Neurofizjologiczna podstawa

zjawisk afektywnych

Przebieg procesu emocjonalnego według

klasycznych teorii emocji

 

                                                  

              



Emocje to procesy przeżywane w sposób
świadomy



Emocje zależą od procesów poznawczych



Impulsy odbierane przez receptory,
kierowane są do wzgórza, a następnie są
rozdzielane na trzy ścieżki doprowadzające
do:



kory mózgowej - STRUMIEŃ MYŚLI



zwojów podstawy (jądra podkorowe) - STRUMIEŃ
RUCHU



podwzgórza - STRUMIEŃ UCZUĆ

Krąg emocjonalny Papeza (1937)

Krąg emocjonalny Papeza (1937)



Ośrodkiem doświadczania emocji jest
zakręt obręczy przodomózgowia



Krąg emocjonalny obejmuje przede
wszystkim: hipokampa, wzgórze oraz
zakręt obręczy



Pętla Papeza jest powiązana z układem
siatkowatym oraz systemem limbicznym.

wzgórze

sensoryczne

kora

sensoryczna

podwzgórze

zwoje

podstawy

Trzy ścieżki w pętli Papeza

wejście

sensoryczne

z otoczenia

Strumień myśli

Strumień ruchu

Strumień uczuć

„Triadyczny mózg”

(triune brain) -

koncepcja Paula MacLeana

Nowa kora

Układ limbiczny

Mózg neossaków

(neomammalian brain)

Mózg gadzi

(reptilian brain)

Mózg paleossaków

(paleomammalian brain)



Jest ewolucyjnie najstarszą częścią mózgu.



Obejmuje przede wszystkim: rdzeń kręgowy,
tyłomózgowie, śródmózgowie.



Jego działanie związane jest z
autonomicznym układem nerwowym.



Odpowiada za: zachowania umożliwiające
codzienne życie

(np. oddychanie, regulację

rytmów serca, regulację temperatury ciała,
defekację, etc.) oraz reagowanie na działania
innych osobników własnego gatunku (m.in.
formowanie grup społecznych, wraz z ich
hierarchią).

Mózg gadzi

(„nerwowe podwozie”)

Mózg paleossaków

(układ limbiczny)



Mózg paleossaków = mózg gadzi + układ

limbiczny.



Ssaki dodatkowo: opiekują się potomstwem,

porozumiewają się wokalnie oraz bawią się

(zabawa jest wysoko skorelowana z

eksploracją).



Układ limbiczny obejmuje: ciało migdałowate,

wzgórze, hipokamp.



Ma mocno rozbudowaną sieć połączeń z

podwzgórzem, które kontroluje działanie AUN

oraz systemu hormonalnego.



Układ limbiczny umożliwia: odbieranie i

wysyłanie sygnałów afektywnych, unikanie

przykrości, poszukiwanie przyjemności oraz

zapamiętywanie (zdarzeń afektywnych).

Mózg neossaków

(nowa kora)



Jest ewolucyjnie najmłodszą częścią mózgu.



Ma szczególnie dobrze rozbudowane płaty

czołowe (gdzie zlokalizowane są wyższe

czynności poznawcze), które posiadają gęstą

sieć połączeń z układem limbicznym.



Można zaobserwować wyraźne funkcjonalne

zróżnicowanie półkul mózgowych:

lewa półkula

lewa półkula

prawa półkula

prawa półkula

operacje: werbalne,
symboliczne i analityczne

rozpoznawanie emocji

odczuwanie i ekspresja
emocji pozytywnych

odczuwanie i ekspresja
emocji negatywnych

Rysunek według pomysłu Juliana Jaynesa

Która z twarzy jest bardziej radosna?

Odkrycie Josepha LeDoux



LeDoux przeprowadził serię badań

na szczurach laboratoryjnych.



Używał metody warunkowania

reakcji strachu na bodźce słuchowe.



Badania wykazały, iż kora słuchowa nie jest

niezbędna w sytuacji warunkowania reakcji

strachu!



Dzięki zastosowaniu metody śledzenia

przebiegu dróg nerwowych w mózgu przy

pomocy znacznika odkrył, iż strukturą

odpowiedzialną za przekazywanie i wstępne

obrabianie informacji emocjonalnych, jest CIAŁO

MIGDAŁOWATE.

KORA SENSORYCZNA

WZGÓRZE

SENSORYCZNE

CIAŁO

MIGDAŁOWATE

BODZIEC

EMOCJONALNY

REAKCJE

EMOCJONALNE

droga niska

droga wysoka

„Niska” i „wysoka” droga do ciała migdałowatego

(LeDoux, 2000)

Mózgowe drogi obrony

wzgórze

amygdala

kora

wzrokowa