POSTĘPOWANIE PRZED

ORGANEM DRUGIEJ

INSTANCJI

• 1) Odwołanie
• 2) Postępowanie odwoławcze
• a) przebieg postępowania

odwoławczego

• b) zakres uprawnień decyzyjnych

organu odwoławczego

• 3) Zakaz orzekania na niekorzyść

odwołującego

• 4) Zażalenie

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

ODWOŁANIE

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 127

(dwuinstancyjność)

• Postępowanie podatkowe jest

dwuinstancyjne

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 220 (odwołanie)

• § 1. Od decyzji organu

podatkowego wydanej w
pierwszej instancji służy stronie
odwołanie tylko do jednej
instancji.

• § 2. Właściwy do rozpatrzenia

odwołania jest organ podatkowy
wyższego stopnia

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 221 (decyzje wydane

przez ministra i dyrektora

izby skarbowej)

• W przypadku wydania decyzji w

pierwszej instancji przez ministra
właściwego do spraw finansów
publicznych, dyrektora izby skarbowej,
dyrektora izby celnej lub przez
samorządowe kolegium odwoławcze
odwołanie od decyzji rozpatruje ten sam
organ podatkowy, stosując odpowiednio
przepisy o postępowaniu odwoławczym.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 222 (treść odwołania)

• Odwołanie od decyzji organu

podatkowego powinno zawierać
zarzuty przeciw decyzji, określać
istotę i zakres żądania będącego
przedmiotem odwołania oraz
wskazywać dowody uzasadniające
to żądanie

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 223 ( tryb odwołania)

• § 1. Odwołanie wnosi się do

właściwego organu odwoławczego

za pośrednictwem organu

podatkowego, który wydał decyzję.

• § 2. Odwołanie wnosi się w terminie

14 dni od dnia doręczenia:

• 1) decyzji stronie
• 2) zawiadomienia, o którym mowa w

art. 103 § 1

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

PRZYKŁADOWE

ORZECZNICTWO

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

I S.A./Ka 1729/98 wyrok

NSA 2000.03.22 w

Katowicach

• Art. 222 Ordynacji podatkowej, jako

przepis wyjątkowy, powinien być

interpretowany w sposób ścisły.

Wykładnia rozszerzająca prowadzić

bowiem może do ograniczenia

jednego z podstawowych praw

procesowych strony postępowania

podatkowego, jakim jest prawo do

instancyjnej kontroli decyzji, a w

konsekwencji- do kontroli sądowej.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

III S.A. 111/99 wyrok

NSA 2000.01.18 w

Warszawie

• Nawet w wypadku nieuzupełnienia przez

stronę rzeczywistych braków odwołania, brak

jest podstaw do umorzenia postępowania

odwoławczego. W takim wypadku nie sposób

mówić o bezprzedmiotowości postępowania

( art.. 208 § 1 Ordynacji podatkowej).

Przedmiot sprawy nadal istnieje. Niepodanie

przez stronę w wyznaczonym terminie

elementów wymaganych przez art.. 222

Ordynacji podatkowej pociąga natomiast za

sobą konieczność wydania decyzji o

pozostawieniu bez rozpatrzenia.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

II FSK 74/06 wyrok NSA

Warszawa 2007.01.18

• Nienazwanie czy też błędne nazwanie

czynności procesowej, np.. Odwołania,
nie przesądza jeszcze o jej treści. W
związku z tym należy zauważyć, że
rygoryzm przepisu art.. 222 Ordynacji
podatkowej nie jest bezwzględny i
niedotrzymanie warunków, o których w
nim mowa, nie wywołuje z mocy prawa
negatywnych skutków dla strony
postępowania podatkowego

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

S.A./Sz 2313/99 wyrok

NSA 2001.03.21 w

Szczecinie

• Wprawdzie art. 222 Ordynacji podatkowej

stanowi, że odwołanie powinno zawierać: zarzuty

przeciwko decyzji, określać istotę i zakres

żądania będącego przedmiotem odwołania oraz

wskazywać dowody uzasadniające to żądanie,

czyli jednoznacznie określa wymogi, jakie

powinno spełniać, to jednak wniesienie przez

stronę podania w terminie 14 dni od dnia

doręczenia jej decyzji organu I instancji

nawiązującego do rozstrzygnięcia nie zwalnia

organu I instancji od obowiązku wyjaśnienia,

czego dotyczy żądanie strony

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

PRZEBIEG

POSTĘPOWANIA

ODWOŁAWCZEGO

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 226 (nowa decyzja)

• § 1. Jeżeli organ podatkowy, który

wydał decyzję, uzna, że odwołanie
wniesione przez stronę zasługuje
na uwzględnienie w całości, wyda
nową decyzję, którą uchyli lub
zmieni zaskarżoną decyzję

• § 2. Od nowej decyzji służy

odwołanie

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

FPK 10/02 uchwała NSA

2003.04.07 w Warszawie

ONSA 3003.3.91

• Z treści art. 226 Ordynacji podatkowej wynika, iż może on

mieć zastosowanie tylko wtedy, gdy organ podatkowy, który
wydał decyzję uzna, że odwołanie wniesione przez stronę
zasługuje na uwzględnienie w całości. Jeżeli natomiast organ
podatkowy dojdzie do wniosku, że mógłby wprawdzie zmienić
swoja decyzję, jednakże w zakresie niepokrywającym się w
całości z żądaniem strony, nie będzie mógł dokonać
weryfikacji własnej decyzji, lecz będzie obowiązany do
przekazania odwołania organowi odwoławczemu. Dalszy bieg
sprawy będą wówczas normowały przepisy procesowe
dotyczące postępowania przed organem odwoławczym,
przewidujące między innymi zakaz wydanie przez organ
odwoławczy decyzji na niekorzyść strony odwołującej się.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 227 (przekazanie

sprawy organowi

odwoławczemu)

• § 1. Organ podatkowy, do którego wpłynęło

odwołanie, przekazuje je wraz z aktami
sprawy organowi odwoławczemu bez
zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w
terminie 14 dni od dnia otrzymania
odwołania, chyba że w tym terminie wyda
decyzję na podstawie art.. 226

• § 2. Organ podatkowy, przekazując

sprawę, jest obowiązany ustosunkować się
do przedstawionych zarzutów

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 228

(niedopuszczalność

odwołania)

• § 1. Organ odwoławczy stwierdza w

formie postanowienia:

• 1) niedopuszczalność odwołania
• 2) uchybienie terminowi do wniesienia

odwołania

• 3)pozostawienie odwołania bez

rozpatrzenia, jeżeli nie spełnia warunków

wynikających z art. 222

• § 2. Postanowienia w sprawach

wymienionych w § 1 są ostateczne

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 229 (postępowanie

uzupełniające)

• Organ odwoławczy może

przeprowadzić, na żądanie strony
lub z urzędu, dodatkowe
postępowanie w celu uzupełnienia
dowodów i materiałów w sprawie
albo zlecić przeprowadzenie tego
postępowania organowi, który
wydał decyzję.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 232 (cofnięcie

odwołania- termin)

• § 1. Strona może cofnąć odwołanie

przed wydaniem decyzji przez organ
odwoławczy, z zastrzeżeniem § 2

• § 2. Organ odwoławczy odmawia

uwzględnienia cofnięcia odwołania,
jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo
pozostawienia w mocy decyzji wydanej
z naruszeniem przepisów, które
uzasadnia jej uchylenie lub zmianę.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

PRZYKŁADOWE

ORZECZNICTWO

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

I SA/Łd 1045/99 wyrok

NSA 2001.07.17 w Łodzi

PP 2002/4/63

• Gdy w wyniku odwołania od decyzji

wydanej w trybie art. 226§1

Ordynacji podatkowej (uchylającej

decyzję od której złożono pierwsze

odwołanie), organ odwoławczy uchyla

tę decyzję, to powinien jednocześnie

rozpatrzyć pierwsze odwołanie i

wydać rozstrzygniecie odnoszące się

do decyzji, od której wniesiono to

odwołanie.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

III SA/Wa 186/07 wyrok WSA

2007.05.28 w Warszawie LEX nr

309083

• W świetle art. 228 Ordynacji podatkowej

konsekwencja stwierdzenia przez organ
odwoławczy uchybienia terminowi do wniesienia
odwołania jest pozostawienie go bez rozpatrzenia.
Oznacza to, że podatnik pozbawiony zostaje prawa
do kontroli instancyjnej wydanego przez organ I
instancji rozstrzygnięcia. Dlatego też
postanowienia dotyczące stwierdzenia uchybienia
terminowi do wniesienia odwołania powinny być
wydawane wówczas, gdy przekroczenie terminu
jest oczywiste i po analizie zgromadzonego,
pełnego materiału dowodowego.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

III SA 2389/03 wyrok WSA

2004.10.19 w Warszawie POP

2005/5/117

• Wydanie decyzji przez organ

odwoławczy w wyniku wniesienia

przez stronę odwołania, które nie

spełniało wymogów określonych w

art. 222 Ordynacji podatkowej

stanowi rażące naruszenie przepisu

art. 228§1 pkt3 Ordynacji

podatkowej, uzasadniające

stwierdzenie nieważności decyzji

organu odwoławczego.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

III SA 2150/03 wyrok WSA

2004.12.20 w Warszawie M.

Pod. 2005/4/40

•

Zgodnie z art.229 organ II instancji może
przeprowadzić, na żądanie strony lub z
urzędu, dodatkowe postępowanie w celu
uzupełnienia dowodów i materiałów w
sprawie. Oznacza to obowiązek oceny nie
tylko dokonanych przez organ I instancji
ustaleń, lecz i rozpoznania sprawy w pełnym
zakresie, w szczególności z uwzględnieniem
zarzutów podniesionych dopiero na etapie
postępowanie odwoławczego.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Wyrok NSA z

22.04.1994r., I SA

119/94, ONSA 1995/1/47

• Cofnięcie odwołanie przez stronę nie

zwalnia organu odwoławczego z
obowiązku oceny decyzji organu I
instancji w zakresie jej zgodności
zarówno z prawem jak i z interesem
społecznym, a zatem nie prowadzi
wprost do umorzenie postępowania
odwoławczego.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

ZAKRES UPRAWNIEŃ

DECYZYJNYCH ORGANU

ODWOŁAWCZEGO

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 233 (decyzje organu

odwoławczego)

§ 1. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:
1) utrzymuje w mocy decyzję organu pierwszej

instancji, albo
2) uchyla decyzję organu pierwszej instancji:

A) w całości lub w części- i w tym zakresie orzeka

co do istoty sprawy lub uchylając tę decyzję-

umarza postępowanie w sprawie
B) w całości i sprawę przekazuje do rozpatrzenia

właściwemu organowi pierwszej instancji, jeżeli

decyzja ta została wydana z naruszeniem

przepisów o właściwości, albo

3) umarza postępowanie odwoławcze.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

§ 2. Organ odwoławczy może uchylić w
całości decyzję organu pierwszej instancji i
przekazać sprawę do ponownego
rozpatrzenia przez ten organ, jeżeli
rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego
przeprowadzenia postępowania dowodowego
w całości lub znacznej części. Przekazując
sprawę, organ odwoławczy wskazuje
okoliczności faktyczne, które należy zbadać
przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

§ 3. Samorządowe kolegium odwoławcze
uprawnione jest do wydania decyzji uchylającej
i rozstrzygającej sprawę co do istoty jedynie w
przypadku, gdy przepisy prawa nie
pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia
uznaniu organu podatkowego pierwszej
instancji. W pozostałych przypadkach
samorządowe kolegium odwoławcze
uwzględniając odwołanie ogranicza się do
uchylenia zaskarżonej decyzji.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

II FSK 1242/06 - Wyrok

NSA

2007-12-19

• Zakres przedmiotowy postępowania w

sprawie stwierdzenia nadpłaty podatku
wyznacza treść wniosku podatnika, co
oznacza, że podejmowane w jego wyniku
rozstrzygnięcie organu podatkowego nie
określa zobowiązania podatkowego. Nie
wyklucza to wszakże wydania przez ten
organ (równolegle lub później) odrębnej
decyzji o takim charakterze.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

ZAKAZ ORZEKANIA NA

NIEKORZYŚĆ

ODWOŁUJĄCEGO

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art.234 (zakaz

pogarszania sytuacji

strony)

• Organ odwoławczy nie może

wydać decyzji na niekorzyść
strony odwołującej się, chyba że
zaskarżona decyzja rażąco
narusza prawo lub interes
publiczny.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

I GSK 286/07 - Wyrok

NSA

2007-12-11

• Zgodnie z treścią tego przepisu sąd nie może wydać

orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że

stwierdzi naruszenie prawa skutkujące

stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub

czynności. Wymaga w tym miejscu przypomnienia,

że u podstaw tego zakazu leży założenie, iż sytuacja

skarżącego nie może ulec pogorszeniu na skutek

wniesienia przez niego środka odwoławczego.

Celem wprowadzenia tego zakazu jest zatem

zapobieganie sytuacjom, w których strona

niezadowolona z orzeczenia, rezygnowałaby z jego

zaskarżenia w obawie, że w razie nieuwzględnienia

jej wniosków sytuacja jej ulegnie pogorszeniu.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 234a (termin zwrotu

sprawy)

• Organ odwoławczy zwraca akta

sprawy organowi pierwszej
instancji nie wcześniej niż po
upływie terminu do wniesienia
skargi do sądu administracyjnego

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

ZAŻALENIE

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 236 (dopuszczalność;

termin)

• § 1. Na wydane w toku

postępowania postanowienie służy

zażalenie, gdy ustawa tak stanowi.

• § 2. Zażalenie wnosi się w terminie

7 dni od dnia doręczenia:

• 1) postanowienia stronie
• 2) zawiadomienia, o którym mowa

w art. 103 § 1

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

II SA/Bk 380/07 - Wyrok WSA w

Białymstoku

2007-12-20

• Wojewódzki Sąd Administracyjny

w Białymstoku w przedmiocie
stwierdzenia uchybienia terminu
do wniesienia odwołania w
sprawie zaliczenia do stopnia
niepełnosprawności oddala
skargę.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki

Art. 237 (zaskarżenie

postanowienia w

odwołaniu)

• Postanowienie, na które nie służy

zażalenie, strona może zaskarżyć
tylko w odwołaniu od decyzji.

Prof. dr hab. Henryk Dzwonkowski

Kierownik Katedry Prawa Finansowego Uniwersytet Łódzki