biologia 10 XI 09, Chemia, Podstawy biologi, 1kolokwium


Podziały

Przejawem metabolizmuczynności życiowe organizmu:

-odżywianie-organizm musi zdobywać niezbędne do zycia pokarmy
-oddychanie-organizm musi dysponowac energia do przetwarzania pokarmow na wlasne zwiazki organiczne

-wydalanie-organzim musi usuwac tworzac się przy tej okazji szkodliwe, koncowe produkty przemiany materii

-wzorst-polega na zwiekszaniu rozmiarow organizmu i masy ciala.

-rozmnazanie- gwarantuje istnienie gatunku w czasie, stanowi najwaznijesza czynnosc zyciowa, której podporzadkowane są pozostale czynnosi zyciowe

Jadro komórkowe(1831)- Brown, pręciki trzykrotki. Jest to organellum znajdujace się w kazdej komorce eukariotycznej. WYJATEK: erytrocyty ssakow, zrogowaciale komorki naskorka, dojrzałe człony rurek sitowych.

-blona jadrowa-podwojna, wewnetrzna, gladka, zewnetrzna przechodzi w błone RE, poprzecinana porami

-jaderko-jedno lub kilka, nie posiada blony, zawiera RNA i bialka(polimeraza RNA)

-kariolimfa-sok jadrowy-koloid bialkowy, plynne srodowisko, w ktorym zanurzone są chromatyna i jaderko

-heterochromatyna-czesc chromosomu która pozostaje skondensowana podczas interfazy, tworzy chromocentra-pseudojaderka

-euchromatyna- spiralizacja zanika, część chromosomu która pecznieje

-rybosomy

-pory jadrowe

Budowa fibryli chromatynowych:

-DNA-ilosc stala dla gatunku

-histony-zasadowe bialka proste (arginina, lizyna)

-bialka niehistonowe- o roznym odczynie pH, rola reglulatorowa i stabilizujaca w chromosomach

-RNA (z wyjaykiem organelli autonomicznych)

Rola jadra komorkowego

-przechowywanie informacji zawartej w dna,

-jej powielanie w procesie podzialu komorki

-kontrolowanie calosci metabolizmu komorki dzieki kopiowaniu fragmentow dna

Stany jadra komorkowego

-jadro interfazowe-wystepuje w komorkach znajdujacych się między dwoma nastepujacycmi po sobie podzialami

-jadro mitotyczne- wystepuje w komorkach dzielacych się. Chromatyna przyjmuje postac coraz silniej skrecajacych się i grubiejacych nici, az do wytworzenia tworow zwanych chromosomami

-jadro metaboliczne-wystepuje w komorkach wyrosnietych, kieruje procesami przemiany materii

Chromosom- skaldnik jadra komorkowego

-ma zdolnosc odtwarzania i zachowania właściwości morfologicznych i fizjologicznych poprzez kolejne podzialy

Chromosom submetacentryczny:

-chromatyda

-centromer-miescje zlaczenia 2 chromatyda

-ramie krotkie i ramie dlugie

Chromosom-forma organizacji materialu genetycznego wewnatrz komorki

-chromosomy są najlepiej widoczne w metafazie podzialu komorkowego

*u prokariota- pojedyncza, kolista czateczka DNA

*u eukariota liniowa czasteczka DNA

-charakteryzuja je wyrazne zmiany strukturalne, zmiany wielkosci i ilosci chromosomow w komorce, zmiany ich struktury chemicznej

-zarowno u prokariotow i eukariotow chromosomy zubudowane są z kompleksu DNA i białek histonowych lub histonopodobnych (u prokariotów)

DNA + histony = kompleks nukleoproteidowy- podstawowa jednostka chromosomu

Locus- to miejsce na chromosomie gdzie zlokalizowany jest gen

.

Struktura chromosomu może ulec zmianom w wyniku mutacji.

Mutacje dotyczace bezposrednio chromosomów to aberracje chromosomowe lub mutacje genomowe.

Chromosomy dziela się na:

-autosomy- zawiadujace dziedziczeniem cech nie sprzezonych z płcia

-chromosomy plciowe, allosomy lub heterosomy- ich obecnosc przejawia się u konkretnej plci i w wielu przypadkach determinuje ja.

Liczba chromosomow może być rozna, od 1 pary az do 100, ale zazwyczaj wynosi kilka do kilkudziesiecu par.

Liczba autosomow jest cecha charakterystyczna gatunku, a jej fluktuacje prowadza do powstawania nowych gatunkow w procesie specjacji.

Komorki mogą być:

-haploidalne- zawierac pojedyncza kopie kazdego z autosomow oraz kopie autosomow wlasnej plci

-poliploidalne- zawierac zwielokrotniona liczbe chromosomowe.

U gatunkow rozmnazajacych się bezplciowo każda komorka organizmu ma ta sama liczbe chromosomow.

U gatunkow rozmnazajacych się plciowo wystepuja komorki zarowno haplo- jak i diploidalne

-komorki somatyczne- diploidalne

-gamety-haploidalne

Do powstania gamet dochodzi w wyniku mejozy.

Podzial komorek somatycznych zachodzi na drodze mitozy.

Rosliny lądowe- przemiana pokolen, pokolenie haploidalne wystepuje po pokoleniu diploidalnym, przewaznie roznia się fenotypowo.

Błonkówki- u których samice są dipliodalna a samce haploidalne

Ze względu na polozenie centromeru wyroznia się chromosomy:

-metacentryczne

-submetacentryczne

-akrocentryczne

-telocentryczne

Chromosomy czlowieka:

Kariotyp- zespol cech wyrozniacy dany garnitur chromosomowy. Kariotyp charakteryzuje osobnika, gatunek,rodzaj.

-liczba-stala morfologiczna charakterystyczna dla gatunku, na jej podstawie można okreslic filogeneze i pozycje systematyczna danego gatunku

-wzgledna dlugosc

-ksztalt-moze sluzyc do zidentyfikowania poszczegolnych garniturow

-zachowanie się

-budowa wewnetrzna

-inne cechy, np. kurczliwosc linearna, stopien spiralizacji-moga podlegac zmianom fizjologicznym

Charakterystytyka chromosomow w kariotypie:

-wskaznik centrometryczny- stosunek dlugosci ktorkiego ramenia do dlugoscia calego chromosomu

-proporcja ramion- proporcja pomiedzy dlugoscia ramienia ktorkiego i dlugiego.

Podzial komórki-proces zachodzacy u wszystkich zywych organizmow, w którym komorka macierzysta dzieli się na 2 lub więcej komorek potomnych:

-najpierw nastepuje podzial jadra komorkowego poprzez mitoze,mejoze lub amitoze

*amitoza- podzial bezposredni

*mitoza-kariokineza, podzial posredni- 2 komorki potomne, (2n)

*mejoza, podzial redukcyjny-4 komorki potmone, (1n)

-po podziale jadra- kariokineza, dzieli się cytoplazma- cytokineza

Podzial komorkowy jest jedna z faz cyklu komorkowego.

Główne fazy mitozy w komorkach eukariotycznch:

  1. Profaza
    -nastepuje kondensacja chromatyny
    -chromosomy zaczynaja być widoczne
    -ujawnia się struktura chromosomu
    -chromatydy ulegaja pogrubieniu, widac centromer
    -formuuje się wrzeciono podzialowe
    -zanik jaderka

  2. Metafaza
    -rozpad błony jadrowej
    -nastepuje przczepienie wrzeciona podzialowego do centromerow
    -chromosomy ustawiaja się w plaszczyznie rownikowej komorki,tworzac plytke metafazowa

  3. Anafaza
    -nastepuje rozdzielenie chromatyd siostrznaych, powstaja chromosomy potomne(wlasciwy pocztaek)
    -chromosomy potomne wedruja do przeciwleglych biegunow komrki
    -podzial organelli na rowne zespoly

  4. Telofaza
    -wokol skupisk chromosomow powstaje blona jadrowa-podwojna
    -wyodrebniaja się jadra potomne(identyczne z jadrem rodzicielskim)
    -chromosomy ulegaja despirazlizacji do chromayny
    -dochodzi do cytokinezy(czasai proces ten dokonuje się już w anafazie)

Mejoza (R!)- prosces podzialu komorki wystepujacy u organizmow rozmnazajacych się plciowo. Polega na podziale komorki diploidalnej w wyniku którego powstaja 4 komorki haploidalne. Podzialowi mejotycznemu ulegaja komorki macierzyste gamet i zarodnikow(nie zas same gamety i zarodniki).

U Protista:

-mejoza pregamiczna- poprzedzajaca powstanie gamety-haploidalne

-mejoza postgamiczna-nastepujac po powstaniu gamety-haploidalne

Pomiedzy chromatydami skoniungowanych chromosomow nastepuje wymiana krotkich odcinkow DNA- crossing over

  1. Profaza I -wyksztalcenie się wrzeciona podzialowego, kondensacja chromatyny do chromosomow jest dluga, składa się z 5 stadiow:
    -leptoten-z chromatyny wyodrebniaja się dwuchromatydowe chromosomy ten-chromosomy homologiczne ukladaja się w pary (koniuguja się ze soba tworzac biwalenty, zwane także tetradami)
    -pachyten-chromosomy skrecaja się i grubieja; zachodzi crossing over
    -diploten-pary chromatyd chromosomow siostrzanych rozchodza się, ale pozostaja zlaczone w punktach zwanych chiazmami
    -diakineza-zanika otoczka jadrowa i jaderka, zachodzi max. spiralizacja chromosomow w biwalentach, tworza się wlokna wrzeciona kariokinetycznego, chromosomy homologiczne polaczone są chiazmami

  1. Metafaza I- wlokiena wrzeciona podzialowego przylaczaja się do centromerow i ukladaja biwalenty w plaszczyznie srodkowej komorki, skrecanie wlokienek wrzeciona podzialowego prowadzi do rozerwania biwalentow

  2. Anafaza I- rozejscie się chromosomow homologicznych do przeciwleglych biegunow wrzeciona podzialowego(kariokinetycznego). Zachodzi redukcja liczby chromosomow.

  3. Telofaza I
    -zanikniecie wrzeciona, odtworzanie otoczki jadrowej, powstanie 2 jader potomnych(redukacja materiału genetycznego w stosunku do komorki macierzystej).

  4. Profaza II- kondensacja chromatyny do chromoosomow, zanikanie otoczki jadrowej, formowanie wrzeciona

  5. Metafaza II- ukladanie chromosomow w plaszczyznie rownikowej

  6. Anafaza II- wrzeciono podzialowe kurczy się, centromery pekaja czego skutkiem jest oddzielenie się chromatyd

  7. Telofaza II- odtworzenie otoczki jadrowej w okolo skupisk chromosomow potomnych- wyodrebinie się jader potomnych, despiralizacja chromosomow do chromatyny

  8. Cytokineza

Znaczenie mejozy:

-powstaje komorka o zredukowanej liczbie chromosomow, dzieki czemu w procesie zapolodnienia zostaje odtworzona diploidalna komorka

-komorki haploidalne powstajace po podziale posiadaja nowe kombinacje genow:
*do jader potmonych wedruja przypadkowe chromosomy sposrod chromosomow homologicznych (anafaza I)
*nastepuje również losowa wymiana czesci chromatyd chromosomow homoloogicznych pochodzacych od obojga rodzicow (crossing over)

Cykl komorkowy:

-narodziny, życie, rozmnazanie, starosc, smierc-to etapy przez które przechodzi kazda zywa istota

-w przypadku komorek sytuacja jest bardziej skompliowana: życie komorek można podzielic na wiele powtarzajacych się okresow

-kazdy taki okres to jeden cykl komorkowy (inaczej cykl zyciowy komorki)

Pojedynczy cykl komorkowy:
-faza G1-wysoka aktywnosc metaboliczna, transkrypcja i translacja roznych bialek, wzrost komorki-komorka wykonuje zadania, do których zostala powolana i przygotowuje się do skopiowania swojego materialu genetycznego, reperacja DNA

-faza S -synteza- replikacja DNA

-faza G2-koncowe przygotowania do podzialu, transkrypcja i traslacja bialek niiezbednych do prawidlowego zakonczenia podzialu (m.in. tubuliny)

-faza M- mitoza- podzial w ktorym powstaja 2 komorki potomne o tej samej liczbie chromosomowe

-obie komorki powstajace podczas mitozy wchodza w faze g1 i cykl komorkowy zaczyna się od nowa.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
biologia 17 XI 09, Chemia, Podstawy biologi, 1kolokwium
biologia 3 XI 09, Chemia, Podstawy biologi, 1kolokwium
biologia 17 XI 09, Chemia, Podstawy biologi, 1kolokwium
biologia 20 X 09, Chemia, Podstawy biologi, 1kolokwium
10.6 poprawione, semestr 4, chemia fizyczna, sprawka laborki, 10.6
10 02 09
Chemia Podstawowa I Semestr
Temat 9-10 ISPS 09-2009, Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku -Zdanowicz
zagadnienia do egzaminu z Podstaw chemicznych, Studia, Chemia, Podstawy chemiczne nauk o Ziemi - dla
10. Pseudowychowanie, Psychologia, Teoretyczne podstawy wychowania
Konspekt 10 16.09 1k., Konspekty klasy 1-3
rolnictwo wykład 3 XI 09
instrukcja 09, sem 3, Podstawy elektrotechniki i elektroniki, Laboratoria, instrukcje do cwiczen 201
ogłoszenia olesno 1 XI 09
ogłoszenia olesno XI 09
ogłoszenia olesno 8 XI 09
ekonomia, Wykład 10 XI (alkamid)
10 Rozdział 09 Mnożenie szeregów Szeregi podwójne
Wyklad - 25.XI.09, Studia, Ogólne, Informatyka

więcej podobnych podstron