1
Stan zdrowia i choroby
– poziom podstawowy
Zadanie 1. (2 pkt)
Źródło: CKE 2005 (PP), zad. 14.
Zadanie 2. (2 pkt)
Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 9.
6
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz I
Zadanie 12. (2 pkt)
MiaĪdĪyca naczyĔ krwionoĞnych spowodowana jest, miĊdzy innymi, gromadzeniem siĊ
táuszczów, gáównie cholesterolu, wewnątrz Ğcian tĊtnic (powstają tzw. blaszki miaĪdĪycowe).
Zmiany te są przyczyną zwĊĪania siĊ, a czasem caákowitego zamkniĊcia Ğwiatáa tĊtnic, co
utrudnia przepáyw krwi przez tĊtnice. Schorzenie to dotyczy teĪ naczyĔ wieĔcowych serca,
które zaopatrują w krew miĊsieĔ sercowy.
Uzasadnij pogląd, Īe miaĪdĪyca naczyĔ wieĔcowych moĪe doprowadziü do
a) niewydolnoĞci krąĪenia.
b) zawaáu serca.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Zadanie 13. (1 pkt)
Gdy zranimy ciaáo i nie oczyĞcimy rany, do organizmu mogą wniknąü bakterie tĊĪca.
Toksyny produkowane przez te bakterie mogą spowodowaü bardzo groĨne dla organizmu
skutki. ĩeby temu przeciwdziaáaü, podaje siĊ zranionemu surowicĊ przeciwtĊĪcową.
OdpornoĞü organizmu uzyskana przy zastosowaniu surowicy przeciwtĊĪcowej jest
A. naturalna, bierna.
B. naturalna, czynna.
C. sztuczna, bierna.
D. sztuczna, czynna.
Zadanie 14. (2 pkt)
W pewnej miejscowoĞci wiĊkszoĞü mieszkaĔców sprzeciwiáa siĊ planowanej tam budowie
oĞrodka dla nosicieli wirusa HIV, w tym chorych na AIDS. MieszkaĔcy uzasadniali swój
sprzeciw troską o zdrowie wáasne i swoich dzieci.
Przedstaw dwa róĪne argumenty, które pozwolą przekonaü mieszkaĔców tej
miejscowoĞci, Īe sama obecnoĞü nosicieli wirusa HIV i chorych na AIDS nie powoduje
zagroĪenia zakaĪeniem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Próbny egzamin maturalny z biologii
5
Poziom podstawowy
Zadanie 8. (3 pkt)
Na rysunku przedstawiono schemat ukáadu krwionoĞnego czáowieka.
a) Podaj, do której czĊĞci ukáadu krwionoĞnego czáowieka (krwiobiegu duĪego,
czy krwiobiegu maáego) naleĪą obwodowe naczynia wáosowate widoczne
na schemacie.
b) WymieĔ dwie funkcje peánione przez te naczynia na rzecz tkanek.
a) .................................................................................................................................................
b) 1. .............................................................................................................................................
2. .............................................................................................................................................
Zadanie 9. (2 pkt)
Choroby nowotworowe to druga, po chorobach ukáadu krąĪenia, przyczyna zgonów ludzi.
Do powstawania nowotworów przyczynia siĊ wiele czynników.
Podaj dwa przykáady zachowaĔ czáowieka, które mogą zmniejszyü ryzyko zachorowania
na choroby nowotworowe.
1. .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
2. .................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
2
Zadanie 3. (1 pkt)
Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 10.
Zadanie 4. (2 pkt)
Źródło: CKE 11.2006 (PP), zad. 13.
6
Próbny egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
Zadanie 10. (1 pkt)
Na diagramie przedstawiono umieralnoĞü ludzi z powodu chorób serca w zaleĪnoĞci od liczby
papierosów wypalanych dziennie.
Na podstawie analizy diagramu przedstaw argument zachĊcający ludzi palących
papierosy do zerwania z naáogiem.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 11. (1 pkt)
Na rysunku przedstawiono fragment miĊĞnia szkieletowego z naczyniami krwionoĞnymi.
Próbny egzamin maturalny z biologii
7
Poziom podstawowy
OkreĞl, czy regularne skurcze miĊĞni szkieletowych utrudniają czy uáatwiają przepáyw
krwi w Īyáach. OdpowiedĨ uzasadnij, podając jeden argument.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 12. (1 pkt)
Na rysunku przedstawiono pĊcherzyki páucne oplecione siecią naczyĔ krwionoĞnych.
OkreĞl znaczenie gĊstej sieci naczyĔ krwionoĞnych oplatających pĊcherzyki páucne.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 13. (2 pkt)
W tabeli przedstawiono dane o zapadalnoĞci na gruĨlicĊ w Polsce w latach 1960 – 2000,
w trzech wybranych grupach wiekowych.
OkreĞl tendencjĊ zmian w zapadalnoĞci na gruĨlicĊ
w latach 1960 – 2000 oraz wymieĔ grupĊ wiekową,
w której tendencja ta jest najmniej widoczna.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
…………………………………………………………….
Wiek chorych (w latach)
Rok 0–14 20– 44 45–64
1960 16580 37244 22746
1970 1273
18440 13001
1980 573
11358
8434
1990 225
6682
5818
2000 103
241
4221
3
Zadanie 5. (2 pkt)
Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 13.
Zadanie 6. (2 pkt)
Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 20.
Zadanie 7. (1 pkt)
Źródło: CKE 01.2006 (PP), zad. 21
6
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz I
Zadanie 12. (1 pkt)
PrzewróciáeĞ (-áaĞ) siĊ na chodniku. Otwarta rana zostaáa zabrudzona ziemią. W gabinecie
zabiegowym podano ci surowicĊ przeciwtĊĪcową.
Zaznacz rodzaj odpornoĞci, którą uzyskaáeĞ (-áaĞ) dziĊki podanej surowicy.
A. OdpornoĞü naturalna czynna.
B. OdpornoĞü naturalna bierna.
C. OdpornoĞü sztuczna bierna.
D. OdpornoĞü sztuczna czynna.
Zadanie 13. (2 pkt)
Stwierdzono, Īe kaĪdy czáowiek w ciągu roku zapada na co najmniej dwie infekcje wirusowe.
Zaznacz dwa najbardziej skuteczne sposoby zapobiegania chorobom wirusowym.
A. Dieta bogata w witaminĊ K i sód.
B. Szczepienia ochronne.
C. Podawanie antybiotyków.
D. Dieta bogata w táuszcze nasycone.
E. Unikanie kontaktów z osobami zainfekowanymi.
Zadanie 14. (1 pkt)
Rysunek przedstawia reakcjĊ komórki nerwowej na dziaáający bodziec.
KaĪdy bodziec dziaáający na komórkĊ nerwową prowadzi do powstania potencjaáu
czynnoĞciowego.
Na podstawie analizy danych na wykresach oceĔ prawdziwoĞü powyĪszego stwierdzenia,
podając argument na poparcie swojego stanowiska.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
8
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz I
Zadanie 18. (3 pkt)
Uzupeánij poniĪszy schemat regulacji poziomu glukozy we krwi, w przypadku spadku
stĊĪenia tego cukru, zamieszczając w nim nastĊpujące informacje:
1. nazwĊ gruczoáu zawierającego wysepki Langerhansa,
2. nazwĊ hormonu wydzielanego przez komórki wysepek,
3. skutek dziaáania tego hormonu.
Zadanie 19. (1 pkt)
Podaj, na czym polega zmiana w obrazie morfotycznym krwi czáowieka wywoáana przez
stan zapalny wyrostka robaczkowego.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 20. (2 pkt)
Stosowanie dopingu w sporcie jest zabronione, a zawodnik, któremu udowodni siĊ uĪycie
niedozwolonych Ğrodków, zostaje zdyskwalifikowany. ĝrodki dopingujące dziaáają
szkodliwie na organizm czáowieka.
Uzasadnij negatywny wpáyw Ğrodków dopingujących na zdrowie sportowca,
przedstawiając dwa przykáady ich dziaáania.
......................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
NISKI POZIOM
GLUKOZY WE KRWI
WZROST POZIOMU
GLUKOZY WE KRWI
2. ……………………….
WYSEPKI
LANGERHANSA
1. ……........……………..
WĄTROBA
3. ….....……………….
Egzamin maturalny z biologii
9
Arkusz I
Zadanie 21. (1 pkt)
Schemat przedstawia sposób dziaáania erytropoetyny (EPO) w organizmie czáowieka.
Na podstawie analizy powyĪszego schematu wyjaĞnij, na czym polega dziaáanie
erytropoetyny (EPO) jako Ğrodka dopingującego.
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
Zadanie 22. (3 pkt)
UczeĔ postanowiá samodzielnie ustaliü, jaką ma grupĊ krwi. W tym celu postaraá siĊ o dwie
surowice zawierające izoaglutyniny anty-A i anty-B, spirytus salicylowy, igáĊ jednorazową,
waciki i szkieáka mikroskopowe. Wyniki swoich obserwacji przedstawiá na rysunku.
WymieĔ kolejne czynnoĞci ucznia poprzedzające wykonanie rysunku. Podaj, jaką ma on
grupĊ krwi.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
INTENSYWNIEJSZA WYMIANA GAZOWA =
PODWYĩSZONA SPRAWNOĝû FIZYCZNA
ERYTROCYTY
SZPIK
KREW
EPO
EPO
NERKA
kropla krwi
– brak aglutynacji
– aglutynacja
anty-A
anty-B
4
Zadanie 8. (1 pkt)
Źródło: CKE 05.2006 (PP), zad. 14
Zadanie 9. (2 pkt)
Źródło: CKE 2007 (PP), zad. 14
Zadanie 10. (1 pkt)
Źródło: CKE 2008 (PP), zad. 14
Egzamin maturalny z biologii
Arkusz I
7
Zadanie 14. (1 pkt)
U dziewcząt okoáo 13. roku Īycia stosuje siĊ obowiązkowe szczepienie ochronne przeciw
róĪyczce.
WyjaĞnij, dlaczego szczepienia przeciw róĪyczce są obowiązkowe tylko dla dziewcząt.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 15. (1 pkt)
Wedáug badaĔ ĝwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO) do krajów o najwiĊkszej czĊstoĞci
wystĊpowania miaĪdĪycy zalicza siĊ USA i wiĊkszoĞü wysoko rozwiniĊtych krajów
europejskich. Choroba ta rzadko wystĊpuje u Īyjących na dalekiej póánocy Eskimosów,
których dieta obfituje w táuszcze. CzĊstych zachorowaĔ na miaĪdĪycĊ nie obserwuje siĊ
równieĪ w krajach Afryki.
Na podstawie tekstu zaznacz dwa czynniki, które mogáyby zwiĊkszyü czĊstoĞü
wystĊpowania miaĪdĪycy u Eskimosów.
A. czynniki klimatyczne,
B. szybkie tempo Īycia,
C. táuste poĪywienie,
D. przejadanie siĊ,
E. aktywny tryb Īycia.
Zadanie 16. (3 pkt)
Tabela przedstawia wartoĞci odczynu Ğrodowiska, w którym róĪne enzymy trawienne
wykazują najwiĊkszą aktywnoĞü.
enzym
pH Ğrodowiska
A
1,5
B
7
C
9
Podaj przykáad enzymów A, B i C oraz miejsca ich dziaáania w przewodzie
pokarmowym.
A – .............................................................................................................................................
B
–
.............................................................................................................................................
C
–
............................................................................................................................................
Nr zadania
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Maks. liczba pkt
1
2
3
1
1
3
Wypeánia
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
7
Zadanie 13. (3 pkt)
PoniĪej przedstawiono etapy trawienia biaáek w organizmie czáowieka.
A. ..................................................... – pepsyna
B. ..................................................... – trypsyna, chymotrypsyna
C. ..................................................... – karboksypeptydazy, aminopeptydazy
Wpisz, w odpowiednie miejsca etapów A, B i C, nazwy odcinków przewodu
pokarmowego, w których dziaáają wymienione enzymy.
Zadanie 14. (2 pkt)
Jednym z zadaĔ wspóáczesnej medycyny klinicznej jest walka ze szczepami bakterii opornych
na dziaáanie antybiotyków.
Zaznacz wĞród podanych niĪej przykáadów dwa takie zachowania czáowieka,
które przyczyniają siĊ do powstawania szczepów opornych na antybiotyki.
A. SpoĪywanie jogurtów zawierających Īywe kultury bakterii.
B. Nieprzestrzeganie higieny osobistej.
C. Nie zawsze uzasadnione stosowanie antybiotyków.
D. Dodawanie antybiotyków do pasz zwierząt hodowlanych.
E. Stosowanie leków podnoszących naturalną odpornoĞü organizmu.
Zadanie 15. (3 pkt)
Wydzieliny i páyny ustrojowe czáowieka mogą mieü róĪny odczyn.
a) Wpisz dla kaĪdej z poniĪszych wydzielin jej charakterystyczny odczyn (kwaĞny,
obojĊtny lub zasadowy):
1. sok trzustkowy .................................... 2. sok Īoáądkowy .......................................
b) WyjaĞnij znaczenie, jakie dla funkcjonowania ukáadu pokarmowego ma
wystĊpowanie róĪnych odczynów soku trzustkowego i Īoáądkowego.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Nr zadania
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Maks. liczba pkt
2
1
1
3
2
3
Wypeánia
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
7
Zadanie 12. (2 pkt)
Neurony są podstawowymi jednostkami anatomicznymi ukáadu nerwowego. Są one
komórkami pobudliwymi, to znaczy, Īe reagują na dziaáające na nie bodĨce.
W miejsca 1, 2, 3 wpisz trzy podstawowe funkcje neuronów.
Docierające do neuronu informacje zawarte w bodĨcach są przez neuron
1. ......................................, 2. ......................................, 3. .......................................
Zadanie 13. (2 pkt)
Na wykresach przedstawiono wydzielanie hormonu melatoniny w rytmie dobowym oraz
w zaleĪnoĞci od wieku czáowieka.
OkreĞl tendencje zmian w wydzielaniu melatoniny
a) w rytmie dobowym.
.................................................................................................................................................
b) w zaleĪnoĞci od wieku czáowieka.
.................................................................................................................................................
Zadanie 14. (1 pkt)
Stres jest normalnym zjawiskiem fizjologicznym organizmu w sytuacji powodującej jego
przeciąĪenie (zbyt duĪa iloĞü i intensywnoĞü bodĨców dziaáających na ukáad nerwowy
czáowieka). Stresu nie da siĊ uniknąü, ale moĪna i naleĪy kontrolowaü go, tak aby staá siĊ
czynnikiem pomocnym i mobilizującym nasze twórcze dziaáania.
WĞród zamieszczonych niĪej stwierdzeĔ (A-E) zaznacz te dwa, które dotyczą
utrzymania stresu na bezpiecznym poziomie.
A. Nie znoszĊ krytyki moich báĊdów.
B. Analiza uwag krytycznych pozwoli mi uniknąü „wpadek” w przyszáoĞci.
C. JeĪeli odrywam siĊ od nauki, to robiĊ to z wyrzutami sumienia i poczuciem winy.
D. Staram siĊ nie spóĨniaü na spotkania.
E. Nie mam cierpliwoĞci do czynnoĞci domowych.
Nr zadania
11.
12.
13.
14.
Maks. liczba pkt
3
2
2
1
Wypeánia
egzaminator! Uzyskana liczba pkt
5
Zadanie 13. (1 pkt)
Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 14
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
7
Zadanie 13. (2 pkt)
Na schemacie przedstawiono makrofaga i jego udziaá w powstawaniu reakcji obronnej
organizmu podczas infekcji bakteryjnej.
a) PodkreĞl rodzaj odpornoĞci, w którym bezpoĞrednio uczestniczy makrofag.
A. komórkowa B. humoralna
b) Przyporządkuj kolejne etapy reakcji obronnej, oznaczone na schemacie cyframi I i II,
do roli makrofaga w powstawaniu tej reakcji.
A. Makrofag prezentuje antygen ................ . B. Makrofag fagocytuje antygen ................ .
Zadanie 14. (1 pkt)
W 2008 r. nagrodĊ Nobla w dziedzinie medycyny przyznano m.in. za odkrycie, Īe wirus
brodawczaka ludzkiego (HPV) moĪe byü jednym z czynników wywoáujących raka szyjki
macicy. Choroba ta jest jedną z najgroĨniejszych nowotworowych chorób kobiecych, na którą
rocznie umiera na Ğwiecie okoáo 300 tys. kobiet.
Jak to odkrycie jest wykorzystane w profilaktyce medycznej?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Nr zadania
11.
12.
13a
13b
14.
Maks. liczba pkt
2
2
1
1
1
Wypeánia
egzaminator Uzyskana liczba pkt
Zadanie 12. (1 pkt)
Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 17
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
8
Zadanie 15. (1 pkt)
Skóra, poza funkcją ochronną i odbieraniem bodĨców, bierze udziaá w regulacji temperatury
ciaáa oraz gospodarce wodno-mineralnej. Powierzchnia skóry w stosunku do masy ciaáa
czáowieka zmienia siĊ w ciągu jego Īycia i w przeliczeniu na 1 kg masy ciaáa wynosi Ğrednio:
u niemowlĊcia 700 cm
2
, a u dorosáego czáowieka 220 cm
2
.
Na podstawie powyĪszych informacji oceĔ, kto podczas upaáu jest naraĪony na szybsze
odwodnienie.
A. Czáowiek dorosáy, poniewaĪ ma wiĊkszą caákowitą powierzchniĊ skóry niĪ niemowlĊ.
B. Czáowiek dorosáy, poniewaĪ w przeliczeniu na 1 kg wagi ma mniejszą powierzchniĊ skóry
niĪ niemowlĊ.
C. NiemowlĊ, poniewaĪ w przeliczeniu na 1 kg wagi ma wiĊkszą powierzchniĊ skóry niĪ
czáowiek dorosáy.
D. NiemowlĊ, poniewaĪ ma mniejszą powierzchniĊ skóry niĪ czáowiek dorosáy.
PoniĪszy schemat wykorzystaj do rozwiązania zadania nr 16 i 17.
Droga szerzenia siĊ zakaĪenia to sposób i mechanizm przenoszenia danego zakaĪenia
od chorego lub nosiciela do zakaĪonego.
Na schemacie przedstawiono waĪniejsze drogi szerzenia siĊ niektórych chorób.
Zadanie 16. (2 pkt)
Na podstawie powyĪszego schematu opisz dwie drogi zakaĪenia siĊ czáowieka gruĨlicą.
1. .................................................................................................................................................
2. .................................................................................................................................................
Zadanie 17. (1 pkt)
Na schemacie wymieniono choroby wywoáywane przez bakterie, wirusy i pierwotniaki.
Wypisz ze schematu nazwy dwóch chorób wywoáywanych przez wirusy.
1. ..............................................................
2. ..............................................................
Zadanie 11. (2 pkt)
Źródło: CKE 2009 (PP), zad. 16
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
8
Zadanie 15. (1 pkt)
Skóra, poza funkcją ochronną i odbieraniem bodĨców, bierze udziaá w regulacji temperatury
ciaáa oraz gospodarce wodno-mineralnej. Powierzchnia skóry w stosunku do masy ciaáa
czáowieka zmienia siĊ w ciągu jego Īycia i w przeliczeniu na 1 kg masy ciaáa wynosi Ğrednio:
u niemowlĊcia 700 cm
2
, a u dorosáego czáowieka 220 cm
2
.
Na podstawie powyĪszych informacji oceĔ, kto podczas upaáu jest naraĪony na szybsze
odwodnienie.
A. Czáowiek dorosáy, poniewaĪ ma wiĊkszą caákowitą powierzchniĊ skóry niĪ niemowlĊ.
B. Czáowiek dorosáy, poniewaĪ w przeliczeniu na 1 kg wagi ma mniejszą powierzchniĊ skóry
niĪ niemowlĊ.
C. NiemowlĊ, poniewaĪ w przeliczeniu na 1 kg wagi ma wiĊkszą powierzchniĊ skóry niĪ
czáowiek dorosáy.
D. NiemowlĊ, poniewaĪ ma mniejszą powierzchniĊ skóry niĪ czáowiek dorosáy.
PoniĪszy schemat wykorzystaj do rozwiązania zadania nr 16 i 17.
Droga szerzenia siĊ zakaĪenia to sposób i mechanizm przenoszenia danego zakaĪenia
od chorego lub nosiciela do zakaĪonego.
Na schemacie przedstawiono waĪniejsze drogi szerzenia siĊ niektórych chorób.
Zadanie 16. (2 pkt)
Na podstawie powyĪszego schematu opisz dwie drogi zakaĪenia siĊ czáowieka gruĨlicą.
1. .................................................................................................................................................
2. .................................................................................................................................................
Zadanie 17. (1 pkt)
Na schemacie wymieniono choroby wywoáywane przez bakterie, wirusy i pierwotniaki.
Wypisz ze schematu nazwy dwóch chorób wywoáywanych przez wirusy.
1. ..............................................................
2. ..............................................................
Egzamin maturalny z biologii
Poziom podstawowy
8
Zadanie 15. (1 pkt)
Skóra, poza funkcją ochronną i odbieraniem bodĨców, bierze udziaá w regulacji temperatury
ciaáa oraz gospodarce wodno-mineralnej. Powierzchnia skóry w stosunku do masy ciaáa
czáowieka zmienia siĊ w ciągu jego Īycia i w przeliczeniu na 1 kg masy ciaáa wynosi Ğrednio:
u niemowlĊcia 700 cm
2
, a u dorosáego czáowieka 220 cm
2
.
Na podstawie powyĪszych informacji oceĔ, kto podczas upaáu jest naraĪony na szybsze
odwodnienie.
A. Czáowiek dorosáy, poniewaĪ ma wiĊkszą caákowitą powierzchniĊ skóry niĪ niemowlĊ.
B. Czáowiek dorosáy, poniewaĪ w przeliczeniu na 1 kg wagi ma mniejszą powierzchniĊ skóry
niĪ niemowlĊ.
C. NiemowlĊ, poniewaĪ w przeliczeniu na 1 kg wagi ma wiĊkszą powierzchniĊ skóry niĪ
czáowiek dorosáy.
D. NiemowlĊ, poniewaĪ ma mniejszą powierzchniĊ skóry niĪ czáowiek dorosáy.
PoniĪszy schemat wykorzystaj do rozwiązania zadania nr 16 i 17.
Droga szerzenia siĊ zakaĪenia to sposób i mechanizm przenoszenia danego zakaĪenia
od chorego lub nosiciela do zakaĪonego.
Na schemacie przedstawiono waĪniejsze drogi szerzenia siĊ niektórych chorób.
Zadanie 16. (2 pkt)
Na podstawie powyĪszego schematu opisz dwie drogi zakaĪenia siĊ czáowieka gruĨlicą.
1. .................................................................................................................................................
2. .................................................................................................................................................
Zadanie 17. (1 pkt)
Na schemacie wymieniono choroby wywoáywane przez bakterie, wirusy i pierwotniaki.
Wypisz ze schematu nazwy dwóch chorób wywoáywanych przez wirusy.
1. ..............................................................
2. ..............................................................
Poniższy schemat wykorzystaj do rozwiązania zadania nr 11 i 12.