Leczenie nadciśnienia
tętniczego ze wskazań nagłych

Stany pilne c.d.

Nadciśnienie bez objawów klinicznych i bez

postępujących zmian narządowych nie wymaga

intensywnego leczenia hipotensyjnego
Objawy: ból głowy, krwawienie z nosa, niepokój
Szybkie, niekontrolowane obniżanie ciśnienia może być

niebezpieczne
Zasadą- leczenie przyczyny która wywołuje skok

ciśnienia, niż leczenie hipotensyjne
Chorzy w większości nie wymagają hospitalizacji,

obserwacja w izbie przyjęć kilka godzin
Leczenie doraźnie krótkodziałający lek hypotensyjny p.o.

np. captopryl, labetalol, klonidyna
Modyfikacja leczenia

Stany naglące

Ciśnienie >180/120mmHg i powikłania
narządowe prowadzące do poważnych
następstw
chorzy wymagają szybkiego obniżenia
ciśnienia przez podanie leków dożylnie, na
oddziale intensywnej opieki medycznej
Intensywne leczenie pozwala uniknąć lub
ograniczy ć ciężkie powikłania narządowe jak
też jest prewencją nagłego zgonu

Stany nagłe z zagrożeniem życia

Nadciśnienie złośliwe
Krwotok wewnątrzczaszkowy
Zawał zakrzepowo-zatorowy mózgu
Ciężkie nadciśnienie po urazie głowy
Tętniak rozwarstwiający aorty
Obrzęk płuc
Ostra niewydolność nerek
Zawał lub ostra niewydolność wieńcowa
Po operacji by-pass wieńcowych
Krwawienie pooperacyjne
Rzucawka i nadciśnienie w ciąży
Przełom adrenergiczny (guz chromochłonny, odstawienie

klonidyny, interakcja leków, przedawkowanie amfetaminy

Nadciśnienie złośliwe-obecnie poprawa
rokowania: przeżycie 18 letnie, a umieralność
w ciągu 10 lat – 67%, dzięki możliwości
doraźnego obniżania ciśnienia i
systematycznego leczenia
Leczenie powoduje spadek umieralności przy
zwyżce ciśnienia zwłaszcza w przebiegu:
encefalopatii, w ostrej niewydolności nerek, w
udarze krwotocznym i obrzęku płuc

Zasady doraźnego leczenia

nadciśnienia w stanach nagłych

Intensywne leczenie hipotensyjne niesie ryzyko nagłego
zmniejszenia przepływu krwi w narządach życiowo
niezbędnych- mózg, serce, nerki
Stąd konieczność leczenia na oddziałach intensywnej
terapii ze stałym monitorowaniem ciśnienia
Nie ma kryteriów wartości ciśnienia ani szybkości
obniżania
Wskazane obniżenie wartości ciśnienia rozkurczowego
do 100mmHg, a skurczowego do 160mmHg tj ok. 25% w
stosunku do wartości wyjściowych – w ciągu 2-4 godzin
Prawidłowe wartości należy uzyskać w ciągu kilku dni

Zasady leczenia

Wybrane stany nagłe wymagające uzyskania normo-lub
hypotensji: podczas pierwszych godzin leczenia: tętniak
rozwarstwiający aorty, ostra niewydolność lewej komory
z obrzękiem płuc, zawał serca
Droga podawania leków – dożylnie
Wybór leku w zależności od patomechanizmu
prowadzącego do wzrostu ciśnienia
Brak prób klinicznych porównujących skuteczność i
bezpieczeństwo leków hipotensyjnych w stanach
nagłych
Należy uwzględnić współistniejące schorzenia i stany
np. astmę, zwężenie tętnicy nerkowej, częstość serca

Leczenie-wytyczne JNC 7

2 grupy leków ( stosowanych dożylnie):

1/ naczyniorozszerzające- nitroprusydek sodu,

nikardypina, fenoldopam, nitrogliceryna,
enalaprylat, hydralazyna

2/ leki blokujące receptory adrenergiczne:

labetalol, esmolol, fentolamina, urapidyl

Nitroprusydek sodu 1

Dawka 0,25-10μg/kg/min we wlewie iv -max
dawka tylko 10 min
Efekt natychmiastowy, czas działania 1-2 min
Wskazania: większość stanów nagłych,
ostrożnie przy podwyższonym ciśnieniu
wewnątrzczaszkowym i azotemii
Efekty uboczne- nudności wymioty, kurcze
mięśni, poty, zatrucie cjankami

Nitrogliceryna

Dawka 5-100μg/min wlew iv
Początek działania po 2-5 min
Czas działania do 30 min
Wskazania – głównie niedokrwienie mięśnia
sercowego
Efekty uboczne: ból głowy, nudności,
tachykardia,
Rozwój tolerancji przy dłuższum stosowaniu

Nikardypina

(

antagonista wapnia

)

Dawka 5-15mg/h iv
Początek działania 5-10 min
Czas działania15-30 min do 4 godz
Wskazania:stany nagłe z wyjątkiem- ostrej
niewydolności serca, w niedokrwieniu mięśnia
sercowego
Efekty uboczne: tachykardia, ból głowy,
zaczerwienienie twarzy, nudności

Hydralazyna (

naczyniorozszerzający

)

Dawka: 10-20 mg iv lub 10-50 mg im
Działanie po 10-20 min (iv) i 20-30 min (im)
Czas działania 1-4 i 4-6 godz
Szczególnie wskazana w rzucawce
Efekty uboczne – tachykardia, zaczerwienienie
twarzy, ból głowy, wymioty, nasilenie dławicy

Fenoldopam

(

agonista dopaminy

)

Dawka 0,1-0,3μg/kg/min wlew iv
Początek działania <5 min
Czas działania 30 min
Wskazania: większość stanów nagłych,
ostrożnie przy jaskrze
Efekty uboczne:jak przy nagłym rozszerzeniu
naczyń

Enalapryl

(

ACE inhibitor

)

1,25-5 mg iv co 6 godzin
Początek działania 15-30min
Czas działania 6-12 godz
Wskazania: ostra niewydolność lewokomorowa
Niewskazany w świeżym zawale serca
Efekty uboczne: nagłe spadki ciśnienia przy
wysokiej reninemii, zmienne odpowiedź na
leczenie

Labetalol

(

α i β adrenolityk

) 2

Dawka 20-80mg iv co 10 min lub 0,5-2,0
mg/min we wlewie iv
Początek działania 5-10 min
Czas działania 3-6 godz
Wskazania: większość stanów nagłych z
wyjątkiem ostrej niewydolności serca
Efekty uboczne: wymioty, cierpnięcie skóry
głowy,, pieczenie w gardle, zawroty głowy,
blok AV, hipotonia ortostatyczna

Esmolol

(β adrenolityk)

Dawka 250-500 μg/kg/min – bolus, następnie
50-100 μg/kg/min
Początek działania 1-2 min
Czas działania 10-30min
Wskazanie: rozwarstwienie aorty, okres
okołooperacyjny
Efekty uboczne: hipotonia, nudności blok AV

Fentolamina

α adrenolityk

Dawka: 5-15 mg iv
Początek działania1-2 min
Czas działania ok. 30-60 min
Wskazania: nadmiar katecholamin – guz
chromochłonny
Efekty uboczne: tachykardia, ból głowy,
zaczerwienienie twarzy

Urapidyl

α –adrenolityk,

ośrodkowy antagonista serotoniny

Dawka: 10-50 mg iv, następnie powtórzyć lub
wlew iv początkowo 2mg/h, następnie 9mg/h
Początek działania 1-5 min
Czas działania 1-2 godz
Wskazania- większość stanów naglących
Objawy uboczne: zawroty i ból głowy,
nudności, duszność, kołatanie serca,
tachykardia lub bradykardia, zaburzenia rytmu,
ból za mostkiem
Lek nie jest dostępny w USA