2000

d³ut i

3000

innych narzêdzi do drewna

str. 1 z 2

strugi

- informacje ogólne

Strugi zawsze by³y cenione przez osoby zajmuj¹ce siê obróbk¹ drewna. Nawet dzisiaj, pomimo du¿ej popularnoœci
elektronarzêdzi, a co za tym idzie, szerokiego asortymentu szlifierek i strugów elektrycznych, tradycyjne

Drewno poddane takim zabiegom, jak szlifowanie, wyg³adzanie papierem

œciernym, woskowanie, lakierowanie itp., zatraca swoje naturalne piêkno.

W jego wyniku drewno piêknie wygl¹da, pachnie i jest przyjemne w dotyku.

Pocz¹tki strugów siêgaj¹

Najstarsze tego typu narzêdzia odnaleziono w Pompejach, jak równie¿ na

terenach Anglii i Niemiec,a ich konstrukcja przypomina³a w du¿ym stopniu wspó³czesne strugi. O niezwyk³oœci tych narzêdzi
mo¿e œwiadczyæ tak¿e fakt, ¿e wielki geniusz, jakim by³

Wœród szkiców mistrza Leonardo znaleŸæ mo¿na wykonane w 1500 roku szkice strugów, a przedstawione na nich
rozwi¹zania techniczne by³y wrêcz rewolucyjne na ówczesne czasy.

strugi nadal w wielu

wypadkach s¹ narzêdziami niezast¹pionymi.

Struganie drewna wydobywa z tego materia³u

wszystkie naturalne i niepowtarzalne cechy.

TROCHÊ HISTORII

czasów antycznych.

Leonardo da Vinci zajmowa³ siê problematyk¹ z nimi zwi¹zan¹.

Jednak najbardziej znanym nazwiskiem kojarzonym z tymi narzêdziami jest

, który w w XIX w.

Oko³o 1860 roku rozpocz¹³ produkcjê ¿eliwnych strugów rêcznych, których

produkcja kontynuowana by³a przez firmê Stanley Rule & Level Co. (obecnie

). Od

ponad 150 lat strugi Bailey'a s³u¿¹ tysi¹com u¿ytkowników na ca³ym œwiecie i nadal ciesz¹ siê
ogromnym uznaniem.
Wspó³czeœnie produkcja strugów zosta³a zdominowana przez konstruktorów z Wielkiej Brytanii (np.
Clifton) oraz Ameryki Pó³nocnej (np. Lie-Nielsen, Stanley, Veritas), którzy bezsprzecznie przoduj¹ w tej
dziedzinie. Znane i cenione s¹ tak¿e marki niemieckie (Ulmia, ECE, Kunz), a nawet indyjskie (Anant).
Na rynku europejskim mo¿na tak¿e zauwa¿yæ pojawiaj¹c¹ siê modê na narzêdzia z Japonii, w tym tak¿e
doskona³ej jakoœci drewniane strugi Kanna.

Leonard Bailey,

amerykañski wynalazca

opatentowa³ kilkanaœcie projektów narzêdzi rêcznych,

g³ównie strugów.

Stanley Works

PODZIA£ NAJBARDZIEJ POPULARNYCH STRUGÓW:

P£ASZCZYZNOWE

Wielozadaniowe strugi z regulacj¹ g³êbokoœci ciêcia, wyposa¿one s¹ w ³amacz wiórów, który
pozwala na precyzyjne struganie w ró¿nych kierunkach, bez niebezpieczeñstwa powstawania
zadziorów. Nó¿ ustawiony jest faz¹ do do³u najczêœciej pod k¹tem 45°. Strugi te s¹ obecnie
zazwyczaj wykonane z metalu. Strugi tego typu pojawi³y siê pod koniec XIXw. pod nazw¹ Bailey i
wkrótce by³y ju¿ produkowane przez wszystkich czo³owych producentów, takich jak m.in.

Stanley i Record. Do dzisiaj, dla okreœlenia tego typu narzêdzia, funkcjonuje nazwa “strug Bailey’a”.
Dla okreœlenia wielkoœci strugów p³aszczyznowych przyjête zosta³y numery:
Nr 3 i 4 - to g³adziki
Nr 5 - to ma³y spustnik
Nr 6, 7 oraz 8 - to spustniki

Budowa struga p³aszczyznowego Bailey’a

1. nó¿ struga (¿elazko)
2. ³amacz wiórów (odchylak)
3. stopa struga
4. rêkojeœci
5. œruba reguluj¹ca otwór wylotowy
6. nak³adka z dŸwigni¹ do zablokowania no¿a
7. ¿aba
8. pokrêt³o z dŸwigni¹ do dok³adnej regulacji no¿a (g³êbokoœci skrawania)
9. dŸwignia do bocznej regulacji no¿a (do pracy niepe³n¹ szer. ostrza)

6.

1.

4.

3.

5.

7.

8.

4.

9.

2.

2000

d³ut i

3000

innych narzêdzi do drewna

str. 2 z 2

RÓWNIAKI

Niewielkie strugi, drewniane lub metalowe, przeznaczone do obs³ugi jedn¹ rêk¹. Nie posiadaj¹
³amacza wiórów. Nó¿ takiego struga jest prawie zawsze ustawiony faz¹ do góry pod mniejszym
k¹tem ni¿ w przypadku strugów p³aszczyznowych, dziêki czemu idealnie skrawa drewno w
poprzek w³ókien. Strugi równiaki s³u¿¹ tak¿e do wykañczania powierzchni gotowych elementów.

K¥TNIKI

Mog¹ byæ du¿e lub ma³e, wykonane z drewna lub metalu. Jednak ich charakterystyczn¹ cech¹
jest otwarta boczna szczelina oraz niewielka szerokoœæ. S³u¿¹ do wykonywania i obrabiania
wrêgów.

OŒNIKI

Jest to nazwa grupy narzêdzi, których ostrza s¹ u³o¿one poœrodku dwóch rêkojeœci, a ciêcie
wykonywane jest ruchem do siebie. W tej grupie wyró¿niamy wiele ró¿nych typów, jednak jêzyk
polski nie przewiduje oddzielnych nazw, inaczej ni¿ np. w przypadku jêzyka angielskiego, który
wyró¿nia tutaj co najmniej trzy typy tych narzêdzi.
Aby u³atwiæ pos³ugiwanie siê naszym katalogiem postanowiliœmy wyró¿niæ tutaj dwie grupy,
które umownie nazwiemy strugi-oœniki oraz oœniki. Pierwszy typ, to oœnik z wymiennym, a drugi z
niewymiennym no¿em. Oœniki mo¿na tak¿e podzieliæ na metalowe oraz drewniane.

KANNA

Od kilku lat na rynku europejskim du¿ym zainteresowaniem ciesz¹ siê strugi japoñskie Kanna.
Charakteryzuje je prosta konstrukcja (tak ró¿na od zachodnich rozwi¹zañ), wysoka jakoœæ, a
tak¿e nietypowa obs³uga (struganie nastêpuje poprzez ci¹gniêcie struga do siebie).