Podstawowe
zalecenia ICRP i
Unii Europejskiej

Rafał Tarnawski

Organizacje międzynarodowe
zajmujące się ochroną
radiologiczną



ICRP International Commission on
Radiological Protection



United Nation Scientific Committee on the
Effects of Atomic Radiation



BEIR Biological Effects of Ionizing
Radiation Commitee USA



EURATOM Europejska Wspólnota Energii
Atomowej

Podstawowe zadania agencji



Publikacja zaleceń i rekomendacji
dotyczących ochrony radiologicznej



Publikacja raportów zbiorczych na
temat wpływu promieniowania
jonizującego na człowieka i ekosystem



Dostarczanie wytycznych do tworzenia
prawa narodowego

ALARA



Podstawową zasadą ochrony

radiologicznej jest : As Low As

Reasonably Achievable (Jak najniżej

można uzyskać w granicach

zdrowego rozsządku w nakładach)



Podstawą zasady jest minimalizacja

narażenia zawodowego i narażenia

populacji

ALARA



Minimalizacja narażenia jest konieczna

ze względu na występowanie efektów

stochastycznych promieniowania

jonizującego



Promieniowanie jonizujące powinno być

stosowane z należytą ostrożnością,

należy znać ryzyko związane z

działaniem promieniowania na człowieka

ALARA



Nie należy się przesadnie obawiać skutków
promieniowania, jeżeli zastosowane są
należyte środki ostrożności



ICRP definiuje dawki promieniowania:,
średnią dawkę pochłoniętą, równoważnik
dawki i dawkę efektywną, wraz z tabelami
do przeliczeń (podane we wcześniejszym
wykładzie)

ICRP definiuje trzy typy narażenia na
promieniowanie jonizujące



Narażenie zawodowe: dawka
pochłonięta jest przy wykonywaniu
pracy zawodowej



Narażenie medyczne: w trakcie
wykonywania zabiegów
diagnostycznych i terapeutycznych



Narażenie ogółu społeczeństwa

Narażenie medyczne



ICRP nie definiuje dawek granicznych
dla narażenie medycznego. Z założenia
procedury diagnostyczne i
terapeutyczne mają przynosić zysk
osobom poddanym zabiegom
diagnostycznym lub leczniczym



Należy stosować najnowsze technologie
zmniejszające dawki promieniowania

Metody optymalizacji
narażenia



Procedura powinna być wykonywana
jeśli przynosi konkretny zysk



Poza minimalizacją dawek należy
zmniejszać ryzyko prawdopodobnego
narażenia



Powinien powstać system ochrony
radiologicznej

Metody optymalizacji
narażenia



System powinien być prosty,
użyteczny praktycznie i spójny



Należy stosować zasady
odpowiedniej ekranizacji, powinna
być stosowana zasada ograniczania
czasu ekspozycji i zmniejszania mocy
dawki wraz z odległością od żródła

Dawki graniczne



Dla narażenia zawodowego i ogółu
populacji ICRP definiuje dawki,
których nie należy przekraczać



Podstawą wyznaczenia dawek jest
ustalenie dawek poniżej progu dla
efektów deterministycznych
promieniowania

Dawki graniczne



Dawki dla efektów stochastycznych
powinny być akceptowalne przez
społeczeństwo



Stąd parametry dawek ustalone przez
ICRP, jest to definicja polityczna, ale jak
się okaże mająca podstawy w
badaniach nad promieniowaniem
jonizującym

Dawka dla ogółu
społeczeństwa



Dawka została określona na poziomie
promieniowania tła, a więc
pochodzącego z naturalnie
występującego promieniowania
kosmicznego, promieniowania
naturalnie występujących izotopów
radioaktywnych np. potasu 40, dawki
wziewnej z radonu

Dawki graniczne

Dawki graniczne dla
pracowników



Dawki graniczne dla pracowników tak
zostały obliczone, żeby całkowite
ryzyko wynikające z ekspozycji
zawodowej na promieniowanie
jonizujące nie przekraczało ryzyka
zgonu z innych przyczyn w przemyśle
(ale nie ryzykownym takim jak np.
górnictwo)

Dawki graniczne dla
pracowników



ICRP nie definiuje odrębnych dawek

dla kobiet



Od momentu zgłoszenia ciąży kobietę

w ciąży obowiązują limity dla ogółu

populacji (płód nie jest pracownikiem)



Prawodawca powinien wyszczególnić

zawody wysokiego ryzyka, gdzie

kobieta w ciąży nie powinna pracować

Eskpozycja medyczna kobiet w
ciąży



Należy unikać ekspozycji brzucha i
miednicy kobiet w ciąży podczas
procedur diagnostycznych i
terapeutycznych, chyba że istnieje
istotna potrzeba



Informacja o możliwej ciąży powinna
być uzyskana od kobiety

Eskpozycja medyczna kobiet w ciąży



Należy unikać ekspozycji płodu, aby
uniknąć deterministycznego efektu
uszkodzenia rozwijającego cię układu
nerwowego w wyniku działania
promieniowania jonizującego

Ustawodawstwo EU

Ustawodawstwo jest zgodne z
rekomendacjami ICRP

W ustawodawstwie EU jest bezpośrednie
odniesienie do rekomendacji ICRP 60
omawianych w prezentowanym wykładzie

W prowadzono artykuł zakazujący pracy
dzieci poniżej 18 roku życia w warunkach
narażenia na promieniowanie jonizujące

Generalnie rekomendacje EU są
zgodne z ICRP państwa
członkowskie mogą decydować czy
można uśredniać narażenie przez
okres 5 lat, czy też należy ustalić
narażenie roczne na 20 mSv.

Dawki dla uczni i studentów powyżej
18 roku życia powinny być takie same
jak dla ogółu populacji

Wprowadzono kategorię uczni w
wieku 16-18 lat

Wprowadzono specjalną kategorię
pracowników, którzy mogą przekroczyć
dawki graniczne

Dawki graniczne dla populacji są
zgodne z rekomendacją ICRP

Miejsce pracy



Ustawodawstwo unijne definiuje jak
powinno wyglądać miejsce pracy, w
przypadku gdy może dojść do
przekroczenia dawek dla populacji