urządzeń technicznych w pracy.

b. praca w grupach:

−

nauczyciel dzieli klasę na grupy czteroosobowe,

−

jedna osoba z grupy losuje kategorię przygotowaną na karteczkach:

kategoria 1 – ksero,
kategoria 2 – bindownica i termobindownica,
kategoria 3 - telefon i faks,
kategoria 4 – laminator i gilotyna.
Nauczyciel może wybrać inne kategorie.

−

dla każdej grupy należy przygotować instrukcje obsługi urządzeń biurowych,

−

uczniowie mają za zadanie wyszukać z przygotowanych instrukcji odpowiadające

wylosowanemu urządzeniu,

−

zapoznać się z instrukcją,

−

opracować na komputerze skróconą instrukcję,

−

zaplanować i przygotować szkolenie dotyczące obsługi,

−

przeprowadzić szkolenie dla całej klasy.

c. podsumowanie lekcji:

−

uczniowie wskazuję typowe urządzenia występujące w biurze,

−

uczniowie przedstawiają ich zastosowanie,

−

omawiają znaczenie urządzeń w pracy biurowej.

4) Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności, pracy w zespole i prezentacji

wypracowanych pomysłów.

5) Pożegnanie uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca …………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Fryzjer 514[01].

Moduł:

Działalność usługowa 514[01].01.

Jednostka modułowa:

Prowadzenie

korespondencji

biurowej

514[01].01.06.

Temat:

Elementy składowe i zasady redagowania pism.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności redagowania pism.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przedstawić elementy składowe pism pod względem formalnym,

−

omówić elementy składowe pism pod względem merytorycznym,

−

wskazać podstawowe zasady redagowania pism,

−

sporządzić pisma przy zastosowaniu podstawowych zasad formułowania i formatowania

pism.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład z elementami pokazu,

−

ćwiczenia praktyczne przy komputerze.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna przy komputerze.

Czas trwania:

−

3 godziny lekcyjne.

Uczestnicy:

−

uczniowie w zawodzie fryzjer.

Przebieg lekcji:
1) Powitanie uczniów.
2) Uświadomienie celów lekcji.
3) Plan lekcji:

a. wprowadzenie:

−

nauczyciel omawia elementy składowe pism pod względem formalnym
i merytorycznym, wskazane wykorzystanie foliogramów,

−

nauczyciel przedstawia podstawowe zasady redagowania pism,

−

przedstawia uczniom prawidłowo sformatowane pisma.

b. praca indywidualna:

−

uczniowie mają za zadanie przepisać podany w ćwiczeniu 1 tekst w programie
Microsoft Word,

−

sformatować tekst stosując następujące parametry: marginesy 2,5 cm, krój Times
New Roman, 12 punktów, interlinia pojedyncza, wcięcie pierwszego wiersza akapitu
0,75 cm, rozmieścić poprawnie jego składowe,

−

wydrukować pismo i oddać do sprawdzenia.

c.

podsumowanie lekcji:

−

uczniowie wskazują elementy składowe pism pod względem formalnym
i merytorycznym oraz podstawowe zasady redagowania pism.

4) Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności i samodzielności przy

wykonywaniu zadania, poprawności sporządzonych pism.

5) Pożegnanie uczniów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

10

5.

Ćwiczenia

5.1. Bezpieczeństwo

i

higiena

pracy

na

stanowisku

komputerowym oraz ergonomia pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj oceny typowego stanowiska wyposażonego w komputer (np. stanowiska sekretarki

szkolnej) pod względem zgodności z zasadami ergonomii.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uważnie przeczytać polecenie,
2) zapoznać się z przygotowanym materiałem,
3) rozpoznać elementy stanowiska pracy,
4) zastanowić się i dokonać oceny zakreślając odpowiedni kwadrat,
5) wypracowane treści zaprezentować na forum klasy.

TAK NIE

– Czy regulowane elementy krzesła i stołu są odpowiednio

dopasowane do wzrostu osoby na nim pracującej?

– Czy podczas pracy na komputerze ramię

i przedramię osoby na nim pracującej tworzą ze sobą kąt prosty?

– Czy tułów osoby pracującej na stanowisku komputerowym

podczas pracy jest wyprostowany, oparty o oparcie i odchylony

do tyłu o ok. 10

0

–15

0

?

– Czy jest możliwość wygodnego oparcia nadgarstków

podczas czynności wykonywanych na klawiaturze ?

– Czy zauważyłeś inne uwagi co do omawianego

stanowiska pracy ?

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja,

−

metody aktywizujące „burza mózgów”.

Środki dydaktyczne:

– literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Opracuj jedną z wylosowanych kategorii a następnie zaprezentuj ją na forum klasy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

11

Kategorie:

−

oświetlenie, profilaktyka pracy;

−

mikroklimat, hałas;

−

komputer;

−

meble biurowe.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uważnie przeczytać polecenie,
2) dokonać wyboru jednej kategorii,
3) zapoznać się z przygotowanym materiałem,
4) opracować w grupie wylosowaną kategorię,
5) przedstawić wypracowane treści.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja,

−

metody aktywizujące „burza mózgów”.

Środki dydaktyczne:

–

plakaty,

–

materiały biurowe: markery, klej, kolorowy papier,

–

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

12

5.2.

Biurowe urządzenia techniczne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zaplanuj niezbędne elementy wyposażenia biura.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie pytanie,
2) zapoznać się z materiałem,
3) zaplanować jakie czynności będą wykonywane w planowanym biurze,
4) dobrać urządzenia biurowe i opisać ich wykorzystanie w pracy biurowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

kartka papieru,

−

przybory piśmienne.

Ćwiczenie 2

Wyszukaj i opracuj na komputerze skróconą instrukcję obsługi wylosowanego

urządzenia. Zaplanuj i przygotuj krótkie szkolenie dotyczące obsługi, tego urządzenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie pytanie,
2) wyszukać z przygotowanych instrukcji odpowiadającą wylosowanemu urządzeniu,
3) zapoznać się z instrukcją,
4) opracować na komputerze skróconą instrukcję,
5) wydrukować instrukcję,
6) zaplanować i przygotować szkolenie dotyczące obsługi,
7) przeprowadzić szkolenie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

13

Środki dydaktyczne:

−

urządzenia biurowe niezbędne do wykonania ćwiczenia,

−

instrukcje obsługi tych urządzeń,

−

komputer,

−

drukarka.

Ćwiczenie 3

Opracowaną instrukcję w ćwiczeniu 2 prześlij pocztą elektroniczną do 5 znajomych osób,

poproś o potwierdzenie otrzymania informacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) opracowaną instrukcję sprawdzić w celu wyeliminowania ewentualnych błędów,
2) przygotować krótkie pismo informujące o załączniku,
3) załączyć do e-maila instukcję,
4) opracowaną instrukcję wysłać pocztą elektroniczną.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

14

5.3. Pojęcie korespondencji biurowej

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaje korespondencji biurowej, wpisując odpowiedzi w kartę ćwiczeń.

Jeżeli

uważasz, że zdanie jest prawdziwe wpisz w kratkę literę P, jeżeli uważasz, że zdanie jest
fałszywe wpisz literę F.
1) Korespondencja nie jest istotnym elementem prowadzenia biura.

2) Prowadząc korespondencję nie ma konieczności umiejętności redagowania

pism, gdyż można skorzystać z gotowych szablonów.

3) Pisma należące do korespondencji standardowej łatwiej zredagować niż te,

które należą do korespondencji niestandardowej.

4) Korespondencja niestandardowa obejmuje pisma, które są wysyłane poza

granice przedsiębiorstwa.

5) Korespondencja wewnętrzna obejmuje oferty kierowane do klientów.

6) Korespondencja biurowa nie pociąga za sobą żadnych skutków prawnych.

7) Korespondencja może być archiwizowana tylko w formie papierowej.

8) Korespondencja może występować w formie ustnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje korespondencji biurowej,
2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Odpowiedz na pytania, wybierając jako poprawną odpowiedź a) lub b) i wpisując je

w kartę ćwiczeń:
1) Korespondencja biurowa:

a) pociąga za sobą skutki prawne,
b) nie pociąga za sobą skutków prawnych

2) Korespondencja handlowa:

a) dotyczy podmiotów gospodarczych,
b) nie dotyczy podmiotów gospodarczych

3) Umowa o pracę należy do korespondencji:

a) handlowej,
b) niestandardowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

15

4) Korespondencja może być prowadzona:

a) tylko w formie pisemnej,
b) może być utrwalana za pomocą technologii informacyjnych takich jak taśma

magnetofonowa czy dyktafon.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje korespondencji biurowej,
2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

16

5.4 Kryteria podziału pism

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj rodzaje pism. Przeczytaj poniższe stwierdzenia, a następnie jeżeli

uważasz, że zdanie jest prawdziwe - wpisz w karcie ćwiczeń w kratkę literę P, zaś jeżeli
uważasz, że zdanie jest fałszywe wpisz literą F.
1) Pismo standardowe można zredagować na podstawie szablonów.

2) Pisma wewnętrzne mogą opuszczać granice przedsiębiorstwa.

3) Pojedyncze broszury również są formularzami.

4) Blankiety korespondencyjne są tożsame z blankietami specjalnymi.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje pism i formularzy,
2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

karta ćwiczeń,

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Wymień pisma ze względu na treść, formę, termin realizacji i adresata, wpisując w karcie

ćwiczeń w miejsce kropek prawidłowe odpowiedzi.

a) treść:

……………………………………………………………………………………………

b) formę:

……………………………………………………………………………………………

c) termin realizacji:

……………………………………………………………………………………………

d) adresata:

............................................................................................................................................

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

17

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje pism ze względu na różne kryteria,
2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

18

5.5. Charakterystyka układów graficznych pism

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1
I.

Scharakteryzuj układy graficzne pism. W karcie ćwiczeń w przypadku właściwej
odpowiedz wpisz w kwadrat krzyżyk.

1. W układzie blokowym:

a) odstępy między wierszami wynoszą 1,5,

b) odstępy między wierszami wynoszą 1.

2. W układzie a’linea:

a) tytuł piszemy na środku,

b) tytuł piszmy od lewej strony.

3. Blankietem zwykłym jest blankiet:

a) BZ3,

b) BR2.

4. Blankiet uproszczony:

a) posiada wiele nadruków,

b) posiada niewiele nadruków.

II. Zapisywanie daty zgodnie z Polską Normą. Zaznacz w karcie ćwiczeń krzyżykiem x,

które sposoby zapisywania daty są zgodne z Polską Normą:

1) 2005-04-07

2) 23 maja 2004

3) 31.05.1987

4) 18 kwietnia 97

5) 1968-09-25

6) luty 21, 1992

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) scharakteryzować układy graficzne pism oraz sposoby zapisywania daty zgodnie z Polską

Normą,

2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

19

Ćwiczenie 2

Zaadresuj standardową kopertę:

Dane adresata:

1) nazwa: Salon Fryzjerski „AFRODYTA”
2) adres: ul. Kierzkowska 14/16, 26-600 Radom

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić układ rozmieszczania danych na kopercie,
2) zaadresować kopertę standardową.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

20

5.6. Zasady redagowania pism

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zredaguj pismo dotyczące promocji w salonie fryzjerskim.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić sposób redagowania pisma,
2) zredagować pismo w karcie ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

komputer z drukarką.

Ćwiczenie 2

Zredaguj wniosek do gminy o pozwolenie na rozbudowę salonu fryzjerskiego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić sposób redagowania wniosku,
2) zredagować pismo przewodnie w karcie ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

komputer z drukarką.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

21

Ćwiczenie 3

Zredaguj odwołanie do gminy dotyczące odmowy udostępnienia informacji dotyczącej

zagospodarowania przestrzennego miasta.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić sposób redagowania odwołania,
2) zredagować pismo przewodnie w karcie ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

komputer z drukarką.

Ćwiczenie 4

Wypełnij poniższe CV.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wypełnić CV w karcie ćwiczeń,
2) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

komputer z drukarką.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

22

Karta ćwiczeń

D

ANE PERSONALNE

imię i nazwisko

adres

telefon

e-mail

data urodzenia

D

OŚWIADCZENIE ZAWODOWE

• okres (od - do)

• nazwa i adres pracodawcy

• zajmowane stanowisko

• okres (od - do)

• nazwa i adres pracodawcy

• zajmowane stanowisko

• okres (od - do)

• nazwa i adres pracodawcy

• zajmowane stanowisko

• okres (od - do)

• nazwa i adres pracodawcy

• zajmowane stanowisko

W

YKSZTAŁCENIE

• okres (od - do)

• rodzaj instytucji organizującej

kształcenie

• uzyskany tytuł/ stopień /rodzaj

dyplomu

• okres (od - do)

• rodzaj instytucji organizującej

kształcenie

• uzyskany tytuł/ stopień/ rodzaj

dyplomu

J

ĘZYKI OBCE

WIEDZA, UMIEJĘTNOŚCI,

DOŚWIADCZENIE.

Z

DOLNOŚCI MANUALNE

I

NNE ZDOLNOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

23

5.7. Zasady prowadzenia korespondencji

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ zalety i wady systemu dziennikowego.

Zalety

Wady

System

dziennikowy

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić wady i zalety systemu dziennikowego,
2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

karta ćwiczeń,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj dziennik korespondencyjny dla salonu fryzjerskiego wpisując rezultat do

karty ćwiczeń.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić cechy charakterystyczne dziennika korespondencyjnego,
2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

24

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

karta ćwiczeń,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 3

Określ, jakie korzyści wypływają z jednolitego sposobu gromadzenia i przechowywania

pism? Wpisz odpowiedź w kartę ćwiczeń w miejscu do tego wyznaczonym.

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić korzyści jednolitego sposobu gromadzenia i przechowywania pism urzędowych,
2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

karta ćwiczeń,

−

przybory do pisania.

Ćwiczenie 4

W salonie fryzjerskim „EWA” prowadzony jest dziennik korespondencyjny. Korzystając

z wyznaczonego miejsca w karcie ćwiczeń, wpisz do dziennika następujące pisma:

Pisma otrzymane:
1) Dnia 13-03-2001, nadawca - Telefonia komórkowa, ul. Krótka 3, 26-600 Radom,

dotyczy: faktura za abonament, znak pisma: HO 09/07

2) Dnia 14-03-2001, nadawca - Jan Kowalski, ul. Złota 45, 43-982 Gniezno, dotyczy: opłata

za instalację alarmową, pismo z dnia 12-03-2001

3) Dnia 13-03-2001, adresat: Katarzyna Zielona, ul. Gołębia 3, 34-234 Poznań, dotyczy:

faktura za farby

Pisma wysłane:
1) Dnia 14-03-2001, adresat: Szkoła Ponadgimnazjalna nr 4 w Poznaniu, ul. Mała 1, 34-234

Poznań, dotyczy: oferta współpracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

25

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić sposób prowadzenia dziennika korespondencyjnego,
2) wypełnić kartę ćwiczeń,
3) zaprezentować wyniki pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia,

−

karta ćwiczeń,

−

przybory do pisania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

26

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Prowadzenie korespondencji
biurowej”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 19, 20 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 7, 8, 16 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub brak

odpowiedzi uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. d, 5. c, 6. c, 7. d, 8. d, 9. c, 10. c, 11. c,
12. b, 13. b, 14. c, 15. b, 16. d, 17. b, 18. b, 19. c, 20. c.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1. Rozpoznać sposoby prowadzenia

korespondencji

A

P

a

2. Określić nośniki będące częścią

korespondencji

A

P

b

3. Określić rodzaje pism ze względu na

treść

B

P

c

4. Określić zastosowanie formularzy

B

P

d

5. Scharakteryzować pisma ze względu na

termin realizacji

B

P

c

6. Zdefiniować układ graficzny pism

A

P

c

7. Rozróżniać układy pism

C

PP

d

8. Rozróżniać rodzaje blankietów

korespondencyjnych

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

27

9. Wskazywać elementy należące do

nagłówka pisma urzędowego

B

P

c

10. Rozpoznać sposoby zapisywania daty

według Polskiej Normy

B

P

c

11. Scharakteryzować formularze ze

względu na zasięg stosowania

B

P

c

12. Rozróżnić formularze korespondencyjne

B

P

b

13. Wskazywać elementy uchwały

B

P

b

14. Wskazywać elementy stylu urzędowego

B

P

c

15. Rozróżniać skrótowce

B

P

b

16. Zdefiniować pojęcie grupowców

C

PP

d

17. Wskazywać zasady redagowania pism

urzędowych

B

P

b

18. Rozpoznać elementy systemu

kancelaryjnego

B

P

b

19. Rozróżniać systemy kancelaryjne

B

P

c

20. Stosować standaryzację pism

w korespondencji biurowej

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

28

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przygotuj odpowiednia liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność pracy podczas rozwiązywania testów.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.
6. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na rozwiązanie testu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz kartę odpowiedzi imieniem i nazwiskiem.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań.
4. Test pisemny zawiera 20 zadań z zakresu redagowania pism urzędowych.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Wskaż tylko jedną

prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki, zaznacz ją kółkiem, a następnie zaznacz
odpowiedź poprawną.

6. Rozwiązuj test samodzielnie, ponieważ tylko wtedy poznasz prawdziwy rezultat Twojej

nauki.

7. Kiedy pytanie będzie sprawiało ci trudność, odłóż jego rozwiązanie i wróć do niego, gdy

zostanie jeszcze czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

29

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Korespondencja to porozumiewanie

a) listowne.
b) ustne.
c) listowne i ustne.
d) telefoniczne.

2. Rodzajem korespondencji są

a) książki.
b) płyty CD.
c) długopisy i ołówki.
d) telefon.

3. Ze względu na treść, pisma dzielą się na

a) zewnętrzne i wewnętrzne.
b) sporządzane na formularzach i na blankietach korespondencyjnych.
c) informacyjne i przekonujące.
d) zwykłe i terminowe.

4. Do pism sporządzanych na formularzach zaliczamy

a) notatkę służbową.
b) reklamację.
c) ofertę.
d) umowę o pracę.

5. Do pism, które dzielą się ze względu na termin realizacji nie należą pisma

a) pilne.
b) zwykłe.
c) informacyjne.
d) terminowe.

6. Układ graficzny pism wychodzących poza granice przedsiębiorstwa

a) nie jest ustalony.
b) zależy od przedsiębiorcy.
c) jest ustalony Polską Normą.
d) jest dowolny.

7. W układzie blokowym

a) odstępy między wierszami wynoszą 1,5 wiersza.
b) korespondencję zaczynamy pisać od środka.
c) tytuł piszemy na środku.
d) tytuł piszmy od lewego marginesu.

8. Urządzenia biurowe to

a) komputer.
b) drukarka.
c) niszczarka.
d) komputer, drukarka, niszczarka itp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

30

9. Nagłówek pisma zawiera

a) imię, nazwisko nadawcy oraz adres.
b) adres, kod pocztowy i miejscowość nadawcy.
c) nazwę przedsiębiorstwa, adres, kod pocztowy i miejscowość.
d) nazwę przedsiębiorstwa, kod pocztowy i miejscowość.

10. Polska Norma określa zapisywanie daty w następujący sposób

a) 23.07.1978.
b) 27 sierpień 98.
c) 1997-04-06.
d) 98-04-06.

11. Ze względu na zasięg stosowania, formularze dzielimy na

a) zwykłe.
b) planistyczne.
c) resortowe.
d) mieszane.

12. Formularze okienkowe dotyczą

a) zasięgu stosowania.
b) układu graficznego.
c) techniki wykonania.
d) formy introligatorskiej.

13. Uchwała

a) jest dokumentem sporządzanym obowiązkowo co miesiąc.
b) jest dokumentem oficjalnym.
c) nie jest dokumentem oficjalnym.
d) sporządzana jest w formie ustnej.

14. Styl urzędowy cechuje się

a) przewagą zdań złożonych.
b) używaniem strony zwrotnej.
c) zwięzłością zdań.
d) ubarwianiem treści.

15. Skrótowiec PAN jest

a) skrótowcem mieszanym.
b) literowcem.
c) głoskowcem.
d) grupowcem.

16. Grupowce

a) powstają przez połączenie różnych sposobów odczytywania skrótów.
b) zbudowane są z pierwszych liter nazwy.
c) powstają przez wymawianie pierwszych głosek.
d) powstają przez wymawianie pierwszych grup głosek lub sylab skracanych

wchodzących w skład formacji kilkuwyrazowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

31

17. W redagowanym piśmie należy się wystrzegać

a) skrótowców.
b) wyrażeń potocznych.
c) wyrażeń oficjalnych.
d) skrótów.

18. W systemie kancelaryjnym wyróżniamy

a) system kopertowy.
b) system dziennikowy.
c) system fakturowy.
d) system korespondencyjny.

19. W systemie bezdziennikowym

a) korespondencja odnotowana jest w specjalnym zeszycie.
b) korespondencja nie jest wcale odnotowana.
c) pisma rejestrowane są na druku „spis spraw”.
d) odnotowuje się tylko niektóre pisma.

20. Standaryzacja pism

a) nie wpływa na korespondencję.
b) ujednolica gromadzenie pism.
c) pomaga w prowadzeniu korespondencji.
d) dotyczy tylko niektórych pism.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

32

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ………………………………………………………

Prowadzenie korespondencji biurowej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedzi

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

33

TEST 2

Test praktyczny do jednostki modułowej Prowadzenie korespondencji
biurowej

Test jest zadaniem praktycznym polegającym na zredagowaniu notatki służbowej na
okoliczność kradzieży torebki damskiej w Salonie fryzjerskim „EWA” w czasie farbowania
włosów klientki. Do testu dołączona jest karta oceny ucznia, która zawiera wymagania, jakie
powinien spełnić uczeń wykonując poszczególne zadania. Test zawiera 17 zadań.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każde prawidłowo wykonane zadanie uczeń otrzymuje 1 punkt. Za nieprawidłowo

wykonane zadanie lub jego niewykonanie uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań - uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za wykonanie co najmniej 7 zadań,

−

dostateczny – za wykonanie co najmniej 10 zadań,

−

dobry – za wykonanie co najmniej 13 zadań,

−

bardzo dobry – za wykonanie co najmniej 17 zadań.

Zadanie praktyczne

Zredaguj notatkę służbową na okoliczność kradzieży torebki damskiej w salonie

fryzjerskim EWA w czasie farbowania włosów klientki. Do wykonania zadania wykorzystaj
komputer z drukarką.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

34

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu praktycznego z co najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2. Zapewnij odpowiednią ilość komputerów z drukarką dla umożliwienia wykonania

ćwiczenia jednocześnie prze kilku uczniów.

3. Przygotuj arkusze do odnotowania wyników zredagowania pisma.
4. Zapewnij uczniom bezpieczne i higieniczne warunki pracy w trakcie wykonywania

ćwiczenia.

5. Zapytaj, czy uczniowie zrozumieli polecenie. Wyjaśnij wszelkie wątpliwości.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Wysłuchaj polecenia nauczyciela, w przypadku wątpliwości poproś o powtórzenie lub

wyjaśnienie.

3. Przygotuj narzędzia.
4. Sprawdź stan techniczny komputera i drukarki.
5. Przygotuj stanowisko pracy.
6. Wykonaj poszczególne czynności redagowania notatki służbowej.
7. Pamiętaj, że ocenie będzie podlegała poprawność wykonanych prac.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zadanie praktyczne.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputer,

−

drukarka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

35

KARTA OCENY UCZNIA

Imię i nazwisko ...................................................................................

Zredagowanie notatki służbowej na okoliczność kradzieży torebki damskiej w Salonie
fryzjerskim Ewa w dniu 20.07.2007 r.

L.p.

Uczeń otrzymuje 1 punkt, jeżeli:

Punkty

1. zapoznał się z instrukcją dotyczącą wykonania zadania

2. dokonał oględzin stanowiska pracy pod kątem wyposażenia

i sprawności urządzeń

3. w tytule notatki służbowej umieścił datę jej sporządzenia

4. wskazał osoby obecne podczas zajścia kradzieży

5. wyodrębnił części składowe pisma

6. dokonał wprowadzenia, aby zorientować adresata w sprawie

7. wyodrębnił część główną, w której wskazał problem

8. dokonał podsumowania notatki służbowej

9. umieścił podpisy osób obecnych podczas zajścia

10. zastosował odpowiedni styl do sporządzenia notatki służbowej

11. zastosował odpowiednie skróty i skrótowce

12. zastosował akapity pomiędzy poszczególnymi częściami notatki

służbowej

13. sporządził notatkę w zwięzłej formie

14. zapisał notatkę służbową na dyskietkę lub płytę CD

15. wydrukował notatkę służbową do oceny

16. posprzątał stanowisko pracy

17. stosował przepisy bhp podczas wykonywania pracy

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

36

7. LITERATURA

1. Bogusławska T.: Praca w nowoczesnym biurze część 2. Wydawnictwo REA s.j.,

Warszawa 2003

2. Brzóska J., Zawitowska M.: Pisma Urzędowe dla każdego z komentarzem. Wydawnictwo

specjalne B-BIS S.A., Gdańsk 1991

3. Dzwonkowski T.: Nowa instrukcja kancelaryjna i wykaz akt dla organów gmin

i związków międzygminnych z omówieniem. Zachodnie Centrum Organizacji, Zielona
Góra 2000

4. Komosa A.: Technika Biurowa. Ekonomik, Warszawa 1996