PAMIĘTNIK Z DURBANU II

Joëlle Fliss urodziła si

w Brighton (Wielka Brytania), a nast

pnie przeniosła si

do Genewy (Szwajcaria),

gdzie studiowała stosunki mi

dzynarodowe (na Graduate Institite of International Studies). Przewodnicz+/-ca

Europejskiej Unii Studentów

ydowskich w latach 1999-2001. Obecnie mieszka w Brukseli i pracuje jako

doradczyni polityczna dla Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy w Parlamencie Europejskim.

Pami

tnik z Durbanu. Co tak naprawd

wydarzyło si

na konferencji ONZ przeciw rasizmowi w

Durbanie (2001 r.), cz. II
Joëlle Fliss

Czwartek, 30 sierpnia

9:00 - 11:00 Typowy poranek: włóczenie si

pomi

dzy namiotami, reagowanie na anty

ydowskie zaczepki,

rozmawianie z lud

mi zanim kto

nas zaatakuje, protestowanie poprzez trzymanie naszego niewielkiego

transparentu na sesjach, podczas których

ydzi s

krytykowani, dawanie wywiadu dla lokalnego radia, które

pozwala nam mówi

przez minut

i 30 sekund, ignorowanie obelg, kiedy przechodzimy z jednego miejsca w

inne. W pewnym momencie zaczynamy niepokoi

, poniewa

od rana nie mo

emy znale

źć

jednego z

naszych

ydowskich kolegów. Gdzie on jest? Wyczuwamy wci

ąż

wrogo

ść

przechodz

cych obok nas ludzi,

którzy jednocze

nie planuj

sobie wieczorne uciechy...

My ju

nawet nie wychodzimy sami do baru albo do łazienek. Zawsze prosimy kogo

eby do nas doł

czył.

Nie dlatego,

e kto

nam dał tak

instrukcj

. Robimy tak, poniewa

widzimy co si

dzieje. Niektórzy

ydowscy

delegaci nie nosz

na wszelki wypadek swoich identyfikatorów, a inni zamienili kipy na czapeczki

baseballowe.

11:30 Nadszedł czas na jedno z wielu spotka

grup europejskich. Celem tych spotka

ma by

gromadzenie

jak najwi

kszej liczby przedstawicieli organizacji europejskich, aby rozmawia

o problemach kontynentu i na

innych forach broni

interesów Europy. W

lizguj

do namiotu wraz z moimi przyjaciółmi z Europejskiej Unii

Studentów

ydowskich. Trudno uwierzy

jak tu spokojnie! Ka

dy mówi w zrównowa

ony i pełen szacunku

sposób. Wszyscy siedz

spokojnie w okr

gu, za ka

dym razem przemawia tylko jedna osoba. Mówcy

informuj

nawzajem jak wnioski z durba

skiej konferencji zostan

te w ich narodowych planach

działania, jak b

namawia

swoje rz

dy do wi

kszej aktywno

ci. Przedstawia si

tutaj analizy słabych

punktów ka

dego kraju w zakresie dyskryminacji oraz debatuje o mo

liwo

ciach współpracy na

dzynarodow

skal

. Ani słowa na temat tabu - Bliskim Wschodzie. Europejczycy, jak widz

, bardzo sobie

ceni

izolacj

od kontrowersyjnych tematów, skupiaj

na zachowaniu dobrych relacji mi

dzy sob

. Od

pocz

tku konferencji w Durbanie, Europejczycy załatwiaj

swoje sprawy w takiej atmosferze. Interesy przede

wszystkim.

Teoretycznie ta atmosfera mogłaby da

nam uczucie komfortu. Teoretycznie mogliby

my powiedzie

sobie w

duchu,

e przynajmniej Europejczycy nie dali si

porwa

wirusowi histerii, który rozprzestrzenia si

tutaj w

tłumie. Z klas

dyskutuj

o swoich projektach, jakby siedzieli teraz w jakie

europejskiej stolicy. Jednak

zauwa

amy szybko,

e ci Europejczycy zamkni

ci s

w szklanej kuli, udaj

e nie zauwa

anarchii

panuj

cej poza tym namiotem. Wygl

daj

jakby my

leli: "No có

, postarajmy si

jako

wykorzysta

pozytywne

elementy tej konferencji". Nasze poczucie izolacji, bezbronno

ść

i wzrastaj

cy cynizm uchronił nas przed

robieniem tego, co inni Europejczycy. Teraz nie ma czasu na niepotrzebne rozmowy. Trzeba działa

. Musimy

wraca

do naszego stolika, bra

udział w mo

liwie wielu sesjach roboczych, zorganizowa

kolejn

konferencj

prasow

, wspiera

naszych kolegów, przygotowa

do kolejnego kryzysu, który na pewno niebawem

nadci

gnie.

na jedynie

ałowa

e dyplomacja do niczego si

nie przydaje, kiedy człowieka zrzuca si

na pole

bitwy. Kwadrans po wej

ciu na spotkanie Europejczyków, wy

lizgujemy si

zatem tak cicho, jak tu weszli

my.

12:00

ydowskie grupy postanawiaj

zorganizowa

wspóln

konferencj

prasow

, maj

dwa główne cele.

Po pierwsze, chcemy pot

wszechobecn

tutaj literatur

antysemick

. Po drugie, chcemy przekaza

mediom informacj

, o tym jak zewsz

d jeste

my tutaj napastowani.

Zapraszamy dziennikarzy pod hasłem: "Nie jeste

rasist

, prawda?" Atmosfer

jeszcze bardziej zaognia fakt,

e oficjalna sesja robocza nazwana "Zaprzeczanie Holokaustowi", która miała odby

w Klubie

ydowskim,

zostaje odwołana ze wzgl

du na pogró

ki. Dziennikarze zajmuj

miejsca w namiocie. Według ochrony

stadionu to jest miejsce, gdzie jest najmniejsze prawdopodobie

stwo,

e zostaniemy fizycznie zaatakowani.

Jeszcze zanim nasi liderzy ko

uwagi wst

pne, grupa demonstrantów, która w jaki

sposób zdobyła

przepustki prasowe, szturmuje nasz namiot. Podbiegaj

do mówców, wyskakuj

przed kamery wykrzykuj

niemal niezrozumiałe brednie. Ze wzgl

dów bezpiecze

stwa, konferencja zostaje przerwana, mo

powiedzie

e stali

my si

zakładnikami tego dzikiego tłumu.

aden dziennikarz nie miał okazji do zadania

cho

jednego pytania. Có

za ironia! To barbarzy

stwo jest dokładn

ilustracj

tego, o czym zaczynali

opowiada

mediom. Tutaj w Durbanie, pot

pianie rasizmu najwidoczniej wyzwala jego jeszcze gł

bsze

pokłady. Jedno jest pewne, kiedy odbiera si

komu

wolno

ść

słowa, ma si

dziwne uczucie,

e osłabia si

Strona 1 z 8

pokłady. Jedno jest pewne, kiedy odbiera si

komu

wolno

ść

słowa, ma si

dziwne uczucie,

e osłabia si

przejrzysto

ść

własnych pogl

dów.

14:00 W dyskusji nazwanej "Zbrodnie wynikłe z nienawi

ci, grupy nienawi

ci, czystki etniczne, konflikty i

ludobójstwa". Nadchodzi kolej na głos

ydowskiego delegata z Urugwaju. Kiedy podchodzi do mównicy i

przedstawia si

, przewodnicz

cy sesji natychmiast wył

cza mu mikrofon i mówi: "To jest dyskusja o ofiarach,

a pan nie jest tak

osob

14:30 Nadchodzi czas na zaj

cie przez nas stanowiska. Zaraz rozpocznie si

sesja o antysemityzmie. To jest

szansa na wyja

nienie wielu spraw. Ka

da mniejszo

ść

, która do

wiadcza rasistowskich prze

ladowa

okazj

do opowiedzenia swojej historii i podzielenia si

z innymi. Zgodnie z procedurami konferencji,

da grupa ma prawo do przedstawienia faktów, bez obecno

ci innych grup, które mog

zakłóci

spotkanie i

narzuca

inn

percepcj

wydarze

. Grupa specjalistów zaczyna wyja

nia

historyczne uwarunkowania

antysemityzmu i ich współczesne konsekwencje. W namiocie z ka

chwil

jest coraz gło

niej. Ludzie prosz

o cisz

. Nagle do namiotu wdziera si

kilka dziesi

tek gło

nych ludzi. Tłum zachowuje si

agresywnie i

zagłusza mówców. Co chwil

kto

wstaje i prosi o cisz

i szacunek dla przemawiaj

cych. Bezskutecznie.

Dyskusja szybko odchodzi od planowanego przebiegu. Jacy

ludzie zaczynaj

krzycze

: "Jak mo

ecie po

Holokau

cie organizowa

innym takie samo cierpienie?" Krytykuj

ydów za to,

e niegdy

byli ofiarami, a gdy

tylko zostali uwolnieni, stali si

oprawcami. Do tych głosów doł

czaj

szybko tak

e osoby wierz

ce,

Holokaustu w ogóle nie było. Przyszli tutaj, aby "prostowa

" histori

. Dla nich fakt,

e sze

ść

milionów

ydów

zostało zamordowanych, jest czyst

fikcj

ydowskie lobby wymy

la tego rodzaju opowie

ci, aby wytworzy

poczucie winy we wszystkich ludziach na

wiecie. To konspiracyjna manipulacja zmierzaj

ca do władania

przez

ydów całym

wiatem.

Kto

zaczyna przekonywa

e wszelkie działania izraelskie skierowane przeciwko Palesty

czykom musz

uznane za "antysemickie". Nawołuje do pot

pienia "izraelskiego antysemityzmu skierowanego przeciwko

Palesty

czykom". A skoro Holokaust był aktem antysemityzmu, a Arabowie to Semici, wi

c wszelkie zbrodnie

przeciwko Arabom te

powinny by

zaliczone do Holokaustu i obj

te specjalnymi rekompensatami. Inna osoba

krzyczy,

e Izrael nie tylko skolonizował Palestyn

, ale co gorsza, skolonizował j

zyk i idee przez

przywłaszczenie słowa "antysemityzm". Taki "anty-semityzm" jest anty-semantyczny, co według krzycz

cego

jest zakłamaniem historii przez manipulacj

terminologiczn

Nagle dziesi

tki agresywnych "obro

ców praw człowieka" przedostaje si

rodka namiotu. Wbiegaj

krzycz

na całe gardło: "Wszyscy jeste

cie mordercami!!!

ydzi, macie palesty

krew na r

kach!" Otaczaj

nas. Po chwili stoimy bezbronni w

rodku namiotu, naokoło morze wrogo

ci i agresji. L

k sprawia,

e niektóre

osoby próbuj

uciec, przebi

przez tłum. Okrzyki: "Nie nale

ycie do ludzkiej rasy!", "Naród Wybrany?

Naród Przekl

ty!". Kto

łapie za rami

Davida i krzyczy: "Nie b

z tob

rozmawiał dopóki nie

gniesz

tego z głowy!" wskazuj

c na kip

Napa

ść

powi

ksza skal

. "Dlaczego nie odpowiedzieli

cie jeszcze za zabicie Jezusa?", "Wysysacie nasz

krew przez te wszystkie lata. Nie chcemy was tutaj!", "Nie ma miejsca dla

ydów nad Jordanem, nie ma

miejsca dla

ydów w Izraelu!", "Pa

stwo

ydowskie - tak, ale na Marsie!", "Szaron czy Gołda Meir, wszyscy

tacy sami. Nie da si

zrobi

człowieka z Szarona!"

W czasie konfrontacji przy naszym stanowisku byli

my od tłumu odgrodzeni cho

tamtym małym drewnianym

stolikiem. Taka bariera była wa

na z psychologicznego punktu widzenia - byli

my symbolicznie odgrodzeni od

agresorów. Tutaj jest znacznie gorzej. To prawdziwa inwazja. Emocje tych ludzi nie s

liwe do

uspokojenia, a dla nas nie ma

adnego schronienia. Agresja zmienia si

z werbalnej na fizyczn

, zaczyna si

bicie, jedyne co nam pozostaje to ucieczka. Po raz kolejny nasz głos został zagłuszony, jak wida

kto

sprawnie organizuje. Nigdzie nie mo

emy wypowiedzie

swojego zdania.

W panice uciekam przez trawnik. Jestem ogarni

ta przera

eniem, ale i w

ciekło

. Musz

na chwil

gdzie

zaszy

eby odzyska

równowag

i nie wybuchn

ąć

płaczem tutaj na oczach napastników. Biegn

dalej i w ko

cu mog

na chwil

odetchn

ąć

. Słysz

spokojne dyskusje w namiotach naokoło. Zapalam

papierosa i postanawiam ochłon

ąć

przez pi

ęć

minut i wróci

do tamtego chaosu. Zauwa

am nagle,

e gapi si

na mnie jaki

młody chłopak, z pewno

pochodzi z jakiego

arabskiego kraju. U

miecha si

do mnie

serdecznie. Musiał widzie

d wybiegłam, wi

c rozumie,

e nale

żę

ydowskiej delegacji. Tym bardziej to

miłe,

e si

do mnie u

miecha.

Podchodzi do mnie i przedstawia si

. Zaprasza na kaw

. Zaczynamy

artowa

po arabsku. Czuj

bardzo

żą

blisko

ść

z kultur

arabsk

, moi rodzice pochodz

z Egiptu i Sudanu. Nasza rodzina wci

ąż

czuje si

zwi

zana ze

wiatem arabskim, j

zykiem, tradycjami, arabskim poczuciem humoru, a tak

e, oczywi

cie,

wspaniał

kuchni

Chłopak wci

ąż

miechni

ty podaje mi ulotk

. Nawołuje ona do uwolnienia Palestyny, podpisana jest

"Hamas". Co? Hamas został zaproszony do Durbanu? "Czy ty jeste

z Hamasu?" pytam szeptem, bardziej

chyba siebie ni

jego. "Aiwa, tak!" Ci ludzie wysadzaj

w powietrze w izraelskich dyskotekach, kawiarniach

i na przystankach autobusowych. Chcieliby zamordowa

jak najwi

cej

ydów oraz powstrzyma

jakiekolwiek

negocjacje pokojowe pomi

dzy umiarkowanymi politykami. A ten chłopak przede mn

nale

y do tej

organizacji. "Hmm... nie masz mo

e jeszcze wi

cej ulotek?" pytam i staram si

zrobi

wszystko,

eby głos mi

nie dr

ał. Dłonie mam mokre od potu. "Nie, nie mam przy sobie wi

cej, ale poczekaj chwilk

, zapytam koleg

z Hezbollahu, mo

e jemu jeszcze troch

zostało".

Có

za surrealistyczna sytuacja. Jestem tutaj, zupełnie sama, na konferencji ONZ, pod namiotem Hamasu i

Hezbollahu... Oby by

e nawet pomy

e mog

zosta

ich zwolenniczk

. A wszystko to na konferencji

przeciwko rasizmowi.

Ogl

dam si

naokoło. Jak to mo

liwe,

e takie radykalne organizacje mogły zdoby

akredytacj

? Czy te osoby

Strona 2 z 8

Ogl

dam si

naokoło. Jak to mo

liwe,

e takie radykalne organizacje mogły zdoby

akredytacj

? Czy te osoby

reprezentuj

polityczne czy militarne skrzydła swoich ruchów? Co do diabła, ci d

ihadowcy tutaj robi

? Czy to

te same osoby, które widzimy w telewizji pal

ce izraelskie flagi? A mo

e przygotowuj

tutaj jaki

atak? Jak

to mo

liwe,

e czuj

tutaj tak pewnie,

e o

mielaj

podawa

samo

ść

pierwszej lepszej osobie?

Boj

. Je

li ten chłopak z Hamasu mnie nie rozpoznał, to na pewno jego kumple zaraz go zaalarmuj

tutaj zostan

. Uciekam. Jakie to przyjemne uczucie bezpiecze

stwa, kiedy jestem znów z moimi przyjaciółmi.

Tylko tutaj nic si

nie zmieniło. Wci

ąż

agresja i krzyki. Obelgi z ka

dej strony...

"Joëlle, nigdy nie zgadniesz..." kto

zaczyna zdanie. Przerywam mu: "Nie, czekaj, daj mi co

powiedzie

Wła

nie spotkałam..." I z kolei kto

przerywa mnie: "Słuchajcie to nie jest dobry moment na pogaduszki,

wrócimy to nich wieczorem. Teraz mamy robot

". Zawsze tak jest. Ka

dy jest teraz pochłoni

ty swoimi

lami. Ka

dy ma potrzeb

podzielenia si

swoimi spostrze

eniami, bo to daje cho

iluzj

e normalny

wiat wci

ąż

istnieje, a my nie jeste

my ofiarami ci

głych halucynacji.

"Robocza sesja" dobiega ko

ca. W tej chwili jest nawet wzgl

dny spokój. Przewodnicz

cy sesji wpada zatem

na pomysł, aby podsumowanie przeprowadzi

w małych grupach. W ka

dej grupie s

osoby, które s

przekonane,

e antysemityzm obecnie istnieje, a tak

e te, które s

przekonane,

e tak nie jest. W mojej grupie

młoda Irakijka zaczyna płaka

. Wprawdzie plecie same nonsensy, ale jej wygl

d sprawia,

e czuj

do niej

sympati

. Przynajmniej jest w stanie słucha

. Dziewczyna mówi mi,

e jestem morderczyni

. Jednak i tak tylko

ona słucha mojej odpowiedzi, reszta w ogóle mnie nie słucha. Dziewczyna mówi dalej: "Przesta

antysemityzmie, to przecie

nie istnieje". Niektórzy z naszej grupy zdecydowali si

na wyj

cie z sesji, bo

atmosfera w ich grupach była tak zła,

e bali si

e zaraz zostan

pobici. Mogłabym tej dziewczynie

tłumaczy

cał

histori

antysemityzmu, ale przecie

widziała tutaj cały czas jego współczesn

wersj

. Niestety

nie zrozumiała. Marta stara si

oddzieli

antysemityzm od konfliktu izraelsko-palesty

skiego. Jest te

zainteresowana, czy ci ludzie s

w stanie zrozumie

zwi

zek tradycyjnego antysemityzmu z wykorzystywanym

przez skrajn

prawic

, który w ko

cu doprowadził do Holokaustu. "To nie ma nic wspólnego z Arabami".

Przekonuje Marta. Przypomina o wiekach prze

ladowa

w Europie. Dodaje: "Dzi

skrajna prawica jest tak

samo antysemicka, jak i islamofobiczna". Sugeruje,

e powinni

my ł

czy

nasz

energi

do walki z

prze

ladowaniem obu naszych społeczno

ci.

"Przykro mi, ale nie masz prawa mówi

o antysemityzmie, bez wyja

nienia najpierw kwestii cierpienia

Palesty

czyków" odpowiada jaka

dziewczyna z Iranu. Marta odpowiada,

e wiemy, i

Palesty

czycy cierpi

w złych warunkach i s

zdesperowani. Dlatego tak wa

ne jest, aby wspiera

proces pokojowy w regionie.

Jednak jak mo

na sobie wyobrazi

pokojowe współistnienie Izraelczyków i Palesty

czyków, skoro tysi

kilometrów od tego zapalnego miejsca nie potrafi

komunikowa

liderzy organizacji pozarz

dowych

zajmuj

cych si

tolerancj

i prawami człowieka? Marta mówi,

e jest wła

nie okazja do pokazania,

Arabowie i

ydzi mog

przedyskutowa

i doj

ść

do wspólnych wniosków. "Skoro jeste

taka otwarta i

rozumiesz cierpienie Palesty

czyków to dlaczego nie pójdziesz do Szarona i nie ka

esz mu przesta

?" pyta

Irakijka i zaczyna płaka

. Czuj

e jest naprawd

smutna. Jednak czy nie rozumie,

e nie jeste

Izraelczykami,

e Szaron nie jest naszym premierem? Nie rozumie,

e na sesji o Palesty

czykach, mo

emy

wspólnie poszukiwa

rozwi

problemu? Ale przecie

to sesja o antysemityzmie. "Naszym zadaniem jest

wypracowanie w tym krótkim czasie sugestii walki z antysemityzmem na

wiecie, które zostan

przekazane

Organizacji Narodów Zjednoczonych". "Nie, nie mo

emy pracowa

nad czym

takim, je

li nie mówimy o

Izraelu". I koniec dyskusji.

18:30 Pierwszy raz w

yciu Dafna czuje si

fizycznie zagro

ona. Poczuła,

e nie jeste

my otoczeni przez

ludzi, którzy uniesieni s

emocjonalnie ze wzgl

du na swoje przekonania. Jeste

my otoczeni przez

ekstremistów, którzy ju

pokazuj

e mog

niebezpieczni.

23:00 Wychodzimy na pla

żę

. Chcemy si

troch

odstresowa

. Kto

powiedział nam,

e jest tam bardzo miła

knajpka, z dobrymi koktajlami i muzyk

. Mo

e to nam troch

pomo

e. Podje

amy minibusem. Musimy

jednak jeszcze przej

ść

par

kroków. Przyzwyczaili

my si

do zagro

i nawet id

c tutaj po pla

ogl

damy si

wokół, czy czasem nikt nas nie

ledzi. Kto

z nas krzyczy nagle,

e jedzie za nami jaki

samochód. To jaka

paranoja. Zaczynamy biec do baru.

Kilka drinków pó

niej opuszczamy bar. Podczas pochodzenia do busa, nasz

miech jest uci

ty zostaje przez

słowa jednego z chłopców: "Jaka

grupa stoi tam i spisuje numery wozu". Kiedy dochodzimy do parkingu,

słyszymy jedynie t

grup

piesznie usuwaj

w mrok. "Nie ma co si

przejmowa

. To i tak

wypo

yczony bus". Dawid, który jest afryka

skim studentem i wozi nas tym busem w Durbanie, a raczej ton

głosu Dawida powoduje,

e wszyscy wybuchamy gło

nym

miechem. To dobry znak. Nasza frustracja powoli

wyparowuje w ciepłe nocne powietrze...

tek, 31 sierpnia

9:00 Mi

dzyrz

dowa konferencja rozpoczyna si

wła

nie dzi

. To jeszcze jedna okazja do protestowania

przeciwko Izraelowi. Demonstracja planowana jest na 16:00. Oczekuje si

e tysi

ce ludzi przejd

przez

miasto. Dotr

do Klubu

ydowskiego i stamt

d wyrusz

na obrady mi

dzyrz

dowe.

Otrzymali

my jasne instrukcje, aby nie podchodzi

do demonstrantów. Nikt nie ma pozwolenia na

podchodzenie do Klubu

ydowskiego. Mamy zachowa

spokój. Mamy zakaz noszenia naszych koszulek z

napisem: "Walcz z rasizmem, nie z

ydami". Musimy zachowa

najdalej posuni

dyskrecj

w sprawie naszej

samo

ci. Po raz pierwszy nie tylko my, ale te

cała nasza ochrona jest dziwnie spi

ta. Wczoraj mieli długie

spotkanie, co

ustalali

ciszonymi głosami. Wczorajszej nocy zacz

my przypomina

sobie ich obecno

ść

obok nas i okazało si

e niemal od pocz

tku konferencji s

w pobli

u, dyskretni, ale w razie potrzeby gotowi

do pomocy.

Stadion, w tej chwili zupełnie opustoszały, wygl

da jak z apokaliptycznej wizji. Cisza jest uderzaj

ca, niemal

jak na polu bitwy po zako

czeniu walki. Jedynie kilkusetosobowy marsz Dalitów, jak co dzie

, wkracza na t

pustyni

Strona 3 z 8

10:00 Dziennikarze podchodz

do nas i zaczynaj

zadawa

pytania. Kamery wł

czone. Zaczynamy

opowiada

o naszych osobistych do

wiadczeniach w Durbanie. Nagle pobiega do nas młoda Palestynka i

krzyczy: "One kłami

, one kłami

!" Ustawia si

twarz

do kamer i mówi: "Teraz ja przedstawi

wam fakty". Łzy

nagle zaczynaj

jej płyn

ąć

po policzkach. Zaczynamy z ni

rozmawia

. Kamerzysta mówi: "Czy mo

ecie si

ustawi

w t

stron

i mówi

troch

gło

niej?" Odpowiadam ostro: "Nie jeste

my przecie

na planie filmowym".

Marta, która stoi najbli

ej mnie, szepce mi do ucha: "Chod

my st

d. Widzisz j

? Przestała płaka

kiedy tylko

kamera przestała by

na ni

skierowana. Dziennikarze znów daj

nabiera

10:30 Diana ju

w ogóle nie nosi identyfikatora. Pochodzi do niej młody m

ęż

czyzna i wr

cza ulotk

. Diana

czyta: "Dlaczego jakie

grupy religijne lub etniczne miałyby cieszy

szczególnym zainteresowaniem

uczestników konferencji? Czy wszyscy musimy ponosi

konsekwencje zbrodni III Rzeszy?" Ulotka podpisana

jest przez Ruch Komitetów Rewolucyjnych. Diana zwalnia nieco i pyta m

ęż

czyzn

, dla kogo wła

ciwie pracuje.

Ten odpowiada z nienawi

w oczach: "Wiemy, kim jeste

!" Ma na koszulce identyfikator libijskiej delegacji.

Jeszcze na samym pocz

tku obrad forum organizacji pozarz

dowych cała nasza delegacja zacz

ła by

stygmatyzowana. Teraz ju

wszyscy znaj

nawet nasze twarze. Co pewien czas byli

ledzeni. Czy s

tutaj

ludzie specjalnie wynaj

ci do obserwowania naszej grupy? A inni do wszczynania demonstracji, gdzie tylko si

pojawimy? Nasz strach przed fizyczn

agresj

nie pojawił si

znik

d. Wielu z nas tego do

wiadczyło tutaj w

Durbanie. Strach, w jakim

sensie paranoiczny, to wynik splotu wszystkich negatywnych do

wiadcze

, których

tu doznali

my. Po paru dniach mieli

my wra

enie,

e zewsz

d obserwuj

nas jacy

"ludzie bez twarzy".

13:00 Ostro

nie wycofujemy si

poza tłum i łapiemy taksów

. Kilkoro z nas jedzie do ambasady belgijskiej.

Belgia ma obecnie prezydencj

w Unii Europejskiej. Ambasada urz

dza koktajl dla dyplomatów

uczestnicz

cych w konferencji. Przedstawiciele Europejskiej Unii Studentów

ydowskich zaproszeni s

tutaj

na spotkanie z Louisem Michelem, belgijskim ministrem spraw zagranicznych. Co prawda obrady
mi

dzyrz

dowe dopiero si

rozpoczynaj

, ale dyplomaci spodziewaj

e wkrótce delegacje: ameryka

ska

i izraelska, wycofaj

z obrad. W takim wypadku jedyn

sił

równowa

żą

agresj

i hipokryzj

dzie Unia

Europejska z Belgi

na czele.

Louis Michael przeznaczył dla nas cał

godzin

, mimo,

e zewsz

d próbuj

dosta

do niego ró

dyplomaci i politycy. Siedzimy wokół niego przy basenie i pokazuje wszystkie okropne ulotki i broszury, które
dostali

my w czasie spotka

młodzie

y, albo w czasie forum organizacji pozarz

dowych. Te wszystkie rysunki

gloryfikuj

ce Hitlera, albo grafiki pokazuj

ydów z gigantycznymi nosami wysysaj

cych krew dzieci.

Pokazujemy wszystkie listy z pogró

kami, które otrzymała durba

ska społeczno

ść

ydowska i opowiadamy o

naszych prywatnych do

wiadczeniach w czasie konferencji. Minister jest zaszokowany. Poleca zrobi

kopi

wszystkich dokumentów. Obiecuje pot

je na konferencji prasowej, która planowana jest na zako

czenie

obrad. Wydaje nam si

e potraktował spraw

powa

nie.

Aby osi

ąć

porozumienie w kwestii mi

dzyrz

dowego dokumentu, niezb

dne b

dzie poradzenie sobie z

wieloma napi

ciami wynikłymi z faktu,

e wiele krajów u

ywa konfliktu izraelsko-palesty

skiego blokuj

bardzo powa

ne kwestie łamania praw człowieka jak problem niewolnictwa. Konsensus b

dzie mógł by

osi

gni

ty tylko wtedy, gdy odpowiednio uda si

odnie

ść

do tych problemów. Co trzeba zrobi

od razu, aby

szansy na konsensus nie zaprzepa

na wst

pie? Minister uwa

e nale

y uspokoi

Stany

Zjednoczone i Izrael, które wci

ąż

tu atakowane maj

ęć

sta

i zamkn

ąć

za sob

drzwi. Europa musi

zatem mocno pot

fal

antysemityzmu w Durbanie, aby pokaza

e mowa nienawi

ci nie mo

e istnie

takiej konferencji. Uwa

amy,

e jest to odpowiedzialne podej

cie i cieszymy si

e nasze

wiadectwo

pomaga w tym działaniu. Minister przej

ty jest skal

nienawi

ci i agresji, jaka przez ostatnie kilka dni

skierowana była w nasz

delegacj

. Pot

pia wszelkie przejawi antysemityzmu. Przypominamy mu, cho

zasadzie tylko dla pewno

ci,

e wszystko zostało powiedziane,

e jest ró

nica pomi

dzy

ydami a Izraelem.

Wszyscy

ydzi na całym

wiecie s

tutaj w Durbanie spostrzegani jako bezpo

rednia przyczyna cierpie

Palesty

czyków. Jeste

my tutaj widziani jak ostatni bastion faszyzmu, który nale

y zniszczy

. Przywrócenie

godno

ci prze

ladowanym ludziom na

wiecie dokona si

dopiero po pokonaniu nas.

Tłumaczymy ministrowi,

e odwiedzamy go tutaj jako Europejczycy. Po raz pierwszy w

yciu zostali

zaatakowani tylko za to,

e jeste

ydami i mamy nadziej

e Europa gło

no si

temu przeciwstawi.

Mówimy,

e Durban to dobra okazja dla Unii Europejskiej, aby pokaza

jasn

polityk

zagraniczn

powi

zan

z europejskimi warto

ciami. Jeste

my naprawd

dumni,

e jeste

my Europejczykami, poniewa

w tym

durba

skim chaosie rozumiem dzie

po dniu coraz lepiej warto

ci europejskie: rozumienie historii, szacunek

dla słowa i dla ró

norodno

ci. Dzi

Europa definiuje sama siebie przez sw

ró

norodno

ść

. I esencj

europejskiej dyplomacji jest wsłuchiwanie si

w ró

ne punkty widzenia, wspieranie dialogu, negocjowanie

ró

norodno

ci tak

e w swych własnych ramach.

Zdali

my sobie tutaj spraw

tak

e z tego,

e wielu

ydów na

wiecie wci

ąż

wierzy,

e Europa nie została

całkowicie oczyszczona z antysemityzmu. Ponadto wielu

ydowskich działaczy uwa

e Europejczycy nie

maj

ani troch

zrozumienia dla problemu bezpiecze

stwa Izraela. Jako Europejczycy zgadzamy si

teraz

bardziej ni

kiedy

z takim spostrzeganiem naszego kontynentu. Bardzo

ałujemy,

e cz

sto europejskie

debaty na temat Izraela nie s

oparte na zrozumieniu wielu wa

nych niuansów historycznych i politycznych.

Jako przedstawiciele Europejskiej Unii Studentów

ydowskich cały czas staramy si

tłumaczy

ydom na

wiecie,

e jest wiele wymiarów relacji pomi

dzy Uni

Europejsk

a Izraelem - znacznie wi

cej ni

wydaje si

na pierwszy rzut oka.

Nasza rozmowa z Louisem Michelem dobiega ko

ca. Minister widz

c jak bardzo doceniamy jego postaw

dodaje jeszcze na zako

czenie nast

puj

ce słowa: "Mówi

c mi

dzy nami, mam du

o zastrze

do Szarona.

Moim zdaniem jego działanie zwi

ksza antysemityzm". Michel specjalnie sonduje nas takim stwierdzeniem

chc

c si

dowiedzie

czy nie jeste

my jak

ąś

forpoczt

syjonizmu. "To, co robi izraelski rz

d, nie ułatwia całej

sprawy". Zatem, aby by

"dobrymi Europejczykami" powinni

my teraz pot

izraelski rz

d, w innym razie

stracimy wiarygodno

ść

Ten zabieg sprawia,

e dziwnie si

czujemy. Słowa Michela sugeruj

e je

li Izrael stosowałby łagodniejsz

Strona 4 z 8

Ten zabieg sprawia,

e dziwnie si

czujemy. Słowa Michela sugeruj

e je

li Izrael stosowałby łagodniejsz

polityk

wobec Autonomii Palesty

skiej, ekscesy jak w Durbanie, nie miałyby miejsca. Jednak w naszych

oczach rasizm i antysemityzm s

chorobami samymi w sobie. To nie s

tylko efekty uboczne innej choroby:

polityki Ariela Szarona. Ten tok my

lenia jest niebezpieczny, poniewa

ludzie my

cy w ten sposób próbuj

wskaza

e antysemityzm uzasadniony jest ła

cuszkiem powodów, którym winni s

ydzi. Tak czy owak, nie

przyszli

my tutaj dyskutowa

o polityce Szarona. Swoj

drog

dy członek delegacji ma na ten temat

własne zdanie, cz

sto opinie s

bardzo kontrowersyjne. Minister powinien rozmawia

z izraelskimi

dyplomatami na ten temat, je

li ma faktycznie uzasadnione obawy zwi

zane z eskalacj

przemocy i

spowolnieniem procesu pokojowego w regionie.

Michel, symbol prezydencji w Unii Europejskiej, zapewnił nas,

e b

dzie nas chronił w tych trudnych

okoliczno

ciach. Jednak wyszli

my z tego spotkania wyj

tkowo zmieszani. Z jednej strony czuli

my si

dumni

z naszej wiary w Europ

, jej ideały, i potencjał. Jednak

e czuli

my si

jednocze

nie izolowani, czasem

sfrustrowani, w naszej

ydowskiej grupie, która była odrzucona przez wielu Europejczyków tutaj w Durbanie.

Wci

ąż

jednak byli

my gotowi przekonywa

wiat

ydowski o znaczeniu Unii Europejskiej, jako modelu

pokojowej integracji i współistnienia. Wci

ąż

byli

my ch

tni do rezolutnego analizowania powszechnej w

ród

rodowisk

ydowskich opinii,

e Europa to kontynent pełen antysemitów i wrogów Izraela.

Z drugiej strony poczuli

my,

e jeden z najwa

niejszych przedstawicieli Unii Europejskiej nieumy

lnie pokazał

jak bardzo niezrozumiałe s

przyczyny tego durba

skiego festiwalu nienawi

ci. Na znacznie mniejsz

inni

skal

(ale jednak!) minister pokazał to, z czym starali

my si

walczy

przez ostatnie dni. Wierzy,

e istnieje

nierozerwalny zwi

zek pomi

dzy konfliktem izraelsko-palesty

skim a zjadliwym antysemityzmem istniej

cym

wiecie. Opuszczamy spotkanie nie wiedz

c, czy minister tak naprawd

zrozumiał nasz przekaz. Troch

nas niepokoi.

20:00 Forum Młodzie

y zaraz ma si

zako

czy

i przyj

ta ma by

wspólna deklaracja. Delegaci ju

zaprezentowali wst

wersj

tekstu, ale było tak wiele nieporozumie

e tekst obecnie jest dyskutowany w

wielu podgrupach. Nikt nie wie, co zrobi

, aby doprowadzi

do porozumienia. Przedstawiciele ró

nych

delegacji chc

doda

takie słowo, wyrzuci

tamten paragraf, przemyci

te poprawki... Czy to w ogóle jest

zgodne z procedur

? Nikt tak naprawd

nie wie. Nikt nie orientuje si

, które z tych ostatnich poprawek

zostan

wniesione na sesj

plenarn

do wł

czenia do deklaracji, i jak dokona si

selekcja tych poprawek.

Siedz

z Mart

, Dafne i Dian

kilka metrów od namiotu, którym si

to wszystko dzieje. Zapadły

my si

krzesła ustawione na trawie ju

wiele godzin temu. Obserwujemy w ciszy zachód sło

ca. Wsłuchujemy si

echa głosów kłótni w namiocie. Spieraj

wiele godzin. W ko

cu ostateczny tekst deklaracji jest gotowy i

rozdawany delegacjom.

Oczywi

cie nie uwzgl

dniono paragrafu o antysemityzmie. Słowo to jest dyskretnie ukryte w innym miejscu,

mówi

cym ogólnie o dyskryminacji przeciwko muzułmanom. Mo

na odnie

ść

wra

enie,

e antysemityzm

odnosi si

do wyznawców Islamu. Có

wła

ciwie mamy z tym teraz zrobi

? W punkcie o konflikcie izraelsko-

palesty

skim odrzucono nasz wniosek, aby zapisa

postulat: "nale

y poło

kres przemocy" oraz d

ąż

wznowienia procesu pokojowego pomi

dzy stronami. W zamian wstawiono: "Palesty

czycy musz

mie

prawo do obrony wszelkimi metodami przed izraelsk

okupacj

". Czy zatem w

wietle tego dokumentu

zamachy samobójcze stan

usankcjonowan

form

samoobrony?

Deklaracja Forum Młodzie

y odzwierciedla radykalne idee, które składaj

na pewien mit młodzie

owego

społecze

stwa obywatelskiego.

wiat ma tendencj

do widzenia w romantycznych barwach ducha młodych

bojowników, bez wzgl

du na ich ekstremizm. Jako młodzi europejscy

ydzi mamy niejak

trudno

ść

unikni

ciu specyficznej schizofrenii w naszej to

samo

ci. Zazwyczaj spostrzegani przez

wiat

ydowski jako

post

powi z naszymi liberalnymi pogl

dami i otwarto

stanowisk politycznych. Ale ju

na przykład w

sprawie Bliskiego Wschodu, procesu pokojowego czy spostrzegania Unii Europejskiej

wiat organizacji

pozarz

dowych widzi nas jako "neokonserwatystów" na usługach Szarona i Busha. Jeste

ydami, wi

widzi si

nas jako my

cych w okre

lony sposób.

Wiemy, co teraz musimy zrobi

. Musimy jako pierwsi zbojkotowa

konferencj

. Jeszcze zanim Stany

Zjednoczone i Izrael wycofaj

d swoje delegacje.

Podchodzimy do mównicy. Diana mówi do mikrofonu: "Nie mo

emy zaakceptowa

tonu tego tekstu.

ałujemy,

e Forum Młodzie

y nie pot

piło przemocy na Bliskim Wschodzie, a tak

e wielu przypadków podburzania do

nienawi

ci.

yczyliby

my sobie apelu o powrót do stołu negocjacyjnego i pokojowego dialogu pomi

dzy

Palesty

czykami i Izraelczykami".

nawet nas nie dziwi oboj

tno

ść

z jak

nasze słowa s

przyj

te. W zasadzie jedynie par

osób w

arafatkach przynajmniej nas dostrzega wznosz

c nienawistne okrzyki. Ale mo

e te

ze wzgl

du na zbli

wyjazd do domów, ju

nikt nie przejmuje si

naszym stanowiskiem wobec Bliskiego Wschodu, które jest

oczywi

cie apelem o pokój. Wygl

da na to,

e ci młodzi ludzie, z którymi próbowali

my budowa

dialog przez

ostatnie dni mówi

sobie teraz w duchu: "Ach,

ydzi wyje

wcze

niej na znak protestu. I co z tego!"

Ludzie gadaj

o niczym. Kiedy odzywa si

Diana, reaguj

jakby to było nudne ogłoszenie logistyczne o

potrzebie zabrania swoich baga

y po spotkaniu, bo autokar nie b

dzie podje

ał dwa razy.

Bior

na chwil

mikrofon: "Chciałabym te

doda

e przez cał

konferencj

byli

my obra

ani, napastowani i

poni

ani... Przed przyjazdem tutaj nie do

wiadczyli

my rasizmu". Kilka osób zaczyna mi wygra

, kto

krzyczy: "Wy,

ydzi, jeste

cie tak wielkimi paranoikami,

e zawsze mówicie tylko o sobie. Przesta

cie by

takimi egocentrykami, my te

wiadczamy czasem rasizmu i dlatego tutaj jeste

my!"

"Có

, czas na głosowanie. Kto jest za, kto przeciw, a kto si

wstrzymuje?" spokojnym głosem pyta

przewodnicz

cy sesji. Nas nikt jednak nie pyta. Czas opu

ten przekl

ty stadion.

Sobota, 1 wrze

nia 2001 r. (dziesi

ęć

dni przed zamachami na World Trade Center)

Strona 5 z 8

Sobota, 1 wrze

nia 2001 r. (dziesi

ęć

dni przed zamachami na World Trade Center)

15:00 Na sesji zamykaj

cej obrady Forum Organizacji Pozarz

dowych, Fidel Castro ma wielogodzinne

wyst

pienie. Nie tylko my uwa

amy to za ironi

losu,

e wła

nie dyktator otrzymał honorowo wyró

nienie

przemawiania na zako

czenie forum. Uczestnicy z krajów byłego Zwi

zku Radzieckiego s

w furii.

Organizatorzy konferencji podj

li t

decyzj

za zamkni

tymi drzwiami, bez informowania członków komitetu

obserwatorów.

18:30 Po raz pierwszy wszyscy razem, cała grupa pi

ęć

dziesi

ciu o

miu członków

ydowskiej delegacji,

zebrali

my si

w publicznym miejscu. Forum Organizacji Pozarz

dowych zaraz przyjmie sw

deklaracj

program wykonawczy. Setki ludzi reprezentuj

cych czterdzie

ci trzy ró

ne delegacje zebrały si

tutaj, aby by

wiadkami tego momentu. Spotkanie jest bardzo chaotyczne. Ludzie wstaj

, j

, mrucz

, krzycz

, gro

żą

wyjd

. Komitet obserwatorów podejmuje nagł

decyzj

, aby przyj

ąć

tekst, cho

ró

ne grupy nie wyraziły

swego ostatecznego poparcia.

20:00 Gdy my nerwowo wiercimy si

na naszych miejscach, przewodnicz

cy sesji i członkowie komitetu

obserwatorów kłóc

ze sob

o procedury. Nie maj

poj

cia jak zarz

dza

tak

sesj

i spogl

daj

publiczno

ść

ze wstydem. Scena wygl

ało

nie. Jedna z organizacji prosi o pozwolenie na

zaprezentowanie ostatniej poprawki. Reaguj

c na aplauz tłumu, przewodnicz

cy zgadza si

na to. Czyli

wszystko si

jeszcze wydłu

a, bo oczywi

cie pojawiaj

zaraz kolejne takie pro

by.

Zgodnie z regulaminem, aby zaprezentowa

popraw

nale

y stworzy

now

grup

, zatem szybko tworzy si

kolejka zgłosze

z pro

o zatwierdzenie nowych grup.

To wszystko jest dla nas niezrozumiałe, dlaczego jednak nie

w tych oparach absurdu a

do ko

ca?

Wymy

lam nazw

dla mojej nowej, fikcyjnej grupy. Musimy oczywi

cie omija

słowo "

ydowski". Co powiecie

na "Młodzie

Przeciwko Rasizmowi"? To pierwsza nazwa, która przychodzi mi do głowy. Jestem gotowa

zagra

w t

, je

li pozwoli to nam zmodyfikowa

tekst.

Pół godziny pó

niej przewodnicz

cy cofa sw

decyzj

widz

c chaos, jaki ona wywołała. Wszyscy siadaj

swoich miejscach. Rozpoczyna si

finałowa debata. Ka

da grupa ma prawo zaprezentowa

zebranym

paragraf dotycz

cy dyskryminacji ich społeczno

ci, a nast

pnie ka

dy paragraf ma by

zatwierdzany.

21:50 Zgromadzenie głosuje za przyj

ciem zasady daj

cej ka

dej prze

ladowanej grupie prawo do

zdefiniowania formy dyskryminacji, której była lub jest poddana. W ten sposób ka

da grupa dotkni

ta przez

ró

ne formy rasizmu, b

dzie miała mo

liwo

ść

dowolnego wyra

enia swego stanowiska.

22:00 Dziesi

ęć

minut po tej kluczowej decyzji, afryka

ski delegat z grupy ekumenicznej

żą

da eliminacji

naszego paragrafu o antysemityzmie. Ten paragraf mówi: "Jeste

my zaniepokojeni coraz cz

stszymi

przypadkami antysyjonizmu i prób delegitymizowania Pa

stwa Izrael poprzez niedopuszczalne oskar

enia o

ludobójstwa, przest

pstwa wojenne, zbrodnie przeciwko ludzko

ci, czystki etniczne, apartheid. Jeste

tak

e zaniepokojeni innymi formami antysemityzmu, takimi jak palenie synagog, ataki na

ydów, nawoływanie

do przemocy wobec ludzi popieraj

cych Izrael, i d

ążą

cych do zachowania swojej religijnej i kulturowej

samo

ci". Nasz tekst ma na celu pot

pienie wydarze

z ubiegłych lat, kiedy antysyjonizm prowadził do

ataków na

ydów na całym

wiecie. "Jestem przeciwko antysemityzmowi, ale te

jestem przeciwny

ludobójstwu wobec Palesty

czyków". Po tej wypowiedzi rzecznika grupy ekumenicznej na sali gromkie

oklaski.

Przewodnicz

cy od razu pyta czy kto jest za, a kto przeciw. 42 grupy oddaj

swoje głosy. 39 za wyrzuceniem

naszego paragrafu. Za: jedna mała

ółta kartka w górze. Za chwil

nie

miało doł

cza jaka

kartka grupy

jakiej

organizacji z Europy Wschodniej, a za ni

kartka grupy romskiej.

Na znak jednego z naszych kolegów wstajemy i wychodzimy z sali. Jeste

my bardzo zmieszani. Cicho

zaczynamy powtarza

jak mantr

: "Wstyd! Wstyd! Wstyd! Wstyd!" Wszyscy razem. I to s

nasze ostatnie

słowa. W ko

cu zaczynamy krzycze

gło

no. Chcemy wykrzycze

z siebie wszystkie upokorzenia, których

doznali

my w tym mie

cie. Krzyczymy, a tłum na ułamek sekundy wydaje si

w ko

cu nas słucha

. Zdziwieni

Palesty

czycy szybko jednak si

orientuj

w sytuacji i zaczynaj

krzycze

na całe gardło: "Wolna, wolna

Palestyna!" Mo

na słysze

tylko te dwa okrzyki: "Wstyd! Wstyd!" i "Wolna, wolna Palestyna!" Kiedy

wychodzimy, k

tem oka widzimy mnóstwo ludzi poklepuj

cych si

nawzajem po plecach co oznacza

zwyci

stwo. Inni z kolei p

, aby zaj

ąć

miejsca, które zostawili

my.

Przechodzimy przez stadion. Nie pierwszy raz czujemy,

e grozi nam fizyczna agresja, ale teraz jest to

wyj

tkowe. Wszyscy członkowie

ydowskiej delegacji zgromadzeni w jednym miejscu. Jest ciemno, a poziom

napi

cia osi

ł szczyt. Jest w nas sporo niepokoju. Ja tak

e mam wra

enie,

e kto

na pewno za nami

pobiegnie i do

wiadczymy najwi

kszego ataku, odk

d tu przyjechali

my. Nasi ochroniarze szeptaj

: "Id

cie

szybko, blisko siebie, nie oczekujcie,

e autobus nas znajdzie, musimy go szybko zlokalizowa

. Maszerujmy".

Nawet oni s

spi

ci.

00:00 Dochodz

do nas informacje,

e po naszym wyj

ciu, sytuacja na sesji staje si

jeszcze bardziej

chaotyczna. Przewodnicz

cy traci kontrol

nad zgromadzeniem. W pewnej chwili grupa romska wstaje i

opuszcza namiot. Oni pierwsi bior

do r

k mikrofon i mówi

e nie mog

podpisa

pod tak antysemickim

dokumentem ko

cowym.

Grupa z Europy

rodkowej nie opuszcza sali natychmiast. Walczyli dzielnie o wł

czenie do dokumentu

paragrafów o wojnach na Bałkanach i w Czeczenii. Wci

ąż

maj

nadziej

e te tre

ci si

tam znajd

rodku nocy uczestnicy zaczynaj

mozolnie głosowa

na kolejnymi paragrafami.

Strona 6 z 8

Jest gor

co, pada ciepły, a grupy, które pozostały na sali nie maj

nic do jedzenia. Na sal

kto

przyniósł

kanapki. Kiedy rozdzielano je w

ród członków grupy z Europy

rodkowej, zapytano rosyjskiego delegata,

który ma

ydowskie korzenie, czy "jest przyjacielem Palestyny?" To było upokarzaj

ce do

wiadczenie, dopóki

nie odpowiedział, nie mógł dosta

nic do jedzenia. Tej nocy, po serii niepokoj

cych wydarze

, grupa decyduje

o zdystansowaniu si

od tekstu dokumentu finalnego.

Nad ranem dokument został przyj

ty przez Forum Organizacji Pozarz

dowych. W tym momencie w sali było

bardzo mało osób...

Jak twierdzi Miroslav Prokes, członek Mi

dzynarodowego Komitetu Organizacyjnego, komitet obserwatorów

miał mo

liwo

ść

zakwestionowania ex post facto nielegalnego usuni

cia paragrafu o antysemityzmie. Jednak

zamiast wykorzysta

sposobno

ść

, dopu

cił do sytuacji, w której procedury podejmowania decyzji zostały

pogwałcone. Komitet obserwatorów wydał w tej sprawie o

wiadczenie: "Z ró

nych wzgl

dów, w czasie tej

sesji, pojawiły si

ró

ne procesy, które nie były przewidziane, ale to nie oznacza automatycznie pogwałcenia

zasad procedury". Jednak bezsprzecznie podstawowa zasada, mówi

ca,

e ka

da grupa mo

e wyrazi

przekaz o dyskryminacji wobec reprezentowanej przez ni

społeczno

ci w niezale

ny sposób, została

zawieszona wobec tylko jednej grupy -

ydów, którzy nie mogli opisa

antysemityzmu własnymi słowami.

Po przyj

ciu dokumentu wydarzył si

najwi

kszy skandal konferencji w Durbanie.

Kilku członków komitetu obserwatorów w towarzystwie członków SANGOCO oraz palesty

skich delegatów

wtargn

ło do biura, w którym na zamkni

tym dla publiczno

ci posiedzeniu tekst deklaracji Forum Organizacji

Pozarz

dowych był integrowany z ostatnimi poprawkami. Za

żą

dali wprowadzenia zmian w cz

ęś

ci wyja

nie

oraz tej, traktuj

cej o antysemityzmie. Wydarzenie miało burzliwy przebieg. Po kilku próbach dyskusji

podj

tych przez komitet finalizuj

cy tekst, odczuli,

e s

przemoc

zmuszani do nieczystych ruchów i

pospiesznie opu

cili pokój. Wtedy intruzi przej

li po prostu prac

nad tekstem.

Nikt nie przekazał tej informacji mediom. Wielu uczestników konferencji opu

ciło nast

pnego dnia Durban bez

cienia

wiadomo

ci,

e co

takiego si

wydarzyło.

W ostatecznej wersji dokumentu Forum Organizacji Pozarz

dowych, opublikowanej dzi

, definicja

antysemityzmu zawiera mi

dzy innymi dyskryminacj

Palesty

czyków. Islamofobia jest w tej definicji to

sama

z antysemityzmem. Izrael jest tam oskar

ony o "przest

pstwa wojenne oraz akty ludobójstwa". Jest

zaklasyfikowany jako "rasistowski naród", i nawołuje do zastosowania wobec niego "wszystkich narz

dzi

ytych wobec apartheidu w Afryce Południowej". Chodzi o embargo, zawieszenie stosunków

dyplomatycznych, a tak

e ekonomicznych i społecznych wi

zi. Dokument wzywa równie

do uruchomienia

dzynarodowej kampanii przeciwko izraelskiemu apartheidowi, aby "przerwa

milczenie społeczno

dzynarodowej, w szczególno

ci Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych Ameryki". Deklaracja

organizacji pozarz

dowych nawołuje równie

do przywrócenia rezolucji ONZ nr 3379, równaj

cej syjonizm z

rasizmem.

Wysoka Komisarz Mary Robinson przyznaje,

e po raz pierwszy w historii ONZ nie mo

e rekomendowa

dokumentu organizacji pozarz

dowych do obrad mi

dzyrz

dowych.

Niedziela, 2 wrze

nia 2001

Po zako

czeniu obrad Forum Organizacji Pozarz

dowych rozpoczyna si

konferencja mi

dzyrz

dowa. Nasza

rola si

sko

czyła. Naszym ostatnim spotkaniem jest rozmowa z Walterem Schwimmerem, sekretarzem

generalnym Rady Europy. Słucha nas z wielkim zainteresowaniem i szacunkiem. Pó

niej w czasie swego

oficjalnego wyst

pienia na konferencji mi

dzyrz

dowej opisuje nasze do

wiadczenia. Ten człowiek prezentuje

gł

bokie zrozumienie historii Europy, widzi jej solidn

moraln

integralno

ść

i nie obawia si

broni

jej warto

ci.

11 wrze

nia 2001

Cały dzie

w samolotach. Durban - Johannesburg - Pary

- Mediolan - Bruksela... jestem skonana, ale nie

mog

spa

. Adrenalina wci

ąż

pulsuje we krwi. Wszyscy czujemy si

jakby

my wracali z wojny. Witaj

wietlisty,

bezpieczny, wolny

wiecie! Nie b

dzie ju

problemów z bezpiecze

stwem, ochroniarzy, kierowców

podwo

żą

cych nas na stadion wypełniony pełnymi nienawi

ci imbecylami. Co b

dziemy robi

jutro? Marzymy o

dzeniu leniwego dnia w jakiej

przyjemnej brukselskiej kawiarni. Zdecydowanie nie zagł

biajmy si

cho

przez chwil

wiat fundamentalizmów, rasizmu czy Bliskiego Wschodu. Chocia

do momentu kiedy wrócimy

do jako takiej równowagi.

Zadajemy sobie te

pytanie, w jaki sposób opowiemy naszym bliskim o tym, co nas spotkało w Durbanie? W

jaki sposób mo

na podzieli

takim do

wiadczeniem?

dujemy w ko

cu w Brukseli. Marta jedzie ze mn

do mieszkania troch

odpocz

ąć

po podró

y. Chwil

wej

ciu wł

czam telewizor, od razu na MTV

eby w miłych rytmach rozpakowa

cho

ęść

walizki. Po jakim

czasie przeł

czam na CNN... "Na

ywo z centrali CNN w Atlancie, pokazujemy pa

stwu zdj

cia samolotu,

który przed chwil

uderzył w jedn

z wie

World Trade Center. Zosta

cie z nami, po przerwie kontynuujemy

relacj

Przerwa na reklamy. Co? Pentagon tak

e? Drugi wie

owiec te

? Po

ar? Wojna w Nowym Jorku? To

niemo

liwe!

Dla mnie, jak i dla innych

ydów obecnych w Durbanie, istnieje jasne poł

czenie pomi

dzy atakiem na USA i

nienawi

, której doznali

my przez kilka dni w czasie konferencji. Widzimy w tym niemal jak

ąś

konspiracj

Strona 7 z 8

nienawi

, której doznali

my przez kilka dni w czasie konferencji. Widzimy w tym niemal jak

ąś

konspiracj

wiatow

skal

. Czy to mo

liwe, aby te dwa wydarzenia - konferencja i atak - nie były ze sob

zł

czone?

Szale

stwo Durbanu roznosi si

jak wirus. W Durbanie wszystkie jego elementy były obecne: zaciekły

antyamerykanizm, nienawi

ść

ydów, islamskie sieci, których zasi

g pozostaje wci

ąż

nieznany, a tak

starcie systemów warto

ci. W Durbanie zrozumieli

my, w pewnym sensie przedwcze

nie,

e zbiór tych

elementów zmieni

wiat, w którym

yjemy.

Przypominaj

mi si

twarze tych chłopaków z Hamasu i Hezbollahu, którzy bez

adnych ogranicze

rozprowadzali swoje ulotki na stadionie."No tak" - mówi

do siebie nieco zblazowanym tonem - "Je

li mogli

zagra

na nosie Mary Robinson i nawoływa

do d

ihadu na konferencji ONZ, to dlaczego ich koledzy nie

mieliby porywa

samolotów?"

Kilka dni mija i ju

jeste

my wci

gni

ci przez rzeczywisto

ść

. Powraca jasno

ść

spostrzegania,i pojawiaj

nowe wyzwania

wiata po-durba

skiego i po 11 Wrze

nia 2001 r.

12 wrze

nia 2001 r.

Scena finałowa. Kiosk z gazetami naprzeciw mojego domu.

Po wczorajszych atakach p

z samego rana po gazety. Czekam w kolejce. Belg o afryka

skich korzeniach

rozmawia ze sprzedawc

. Rozmawiaj

oczywi

cie o atakach na USA. "Tak naprawd

, to co spotkało

Amerykanów jest w pełni zasłu

one! Amerykanie s

rasistami, poniewa

zbojkotowali konferencj

antyrasistowsk

. Nic dziwnego,

e teraz wszyscy b

dziemy atakowa

rasistów". Facet jest widocznie

zadowolony ze swojej analizy sytuacji. Sklepikarz chichota. Zmieniaj

temat i wymieniaj

wie

ymi

plotkami o s

siadach.

To pierwsza reakcja na zamachy, jak

słysz

w Brukseli. Jaki

nowy po-durba

ski cie

przemyka przez

umysł: jakie

poczucie kolejnego ataku na moje warto

ci, poł

czone z gł

bok

potrzeb

wycofania si

gdzie

w k

t. Komentarze tego go

cia bardzo mnie zabolały. Jego przemowa na pewno wprawiłaby w zadowolenie

wielu krzykaczy ze stadionu. Za to kioskarz przypomina mi te setki nonszalanckich, nie

wiadomych i

indyferentnych uczestników ró

nych sesji plenarnych i warsztatów w namiotach.

Wydarzenia z Durbanu pozostaj

w cieniu dramatu 11 Wrze

nia 2001 r. Jednak główne problemy, które

pojawiły si

na konferencji były pierwszym widocznym znakiem nowego mi

dzynarodowego kontekstu, który

zawiera nowe pytania, zw

tpienia i zło

ono

ść

Epilog. Czerwiec 2008 r.

Jakie to dziwne uczucie po siedmiu latach przypomina

sobie te hordy kamer skierowanych na nas w

Durbanie. To wszystko wydaje si

jakby było w innej epoce. Kilka dni po Durbanie ju

nikt o nim nie mówi,

cisza. Kamery przeniosły si

do Nowego Jorku, potem do Afganistanu, aby pokazywa

now

wojn

terroryzmem. Tyle si

zmieniło od tamtych dni. Durban jawi mi si

teraz jako drobinka kurzu w wielkim morzu

nowych wyzwa

z jakimi zmierzamy si

w relacjach mi

dzynarodowych.

Dzi

to co opisałam kilka lat temu nie wywołaj

pewnie l

ku u czytelników. By

e w wi

kszym stopniu

ród

ydów, którzy przez ostatnie lata wł

czyli tak

e t

histori

w swoj

kolektywn

wiadomo

ść

ydowski

przekaz pami

ci nie przestaje mnie zaskakiwa

: garstka jednostek prze

ywa jakie

bolesne wydarzenie, i

zanim si

zorientujemy, pami

ęć

o nim staje si

kolektywna. Ciekawo

ść

, gł

boka empatia, determinacja w

przypominaniu sobie, i d

ąż

enie do przekazywania s

e najwi

kszymi skarbami

ydów. Wydarzenia

maj

ce miejsce na konferencji ONZ do dzi

rezonuj

wiadomo

ci wielu

ydów na całym

wiecie. W

pewnym sensie, znaczenie Durbanu widz

w tym, jak wiele dał nam historycznych i socjologicznych lekcji.

Z socjologicznego punktu widzenia, Durban pozostanie groteskowym przykładem do analizy, w jaki sposób w
ci

gu kilku dni, tłum mo

e zosta

wprawiony w ruch, za pomoc

manipulacji niewielkiej mniejszo

ci. Historia, a

zwłaszcza w XX w., pokazała nam wielokrotnie jakie to łatwe. Siedem lat temu nasze pokolenie zobaczyło ten
mechanizm na własne oczy. Durban przypomina nam,

e przekonania mog

szybko przyjmowane, i

nawet te najbardziej nienawistne potrafi

rozprzestrzenia

z pr

dko

wiatła.

Jaka jest historyczna lekcja po Durbanie? Konferencja ONZ uczy nas,

e niemo

liwe jest jednak mo

liwe.

Pokazuje,

e antysemityzm mo

e odrodzi

niewiadomo sk

d, zwłaszcza kiedy si

tego nie spodziewamy.

Przed Durbanem, wi

kszo

ść

społeczno

ydowskiej na

wiecie wygrzewała si

w przyjemnie bezpiecznym

komforcie lat 90-tych. Wtedy, poza sytuacj

na Bliskim Wschodzie, zwłaszcza młode pokolenie

ydów nie

wiadczało

adnych zagro

. Durban przypomniał nam,

e nie mo

emy by

tacy pewni siebie. Nienawi

ść

e zjawi

adnego ostrze

enia.

Z gł

bokim

alem do

wiadczyłam, jak wydarzenia w Durbanie o

ywiły wielowiekowy

ydowski instynkt

samozachowawczy, wtłoczyły nas w stan podwy

szonej gotowo

ci i nastawienia na obron

ydzi cz

sto s

oskar

ani jako ludzie mówi

cy o sobie jako ofiary. Jednak Durban okazał si

kolejnym rozdziałem naszej

historii, który zilustrował, co to znaczy.

[tłum. Jacek Olejnik]

Strona 8 z 8

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PAMIĘTNIK Z DURBANU, II(1)
PAMIĘTNIK Z DURBANU II(1)
Pamietniki?sarzowej Katarzyny II
Pamietnik Mikolaja II (rtf)
Pamiętnik Hermiomanki II, mrochna cwoorca
Pamietnik mikolaja II
PAMIĘTNIK Z DURBANU I
Pamiętamy o Janie Pawle II
Spisałam sobie po egzaminie pytania-co pamietalam, FiR, Bankowośc II
Pamiętamy-scenariusz na Dzień Papieski, Katecheza, Jan Paweł II
Biologia komórki 2010-egz. (to co pamiętam), BIOLOGIA UJ LATA I-III, ROK II, semestr I, biologia kom
PAMIĘTNY DZIEŃ, Katecheza, Jan Paweł II
Putin o polityce ZSRR w przededniu II wojny światowej, PAMIĘTNIK
Pamiętaj zasady Ppsa, studia, Administracja II stopnia, postępowanie sądowo - administracyjne
Pamiętnik z powstania warszawskiego - opracowanie v2, II semestr
Pamiętamy o Janie Pawle II

więcej podobnych podstron