Ograc nawyki Jak zastosowac mechanizmy gier w procesie zmiany osobistej

Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą
kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź
towarowymi ich właścicieli.

Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za
ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub
autorskich. Autor oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności
za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.

Redaktor prowadzący: Magdalena Dragon-Philipczyk
Projekt okładki: Jan Paluch
Zdjęcie autorki: Joanna Pawlikowska, Pawlikowska Photography

Materiały graficzne wewnątrz książki i na okładce zostały wykorzystane za zgodą
Shutterstock.

Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail: onepress@onepress.pl
WWW: http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)

Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie/ograna
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.

ISBN: 978-83-283-1958-5

Printed in Poland.

Księgarnia internetowa

•

Lubię to! » Nasza społeczność

Wprowadzenie

CZÖĈÈ I. SYPIAJÆC Z WROGIEM

Rozdziaõ 1. Pan Mózg — sprzymierzeniec

czy sabotaĢysta? SkÇd biorÇ si× trudnoĉci
we wprowadzaniu zmian

Z gada pradziada

Wewn×trzny system alarmowy

Strach si× baÉ

Rozdziaõ 2. Tajemnica silnej woli

Biceps silnej woli

Siõa przekona÷

Test marshmallow

Rozdziaõ 3. PrzeõÇczeni na autopilota,

czyli rzecz o nawykach

WydeptujÇc nawyki

Siõa pragnienia

OswobodziÉ si× z p×tli nawyku

Czy mózg jest leniwy?

Rozdziaõ 4. Korzyĉci wynikajÇce

ze zmiany wyzwania w gr×

Poleć książkę

Kup książkę

OGRAÈ NAWYKI

CZÖĈÈ II. PROJEKTOWANIE GRY

Rozdziaõ 5. Okreĉlenie gry w czasie

Rozdziaõ 6. Podzielenie gry na levele (etapy)

Rozdziaõ 7. Gra liniowa i nieliniowa

Rozdziaõ 8. Prowadzenie tabeli wyników

Rozdziaõ 9. Informacja zwrotna i poczucie kontroli

Rozdziaõ 10. Odwoõywanie si× do wartoĉci

Wartoĉci: soczewka celu

DokopujÇc si× do tego, co naprawd× waĢne

Kiedy warto si×gaÉ do wartoĉci?

Rozdziaõ 11. Jasny cel i przejrzyste zasady gry

Rozdziaõ 12. Cel mieszczÇcy si×

w ramach moĢliwoĉci

Rozdziaõ 13. Czym sÇ zasady gry?

Rozdziaõ 14. Jak stworzyÉ dobre zasady gry?

Rozdziaõ 15. Punktacja

Punkty dodatnie

Punkty ujemne

103

Dodatkowe gratyfikacje

104

Punkty ratunkowe

106

Rozdziaõ 16. Nagrody

109

Dlaczego nagrody dziaõajÇ?

109

I dlaczego przestajÇ?

110

Poleć książkę

Kup książkę

SPIS TREĈCI

Siõa maõych nagród

119

Dobre praktyki stosowania nagród

124

Trudnoĉci w przyznawaniu sobie nagród

129

Wykonywanie zadania jest nagrodÇ

130

Rozdziaõ 17. Akceptacja zasad gry

133

Odzyskanie sprawczoĉci

134

Dobrze si× spisaÉ

139

Rozdziaõ 18. Modyfikacja reguõ gry

w trakcie rozgrywki

143

Level okazaõ si× zbyt duĢym wyzwaniem

144

Level okazaõ si× zbyt maõym wyzwaniem

144

Zasady punktacji nie dziaõajÇ

145

Luki w zasadach

145

Rozdziaõ 19. Admin

147

Rozdziaõ 20. Rywalizacja — ze sobÇ czy z innymi?

149

Rozdziaõ 21. Wersja demo

153

Rozdziaõ 22. Fabuõa

155

Rozdziaõ 23. Dziennik pokõadowy

159

CZÖĈÈ III. PRZYKôADY GIER

Rozdziaõ 24. Przykõady gier

rozegranych przez Naczelnego Zmieniacza

163

Nawyki Ģywieniowe — sõodycze, sõone przekÇski,
podjadanie

163

Nawyki Ģywieniowe — warzywa, owoce, ryby

176

Oszcz×dzanie drobnych sum pieni×dzy

186

Poleć książkę

Kup książkę

OGRAÈ NAWYKI

Rozdziaõ 25. Przykõady gier rozegranych

przez Zmieniaczy

193

Gra Zmieniaczki Asi: prokrastynacja

194

Gra Zmieniacza Krzyĉka: praca magisterska

200

CZÖĈÈ IV. PROTIPY,

CZYLI DOBRE RADY CIOCI JADZI

UwaĢaj na przekonania

212

Wyznaczaj cele, korzystajÇc z róĢnych narz×dzi

213

Mów, co robisz

213

Mów, dlaczego to robisz

214

Napisz list z przyszõoĉci

214

Zrób audyt

215

Zrób przeglÇd

215

Dbaj o powtarzalnoĉÉ

216

Szukaj zaplecza

216

Unikaj chóru maruderów

217

Wykryj wspólników

217

Matematyka, gõupcze!

218

Korzystaj z podpowiedzi

218

Unikaj pokus

219

Rób bilans

219

Zarzucaj kotwic×

220

Zjedz kanapk×

220

Odznaki

221

Posõowie

223

Dzi×kuj× mamie, Bogu i Akademii ;)

227

Poleć książkę

Kup książkę

W tej cz×ĉci:

x dowiesz si×, dlaczego czujemy opór przed zmianÇ,
x rozwikõasz tajemnic× silnej woli,
x zrozumiesz, w jaki sposób tworzÇ si× nawyki,
x dowiesz si×, jak oswobodziÉ si× z p×tli nawyku,
x poznasz korzyĉci wynikajÇce z zmiany wyzwania w gr×.

OGRAÈ NAWYKI

OZDZIAô

ÓZG

—

SPRZYMIERZENIEC

CZY SABOTAġYSTA

KÆD

BIORÆ

SIÖ TRUDNOĈCI

WPROWADZANIU ZMIAN

Twój mózg jest jak najgorszy polityk. Zrobi wszystko,

Ģebyĉ na niego zagõosowaõ, a potem kopnie ci× w tyõek.

—

John Whithmore

Z gada pradziada

Tym, co zwykle przeraĢa ludzi w procesie zmiany (oprócz
tego, Ģe to proces, a zatem coĉ rozciÇgni×tego w czasie
i trzeba duuuĢo cierpliwoĉci), jest nowoĉÉ, przed którÇ
najstarsza cz×ĉÉ ludzkiego mózgu, czyli tzw. gadzi mózg
(zlokalizowany w pobliĢu pnia mózgu), broni si× r×kami
i nogami. I to Twoimi r×kami i nogami. A z pomocÇ przy-
chodzi mu mózg ssaczy. Jeĉli robimy postanowienia
i stawiamy sobie cele, to bywa, Ģe sÇ one nad wyraz am-

Poleć książkę

Kup książkę

OGRAÈ NAWYKI

bitne i oczekujemy duĢych, spektakularnych i szybkich
efektów. To troch× tak, jakbyĉ dopiero si× urodziõ i ocze-
kiwaõ, Ģe nazajutrz zaczniesz chodziÉ i mówiÉ. Chcemy
czegoĉ, co dosõownie odmieni nasze Ģycie. Problem w tym,
Ģe ranga takich zmian bywa przytõaczajÇca — na tyle, Ģe
czõowiek sam siebie przekonuje, iĢ ta zmiana nie jest
mu wcale potrzebna. Dlaczego tak si× dzieje?

WyobraĠ sobie spokojnego starszego pana, który nie-
przerwanie od 30 lat, codziennie o 19.30 zasiada w fo-
telu, by obejrzeÉ w telewizji swój ulubiony program. Teraz
pomyĉl o tym, Ģe pewnego dnia do mieszkania tego sta-
ruszka wdziera si× ktoĉ zupeõnie obcy i stanowczym tonem
oznajmia:

— Od dziĉ o 19.30 b×dziemy wychodziÉ z domu i space-
rowaÉ wokóõ bloku, bo to dobre dla twojego zdrowia!

Czy nie wkur... ekhem, nie zdenerwowaõbyĉ si× na miej-
scu tego staruszka? Teraz pod staruszka podstaw swój
gadzi mózg, pracujÇcy w kooperacji z mózgiem ssaczym,
a pod nieznajomego innÇ struktur× Twojego mózgu —
kor× nowÇ. Fotel i program w TV to Twój stary nawyk,
który Ci szkodzi, ale teĢ sprawia przyjemnoĉÉ i daje po-
czucie bezpiecze÷stwa.

Podsumujmy. Ludzki mózg skõada si× z trzech obszarów:
mózgu gadziego, ssaczego i kory nowej. Gadzi mózg to,
jak juĢ wspomniaõam, najstarsza struktura naszego mózgu.

Poleć książkę

Kup książkę

ROZDZIAô 1. PAN MÓZG

W tej cz×ĉci kryjÇ si× wszelkie instynktowne odruchy,
które uaktywniajÇ si× bez naszej ĉwiadomoĉci, a cz×sto
takĢe wbrew naszej woli. Mózg gadzi przechowuje w swoim
pudeõku z zabawkami wszystkie automatyczne reakcje,
które wielokrotnie ratowaõy tyõek naszym praprzodkom
i które cz×sto ratujÇ Ģycie takĢe nam. To jemu zawdzi×-
czamy sõynny mechanizm atak, ucieczka lub zastygni×cie
(czyli udawanie martwego), który uaktywnia si× w sytuacji
zagroĢenia — tak realnego, jak i wyobraĢonego.

Najwi×kszy problem, jaki mamy z tym obszarem mózgu,
jest taki, Ģe definicja sõowa „zagroĢenie”, którÇ si× po-
sõuguje, jest bardzo szeroka... Ta struktura mózgu do-
sõownie ga(r)dzi wszystkim, co jest nowe, nieznane, inne
niĢ dotychczas. Uwielbia za to swój stary fotel i program
w TV, bo to coĉ, co zna, co jest zrutynizowane, przewi-
dywalne. To sytuacja, w której wie, jak si× zachowaÉ.
Gadzi mózg kocha nawyki i rutyn× dnia codziennego —
i to niezaleĢnie od tego, czy nam sõuĢÇ. Nie ma dla niego
takĢe znaczenia, Ģe zmiana, którÇ chcesz wprowadziÉ,
b×dzie z korzyĉciÇ dla Twojego organizmu, kariery czy
relacji z innymi ludĠmi. Wie tylko, Ģe dzieje si× coĉ no-
wego, coĉ innego, wi×c prawdopodobnie jesteĉcie w nie-
bezpiecze÷stwie i trzeba si× ratowaÉ — na przykõad zwiaÉ.
FormÇ takiego zwiewania moĢe byÉ prokrastynacja, czyli
odwlekanie dziaõania w czasie do momentu, w którym jego
podj×cie nie jest juĢ moĢliwe lub zostaõo bardzo niewiele
czasu, by je rozpoczÇÉ (a co dopiero uko÷czyÉ).

Poleć książkę

Kup książkę

OGRAÈ NAWYKI

Drugi obszar, nieco mõodszy, to tzw. mózg ssaczy (ukõad
limbiczny), który z kolei w swoim pudeõku z zabawkami
trzyma nasze pop×dy, emocje i uczucia. Przechowuje teĢ
dla nas to, co juĢ si× zdarzyõo i jest warte zapami×tania.
MoĢna zatem powiedzieÉ, Ģe to taki dysk twardy z zapi-
sem naszej pami×ci dõugotrwaõej.

Walter Mischel — wybitny ameryka÷ski psycholog i twór-
ca testu marshmallow, o którym szerzej opowiem Ci za
chwil× — nazywa mózg gadzi i ssaczy ukõadem gorÇcym.
Jak dowodzi Mischel, ukõad ten daje sygnaõ „Start!”, a za-
tem inicjuje natychmiastowÇ reakcj× na silne bodĠce, które
pobudzajÇ nas fizjologicznie i emocjonalnie. Mischel zwra-
ca uwag× na fakt, Ģe juĢ w chwili narodzin nasz gadzi
mózg jest gotowy do dziaõania — to on bowiem sprawia, Ģe
w momencie, gdy nie sÇ zaspokojone potrzeby niemowl×cia
lub odczuwa ono ból, nast×puje wybuch põaczu. I jest to
lament, wobec którego ci×Ģko przejĉÉ oboj×tnie.

Z kolei kora nowa jest najmõodszÇ strukturÇ naszego
mózgu. Tu znajduje si× Ġródõo myĉli logicznych, racjo-
nalnych, a takĢe naszej kreatywnoĉci i niezmierzonych
pokõadów wyobraĠni. Wspomniany juĢ Mischel nazywa
jÇ ukõadem chõodnym. Kora nowa rozwija si× powoli,
stopniowo zwi×kszajÇc swojÇ aktywnoĉÉ, zwõaszcza w okre-
sie przedszkolnym i wczesnoszkolnym. PeõnÇ „gotowoĉÉ
operacyjnÇ” uzyskuje dopiero, gdy mamy dwadzieĉcia
kilka lat. To dlatego maõe dzieci majÇ najwi×ksze trud-

Poleć książkę

Kup książkę

ROZDZIAô 1. PAN MÓZG

noĉci w samokontroli — i trudno je za to winiÉ. Kora nowa
jest najbardziej ewolucyjnie „wypasionym” obszarem na-
szego mózgu — to ona bowiem odróĢnia nas od pozosta-
õych gatunków. Dzi×ki niej nasze myĉli, emocje i dziaõania
sÇ dopasowane do kontekstu sytuacji. I co najwaĢniejsze
z punktu widzenia zmiany naszych nawyków — kora nowa
wspiera nas w hamowaniu dziaõa÷, które zaprzepaszczajÇ
szanse na osiÇgni×cie celu. To dzi×ki niej potrafimy prze-
kierowaÉ uwag× na coĉ innego, gdy w zasi×gu naszego
wzroku znajdzie si× ociekajÇce czekoladÇ ciastko, a my je-
steĉmy w trakcie zmiany nawyków Ģywieniowych. Podczas
kiedy ukõad gorÇcy koncentruje si× na tym, by byõo mu do-
brze i komfortowo teraz, kora nowa pomaga podjÇÉ decy-
zj× najlepszÇ z punktu widzenia przyszõoĉci

. Tak jakby

wiedziaõa, Ģe jeĉli zjesz teraz to cholerne ciastko, to nie
tylko b×dziesz miaõ wyrzuty sumienia, ale byÉ moĢe zmniej-
szysz swoje szanse na zmian× nawyku, a co za tym idzie
— na utrzymanie w przyszõoĉci prawidõowej wagi i unik-
ni×cie chorób wynikajÇcych z nieodpowiedniej diety. Ty
myĉlisz: „To tylko jedno ciastko!”, ale kora nowa wie...
ona wie, o co Ci naprawd× chodzi ;).

Wewn×trzny system alarmowy

Wydawaõoby si× zatem, Ģe majÇc do dyspozycji takÇ struk-
tur×, moĢemy bez problemów osiÇgaÉ swoje cele. Kõopot

Walter Mischel, Test marshmallow, Smak Sõowa, 2015, str. 50 – 52.

Poleć książkę

Kup książkę

OGRAÈ NAWYKI

w tym, Ģe kiedy kora nowa wyjmuje sztandar z napisem
ZMIANA, gadzi mózg pokazuje jej gest Kozakiewicza i wraz
z mózgiem ssaczym rozpoczyna akcj× sabotaĢu. Jeĉli nie
jesteĉ przekonany, Ģe ci goĉcie majÇ razem wielkÇ moc,
to odpowiedz sobie na pytanie. Czy kiedykolwiek zdawaõeĉ
waĢny egzamin lub widziaõeĉ kogoĉ, kto lada moment miaõ
stanÇÉ przed komisjÇ egzaminacyjnÇ? To mogõa byÉ ma-
tura, kolokwium, obrona pracy dyplomowej. Przypomnij
sobie: czy Tobie lub tej osobie nie zachciaõo si× wtedy
nagle pójĉÉ do toalety?

W sytuacji nowej, gdy stajemy w obliczu nieznanego, mózg
gadzi i ssaczy przybijajÇ sobie piÇtk×. WõÇczajÇ wówczas
coĉ, co nazywam wewn×trznym systemem alarmowym.
To wtedy zaczyna si× produkcja hormonu stresu (kor-
tyzolu) — cz×sto w nadmiernych iloĉciach, pocenie si×,
oblewanie rumie÷cem, drĢenie rÇk. Puls przyspiesza, a do
tego czõek czuje si× niepewnie, jest zdezorientowany
i przestraszony. Oto moment, w którym chõopaki posta-
nowili odciÇÉ Ci dost×p do kory nowej i ratowaÉ Twój
tyõek — niezaleĢnie od tego, czy z racjonalnego punktu
widzenia coĉ faktycznie Ci grozi.

Skoro system alarmowy zostaõ wõÇczony, to jest spora
szansa na to, Ģe b×dziesz uciekaõ albo atakowaõ. W tej
sytuacji warto, byĉ byõ zwinny i lekki, bo wtedy b×dziesz
szybciej zwiewaõ lub podniesiesz swojÇ skutecznoĉÉ ataku.
A skoro tak, to jest w tym momencie kilka pop×dów i ukõa-

Poleć książkę

Kup książkę

ROZDZIAô 1. PAN MÓZG

dów zupeõnie Ci niepotrzebnych... Powodem, dla którego
Ty lub Twoi znajomi musieliĉcie iĉÉ do toalety tuĢ przed
waĢnym egzaminem, jest odci×cie przez wewn×trzny sys-
tem alarmowy m.in. ukõadu pokarmowego i moczowego.
Nie b×dÇ bowiem Ci potrzebne ani do ucieczki, ani do ata-
kowania. A skoro zostajÇ odci×te, to wymagajÇ opróĢnie-
nia, bo to znacznie poprawi TwojÇ zwinnoĉÉ i lekkoĉÉ...

Czy teraz, wiedzÇc, kto i dlaczego zagnaõ Ci× do toalety,
nadal uwaĢasz si× za istot× racjonalnÇ?... Oczywiĉcie nie
jest tak, Ģe teraz, gdy juĢ masz tego ĉwiadomoĉÉ, b×-
dziesz w stanie po mistrzowsku panowaÉ nad swoimi
reakcjami. Niedawno miaõam przyjemnoĉÉ wystÇpiÉ na
konferencji, na której w eksperckim panelu dyskusyjnym
wraz z dwiema innymi osobami wypowiadaõam si× na
temat twórczych zmian w Ģyciu. Wiedzieliĉmy, o której
godzinie zgodnie z agendÇ wchodzimy na scen×, jednak
w pewnym momencie organizator konferencji przez po-
myõk× wyĉwietliõ plansz× sugerujÇcÇ, Ģe teraz wystÇpi nasza
trójka. Byõo to odst×pstwo od planu o dobre 40 minut.
Przez chwil× patrzyliĉmy po sobie skonsternowani. Orga-
nizator szybko przeprosiõ za pomyõk× i zaprosiõ na scen×
prelegenta, który zgodnie z harmonogramem miaõ wtedy
wystÇpiÉ. Chwil× póĠniej caõa nasza trójka panelistów
spotkaõa si× przy wejĉciu do... toalet. Mogõabym powie-
dzieÉ, Ģe chodziõo o sprawdzenie, czy dobrze wyglÇdamy,
ale prawda jest taka, Ģe poszliĉmy tam w zwiÇzku z nagõÇ
potrzebÇ fizjologicznÇ. Raptowna, nieoczekiwana zmiana

Poleć książkę

Kup książkę

OGRAÈ NAWYKI

agendy spowodowaõa, Ģe zostaliĉmy wytrÇceni ze sche-
matu, jakim mieliĉmy zamiar posõuĢyÉ si× w tej sytuacji.
System alarmowy wõÇczyõ si× i zaczÇõ sugerowaÉ, Ģe byÉ
moĢe trzeba b×dzie wiaÉ albo atakowaÉ, wi×c na wszelki
wypadek warto opróĢniÉ p×cherz. Zatem przyjmij do
wiadomoĉci to, Ģe takie reakcje sÇ jak najbardziej natu-
ralne i ĉwiadczÇ o tym, Ģe Twój mózg dziaõa prawidõowo ;).
Gdy pogodzisz si× z myĉlÇ, Ģe niewielka doza strachu jest
nawet wskazana w sytuacji nowej, znacznie õatwiej b×dzie
Ci pracowaÉ nad tym, by byõ to strach mobilizujÇcy do
dziaõania, a nie paraliĢujÇcy i przed owym dziaõaniem
powstrzymujÇcy.

Wspomniaõam, Ģe wewn×trzny system alarmowy przy-
sõuĢyõ si× do podtrzymania naszego gatunku przy Ģyciu.
Jeĉli zastanawiasz si×, jak to moĢliwe, wyobraĠ sobie na-
szego praprzodka udajÇcego si× na polowanie. Idzie sobie,
pogwizdujÇc, gdy nagle na jego drodze pojawia si× tygrys.
Przyznasz, Ģe to moment, w którym warto reagowaÉ szyb-
ko i bezbõ×dnie. Jakakolwiek chwila zawahania prawdo-
podobnie oznaczaõaby tragiczny finaõ takiego spotkania.
ChociaĢ tygrys pewnie byõby zadowolony ;). WyobraĠ sobie
sytuacj×, w której nasz praprzodek stoi twarzÇ w twarz
z tygrysem. PrzyglÇda mu si× i zaczyna si× zastanawiaÉ:
„Hmm... co byõoby najlepsze w tej sytuacji? Jak powinie-
nem si× zachowaÉ? MoĢe spróbuj× porozmawiaÉ z nim
jak czõowiek z tygrysem i wyjaĉni× mu, Ģe zjedzenie mnie
nie jest dobrym pomysõem. Albo odwoõam si× do jego

Poleć książkę

Kup książkę

ROZDZIAô 1. PAN MÓZG

uczuÉ: mam rodzin×, nie mog× ich zostawiÉ na pastw×
losu, na pewno to zrozumie. W zasadzie to caõkiem õadny
ten tygrys... myĉl×, Ģe mógõbym mu zaproponowaÉ, Ģeby
byõ modelem do mojego najnowszego malowidõa w jaski-
ni”. Nie jestem pewna, czy w realnej sytuacji rozwaĢania
naszego praprzodka nie zako÷czyõyby si× przypadkiem
na samym „Hmm...”, bo na reszt× nie byõoby juĢ czasu.

Jak widzisz, w sytuacjach zagroĢenia kora nowa i to, co
ma nam do zaproponowania (a co zresztÇ jest uĢyteczne
w wielu obszarach naszego Ģycia), tutaj nie sprawdziõo-
by si× zbyt dobrze. Mimo Ģe dziĉ, gdy polujemy na mi×so
w sklepie, za regaõem rzadko czai si× na nas tygrys, to
jednak wewn×trzny system alarmowy wciÇĢ si× przydaje.
ChoÉby w sytuacji zagroĢenia na drodze, gdy trzeba szybko
reagowaÉ, by uchroniÉ siebie od wypadku, obraĢe÷ a nie-
kiedy nawet od ĉmierci.

Strach si× baÉ

Sytuacja zmiany jest dla Twojego organizmu szokiem —
tym wi×kszym, im dõuĢej „zasiedziaõeĉ si×” w kiepskich
nawykach. PrzeĢywasz zatem stres, a Twój mózg chce
Ci× przed nim ochroniÉ. Neuropsycholog Amy Arnsten
z Uniwersytetu Yale przeanalizowaõa sporo bada÷ doty-
czÇcych wpõywu stresu na nasze dziaõania. Skõoniõo jÇ to
do wysnucia wniosku, Ģe nawet stres o umiarkowanym
nat×Ģeniu moĢe spowodowaÉ raptowny deficyt zdolnoĉci

Poleć książkę

Kup książkę

OGRAÈ NAWYKI

oferowanych nam przez kor× nowÇ

. Warto zdawaÉ sobie

spraw× z budowy wõasnego mózgu i znaÉ Ġródõa swoich
zachowa÷ w nowej sytuacji. Czynienie sobie z tego po-
wodu wyrzutów albo zastanawianie si×, co jest ze mnÇ
nie tak, sÇ zupeõnie bezcelowe. Boisz si× — i to zupeõnie
naturalne. Dzi×ki temu mechanizmowi nasi praprzod-
kowie przeĢyli, ja napisaõam t× ksiÇĢk×, a Ty moĢesz jÇ
przeczytaÉ. To, co chcemy teraz zrobiÉ, to nauczenie Ci×
podejmowania dziaõania pomimo strachu — nieco osõa-
biÉ l×k, a nie kompletnie go wyeliminowaÉ. Z moich do-
ĉwiadcze÷ i obserwacji wynika bowiem, Ģe nie da si× po-
zbyÉ strachu w 100%. MoĢna jednak tak przygotowaÉ swój
plan zmiany, by strach przestaõ paraliĢowaÉ, a przybraõ
form× ekscytacji, pobudziõ TwojÇ ciekawoĉÉ. Wchodzisz
w to? Mam nadziej×, Ģe tak :).

Walter Mischel, Test marshmallow, Smak Sõowa, 2015, str. 55.

Poleć książkę

Kup książkę