Dziennik Ustaw Nr 94  6206  Poz. 841
841
ROZPORZŃDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNóTRZNYCH I ADMINISTRACJI
z dnia 14 czerwca 2002 r.
w sprawie zagroŻeł
naturalnych w zak"adach górniczych.
Na podstawie art. 73a ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego funkcjonalnoĘci lub pogorszenia bezpieczeł
stwa jego
1994 r.  Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, uŻytkowania,
poz. 96, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88,
3) tąpni�ciu  rozumie si� przez to zjawisko dyna-
poz. 554, Nr 111, poz. 726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r.
miczne spowodowane wstrząsem górotworu,
Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120,
w wyniku którego wyrobisko lub jego odcinek ule-
poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 110, poz. 1190, Nr 115,
g"o gwa"townemu zniszczeniu lub uszkodzeniu,
poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800) zarządza si�, co nast�pu-
w nast�pstwie czego nastąpi"a ca"kowita albo cz�-
je:
Ęciowa utrata jego funkcjonalnoĘci lub bezpieczeł
-
stwa jego uŻytkowania,
Rozdzia" 1
4) zagroŻeniu tąpaniami  rozumie si� przez to moŻ-
liwoĘ� wystąpienia tąpni�cia w rezultacie nieko-
Przepisy ogólne
rzystnych warunków górniczo-geologicznych
ż 1. Rozporządzenie okreĘla:
w wyrobisku lub w jego otoczeniu,
1) kryteria oceny wyst�pujących w zak"adach górni-
5) sk"onnoĘci górotworu i ska" do tąpał
 rozumie si�
czych zagroŻeł
naturalnych: tąpaniami, metano-
przez to zdolnoĘ� do kumulowania energii w góro-
wego, wyrzutami gazów i ska", wybuchem py"u
tworze lub ska"ach i nag"ego jej wyzwolenia w mo-
w�glowego, wodnego, erupcyjnego, siarkowodo-
mencie zmiany lub zniszczenia ich struktury,
rowego, radiacyjnego naturalnymi substancjami
6) odpr�Żeniu partii z"oŻa (pok"adu)  rozumie si�
promieniotwórczymi, a takŻe dzia"aniem py"ów
przez to dokonanie takich zabiegów technicznych
szkodliwych dla zdrowia,
w tej partii z"oŻa (pok"adu) lub jego sąsiedztwie,
2) szczegó"owe zasady zaliczania zagroŻeł
, o których
w szczególnoĘci eksploatacj� sąsiednich pok"adów
mowa w pkt 1,
lub wykonanie strzelał
powodujących destrukcj�
3) sposób zaliczania z"óŻ (pok"adów), ich cz�Ęci lub górotworu, których skutkiem jest pozbawienie tej
wyrobisk do poszczególnych stopni (kategorii, partii z"oŻa (pok"adu) zdolnoĘci do kumulowania
klas) zagroŻeł
, energii lub obniŻenia tej zdolnoĘci,
4) przypadki, w których zaliczeł
moŻe dokonywa� kie- 7) metanonoĘnoĘci  rozumie si� przez to obj�toĘcio-
rownik ruchu zak"adu górniczego. wą iloĘ� metanu pochodzenia naturalnego, zawar-
tą w jednostce wagowej w g"�bi calizny w�glowej,
ż 2. Ilekro� w rozporządzeniu jest mowa o:
8) izoliniach metanonoĘnoĘci  rozumie si� przez to
1) wstrząsie górotworu  rozumie si� przez to wy"a-
linie oddzielające obszary o zróŻnicowanej meta-
dowanie energii nagromadzonej w górotworze,
nonoĘnoĘci w pok"adach w�gla,
objawiające si� drganiem górotworu i zjawiskami
akustycznymi, niepowodujące pogorszenia funk- 9) polach metanowych  rozumie si� przez to wyro-
cjonalnoĘci wyrobisk i bezpieczeł
stwa ich uŻytko- biska w pok"adzie metanowym, wraz z wyrobiska-
wania, mi odprowadzającymi powietrze z tych wyrobisk,
2) zjawisku odpr�Żenia w wyrobisku  rozumie si� przez to 10) ca"kowitej gazonoĘnoĘci  rozumie si� przez to za-
zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem góro- wartoĘ� dwutlenku w�gla lub metanu, lub "ączną
tworu, wwyniku którego wyrobisko lub jego odcinek ule- zawartoĘ� tych oraz innych gazów pochodzenia na-
g"o uszkodzeniu, niepowodującemu jednak utraty jego turalnego w górotworze,
Dziennik Ustaw Nr 94  6207  Poz. 841
11) zagroŻeniu wyrzutami gazów i ska"  rozumie si� 21) pyle w�glowym niebezpiecznym  rozumie si�
przez to naturalną sk"onnoĘ� do wyst�powania zja- przez to py" w�glowy pochodzący z pok"adu w�gla
wisk gazogeodynamicznych w postaci wyrzutu ga- zagroŻonego wybuchem py"u w�glowego,
zów i ska" lub nag"ego wyp"ywu gazów z górotwo-
22) intensywnoĘci osiadania py"u  rozumie si� przez
ru do wyrobiska,
to mas� py"u w�glowego bez cz�Ęci niepalnych
12) wyrzutach gazów i ska"  rozumie si� przez to dy-
sta"ych, osiadającego na danej powierzchni
namiczne przemieszczenie rozkruszonych ska" lub
w ustalonym czasie, wyraŻoną w g/m2 na dob�,
w�gla z calizny do wyrobisk przez energi� gazów
23) pyle kopalnianym zabezpieczonym  rozumie si�
wydzielonych z górotworu w wyniku dzia"ania
przez to py" kopalniany zawierający:
czynników geologiczno-górniczych, które mogą
spowodowa� efekty akustyczne, podmuch powie- a) co najmniej 70% cz�Ęci niepalnych sta"ych w po-
trza, uszkodzenie obudowy i urządzeł
, powstanie
lach niemetanowych,
kawerny powyrzutowej, zaburzenie w przewietrza-
b) co najmniej 80% cz�Ęci niepalnych sta"ych w po-
niu wyrobisk, powstanie wybuchowego nagroma-
lach metanowych,
dzenia metanu lub atmosfery niezdatnej do oddy-
chania, c) wod� przemijającą uniemoŻliwiającą przenosze-
nie wybuchu py"u w�glowego i ca"kowicie po-
13) nag"ym wyp"ywie gazów  rozumie si� przez to
zbawiającą ten py" kopalniany lotnoĘci,
przebiegające w krótkim czasie intensywne wy-
dzielanie si� gazów z górotworu, które moŻe spo- 24) pyle kopalnianym niezabezpieczonym  rozumie
wodowa� w wyrobisku wybuchowe nagromadze- si� przez to py" kopalniany, który nie spe"nia wyma-
nie metanu lub atmosfery niezdatnej do oddycha- gał
podanych w pkt 23,
nia, niezwiązane ze skutkami zawa"u, tąpni�cia
25) wyrobisku niezagroŻonym wybuchem py"u w�glo-
i odgazowania urobionych ska" albo w�gla lub z za-
wego  rozumie si� przez to wyrobisko, w którym:
burzeniami w przewietrzaniu wyrobiska,
a) nie wyst�puje niebezpieczny py" w�glowy, lub
14) kawernie powyrzutowej  rozumie si� przez to
pustk� w stropie, spągu lub ociosie wyrobiska, po- b) py" kopalniany zawiera co najmniej 90% cz�Ęci
wsta"ą po wyrzucie gazów i ska",
niepalnych sta"ych pochodzenia naturalnego,
ilo� niebezpiecznego py"u w�glowego jest
15) objawach wskazujących na zwi�kszenie zagroŻenia
mniejsza niŻ 10 g/m3 wyrobiska, a intensywnoĘ�
wyrzutami gazów i ska"  rozumie si� przez to:
osiadania py"u jest mniejsza niŻ 0,15 g/m2 na do-
a) zwi�kszone iloĘci zwiercin, wydmuchy zwiercin
b�, lub
i gazów, zakleszczanie lub wypychanie wiert"a
c) py" kopalniany zawiera co najmniej 50% wody
w czasie wiercenia otworów,
przemijającej pochodzenia naturalnego,
b) odpryskiwanie w�gla z ociosów i czo"a przodku
a wyrobiska sąsiednie, mające z nim po"ączenie, są
oraz trzaski w g"�bi calizny,
wyrobiskami niezagroŻonymi wybuchem py"u w�-
c) zwi�kszone wydzielanie gazów po robotach
glowego lub zosta"y zaliczone do klasy A zagroŻe-
strza"owych,
nia wybuchem py"u w�glowego,
d) zwi�kszenie iloĘci urobku i jego rozrzucenie na
26) wyrobisku zagroŻonym wybuchem py"u w�glowe-
wi�kszą odleg"oĘ� od przodka przy tej samej
go  rozumie si� przez to wyrobisko, które nie
technologii wykonywania robót strza"owych,
spe"nia wymagał
podanych w pkt 25,
e) zmniejszenie zwi�z"oĘci i zmiany struktury w�gla
27) polu poŻarowym  rozumie si� przez to podziem-
w czasie prowadzenia wyrobiska,
ną cz�Ę� zak"adu górniczego obj�tą poŻarem, od-
16) pyle w�glowym  rozumie si� przez to ziarna w�-
izolowaną od pozosta"ych cz�Ęci zak"adu górnicze-
gla przechodzące przez sito o wymiarach oczek
go tamami poŻarowymi,
równych 1x1 mm,
28) zagroŻeniu wodnym  rozumie si� przez to moŻli-
17) pok"adzie w�gla zagroŻonym wybuchem py"u w�-
wo� wdarcia lub niekontrolowanego dop"ywu wo-
glowego  rozumie si� przez to pok"ad w�gla,
dy, solanki, "ugów albo wody z luęnym materia"em,
w którym stwierdzono zawartoĘ� cz�Ęci lotnych
do wyrobisk, stwarzającą niebezpieczeł
stwo dla
w w�glu wi�kszą niŻ 10% w bezwodnej i bezpopio-
ruchu zak"adu górniczego lub jego pracowników,
"owej substancji w�glowej,
29) zagroŻeniu erupcyjnym  rozumie si� przez to
18) pok"adzie w�gla niezagroŻonym wybuchem py"u
moŻliwoĘ� wystąpienia zagroŻenia wywo"anego
w�glowego  rozumie si� przez to pok"ad w�gla,
erupcją wiertniczą rozumianą jako przyp"yw p"ynu
w którym stwierdzono zawartoĘ� cz�Ęci lotnych
z"oŻowego do otworu wiertniczego spowodowany
w w�glu mniejszą lub równą 10% w bezwodnej
naruszeniem równowagi mi�dzy ciĘnieniem z"oŻo-
i bezpopio"owej substancji w�glowej,
wym a ciĘnieniem dennym,
19) pyle kopalnianym  rozumie si� przez to py" po-
30) anormalnie duŻym zagroŻeniu erupcyjnym wyst�-
wsta"y podczas robót górniczych oraz w trakcie
pującym w otworach wiertniczych  rozumie si�
przeróbki, wraz z dodatkiem substancji zabezpie-
przez to sytuacj�, gdy w nieorurowanej cz�Ęci
czających przed wybuchem,
otworu zalegają poziomy o ciĘnieniu z"oŻowym bli-
skim wartoĘci ciĘnienia szczelinowania innych ska"
20) pyle w�glowym bezpiecznym  rozumie si� przez
to py" w�glowy pochodzący z pok"adu w�gla nieza- odkrytych bądę gdy gradient ciĘnienia z"oŻowego
groŻonego wybuchem py"u w�glowego, jest wi�kszy od 0,13 MPa/10 m,
Dziennik Ustaw Nr 94  6208  Poz. 841
31) erupcji otwartej  rozumie si� przez to niekontro- 2) wyrobisk do poszczególnych stopni zagroŻenia wy-
lowany wyp"yw p"ynu z"oŻowego na powierzchni� rzutami gazów i ska" w podziemnych zak"adach
w wyniku uszkodzenia urządzeł
zabezpieczających górniczych wydobywających w�giel kamienny,
wylot otworu wiertniczego,
3) otworów wiertniczych do poszczególnych klas za-
32) zagroŻeniu siarkowodorowym  rozumie si� przez groŻenia erupcyjnego przy wierceniach i eksplo-
to moŻliwoĘ� powstania zagroŻenia w wyniku wy- atacji z"óŻ ropy naftowej lub gazu ziemnego,
p"ywu p"ynu z"oŻowego, zawierającego siarkowo-
4) otworów wiertniczych do poszczególnych kategorii
dór, podczas erupcji otwartej z otworów w czasie
zagroŻenia siarkowodorowego przy wierceniach
wiercenia lub wydobywania kopalin p"ynnych,
i eksploatacji z"óŻ ropy naftowej lub gazu ziemne-
stwarzającego niebezpieczeł
stwo dla ruchu zak"a-
go,
du górniczego, jego pracowników i okolicznej lud-
5) miejsc do poszczególnych stopni zagroŻenia siarko-
noĘci,
wodorowego w zak"adach górniczych wydobywa-
33) zagroŻeniu radiacyjnym naturalnymi substancjami
jących siark� otworami wiertniczymi,
promieniotwórczymi  rozumie si� przez to nara-
6) wyrobisk do poszczególnych klas zagroŻenia radia-
Żenie potencjalne w wyrobiskach wynikające
cyjnego naturalnymi substancjami promienio-
z moŻliwoĘci:
twórczymi w podziemnych zak"adach górniczych,
a) wch"oni�cia do organizmu krótkoŻyciowych pro-
7) stanowisk pracy w wyrobiskach do poszczególnych
duktów rozpadu radonu lub izotopów radu,
kategorii zagroŻenia dzia"aniem py"ów szkodli-
b) naraŻenia zewn�trznego na promieniowanie
wych dla zdrowia, oraz obj�cia wyrobisk granicami
gamma emitowane przez osady do"owe i ska"y
pola metanowego poszczególnych kategorii zagro-
górotworu,
Żenia w podziemnych zak"adach górniczych wydo-
34) pyle wdychanym  rozumie si� przez to udzia" ma- bywających w�giel kamienny lub sól dokonuje kie-
sowy wszystkich cząstek zawieszonych, wdycha- rownik ruchu zak"adu górniczego niezw"ocznie po
stwierdzeniu okolicznoĘci okreĘlonych w rozporzą-
nych lub wziewanych przez nos i usta,
dzeniu, uzasadniających zaliczenie do danego
35) pyle respirabilnym  rozumie si� przez to zbiór
stopnia (kategorii, klasy) zagroŻenia.
cząstek przechodzących przez selektor wst�pny
o charakterystyce przepuszczalnoĘci wed"ug wy-
miarów cząstek opisanej logarytmiczno-normalną
Rozdzia" 2
funkcją prawdopodobieł
stwa ze Ęrednią wartoĘcią
Ęrednicy aerodynamicznej 3,5 ą 0,3 �m i z geome-
trycznym odchyleniem standardowym 1,5 ą 0,1, ZagroŻenie tąpaniami
36) zagroŻeniu dzia"aniem py"ów szkodliwych dla zdro- ż 5. 1. Ustala si� trzy stopnie zagroŻenia tąpaniami
wia  rozumie si� przez to wyst�powanie na sta- w podziemnych zak"adach górniczych wydobywają-
nowiskach pracy py"u wdychanego lub respirabil- cych w�giel kamienny.
nego o st�Żeniu przekraczającym najwyŻsze do-
2. Do pierwszego stopnia zagroŻenia tąpaniami za-
puszczalne wartoĘci, okreĘlone w odr�bnych prze-
licza si� pok"ady lub ich cz�Ęci zalegające w górotwo-
pisach.
rze sk"onnym do tąpał
, w których:
ż 3. 1. Z wnioskiem o zaliczenie z"óŻ (pok"adów), ich
1) dokonano odpr�Żenia:
cz�Ęci lub wyrobisk do poszczególnych stopni (katego-
a) przez wybranie pok"adu odpr�Żającego z zawa-
rii, klas) zagroŻenia kierownik ruchu zak"adu górnicze-
"em stropu w odleg"oĘci nie wi�kszej niŻ
go jest obowiązany, z zastrzeŻeniem ż 4, wystąpi� do
50 m pod pok"adem odpr�Żanym lub 20 m nad
w"aĘciwego organu nadzoru górniczego niezw"ocznie
tym pok"adem,
po stwierdzeniu okolicznoĘci okreĘlonych w rozporzą-
dzeniu, uzasadniających zaliczenie do danego stopnia
b) przez wybranie pok"adu odpr�Żającego z pod-
(kategorii, klasy) zagroŻenia.
sadzką hydrauliczną w odleg"oĘci nie wi�kszej
niŻ 30 m pod pok"adem odpr�Żanym lub
2. JeŻeli wniosek dotyczy zagroŻeł
: tąpaniami, me-
15 m nad tym pok"adem,
tanowego, wyrzutami gazów i ska" lub wybuchem py-
"u w�glowego, do"ącza si� do niego wyniki badał
prze- c) w przypadku grubego pok"adu  przez czyste
prowadzonych przez rzeczoznawc� do spraw ruchu za-
wybranie warstwy tego pok"adu,
k"adu górniczego, zwanego dalej  rzeczoznawcą ,
d) nie zachowując parametrów okreĘlonych
wraz z jego opinią.
w lit. a) c), ale wyniki badał
i opinia rzeczo-
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje si� w przypadku, gdy znawcy uzasadniają takie zaliczenie w związku
wniosek dotyczy zaliczenia do najwyŻszych stopni (ka- z wyst�pującymi warunkami geologiczno-górni-
tegorii, klas) zagroŻeł
. czymi oraz w"asnoĘciami geomechanicznymi
pok"adu i ska" otaczających,
ż 4. Zaliczenia:
2) po odpr�Żeniu tąpni�cia nie wyst�pują.
1) wyrobisk w polach metanowych do poszczegól-
nych stopni niebezpieczeł
stwa wybuchu metanu 3. SkutecznoĘ� odpr�Żenia, o którym mowa
w podziemnych zak"adach górniczych wydobywa- w ust. 2 pkt 1 lit. a) c), powinna by� potwierdzana ba-
jących w�giel kamienny lub sól, daniami geofizycznymi lub metodami analitycznymi,
Dziennik Ustaw Nr 94  6209  Poz. 841
z cz�stotliwoĘcią okreĘloną przez kierownika ruchu za- 3) propozycj� zaliczenia cz�Ęci z"oŻa (pok"adu) do od-
k"adu górniczego na podstawie opinii kopalnianego ze- powiedniego stopnia zagroŻenia tąpaniami, wraz
spo"u do spraw tąpał
. z uzasadnieniem,
4. Do drugiego stopnia zagroŻenia tąpaniami zali- 4) w przypadku z"óŻ rud miedzi  okreĘlenie klasy
cza si� pok"ady lub ich cz�Ęci zalegające w górotworze stropu i spągu, przyj�te w oparciu o wyniki badał

sk"onnym do tąpał
, w których nie dokonano odpr�Że- parametrów wytrzyma"oĘciowych do odleg"oĘci
nia przez wybranie pok"adu sąsiedniego, ale wyniki ba- nie mniejszej niŻ 25 m w kierunku stropu
dał
i opinia rzeczoznawcy uzasadniają takie zaliczenie i 5 m w kierunku spągu, jak równieŻ oznaczenie
w związku z wyst�pującymi warunkami geologiczno- sk"onnoĘci ska" z"oŻowych do tąpał
.
-górniczymi oraz w"asnoĘciami geomechanicznymi
2. Do wniosku do"ącza si�:
pok"adu i ska" otaczających.
1) map� wyrobisk, w skali nie mniejszej niŻ 1:5000,
5. Do trzeciego stopnia zagroŻenia tąpaniami zali-
z uwidocznionymi zasz"oĘciami eksploatacyjnymi
cza si� pok"ady lub ich cz�Ęci zalegające w górotworze
do odleg"oĘci nie mniejszej niŻ 400 m od naniesio-
sk"onnym do tąpał
, w których nie dokonano odpr�Że-
nej granicy wnioskowanego stopnia zagroŻenia,
nia przez wybranie pok"adu sąsiedniego lub wystąpi"o
2) przekroje geologiczne z"oŻa (pok"adu),
tąpni�cie, pomimo dokonanego wczeĘniej odpr�Żenia.
3) profile geologiczne z"oŻa (pok"adu), wraz ze ska"a-
ż 6. 1. Ustala si� trzy stopnie zagroŻenia tąpaniami
mi otaczającymi, przedstawiające sytuacj� geolo-
w podziemnych zak"adach górniczych wydobywają-
giczną do odleg"oĘci nie mniejszej niŻ 160 m w kie-
cych rudy miedzi.
runku stropu i 60 m w kierunku spągu,
2. Do pierwszego stopnia zagroŻenia tąpaniami za-
4) w przypadku podziemnych zak"adów górniczych
licza si� cz�Ę� z"oŻa zbudowaną ze ska" sk"onnych do
wydobywających w�giel kamienny  mapy pok"a-
tąpał
, jeŻeli w stropie wyst�pują ska"y pierwszej lub
dów, w skali nie mniejszej niŻ 1:2 000, z naniesiony-
drugiej klasy stropu, a w spągu  ska"y pierwszej kla-
mi kraw�dziami i resztkami pok"adów sąsiednich
sy spągu, przy którego nieprzerwanej eksploatacji
do odleg"oĘci stwierdzonego wp"ywu, jednak nie
w niezmienionych warunkach geologiczno-górniczych
mniejszej niŻ 160 m w kierunku stropu i 60 m w kie-
nie wystąpi"o tąpni�cie lub wystąpi" wstrząs o energii
runku spągu pok"adu.
nieprzekraczającej 106 J, zlokalizowany w rejonie fron-
tu eksploatacyjnego lub przed tym frontem.
Rozdzia" 3
3. Do drugiego stopnia zagroŻenia tąpaniami zali-
cza si� cz�Ę� z"oŻa zbudowaną ze ska" sk"onnych do tą-
ZagroŻenie metanowe
pał
, jeŻeli w stropie wyst�pują ska"y drugiej lub trze-
ż 8. 1. Ustala si� cztery kategorie zagroŻenia meta-
ciej klasy stropu, a w spągu  ska"y pierwszej lub dru-
nowego w podziemnych zak"adach górniczych wydo-
giej klasy spągu, przy którego nieprzerwanej eksplo-
bywających w�giel kamienny.
atacji w niezmienionych warunkach geologiczno-gór-
niczych w ostatnich dwóch latach nie wystąpi"o tąpni�- 2. Udost�pnione pok"ady lub ich cz�Ęci zalicza si�
cie, lecz wystąpi" wstrząs o energii przekraczającej
do:
106 J, zlokalizowany w rejonie frontu eksploatacyjne-
1) pierwszej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli
go lub przed tym frontem.
stwierdzono wyst�powanie metanu pochodzenia
4. Do trzeciego stopnia zagroŻenia tąpaniami zali- naturalnego w iloĘci od 0,1 do 2,5 m3/Mg, w przeli-
cza si� cz�Ę� z"oŻa zbudowaną ze ska" sk"onnych do tą- czeniu na czystą substancj� w�glową,
pał
, jeŻeli w stropie wyst�pują ska"y trzeciej lub czwar-
2) drugiej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli
tej klasy stropu, a w spągu  ska"y drugiej lub trzeciej
stwierdzono wyst�powanie metanu pochodzenia
klasy spągu, przy którego eksploatacji w ostatnich
naturalnego w iloĘci powyŻej 2,5 m3/Mg, lecz nie
dwóch latach wystąpi"o tąpni�cie.
wi�kszej niŻ 4,5 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą
5. Klasy stropu, o których mowa w ust. 2 4, okre- substancj� w�glową,
Ęla, w oparciu o opini� rzeczoznawcy, kierownik ruchu
3) trzeciej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli
zak"adu górniczego, na podstawie wartoĘci wskaęnika
stwierdzono wyst�powanie metanu pochodzenia
statecznoĘci stropu wyraŻającego zaleŻnoĘci mi�dzy
naturalnego w iloĘci powyŻej 4,5 m3/Mg, lecz nie
wytrzyma"oĘcią ska", gruboĘcią warstw oraz ich szcze-
wi�kszej niŻ 8 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą sub-
linowatoĘcią.
stancj� w�glową,
6. Klasy spągu, o których mowa w ust. 2 4, okre-
4) czwartej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli
Ęla, w oparciu o opini� rzeczoznawcy, kierownik ruchu
stwierdzono wyst�powanie metanu pochodzenia
zak"adu górniczego, na podstawie wytrzyma"oĘci i gru-
naturalnego w iloĘci powyŻej 8 m3/Mg, w przelicze-
boĘci ska" spągowych.
niu na czystą substancj� w�glową, lub wystąpi" na-
ż 7. 1. Wniosek o zaliczenie z"oŻa (pok"adu) lub je- g"y wyp"yw metanu albo wyrzut metanu i ska".
go cz�Ęci do stopnia zagroŻenia tąpaniami powinien
3. Pok"ad lub jego cz�� powinny by� zaliczone do
zawiera�:
wyŻszej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli zacho-
1) opis budowy geologicznej z"oŻa (pok"adu), dzą okolicznoĘci zwi�kszające stan tego zagroŻenia.
2) opis czynników mających wp"yw na zagroŻenie tą- 4. Przy zaliczeniu pok"adu lub jego cz�Ęci do odpo-
paniami, wiednich kategorii zagroŻenia metanowego powinny
Dziennik Ustaw Nr 94  6210  Poz. 841
by� uwzgl�dnione wyniki badał
zagroŻenia metano- 6. Otamowane wyrobisko przecinające pok"ady
wego w sąsiednich zak"adach górniczych. metanowe lub mające po"ączenie ze zrobami takich po-
k"adów powinno by� obj�te granicami pola metano-
ż 9. 1. W przypadku stwierdzenia wyst�powania
wego odpowiedniej kategorii.
w podziemnym zak"adzie górniczym wydobywającym
7. Wyrobisko, którym doprowadza si� powietrze do
w�giel kamienny metanu w cz�Ęci pok"adu, pok"ad ten,
pól metanowych, powinno by� obj�te granicami pola
w granicach obszaru górniczego lub tej jego cz�Ęci,
metanowego odpowiedniej kategorii co najmniej na
w której są planowane albo prowadzone roboty górni-
odcinku przewietrzanym rejonowym prądem powie-
cze, powinien by� zaliczony do tej samej kategorii za-
trza do skrzyŻowania z najbliŻszym wyrobiskiem prze-
groŻenia metanowego.
wietrzanym grupowym prądem powietrza. Wy"ączenie
2. W przypadku wyst�powania w pok"adzie zmian
takiego wyrobiska z pola metanowego moŻe nastąpi�
naturalnych warunków geologicznych, powodujących
tylko w przypadku, gdy wykluczona jest moŻliwoĘ�
zróŻnicowanie zagroŻenia metanowego w poszczegól-
zmiany kierunku przep"ywu powietrza powodującej
nych cz�Ęciach pok"adu, takich jak uskoki lub inne za-
dop"yw metanu.
burzenia geologiczne przerywające ciąg"oĘ� pok"adu,
ż 11. Przepisy ż 8 10 stosuje si� odpowiednio do
cz�Ęci te mogą by� zaliczone do róŻnych kategorii za-
wyrobisk podziemnych odkrywkowych zak"adów gór-
groŻenia metanowego.
niczych wydobywających w�giel brunatny.
3. Cz�Ęci pok"adu o zróŻnicowanej metanonoĘnoĘci
ż 12. 1. W zaleŻnoĘci od stopnia zagroŻenia wybu-
moŻna zaliczy� do róŻnych kategorii zagroŻenia meta-
chem wyrobiska w polach metanowych w podziem-
nowego, przy czym granice mi�dzy cz�Ęciami pok"adu
nych zak"adach górniczych wydobywających w�giel
zaliczonymi do odpowiednich kategorii zagroŻenia me-
kamienny zalicza si� do wyrobisk:
tanowego powinny uwzgl�dnia� przebieg izolinii me-
1) ze stopniem  a niebezpieczeł
stwa wybuchu, jeŻe-
tanonoĘnoĘci o wielkoĘciach okreĘlonych w ż 8 ust. 2.
li nagromadzenie metanu w powietrzu powyŻej
ż 10. 1. Granice pola metanowego w podziemnym 0,5% jest wykluczone,
zak"adzie górniczym wydobywającym w�giel kamien-
2) ze stopniem  b niebezpieczeł
stwa wybuchu, jeŻe-
ny powinny by� tak ustalone, aby pole to obj�"o pok"ad
li w normalnych warunkach przewietrzania nagro-
lub jego cz�Ę�, a takŻe wyrobiska, którymi odprowa- madzenie metanu w powietrzu powyŻej 1% jest
dzane jest powietrze z tego pola, oraz wyrobiska, w któ- wykluczone,
rych moŻe nastąpi� zmiana kierunku przep"ywu powie-
3) ze stopniem  c niebezpieczeł
stwa wybuchu, jeŻe-
trza powodująca dop"yw metanu.
li nawet w normalnych warunkach przewietrzania
nagromadzenie metanu w powietrzu moŻe prze-
2. Granice pola metanowego odpowiedniej katego-
kroczy� 1%.
rii powinny obejmowa� wyrobiska, do których moŻe
przedosta� si�  w szczególnoĘci przez zroby, tamy
2. Kierownik ruchu zak"adu górniczego zalicza wy-
izolacyjne, uskoki i zaburzenia geologiczne  sp�kany
robiska do poszczególnych stopni niebezpieczeł
stwa
górotwór w strefach oddzia"ywania eksploatacji oraz wybuchu, zgodnie z zasadami ustalonymi przez rzeczo-
w nast�pstwie tąpni�� lub wyrzutów metanu i ska"  znawc�.
metan z pok"adów w�gla zaliczonych do odpowiedniej
ż 13. 1. Ustala si� dwie kategorie zagroŻenia meta-
kategorii zagroŻenia metanowego lub z wyrobisk w po-
nowego w podziemnych zak"adach górniczych wydo-
lach metanowych.
bywających sól.
3. Wyrobiska kamienne przecinające pok"ady zali-
2. Udost�pnione z"oŻa soli lub ich cz�Ęci zalicza si� do:
czone do róŻnych kategorii zagroŻenia metanowego,
1) pierwszej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli
którymi odprowadzane jest powietrze do innych wyro-
stwierdzono w powietrzu wyst�powanie metanu
bisk, powinny by� wraz z tymi wyrobiskami obj�te gra-
pochodzenia naturalnego albo metanu wraz z inny-
nicami pola metanowego pok"adu o najwyŻszej kate-
mi gazami wybuchowymi pochodzenia naturalne-
gorii zagroŻenia metanowego.
go o "ącznej zawartoĘci powyŻej 0,1%,
4. Wy"ączenie wyrobiska kamiennego z granic pola 2) drugiej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli
metanowego o wyŻszej kategorii i w"ączenie go do po- wystąpi" nag"y wyp"yw metanu pochodzenia natu-
la metanowego o niŻszej kategorii lub wy"ączenie wy- ralnego oddzielnie lub "ącznie z innymi gazami lub
robiska z pola metanowego jest dozwolone w przypad- wyrzut metanu i ska", w wyniku których zawartoĘ�
gazów wybuchowych w powietrzu by"a wi�ksza niŻ
kach, gdy:
1%.
1) przeci�ty wyrobiskami pok"ad, zaliczony do odpo-
3. Przepisy ż 8 ust. 3 i 4, ż 9 ust. 1 i 2, ż 10 ust. 1 i 7
wiedniej kategorii zagroŻenia metanowego, zosta-
oraz ż 12 stosuje si� odpowiednio.
nie szczelnie odizolowany,
ż 14. 1. Ustala si� dwie kategorie zagroŻenia meta-
2) pok"ad, o którym mowa w pkt 1, nie jest eksploato-
nowego w podziemnych zak"adach górniczych wydo-
wany w sąsiedztwie wyrobiska, po stwierdzeniu
bywających rudy metali nieŻelaznych.
zaniku wydzielania si� metanu z ods"oni�tej calizny
w�glowej. 2. Udost�pnione z"oŻa rud metali nieŻelaznych lub
ich cz�Ęci zalicza si� do:
5. Kierownik ruchu zak"adu górniczego, podejmu-
jąc decyzj� w zakresie, o którym mowa w ust. 4, powi- 1) pierwszej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli
nien opiera� si� na wynikach badał
, o których mowa stwierdzono w powietrzu wyst�powanie metanu
w ż 3 ust. 2. o zawartoĘci powyŻej 0,1%,
Dziennik Ustaw Nr 94  6211  Poz. 841
2) drugiej kategorii zagroŻenia metanowego, jeŻeli desorpcji metanu wi�kszą niŻ 1,2 kPa, oraz wystąpi"y
wyst�puje moŻliwoĘ� wzmoŻonego wydzielania objawy, o których mowa w ż 2 pkt 15.
lub nag"ego wyp"ywu metanu z górotworu lub
ż 17. 1. W decyzji o zaliczeniu pok"adu w�gla ka-
z wody dop"ywającej do wyrobisk.
miennego lub jego cz�Ęci:
3. Przepisy ż 8 ust. 3 i 4, ż 9 ust. 1 i 2, ż 10 ust. 1 i 7
1) do kategorii sk"onnych do wyst�powania wyrzutów
oraz ż 12 stosuje si� odpowiednio.
metanu i ska" ustala si� takŻe granice pok"adów lub
ż 15. 1. Wniosek o zaliczenie z"oŻa (pok"adu) lub je- ich cz�Ęci sk"onnych do wyst�powania wyrzutów
go cz�Ęci do kategorii zagroŻenia metanowego powi- metanu i ska",
nien zawiera�:
2) do kategorii zagroŻonych wyrzutami metanu i ska"
1) charakterystyk� zagroŻenia metanowego udoku- ustala si� takŻe granice pól zagroŻonych tymi wy-
mentowaną opisem: rzutami.
a) oznaczeł
metanonoĘnoĘci w pok"adach w�gla 2. Granice pok"adów w�gla kamiennego lub ich
lub ich cz�Ęciach, cz�Ęci sk"onnych do wyst�powania wyrzutów metanu
i ska" oraz granice pól zagroŻonych wyrzutami metanu
b) zawartoĘci metanu lub innych gazów palnych
i ska" powinny by� ustalone w taki sposób, aby obej-
w podziemnych zak"adach górniczych wydoby-
mowa"y wszystkie wyrobiska, w których skutki wyrzu-
wających sól lub rudy metali nieŻelaznych,
tu metanu i ska" lub nag"ego wyp"ywu metanu mogą
2) opis innych zagroŻeł
naturalnych, wyst�pujących
stworzy� zagroŻenie zjawiskiem, o którym mowa w ż 2
w z"oŻu lub jego cz�Ęci, które mogą mie� wp"yw na
pkt 12 i 13, w tym równieŻ wyrobiska, którymi odpro-
wzrost zagroŻenia metanowego,
wadzany jest metan oraz w których skutki wyrzutu lub
3) propozycj� zaliczenia cz�Ęci z"oŻa (pok"adu) do od- wyp"ywu metanu mogą spowodowa� zaburzenia prze-
wietrzania.
powiedniej kategorii zagroŻenia metanowego,
wraz z uzasadnieniem.
ż 18. 1. Ustala si� dwie kategorie zagroŻenia wyrzu-
tami gazów i ska" w podziemnych zak"adach górni-
2. Do wniosku do"ącza si� mapy wyrobisk, w skali
nie mniejszej niŻ 1:5 000, z proponowanymi kategoria- czych wydobywających w�giel kamienny.
mi zagroŻenia metanowego z"oŻa, pok"adu lub jego
2. Do pierwszej kategorii zagroŻenia wyrzutami ga-
cz�Ęci.
zów i ska" zalicza si� pok"ady lub ich cz�Ęci, w których
nie wystąpi"y wyrzuty gazów i ska".
Rozdzia" 4
3. Do drugiej kategorii zagroŻenia wyrzutami ga-
zów i ska" zalicza si�:
ZagroŻenie wyrzutami gazów i ska"
1) pok"ady lub ich cz�Ęci, w których wystąpi"y wyrzu-
ż 16. 1. Ustala si� dwie kategorie zagroŻenia wyrzu-
ty gazów i ska",
tami metanu i ska" w podziemnych zak"adach górni-
czych wydobywających w�giel kamienny:
2) pok"ady lub ich cz�Ęci, w których nie wystąpi"y wy-
rzuty gazów i ska", ale istnieją objawy okreĘlone
1) sk"onne do wyst�powania wyrzutów metanu i ska",
w ż 2 pkt 15.
2) zagroŻone wyrzutami metanu i ska".
4. Pok"adów lub ich cz�Ęci moŻna nie zalicza� do za-
2. Do kategorii sk"onnych do wyst�powania wyrzu-
groŻonych wyrzutami gazów i ska" albo wy"ączy� z za-
tów metanu i ska" zalicza si� pok"ady w�gla kamienne-
liczenia, jeŻeli zostanie stwierdzone przez rzeczoznaw-
go lub ich cz�Ęci, w których:
c�, Że:
1) metanonoĘnoĘ� wynosi powyŻej 8 m3/Mg, w prze-
1) ca"kowita gazonoĘnoĘ� jest mniejsza od 6 m3/Mg
liczeniu na czystą substancj� w�glową, a zwi�z"oĘ�
czystej substancji w�glowej,
w�gla jest mniejsza niŻ 0,3, lub
2) ca"kowita gazonoĘnoĘ� zawiera si� w granicach od
2) metanonoĘnoĘ� wynosi powyŻej 8 m3/Mg, w prze-
6 do 16 m3/Mg czystej substancji w�glowej, przy
liczeniu na czystą substancj� w�glową, a zwi�z"oĘ�
zwi�z"oĘci w�gla wi�kszej od 0,8,
w�gla wynosi co najmniej 0,3, ale intensywno�
3) wyniki prognozy nie wskazują na moŻliwoĘ� wystą-
desorpcji metanu jest wi�ksza niŻ 1,2 kPa.
pienia zagroŻenia wyrzutami gazów i ska".
3. Do kategorii zagroŻonych wyrzutami metanu
ż 19. 1. Wyrobiska korytarzowe drąŻone w pok"a-
i ska" zalicza si� pok"ady w�gla kamiennego lub ich cz�-
dach w�gla lub ich cz�Ęci, które zosta"y uznane za za-
Ęci, w których:
groŻone wyrzutami gazów i ska", oraz wyrobiska ka-
1) wystąpi" wyrzut metanu i ska" lub
mienne, mające na celu udost�pnienie takich pok"a-
2) wystąpi" nag"y wyp"yw metanu, lub dów, powinny by� zaliczone do odpowiedniego stop-
nia zagroŻenia wyrzutami gazów i ska".
3) stwierdzono wyst�powanie innych, wymienionych
w ż 2 pkt 15, objawów wskazujących na wzrost za- 2. Ustala si� dwa stopnie zagroŻenia wyrobisk wy-
groŻenia wyrzutami metanu i ska". rzutami gazów i ska".
4. Do kategorii zagroŻonych wyrzutami metanu 3. Do pierwszego stopnia zagroŻenia wyrzutami ga-
i ska" zalicza si� równieŻ pok"ady w�gla kamiennego zów i ska" zalicza si� wyrobiska prowadzone w pok"a-
lub ich cz�Ęci, sk"onne do wyst�powania wyrzutów dach lub ich cz�Ęciach zaliczonych do pierwszej kate-
metanu i ska", w których stwierdzono intensywnoĘ� gorii zagroŻenia wyrzutami gazów i ska".
Dziennik Ustaw Nr 94  6212  Poz. 841
4. Do drugiego stopnia zagroŻenia wyrzutami ga- 1) opis budowy geologicznej z"oŻa (pok"adu) lub jego
zów i ska" zalicza si�: cz�Ęci,
1) wyrobiska prowadzone w cz�Ęciach pok"adu zali- 2) opis czynników charakteryzujących zagroŻenie wy-
czonych do drugiej kategorii zagroŻenia wyrzutami rzutami gazów i ska",
gazów i ska",
3) propozycj� zaliczenia z"oŻa (pok"adu) lub jego cz�-
2) wyrobiska lub ich cz�Ęci drąŻone w pok"adach lub Ęci do odpowiedniej kategorii zagroŻenia wyrzuta-
ich cz�Ęciach zaliczonych do pierwszej kategorii za- mi gazów i ska", wraz z uzasadnieniem.
groŻenia wyrzutami gazów i ska", jeŻeli wyst�pują
2. Do wniosku do"ącza si�:
w nich, zwi�kszające to zagroŻenie:
1) charakterystyczne przekroje geologiczne,
a) wp"yw kraw�dzi eksploatacyjnych,
2) mapy z"oŻa (pok"adu) lub jego cz�Ęci, w skali nie
b) zaburzenia geologiczne,
mniejszej niŻ 1:5 000, z oznaczeniem proponowa-
c) otwieranie wyrobiskiem kamiennym pok"adów nych granic kategorii zagroŻenia wyrzutami gazów
i warstw w�gla zagroŻonych wyrzutami gazów
i ska".
i ska",
Rozdzia" 5
3) wyrobiska zaliczone do pierwszego stopnia zagro-
Żenia wyrzutami gazów i ska" prowadzone na ich
ZagroŻenie wybuchem py"u w�glowego
początkowym, dwudziestometrowym odcinku drą-
Żenia.
ż 24. Miejscami moŻliwego zapoczątkowania wy-
buchu py"u w�glowego są w szczególnoĘci:
ż 20. Dla kaŻdego wyrobiska zaliczonego do odpo-
wiedniego stopnia zagroŻenia wyrzutami gazów i ska"
1) miejsca wykonywania robót strza"owych w wyrobi-
kierownik ruchu zak"adu górniczego:
skach zagroŻonych wybuchem py"u w�glowego,
1) wyznacza granice pól zagroŻonych skutkami wyrzu- 2) miejsca urabiania w�gla,
tu, obejmujące wyrobiska, oraz  stosownie do
3) miejsca stwierdzonych nagromadzeł
metanu
potrzeb  strefy zagroŻenia gazami na powierzch-
w iloĘci co najmniej 1,5%,
ni wokó" szybów,
4) miejsca nagromadzenia py"u w�glowego niebez-
2) oznacza granice, o których mowa w pkt 1, na prze-
piecznego w iloĘci co najmniej 500 g/m3 wyrobiska
strzennym schemacie wentylacyjnym.
w pyle kopalnianym niezabezpieczonym na d"ugo-
ż 21. Przepisy rozporządzenia o zagroŻeniu wyrzu-
Ęci wi�kszej niŻ 30 m, w wyrobisku, gdzie eksplo-
tami gazów i ska" w podziemnych zak"adach górni-
atowane są maszyny lub urządzenia elektryczne,
czych wydobywających w�giel kamienny stosuje si�
5) pola poŻarowe,
odpowiednio do z"óŻ "upku ogniotrwa"ego wyst�pują-
6) zbiorniki w�gla,
cych w tych zak"adach.
ż 22. 1. Ustala si� trzy kategorie zagroŻenia wyrzu- 7) sk"ady materia"ów wybuchowych,
tami gazów i ska" w podziemnych zak"adach górni-
8) strefy szczególnego zagroŻenia tąpaniami w pok"a-
czych wydobywających sól.
dach drugiej, trzeciej i czwartej kategorii zagroŻe-
nia metanowego,
2. Z"oŻa soli lub ich cz�Ęci zalicza si�:
9) wyrobiska o nachyleniu wi�kszym niŻ 10� z trans-
1) do pierwszej kategorii zagroŻenia wyrzutami gazów
portem linowym, ko"owym lub kolejkami, w któ-
i ska", jeŻeli:
rych zainstalowane są kable lub przewody elek-
a) nie wystąpi"y wyrzuty gazów i ska", lecz stwier-
tryczne.
dzono co najmniej jeden nag"y wyp"yw gazów,
ż 25. 1. Ustala si� dwie klasy zagroŻenia wybuchem
lub
py"u w�glowego:
b) stwierdzono swobodny wyp"yw gazów, ale bu-
a) pok"adów w�gla lub ich cz�Ęci,
dowa geologiczna i stosunki gazowe z"oŻa nie
zosta"y wystarczająco rozeznane za pomocą ro-
b) wyrobisk lub ich cz�Ęci w podziemnych zak"adach
bót górniczych,
górniczych wydobywających w�giel kamienny
2) do drugiej kategorii zagroŻenia wyrzutami gazów oraz wyrobisk podziemnych lub ich cz�Ęci w od-
i ska", jeŻeli stwierdzono chociaŻby jeden wyrzut krywkowych zak"adach górniczych wydobywają-
gazów i ska", przy którym zosta"a wyrzucona do cych w�giel brunatny.
wyrobiska masa ska" do 10 Mg,
2. Do klasy A zagroŻenia wybuchem py"u w�glowe-
3) do trzeciej kategorii zagroŻenia wyrzutami gazów go zalicza si� pok"ady w�gla lub ich cz�Ęci, wraz z wy-
i ska", jeŻeli stwierdzono chociaŻby jeden wyrzut robiskami drąŻonymi w tych pok"adach lub cz�Ęciach,
gazów i ska", przy którym zosta"a wyrzucona do w których wyst�puje py" w�glowy zabezpieczony
wyrobisk masa ska" powyŻej 10 Mg. w sposób naturalny.
ż 23. 1. Wniosek o zaliczenie z"oŻa (pok"adu) lub je- 3. Do klasy B zagroŻenia wybuchem py"u w�glowe-
go cz�Ęci do kategorii zagroŻenia wyrzutami gazów go zalicza si� pok"ady w�gla lub ich cz�Ęci, wraz z wy-
i ska", o których mowa w ż 16, 18 i 22, powinien zawie- robiskami drąŻonymi w tych pok"adach lub cz�Ęciach,
ra�: które nie spe"niają wymagał
zawartych w ust. 2.
Dziennik Ustaw Nr 94  6213  Poz. 841
4. Do klasy A zagroŻenia wybuchem py"u w�glowe- nat�Żenie umoŻliwiające bieŻące odwadnianie wy-
go zalicza si� wyrobiska lub ich cz�Ęci, w których wy- robisk lub
st�puje py" w�glowy zabezpieczony w sposób natural-
3) zbiorniki wodne w nieczynnych wyrobiskach są izo-
ny lub nie ma odcinków z py"em kopalnianym nieza-
lowane od istniejących oraz projektowanych wyro-
bezpieczonym w sposób naturalny, d"uŻszych niŻ 30 m,
bisk warstwą ska" o wystarczającej miąŻszoĘci i cią-
przy czym odleg"oĘ� mi�dzy tymi odcinkami nie moŻe
g"oĘci lub zosta"y odwodnione.
by� mniejsza niŻ 100 m.
3. Do drugiego stopnia zagroŻenia wodnego zalicza
5. Do klasy B zagroŻenia wybuchem py"u w�glowe-
si� z"oŻa lub ich cz�Ęci, jeŻeli:
go zalicza si� wyrobiska lub ich cz�Ęci, które nie spe"-
1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni oraz pod-
niają wymagał
zawartych w ust. 4.
ziemne zbiorniki wodne mogą w sposób poĘredni,
ż 26. 1. Niezw"ocznie po wykonaniu wyrobisk w po-
w szczególnoĘci przez infiltracj� lub przeciekanie,
k"adzie w�gla powinny by� przeprowadzone badania
spowodowa� zawodnienie wyrobisk lub
pok"adu w�gla lub jego cz�Ęci pod wzgl�dem zagroŻe-
2) w stropie lub spągu z"oŻa albo cz�Ęci górotworu,
nia wybuchem py"u w�glowego.
w której są wykonane lub przewidziane do drąŻenia
2. Badania pok"adu w�gla lub jego cz�Ęci powinny
wyrobiska, istnieje poziom wodonoĘny typu poro-
by� przeprowadzone po wykonaniu co najmniej
wego, nieoddzielony wystarczającą pod wzgl�dem
300 m wyrobisk w polach niemetanowych lub co naj-
miąŻszoĘci i ciąg"ą warstwą izolującą od z"oŻa albo
mniej 500 m w polach metanowych.
wyrobisk, lub
3. Badania wyrobisk lub ich cz�Ęci poza pok"adami
3) wyst�pują uskoki wodonoĘne rozpoznane pod
w�gla powinny by� przeprowadzone podczas ich drą-
wzgl�dem zawodnienia i lokalizacji, lub
Żenia, a takŻe przy kaŻdej zmianie warunków, które mo-
gą mie� wp"yw na iloĘ� gromadzącego si� w nich py"u 4) wyst�pują otwory wiertnicze niezlikwidowane pra-
kopalnianego. wid"owo albo nie ma danych o sposobie ich likwi-
dacji, jeŻeli otwory te stwarzają moŻliwoĘ� przep"y-
ż 27. Do czasu zaliczenia pok"adu w�gla lub jego
wu wód z powierzchniowych lub podziemnych
cz�Ęci oraz wyrobiska lub jego cz�Ęci pod wzgl�dem
zbiorników wodnych oraz poziomów wodono-
zagroŻenia wybuchem py"u w�glowego podlegają one
Ęnych.
rygorom okreĘlonym dla klasy B zagroŻenia wybu-
chem py"u w�glowego.
4. Do trzeciego stopnia zagroŻenia wodnego zalicza
si� z"oŻa lub ich cz�Ęci, jeŻeli:
ż 28. Wniosek w sprawie zaliczenia do klasy zagro-
Żenia wybuchem py"u w�glowego powinien zawiera�:
1) zbiorniki lub cieki wodne na powierzchni stwarzają
moŻliwoĘ� bezpoĘredniego wdarcia si� wody do
1) charakterystyk� pok"adu w�gla lub jego cz�Ęci albo
wyrobisk lub
wyrobiska lub jego cz�Ęci, z uwzgl�dnieniem wy-
st�pujących zagroŻeł
oraz miejsc moŻliwego zapo- 2) w stropie lub spągu z"oŻa albo cz�Ęci górotworu,
czątkowania wybuchu py"u w�glowego,
w której są wykonywane lub przewidywane do drą-
Żenia wyrobiska, istnieje poziom wodonoĘny typu
2) opis czynników mających wp"yw na zagroŻenie wy-
szczelinowego lub szczelinowo-kawernistego, nie-
buchem py"u w�glowego,
oddzielony wystarczającą pod wzgl�dem miąŻszo-
3) propozycj� zaliczenia pok"adu w�gla lub jego cz�-
Ęci i ciąg"ą warstwą izolującą od z"oŻa albo wyro-
Ęci albo wyrobiska lub jego cz�Ęci do odpowiedniej
bisk, lub
klasy zagroŻenia wybuchem py"u w�glowego,
3) w cz�Ęci górotworu, w której wykonano lub planu-
wraz z uzasadnieniem,
je si� wykonanie wyrobisk, albo w ich bezpoĘred-
4) map� w skali nie mniejszej niŻ 1:5 000.
nim sąsiedztwie wyst�pują zbiorniki wodne zawie-
rające wod� pod ciĘnieniem w stosunku do spągu
Rozdzia" 6
tych wyrobisk, lub
4) wyst�pują uskoki wodonoĘne o niedostatecznie
ZagroŻenie wodne
rozpoznanym zawodnieniu bądę lokalizacji, lub
ż 29. 1. Ustala si� trzy stopnie zagroŻenia wodnego
5) istnieje moŻliwoĘ� wdarcia si� wody lub wody z luę-
w podziemnych zak"adach górniczych, z zastrzeŻeniem
nym materia"em z innych ęróde" niŻ okreĘlone
ż 30.
w pkt 1 4.
2. Do pierwszego stopnia zagroŻenia wodnego za-
ż 30. 1. Ustala si� trzy stopnie zagroŻenia wodnego
licza si� z"oŻa lub ich cz�Ęci, jeŻeli:
w podziemnych zak"adach górniczych wydobywają-
1) zbiorniki i cieki wodne na powierzchni są izolowa-
cych sól.
ne warstwą ska" nieprzepuszczalnych od cz�Ęci gó-
2. Do pierwszego stopnia zagroŻenia wodnego za-
rotworu, w obr�bie której wykonano lub planuje
licza si� z"oŻa lub ich cz�Ęci, jeŻeli istnieje warstwa izo-
si� wykonanie wyrobisk, lub
lująca mi�dzy z"oŻem a wyst�pującymi w jego otocze-
2) poziomy wodonoĘne są izolowane od istniejących
niu zbiornikami wodnymi lub poziomami wodonoĘny-
oraz projektowanych wyrobisk warstwą ska" o wy-
mi, uniemoŻliwiająca przep"yw wód do wyrobisk.
starczającej miąŻszoĘci i ciąg"oĘci lub z poziomów
wodonoĘnych odprowadzono zasoby statyczne 3. Do drugiego stopnia zagroŻenia wodnego zalicza
wód, a dop"yw z zasobów dynamicznych ma sta"e si� z"oŻa lub ich cz�Ęci, jeŻeli:
Dziennik Ustaw Nr 94  6214  Poz. 841
1) istnieje warstwa izolująca mi�dzy z"oŻem a wyst�- 2. Do wniosku do"ącza si�:
pującymi w jego otoczeniu zbiornikami wodnymi
1) mapy wyrobisk, z wyszczególnionymi ęród"ami za-
lub poziomami wodonoĘnymi,
groŻenia wodnego oraz proponowanymi granica-
2) w z"oŻu wyst�pują naturalne zbiorniki cieczy, a do- mi zaliczenia z"oŻa lub jego cz�Ęci do odpowiednie-
p"yw z nich do wyrobisk jest malejący. go stopnia zagroŻenia wodnego, w skali nie mniej-
szej niŻ 1:10 000,
4. Do trzeciego stopnia zagroŻenia wodnego zalicza
2) przekroje hydrogeologiczne,
si� z"oŻa lub ich cz�Ęci, jeŻeli:
1) brak jest warstwy izolującej mi�dzy z"oŻem a wyst�- 3) mapy poziomów wodonoĘnych, stwarzających za-
groŻenie wodne.
pującymi w jego otoczeniu zbiornikami wodnymi
i poziomami wodonoĘnymi,
Rozdzia" 7
2) seria utworów izolujących nie stanowi wystarczają-
cego zabezpieczenia ze wzgl�du na naruszenie jej
ZagroŻenie erupcyjne i siarkowodorowe w zak"adach
robotami górniczymi.
górniczych wydobywających kopaliny otworami
ż 31. 1. Ustala si� dwa stopnie zagroŻenia wodne-
wiertniczymi
go w odkrywkowych zak"adach górniczych wydobywa-
ż 34. 1. Ustala si� dwie klasy zagroŻenia erupcyjne-
jących w�giel brunatny.
go przy wierceniach i eksploatacji z"óŻ ropy naftowej
2. Do pierwszego stopnia zagroŻenia wodnego za- lub gazu ziemnego.
licza si� wyrobiska lub ich cz�Ęci, jeŻeli:
2. Do klasy A zagroŻenia erupcyjnego zalicza si�
1) w przypadku wystąpienia gwa"townych opadów at- otwory wiertnicze i odwierty o anormalnie duŻym za-
mosferycznych naraŻone są na cz�Ęciowe zatopie- groŻeniu erupcyjnym oraz otwory wiercone w rejo-
nie lub
nach nierozpoznanych geologicznie i nieznanej charak-
terystyce z"oŻowej.
2) wyst�pujące na powierzchni zbiorniki i cieki wodne
są tak usytuowane lub posiadają taką obj�toĘ� al- 3. Do klasy B zagroŻenia erupcyjnego zalicza si�
bo wielkoĘ� przep"ywu, Że nie zachodzi moŻliwoĘ� otwory wiertnicze i odwierty w rejonach o znanej bu-
zatopienia wyrobisk odkrywkowych, jednak wyst�- dowie geologicznej i znanej charakterystyce z"oŻowej,
puje infiltracja wody ze zbiorników lub cieków do gdy gradient ciĘnienia z"oŻowego nie przekracza
wyrobisk, lub 0,13 MPa/10 m.
3) wyst�pują wyp"ywy wody ze skarp lub spągu wy- ż 35. 1. Ustala si� cztery kategorie zagroŻenia siar-
robisk, a iloĘ� wyp"ywającej wody lub wody z luę- kowodorowego dla otworów w wierceniu oraz odwier-
nym materia"em nie ma istotnego znaczenia dla tów na z"oŻach ropy naftowej lub gazu ziemnego.
bezpieczeł
stwa pracowników lub ruchu zak"adu
2. Do pierwszej kategorii zalicza si� te otwory i od-
górniczego.
wierty, z których moŻliwy wyp"yw siarkowodoru jest
3. Do drugiego stopnia zagroŻenia wodnego zalicza wi�kszy od 120 m3/min.
si� wyrobiska lub ich cz�Ęci, jeŻeli:
3. Do drugiej kategorii zalicza si� te otwory i od-
1) w przypadku wystąpienia gwa"townych opadów at- wierty, z których moŻliwy wyp"yw siarkowodoru prze-
kracza 18 m3/min, lecz nie jest wi�kszy niŻ 120 m3/min.
mosferycznych naraŻone są na zatopienie lub
4. Do trzeciej kategorii zalicza si� te otwory i od-
2) wyst�pujące na powierzchni terenu zbiorniki i cieki
wierty, z których moŻliwy wyp"yw siarkowodoru prze-
wodne stwarzają moŻliwoĘ� bezpoĘredniego
kracza 6 m3/min, lecz nie jest wi�kszy niŻ 18 m3/min.
wdarcia si� wody do wyrobisk, lub
3) wyst�pują wyp"ywy wody ze skarp lub spągu wy- 5. Do czwartej kategorii zalicza si� te otwory i od-
robisk, a iloĘ� wyp"ywającej wody lub wody z luę- wierty, przy których istnieje moŻliwoĘ� wystąpienia za-
groŻenia toksycznego siarkowodorem o st�Żeniu po-
nym materia"em moŻe stworzy� zagroŻenie dla
wyŻej 7 ppm, a maksymalny moŻliwy wyp"yw siarko-
bezpieczeł
stwa pracowników lub ruchu zak"adu
wodoru nie przekracza 6 m3/min.
górniczego.
6. Kategorie zagroŻenia siarkowodorowego, okre-
ż 32. W przypadku gdy w odkrywkowym zak"adzie
Ęlone w ust. 2 5, odnoszą si� do otworów i odwiertów
górniczym wydobywającym w�giel brunatny znajdują
w rejonach o znanej wydajnoĘci i koncentracji siarko-
si� lub są projektowane wyrobiska podziemne, dla tej
wodoru.
cz�Ęci z"oŻa ustala si� trzy stopnie zagroŻenia wodne-
go stosując ż 29.
ż 36. Przy ustalaniu kategorii zagroŻenia siarkowo-
dorowego:
ż 33. 1. Wniosek o zaliczenie z"óŻ, wyrobisk lub ich
cz�Ęci do odpowiedniego stopnia zagroŻenia wodnego
1) dla otworów w wierceniu oraz dla odwiertów eks-
powinien zawiera�:
ploatujących p"yn z"oŻowy przez rurki wydobywcze
powinna by� przyj�ta najwi�ksza moŻliwa wydaj-
1) opis budowy geologicznej i warunków hydrogeolo-
noĘ� wyp"ywu siarkowodoru wydobywającego si�
gicznych,
z otworu przez ostatnią kolumn� rur ok"adzino-
2) opis ęróde" zagroŻenia wodnego,
wych podczas erupcji otwartej, przy przeciwciĘnie-
3) propozycj� zaliczenia do odpowiedniego stopnia niu na wylocie otworu równym ciĘnieniu atmosfe-
zagroŻenia, wraz z uzasadnieniem. rycznemu,
Dziennik Ustaw Nr 94  6215  Poz. 841
2) w rejonach nierozpoznanych, przy wierceniu otwo- 3) st�Żenia izotopów radu w wodach,
rów poszukiwawczych, wyp"yw siarkowodoru po-
4) aktywnoĘci w"aĘciwej izotopów radu w osadach.
winien by� okreĘlony szacunkowo dla danej struk-
tury geologicznej,
Rozdzia" 9
3) ustalenia szacunkowe, okreĘlone w pkt 2, powinny
by� skorygowane po opróbowaniu pierwszego od- ZagroŻenie dzia"aniem py"ów szkodliwych dla zdro-
wierconego otworu na danej strukturze. wia w podziemnych zak"adach górniczych
ż 37. 1. Ustala si� dwie kategorie zagroŻenia siarko- ż 40. 1. Ustala si� trzy kategorie zagroŻenia dzia"a-
wodorowego w zak"adach górniczych wydobywają- niem py"ów szkodliwych dla zdrowia w podziemnych
cych siark�. zak"adach górniczych.
2. Do pierwszej kategorii zagroŻenia siarkowodoro- 2. Do kategorii A zagroŻenia py"ami szkodliwymi
wego zalicza si� te miejsca, w których przy normalnych dla zdrowia zalicza si� stanowiska pracy w wyrobi-
warunkach pracy st�Żenie siarkowodoru w powietrzu skach, gdzie wyst�pują st�Żenia py"u o wartoĘciach
nie przekracza wartoĘci 7 ppm, ale istnieje moŻliwoĘ� wymagających stosowania sprz�tu filtrującego ochro-
okresowego wystąpienia zwi�kszonego st�Żenia w wy- ny uk"adu oddechowego 1 klasy ochronnej, ustalonej
niku uszkodzeł
instalacji lub urządzeł
ochronnych. wed"ug Polskiej Normy.
3. Do drugiej kategorii zagroŻenia siarkowodoro- 3. Do kategorii B zagroŻenia py"ami szkodliwymi
wego zalicza si� te miejsca, w których istnieje moŻli- dla zdrowia zalicza si� stanowiska pracy w wyrobi-
woĘ� wyst�powania siarkowodoru w powietrzu o st�- skach, gdzie wyst�pują st�Żenia py"u o wartoĘciach
Żeniu przekraczającym 7 ppm. wymagających stosowania sprz�tu filtrującego ochro-
ny uk"adu oddechowego 2 lub 3 klasy ochronnej, usta-
Rozdzia" 8 lonej wed"ug Polskiej Normy.
4. Do kategorii C zagroŻenia py"ami szkodliwymi
ZagroŻenie radiacyjne naturalnymi substancjami pro-
dla zdrowia zalicza si� stanowiska pracy w wyrobi-
mieniotwórczymi w podziemnych zak"adach górni-
skach, gdzie stosowany filtrujący sprz�t ochrony uk"a-
czych
du oddechowego 1, 2 lub 3 klasy ochronnej, ustalonej
ż 38. Ustala si� dwie klasy wyrobisk zagroŻonych wed"ug Polskiej Normy, nie zapewnia skutecznej
radiacyjnie w podziemnych zak"adach górniczych: ochrony pracowników.
1) wyrobiska klasy A, w których Ęrodowisko pracy ż 41. Przy zaliczaniu stanowisk pracy w wyrobi-
stwarza potencjalne naraŻenie otrzymania przez skach do poszczególnych kategorii zagroŻenia, o któ-
pracownika rocznej dawki skutecznej przekraczają- rych mowa w ż 40, powinny by� uwzgl�dnione zasady
cej 6 mSv, wykonywania pomiarów st�Żeł
py"u respirabilnego
i wdychanego na stanowiskach pracy oraz sposoby in-
2) wyrobiska klasy B, w których Ęrodowisko pracy
terpretacji wyników okreĘlone w odr�bnych przepi-
stwarza potencjalne naraŻenie otrzymania rocznej
sach.
dawki skutecznej wi�kszej niŻ 1 mSv, lecz nieprze-
kraczającej 6 mSv.
Rozdzia" 10
ż 39. Przy zaliczaniu wyrobisk do poszczególnych
klas zagroŻenia, o których mowa w ż 38, uwzgl�dnia
Przepis koł
cowy
si� wyniki pomiarów nast�pujących wskaęników za-
ż 42. Rozporządzenie wchodzi w Życie z dniem 1 lip-
groŻenia:
ca 2002 r.
1) st�Żenia energii potencjalnej alfa krótkoŻyciowych
produktów rozpadu radonu,
2) mocy dawki promieniowania gamma poch"oni�tej Minister Spraw Wewn�trznych i Administracji:
w powietrzu, K. Janik