© 2006
Research International. No part of these
materials may be used, reproduced or adapted
without the prior written consent of the copyright
owner. All rights reserved
Profile Sp. z o.o.
Wrzesień 2006
Kampania społeczna „Warto być za!”
WYKLUCZENIE SPOŁECZNE
3
Realizacja badania: 24-31 sierpnia 2006
Technika: Wywiady bezpośrednie (CAPI)
Próba: N = 1038 (Omnibus*)
Cele badania:
znajomość i rozumienie pojęcia „Wykluczenie społeczne”
określenie najważniejszych powodów wykluczenia
społecznego w Polsce
preferencje ludności w zakresie wspomagania przez
kampanie społeczne różnych grup społecznych zagrożonych
wykluczeniem społecznym z powodu ubóstwa
poznanie obaw społeczeństwa związanych z zagrożeniem
ubóstwem
określenie skali pomocy społeczeństwa osobom ubogim
identyfikacja sposobów i poziomu aktywności charytatywnej
ludności
ocena firm wspierających kampanie społeczne w Polsce
Informacje o badaniu
* patrz: aneks – Omnibus
4
Wykluczenie społeczne - wnioski
Wykluczenie społeczne najczęściej kojarzy się
ludziom z wygnaniem, odizolowaniem jednostki,
wyłączeniem ze społeczeństwa i brakiem
akceptacji w środowisku
Drugim najczęściej wskazywanym rozumieniem
pojęcia „wykluczenie społeczne” jest brak
możliwości korzystania z życia społecznego
Na wykluczenie społeczne w największym
stopniu wpływa bezrobocie, alkoholizm i
narkomania, a także ubóstwo i choroby
psychiczne
Najpowszechniejszymi powodami wykluczenia
społecznego w Polsce są bezrobocie, alkoholizm
i ubóstwo
5
Wykluczenie społeczne - wnioski
Akcje społeczne powinny w pierwszej kolejności
pomagać kobietom samotnie wychowującym dzieci,
dzieciom wychowującym się poza rodziną oraz
ofiarom patologii życia rodzinnego, czyli grupom w
dużym stopniu zagrożonym ubóstwem
Zdecydowana większość społeczeństwa zna
osobiście ludzi biednych i obawia się, że w
niedalekiej przyszłości im też zagrozi ubóstwo
Dwie trzecie obywateli wspomogło w ciągu ostatnich
12 miesięcy osoby ubogie
Najczęściej stosowane formy pomocy to datki na
WOŚP, wręczanie jałmużny ubogim na ulicy oraz
przekazywanie ubrań za pośrednictwem PCK
Połowa społeczeństwa pozytywnie ocenia firmy,
które wspierają kampanie mające na celu zwrócenie
uwagi na ważny problem społeczny w Polsce
6
Znajomość i rozumienie pojęcia „Wykluczenie
społeczne"
10. Czy znane jest Panu(i) pojęcie „wykluczenie społeczne”? (N=1038)
11. Proszę powiedzieć, co rozumie Pan(i) przez pojęcie „wykluczenie
społeczne”? (N=338)
Co trzeci ankietowany (33%) deklaruje znajomość pojęcia „wykluczenie społeczne”, przy czym w grupie
tej jest więcej osób w średnim wieku, lepiej wykształconych i sytuowanych – czyli ponownie „dojrzali” i
„zdobywcy”. „Wykluczenie społeczne” najczęściej kojarzy się ludziom z wygnaniem, odizolowaniem
jednostki, wyłączeniem ze społeczeństwa i brakiem akceptacji w środowisku. Kolejnym najczęściej
wskazywanym rozumieniem pojęcia „wykluczenie społeczne” jest brak możliwości korzystania z życia
społecznego, a w dalszej kolejności nieangażowanie się w sprawy społeczne i niemożność brania udziału
w wyborach, czyli elementy najbardziej pasujące do naukowej definicji tego terminu (na wykresie
zaznaczone na zielono). Często respondenci jako wyjaśnienie pojęcia wskazywali różne powody/ grupy
zagrożone wykluczeniem społecznym (na wykresie zaznaczone na czerwono).
Znajomość
pojęcia
Znajomość
pojęcia
Rozumienie pojęcia
Rozumienie pojęcia
7
Powody wykluczenia społecznego
13. A teraz proszę z tych powodów wybrać maksymalnie trzy, z którymi najczęściej styka się Pan(i) w swoim otoczeniu. (N=1038)
12. Wykluczenie społeczne to brak lub ograniczenie możliwości uczestnictwa w ważnych aspektach życia społecznego - gospodarczych, politycznych
czy kulturowych. Są różne powody wykluczenia społecznego. Spośród powodów pokazanych na ekranie proszę wskazać maksymalnie trzy, które
Pana(i) zdaniem w największym stopniu wpływają na wykluczenie społeczne w Polsce. (N=1038)
Ubóstwo materialne jest jednym z trzech powodów, które zdaniem respondentów zarówno bardzo silnie
wpływają na wykluczenie społeczne w Polsce, jak i są wyraźnie obecne w ich otoczeniu. Pozostałe dwa
powody to bezrobocie i alkoholizm. Biorąc jednak pod uwagę wyniki prezentowane na kolejnych dwóch
slajdach, można stwierdzić, że ubóstwo w powiązaniu z określonymi grupami społecznymi zagrożonymi
wykluczeniem społecznym to podstawowy problem, na którym powinny skupić się akcje społeczne w
Polsce.
Warto zwrócić uwagę na trzy grupy
społeczne,
które
zdaniem
respondentów dość silnie wpływają
na wykluczenie społeczne, jednak
słabiej
wypadają
w
wymiarze
powszechność (nie występują w
otoczeniu
ankietowanych
lub,
przynajmniej częściowo, respondenci
nie przyznają się do tego).
8
Grupy zagrożone wykluczeniem społecznym
z powodu ubóstwa
14. Porozmawiajmy teraz o różnych grupach społecznych zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu ubóstwa. Oto pierwszy zestaw czterech
grup społecznych. Proszę wskazać tę grupę, której akcje społeczne powinny pomagać w pierwszej kolejności. A teraz proszę wskazać z tego zestawu tę
grupę, której akcje społeczne powinny pomagać w ostatniej kolejności.(…) (N=1038)
W celu określenia preferencji respondentów względem pomocy różnym grupom społecznym zagrożonym
ubóstwem wykorzystano jedną z form techniki Conjoint: metodę Maximum Difference Scalling. W
ramach tej metody, odmiennie niż w tradycyjnym podejściu, poszczególne grupy nie są oceniane na
skali. Badani dokonywali wyboru w ramach 12 zestawów, z których każdy składał się z czterech grup -
respondent za każdym razem wskazywał tę grupę z zestawu, której akcje społeczne powinny pomagać w
pierwszej kolejności, jak i tę, której powinny pomagać w ostatniej kolejności. Dzięki tej metodzie
określono preferencje respondentów, czyli otrzymano hierarchę badanych grup społecznych ze względu
na to, komu ich zdaniem w największym stopniu potrzebna jest pomoc akcji społecznych.
Kolejny slajd prezentuje dwie miary preferencji:
- „Najważniejsza grupa”, czyli odsetek respondentów, którzy uznali, że tej grupie akcje społeczne
powinny pomagać w pierwszej kolejności;
- „Średnia preferencji”, czyli znormalizowane średnie preferencje wobec poszczególnych grup
społecznych (wartość powyżej 0 – preferencje ponadprzeciętne, wartość poniżej zera – preferencje
mniejsze niż przeciętne).
Na przykład dwie grupy („ofiary patologii życia rodzinnego” i „dzieci i młodzież z trudnych środowisk”)
mają takie same średnie preferencje (0,8), jednak inny odsetek respondentów preferuje je na pierwszym
miejscu (odpowiednio 15% i 7%). Znaczy to, że grupa „ofiary patologii życia rodzinnego” jest bardziej
kontrowersyjna, czyli z jednej strony częściej wybierana na 1. miejscu, lecz z drugiej strony gorzej
oceniana przez pozostałych respondentów.
Uzyskane dane wykorzystano również w procesie segmentacji społeczeństwa. W wyniku
przeprowadzonych analiz nie wyodrębniono jednak segmentów, co świadczy o tym, że preferencje
ludności są w miarę jednolite – wszyscy respondenci są zdania, że takim grupom jak „kobiety samotnie
wychowujące dzieci”, „dzieci wychowujące się poza rodziną - z domów dziecka”, „ofiary patologii życia
rodzinnego” czy „dzieci i młodzież z trudnych środowisk” należy pomagać w pierwszej kolejności, a
odnotowane różnice dotyczą mniej preferowanych grup i nie są podstawą do stworzenia segmentów,
które mogłyby charakteryzować się specyficznym stosunkiem do któregoś z problemów społecznych.
9
Grupy zagrożone wykluczeniem społecznym
z powodu ubóstwa
14. Porozmawiajmy teraz o różnych grupach społecznych zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu ubóstwa. Oto pierwszy zestaw czterech
grup społecznych. Proszę wskazać tę grupę, której akcje społeczne powinny pomagać w pierwszej kolejności. A teraz proszę wskazać z tego zestawu tę
grupę, której akcje społeczne powinny pomagać w ostatniej kolejności.(…) (N=1038)
Średnia =
0,0
zn
o
rm
a
liz
o
w
a
n
e
ś
re
d
n
ie
p
re
fe
re
n
cje
w
o
b
e
c
p
o
sz
cz
e
g
ó
ln
y
ch
g
ru
p
o
d
se
te
k
r
e
sp
o
n
d
e
n
tó
w
p
re
fe
ru
ją
cy
ch
d
a
n
ą
g
ru
p
ę
n
a
1
.
m
ie
js
cu
Preferencje respondentów wobec grup,
którym akcje społeczne powinny pomagać w
pierwszej kolejności
Preferencje respondentów wobec grup,
którym akcje społeczne powinny pomagać w
pierwszej kolejności
1
0
Ubóstwo
15. Czy obawia się Pan(i), że w niedalekiej przyszłości może grozić Panu(i) ubóstwo? (N=1038)
16. Czy zna Pan(i) osobiście ludzi biednych? (N=1038)
Zagrożenie
ubóstwem
Zagrożenie
ubóstwem
Znajomość
ludzi ubogich
Znajomość
ludzi ubogich
Ponad dwie trzecie społeczeństwa (71%) obawia się, że w niedalekiej przyszłości może grozić im ubóstwo
lub też już obecnie jest w takiej sytuacji. Obawy te są tym mniejsze, im większe są dochody rodziny i
wyższe wykształcenie respondenta.
Zdecydowana większość ankietowanych zna osobiście ludzi ubogich, a problem ten jest najbardziej
widoczny w środowisku robotniczym i wśród bezrobotnych, a najmniej w aglomeracji warszawskiej.
1
1
Formy pomocy stosowane przez ludzi
17. Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy zdarzyło się Panu(i) w jakiś sposób wspomóc osoby ubogie? (N=1038)
18. Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy ... (FORMY POMOCY)? (N=1038)
Pomoc
osobom
ubogim
Pomoc
osobom
ubogim
Stosowane formy
pomocy
Stosowane formy
pomocy
Co trzeci ankietowany zaprzecza, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy w jakikolwiek sposób wspomógł osoby
ubogie. Działalność charytatywną częściej deklarują osoby zamożne, lepiej wykształcone, mieszkańcy
miast.
Najpopularniejszą formą pomocą są datki na WOŚP, wręczanie jałmużny ubogim na ulicy oraz
przekazywanie ubrań za pośrednictwem PCK.
1
2
Ocena firm wspierających kampanie
społeczne
Połowa respondentów (49%) pozytywnie ocenia firmy, które wspierają kampanie mające na celu zwrócenie
uwagi na ważny problem społeczny w Polsce, przy czym tylko 14% ankietowanych deklaruje negatywny
stosunek do tych firm. Firmy te są lepiej postrzegane przez ludzi zadowolonych i odnajdujących swoje miejsce w
obecnej rzeczywistości gospodarczej, którzy posiadają większą świadomość mechanizmów działania
współczesnych firm coraz częściej odgrywających także ważną rolę społeczną.
9. Proszę pomyśleć teraz o kampaniach i akcjach społecznych, czyli działaniach różnych firm lub organizacji mających na celu zwrócenie uwagi na
ważny problem społeczny. Proszę powiedzieć, jak ocenia Pan(i) firmy, które wspierają kampanie społeczne w Polsce?
(N=1038)
Średnia ocen
3,5
Grupy lepiej oceniające firmy angażujące się w
kampanie społeczne:
- najzamożniejsi - o dochodach rodziny powyżej 3 tys.
zł (64%; 3,7);
- osoby z wyższym wykształceniem (60%; 3,7);
- mieszkańcy regionu stołecznego (59%; 3,8);
- dojrzali (56%; 3,6) i zdobywcy* (58%; i 3,7);
- kobiety (oceny pozytywne – 52%; średnia ocen - 3,6).
Grupy gorzej oceniające firmy wspierające akcje
społeczne:
- swojacy (42%; 3,3) i tradycjonaliści* (41%; 3,4);
- osoby z podstawowym wykształceniem (43%; 3,4);
- mieszkańcy wsi (44%; 3,4);
- emeryci i renciści (44%; 3,4) oraz robotnicy (43%;
3,4);
- starsze osoby – w wieku 60 lat i więcej (45%; 3,3);
- mężczyźni (47%; 3,4).
* patrz: aneks – psychografia
Pentora
METODOLOGIA
METODOLOGIA
1
4
Wywiady realizowane są na reprezentatywnej próbie mieszkańców Polski w wieku powyżej 15 lat w domach /
mieszkaniach respondentów techniką bezpośredniego wywiadu (face-to-face) w technice CAPI.
Do badania losowane są rejony badawcze/ punkty startowe z operatu "Pesel" - dysponującego bazą adresową
wszystkich mieszkańców kraju. Do każdego pomiaru omnibusowego losowanych jest niezależnie 200 punktów
startowych. Próba pobierana jest warstwowo. Algorytm losowania adresów-punktów startowych uwzględnia
podział administracyjny i urbanizacyjny kraju na regiony, województwa oraz typy miejscowości (wieś, miasta do
20 tys., 20-200 tys. i ponad 200 tys. mieszkańców). Zastosowany algorytm bazuje na specjalnie przygotowanych
danych wyjściowych ze Spisu ludności i mieszkań (GUS 2002), które są także wykorzystywane w procedurze
ważenia wyników badania.
Metodologia
Omnibus
Omnibus
1
5
STRUKTURA PRÓBY N=1038 (Omnibus)
STRUKTURA PRÓBY N=1038 (Omnibus)
I.
Płeć
Mężczyzna
48%
Kobieta
52%
II.
Wiek
do 29 lat
30%
30-39 lat
16%
40-49 lat
19%
50-59 lat
15%
50-59 lat
21%
III.
Wykształcenie
Podstawowe
33%
Zasadnicze
24%
Średnie
33%
Wyższe
10%
IV.
Miejsce zamieszkania
wieś
37%
do 20 tys.
m
ieszkańców
13%
20-50 tys.
12%
50-200 tys.
17
%
powyżej
200 tys.
21%
V.
Dochód rodziny
do 900 zł
13%
901-1250 zł
12%
1251-2000 zł
26%
2001-3000 zł
14%
ponad
3000 zł
13%
Metodologia
Struktura próby
Struktura próby
1
6
Stołeczny
13%
Północno-wschodni
7%
Północny
10%
Południowo-wschodni
17%
Środkowy
7%
Południowy
15%
Południowo-
zachodni
10%
Środkowo-zachodni
14%
Środkowo-
wschodni
6%
Miejsce zamieszkania -
Region
Miejsce zamieszkania -
Region
Psychografia*
Psychografia*
* więcej szczegółów: patrz kolejny
slajd
Metodologia
1
7
Więcej niż tylko demografia
Celem PSYCHOGRAFII jest wzbogacenie charakterystyki konsumenta opartej o swoistą konfigurację
cech związanych ze stylem życia, orientacją na pewne systemy wartości czy pewne cechy osobowości.
Poprzez pryzmat typologii konsumentów można lepiej uchwycić motywacje badanych, genezę ich opinii,
wyjaśniać preferencje wobec określonych marek, i chyba co najważniejsze komercyjnie, określić
podatność na specyficzne strategie marketingowe.
„Psychograficzne portrety konsumentów” bazują na bogatym dorobku Pentora w zakresie badań
empirycznych rozmaitych postaw konsumentów i obywateli. Poprzez odpowiedni dobór wskaźników
typologia ta nie replikuje informacji zawartych w cechach demograficznych. Szczególną zaletą
segmentacji „Psychograficzne portrety konsumentów” jest to, że nie jest ona wielkim studium psycho-
społeczno-rynkowym publikowanym raz na dwa lata, ale dzięki starannej i selektywnej kompresji
wskaźników można ją stosować w każdym badaniu. Zawsze doskonale sprawdza się jako uzupełnienie
wyjaśniania poprzez cechy demograficzne, a czasami je przewyższa, ukazując większe zróżnicowania
postaw i zachowań poszczególnych typów niż jakakolwiek cecha demograficzna.
Jak powstawały „Psychograficzne portrety konsumentów”?
Psychografia powstawała w oparciu o paroletnie badania funkcjonowania różnych skal, kilka badań
"pilotażowych" (czterokrotnie na 1000 osobowych próbach badano użyteczność ponad 200 wskaźników)
wyselekcjonowano kilkadziesiąt stwierdzeń tworzących kilkanaście skal. Na ich podstawie
wyodrębnione zostało sześć typów o szczególnej konfiguracji postaw wobec siebie i innych, świata
społecznego i rynku.
Metodologia
Psychografia
Psychografia
1
8
DOJRZALI
Chętni kontaktom towarzyskim, dynamiczni, z pewną dozą konformizmu. Zdecydowane odrzucają
populizm. Wyraźnie nie imponuje im konsumpcja na pokaz. Spójnie godzą mieszczańską solidność z
pewną dozą tolerancji obyczajowej. Wykazują najsilniejsze zamiłowania estetyczne. Cechuje ich też
pewna, acz nie histeryczna dbałość o to, by być modnym. W zachowaniach na rynku zdecydowanie
odrzucają etnocentryzm, natomiast dość cenią jakość i zaufane firmy. Kupują to co chcą, z rozwagą i nie
zapożyczają się. Spokojni, pewni siebie, troszczący się o rodzinę. W sumie spełnieni, ale nie
spoczywający na laurach.
DEMOGRAFIA: raczej lepiej wykształceni, najzamożniejsi, miasta średnie i duże
ZDOBYWCY in spe
Opowiadają się zdecydowanie za nowym (rynkowym) ładem. To ludzie, którzy prą do przodu niezależnie,
jaki już status osiągnęli. Najczęściej jednak są u progu kariery. Nastawieni na kontakt z innymi,
zważający na ich opinię o sobie. Nade wszystko cenią sobie emocje, ryzyko, walkę - ale w ramach reguł
obecnego ładu, a zatem zdecydowanie odrzucający egalitaryzm i ksenofobię. Cechuje ich największa
tolerancja obyczajowa i antyklerykalizm, pewna doza zainteresowań kulturalnych, estetycznych.
Najbardziej dynamiczny, otwarty, ale jednocześnie najbardziej konsumpcyjnie nastawiony typ. Najsilniej
ze wszystkich sterowani są przez trendy mody, cenią sobie markowe produkty wysokiej jakości,
niekoniecznie polskie. Prowadzi to do najsilniejszych występujących w takim natężeniu tylko w tej grupie
neurotycznych stanów, zapożyczają się by coś kupić, a potem bywają ze swej niezbyt rozważnej decyzji
niezadowoleni.
DEMOGRAFIA: głównie młodzi, wykwalifikowani
Metodologia
Psychografia
Psychografia
1
9
SFRUSTROWANI
Wyznawcy konsumpcyjnego stylu życia, którego jednak - na skalę, jaką się im marzy - nie są w stanie
prowadzić, z braku odpowiednich środków materialnych. W skrajnym rozziewie między bardzo
rozbudzonymi aspiracjami konsumpcyjnymi a bardzo ograniczonymi możliwościami ich zaspokojenia.
Stąd rebelianckie postawy, deklarują nonkonformizm, odrzucają mieszczańskie wartości, kontestują
ład, w którym zajmują nie najwyższe pozycje. Swą skromną pozycję chcieliby rekompensować
ostentacyjną konsumpcją. Skłonni się zapożyczać dla posiadania przedmiotów, które w ich
mniemaniu są symbolami statusu. W tej histerii popełniają błędy, ciągle są niezadowoleni ze swych
wyborów. W produkcie liczy się dla nich efekt, siła wrażenia, nie zaś kraj pochodzenia, faktyczna
jakość, oryginalna marka. Podatni na reklamy, zważający na trendy mody.
DEMOGRAFIA: 20-30-latkowie, dochody niższe, wykształcenie zasadnicze i średnie, rolnicy,
pracownicy umysłowi niższego szczebla
SCEPTYCY
Dystans nie oznacza frustracji - ci ludzie dzięki wykształceniu lub/ i wrodzonej inteligencji jakoś sobie
radzą, na pewno jednak nie są beneficjentami III Rzeczpospolitej. Nie są więc oni entuzjastami, ale
też nie są kontestatorami współczesnej rzeczywistości. W warstwie psychologicznej cechuje ich
niechęć do kontaktu z wieloma ludźmi, zdecydowany nonkonformizm, poszukiwanie spokoju. W
stosunku do otaczającego świata przejawiają niezależność, indywidualizm, z pewną dozą abnegacji i
nonszalancji. Obce im są wszelkie ideologiczne skrajności, zdecydowane odrzucają "nowoczesny"
konsumeryzm, jak również zdecydowanie odrzucają "tradycyjne" postawy rewindykacyjnego
populizmu, religijnego rygoryzmu czy solidnych mieszczańskich wartości. Wykazują zdecydowany
brak zainteresowania modą, pracami praktycznymi w domu. Na rynku kupują rozważnie i to, co
rzeczywiście chcieli, ale bez przyjemności. Nie mają poczucia obowiązku kupowania tylko polskich
towarów. W tle ich postawy tkwią nie nachalnie deklarowane wartości jak tolerancja i wyrozumiałość,
jakość - jako opozycja tandety, i piękno jako wartość estetyczna.
DEMOGRAFIA: wiek średni i starsi, raczej wykształceni, dochód średni
Metodologia
Psychografia
Psychografia
2
0
SWOJACY
Swojski pragmatyk przywiślański. Nie opanowani żadną ideą przewodnią, ale zorientowani na
konkretne codzienne cele. Jeżeli wyrażają jakieś ogólniejsze poglądy, to cechuje ich rozdarcie między
populistycznymi resentymentami a mieszczańską stabilizacją. Pełni rezerwy wobec urynkowionego
świata, ale również niechętni ingerencji kościoła w życie publiczne. Lubią samemu coś zrobić, aby
było zgodne z ich gustem, ale na pewno nie musi to być modne. W zachowaniach rynkowych są
roztropni, pewni siebie, nie kupują na pokaz – przekonani, że przy zakupach nie popełniają błędów,
wybierają polskie. Argumentem dla nich może być solidne, zdrowe, praktyczne, polskie, za rozsądną
cenę, nigdy zaś modne, ekstrawaganckie, zagraniczne.
DEMOGRAFIA: wiek przynajmniej 30, zwłaszcza 40+, dochody raczej średnie
TRADYCJONALIŚCI
Wyróżnia ich bardzo tradycjonalistyczny światopogląd. Ich system wartości oparty jest o skrajny
rygoryzm moralny powiązany z przekonaniem o niedostatecznej roli kościoła w Polsce. Mają pewną
skłonność do populizmu (tu: egalitaryzm + ksenofobia). Nie są to jednak wyłącznie słuchacze Radia
Maryja - surowi w osądach starzy ludzie, ale również i młodsi chroniący swą bezradność wobec świata
zewnętrznego za pogardą surowej oceny „współczesnej zgnilizny”, czyli upadku wartości
narodowych, religijnych, chłopskich, socjalistycznych itp. Najsilniej ze wszystkich unikają emocji,
niechętni kontaktom towarzyskim. Zdecydowane odrzucają konsumpcję na pokaz, aktualną modę,
nie wykazują zainteresowań kulturalnych. Jeżeli chodzi o zachowania na rynku, to cechuje ich silny
etnocentryzm konsumencki, brak zainteresowania produktami markowymi, ale też dzięki
niewielkiemu zaangażowaniu w rynek konsumencki nie doświadczają żadnych stanów neurotycznych
z tym związanych. Dodatkowym przejawem ich alienacji rynkowej jest skłonność do
samowystarczalności - wolą raczej samemu coś zrobić niż kupić.
DEMOGRAFIA: raczej starsi, mniej wykształceni, niskie dochody
Metodologia
Psychografia
Psychografia