Co to jest otyłość

Co to jest otyłość



Otyłość – jest

Otyłość – jest

przewlekłą chorobą

przewlekłą chorobą

spowodowaną

spowodowaną

nadmierną podażą

nadmierną podażą

energii zawartej w

energii zawartej w

pokarmach w stosunku

pokarmach w stosunku

do zapotrzebowania

do zapotrzebowania

organizmu, skutkiem

organizmu, skutkiem

czego jest

czego jest

magazynowanie

magazynowanie

nadmiaru w postaci

nadmiaru w postaci

tkanki tłuszczowej.

tkanki tłuszczowej.



Otyłości towarzyszą

Otyłości towarzyszą

liczne powikłania ze

liczne powikłania ze

strony układu

strony układu

sercowo-

sercowo-

naczyniowego i

naczyniowego i

innych narządów.

innych narządów.

BMI (Body Mass Index)

BMI (Body Mass Index)

czyli Wskaźnik Masy Ciała,

czyli Wskaźnik Masy Ciała,

charakteryzuje relację pomiędzy masą ciała a wzrostem.Obliczając BMI

charakteryzuje relację pomiędzy masą ciała a wzrostem.Obliczając BMI

możemy określić ilość tkanki tłuszczowej w organiźmie. Liczne badania

możemy określić ilość tkanki tłuszczowej w organiźmie. Liczne badania

epidemiologiczne wykazały, że BMI dobrze koreluje z masą tej tkanki

epidemiologiczne wykazały, że BMI dobrze koreluje z masą tej tkanki

oraz umożliwia ocenę zagrożenia śmiertelnością i chorobowością.

oraz umożliwia ocenę zagrożenia śmiertelnością i chorobowością.

Wskaźnik masy ciała obliczamy według poniższego wzoru :

Wskaźnik masy ciała obliczamy według poniższego wzoru :

masa ciała [kg]

masa ciała [kg]

BMI =

BMI =

————————————

————————————

wzrost²

wzrost²

[m²]

[m²]



Osoby o BMI przekraczającym

Osoby o BMI przekraczającym

25kg/m² mają nadwagę, przy BMI

25kg/m² mają nadwagę, przy BMI

od 30 kg/m² mówimy o otyłości.

od 30 kg/m² mówimy o otyłości.



Im wyższy wskaźnik BMI – tym

Im wyższy wskaźnik BMI – tym

większa zapadalność na różne

większa zapadalność na różne

schorzenia. Dotyczy to szczególnie

schorzenia. Dotyczy to szczególnie

takich chorób jak : nadciśnienie

takich chorób jak : nadciśnienie

tętnicze, choroba niedokrwienna

tętnicze, choroba niedokrwienna

serca, hiperlipidemia, cukrzyca typu

serca, hiperlipidemia, cukrzyca typu

II, zespół zaburzeń oddychania w

II, zespół zaburzeń oddychania w

czasie snu, niektóre nowotwory

czasie snu, niektóre nowotwory

złośliwe (rak jelita grubego, rak

złośliwe (rak jelita grubego, rak

piersi, rak trzonu macicy).

piersi, rak trzonu macicy).

Klasyfikacja zaburzeń masy ciała BMI (kg/m²) Ryzyko

Klasyfikacja zaburzeń masy ciała BMI (kg/m²) Ryzyko

chorób

chorób

towarzyszących otyłości

towarzyszących otyłości

Niskie (ale

Niskie (ale

zwiększone

zwiększone

Niedowaga <18,5 ryzyko

Niedowaga <18,5 ryzyko

innych

innych

problemów

problemów

zdrowotnych)

zdrowotnych)

Norma 18,5 – 24,9 Średnie

Norma 18,5 – 24,9 Średnie

Nadwaga >=25

Nadwaga >=25

Okres przed otyłością 25 – 29,9

Okres przed otyłością 25 – 29,9

Podwyższone

Podwyższone

I° otyłości 30 – 34,9

I° otyłości 30 – 34,9

Umiarkowanie

Umiarkowanie

podwyższone

podwyższone

II° otyłości 35 – 39,9 Wysokie

II° otyłości 35 – 39,9 Wysokie

III° otyłości >=40 Bardzo

III° otyłości >=40 Bardzo

wysokie

wysokie

Klasyfikacja otyłości w zależności od BMI według WHO, Report of a WHO „Consultation on Obsesity”, Genewa 1997

Klasyfikacja otyłości w zależności od BMI według WHO, Report of a WHO „Consultation on Obsesity”, Genewa 1997

Uwaga:

Uwaga:

BMI nie jest wiarygodnym wskaźnikiem zagrożenia chorobami dla poniższych grup

BMI nie jest wiarygodnym wskaźnikiem zagrożenia chorobami dla poniższych grup

osób:

osób:



Kobiety ciężarne

Kobiety ciężarne



Sportowcy oraz osoby o rozbudowanej tkance mięśniowej

Sportowcy oraz osoby o rozbudowanej tkance mięśniowej



Rosnące dzieci

Rosnące dzieci



Osoby w starszym wieku, u których trudno dokonać dokładnych pomiarów wzrostu

Osoby w starszym wieku, u których trudno dokonać dokładnych pomiarów wzrostu

Obwód pasa

Obwód pasa

Obwód pasa stanowi także cenny wskaźnik stanu zdrowia. Badania

Obwód pasa stanowi także cenny wskaźnik stanu zdrowia. Badania

przeprowadzone w ostatnich latach na grupie kilkunastu tysięcy

przeprowadzone w ostatnich latach na grupie kilkunastu tysięcy

dorosłych osób wykazały, że wysokie ciśnienie tętnicze, zaburzenia

dorosłych osób wykazały, że wysokie ciśnienie tętnicze, zaburzenia

oddychania, wysoki poziom cholesterolu i cukrzyca występują częściej u

oddychania, wysoki poziom cholesterolu i cukrzyca występują częściej u

mężczyzn z obwodem pasa powyżej 102 cm i u kobiet z obwodem pasa

mężczyzn z obwodem pasa powyżej 102 cm i u kobiet z obwodem pasa

powyżej 88 cm, w porównaniu do grupy osób szczupłych.

powyżej 88 cm, w porównaniu do grupy osób szczupłych.

Mężczyźni z obwodem talli powyżej 102 cm są 4,5 raza bardziej narażeni na

Mężczyźni z obwodem talli powyżej 102 cm są 4,5 raza bardziej narażeni na

występowanie cukrzycy insulinozależnej niż mężczyźni z obwodem pasa

występowanie cukrzycy insulinozależnej niż mężczyźni z obwodem pasa

powyżej 94 cm. Podobnie kobiety z obwodem pasa powyżej 88 cm są 3,8

powyżej 94 cm. Podobnie kobiety z obwodem pasa powyżej 88 cm są 3,8

raza bardziej narażone na wystąpienie cukrzycy typu II niż kobiety z

raza bardziej narażone na wystąpienie cukrzycy typu II niż kobiety z

obwodem poniżej 80 cm.

obwodem poniżej 80 cm.

Rodzaje otyłości

Rodzaje otyłości

Wyróżniamy następujące rodzaje otyłości w zależności od przyczyn je powodujących :

Wyróżniamy następujące rodzaje otyłości w zależności od przyczyn je powodujących :

1.

1.

Otyłość egzogenna – jest wynikiem nadmiernego jedzenia i małej aktywności fizycznej lub obu przyczyn jednocześnie

Otyłość egzogenna – jest wynikiem nadmiernego jedzenia i małej aktywności fizycznej lub obu przyczyn jednocześnie

2.

2.

Otyłość endogenna – u jej podłoża leżą zaburzenia przemiany metabolicznej, które mogą być dziedziczne lub hormonalne (np.

Otyłość endogenna – u jej podłoża leżą zaburzenia przemiany metabolicznej, które mogą być dziedziczne lub hormonalne (np.

Niedoczynność tarczycy lub hormonów płciowych, nadczynność kory nadnerczy)

Niedoczynność tarczycy lub hormonów płciowych, nadczynność kory nadnerczy)

3.

3.

Otyłość związana ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym, np. Stresy czy depresje

Otyłość związana ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym, np. Stresy czy depresje

Otyłość typu „gruszka” – (udowo-pośladkowa) częściej występuje u kobiet.

Otyłość typu „gruszka” – (udowo-pośladkowa) częściej występuje u kobiet.

Otyłość typu „jabłko” – (inne określenia : otyłość brzuszna,wisceralna –

Otyłość typu „jabłko” – (inne określenia : otyłość brzuszna,wisceralna –

tkanka tłuszczowa zlokalizowana jest głównie wewnątrz jamy brzusznej) cześciej dotyczy mężczyzn

tkanka tłuszczowa zlokalizowana jest głównie wewnątrz jamy brzusznej) cześciej dotyczy mężczyzn

Różnice częstości występowania powyższych typów otyłości, zależności od płci, wynikają z różnego rozmieszczenia tkanki tłuszczowej

Różnice częstości występowania powyższych typów otyłości, zależności od płci, wynikają z różnego rozmieszczenia tkanki tłuszczowej

uwarunkowanego czynnikami hormonalnymi i genetycznymi.

uwarunkowanego czynnikami hormonalnymi i genetycznymi.

W otyłości typu „jabłka” występuje większe ryzyko chorób towarzyszących. Częściej pojawiają się zaburzenia metaboliczne, prowadzące do

W otyłości typu „jabłka” występuje większe ryzyko chorób towarzyszących. Częściej pojawiają się zaburzenia metaboliczne, prowadzące do

nadciśnienia tętniczego, choroby więcowej, cukrzycy i innych chorób układu krążenia.

nadciśnienia tętniczego, choroby więcowej, cukrzycy i innych chorób układu krążenia.

U kobiet w okresie pomenopałzalnym ryzyko wystąpienia otyłości brzusznej staje się podobne jak w grupie mężczyzn w związku z ustaniem

U kobiet w okresie pomenopałzalnym ryzyko wystąpienia otyłości brzusznej staje się podobne jak w grupie mężczyzn w związku z ustaniem

żeńskich hormonów płciowych przez jajniki.

żeńskich hormonów płciowych przez jajniki.

WHR (waist to hip ratio)

WHR (waist to hip ratio)

Aby określić rozmieszczenie tłuszczu można zmierzyć sobie obwód talli i bioder. Obwód talli (w centymetrach) mierzy się w połowie

Aby określić rozmieszczenie tłuszczu można zmierzyć sobie obwód talli i bioder. Obwód talli (w centymetrach) mierzy się w połowie

odległości między dolnym brzegiem żeber a górnym grzebieniem kości biodrowej. Najszerszy obwód bioder (cm) określa się na

odległości między dolnym brzegiem żeber a górnym grzebieniem kości biodrowej. Najszerszy obwód bioder (cm) określa się na

wysokości krętarza większego kości udowej. Następnie określa się stosunek obwodów talii do bioder – WHR (waist to hip ratio).

wysokości krętarza większego kości udowej. Następnie określa się stosunek obwodów talii do bioder – WHR (waist to hip ratio).

Otyłość wisceralną (typ jabłka) rozpoznajemy gdy wskaźnik WHR jest równy lub wyższy od 0,8 u kobiet, a u mężczyzn – gdy WHR

Otyłość wisceralną (typ jabłka) rozpoznajemy gdy wskaźnik WHR jest równy lub wyższy od 0,8 u kobiet, a u mężczyzn – gdy WHR

jest równy lub wyższy od 1,0. Wartości tego wskaźnika poniżej 0,8 u kobiet, a niższa od 1,0 u mężczyzn, pozwalają rozpoznać

jest równy lub wyższy od 1,0. Wartości tego wskaźnika poniżej 0,8 u kobiet, a niższa od 1,0 u mężczyzn, pozwalają rozpoznać

otyłość udowo-pośladkową.

otyłość udowo-pośladkową.

Przyczynny otyłości

Przyczynny otyłości

Czynniki dziedziczne

Czynniki dziedziczne

– skłonność do otyłości dotyczy często całych rodzin, stwierdzono że istnieją ku

– skłonność do otyłości dotyczy często całych rodzin, stwierdzono że istnieją ku

temu predyspozycje genetyczne. U 70% osób otyłych przynajmniej jedno z rodziców było otyłe. Niestety

temu predyspozycje genetyczne. U 70% osób otyłych przynajmniej jedno z rodziców było otyłe. Niestety

dokładny mechanizm występowania tego typu otyłości pozostaje nieznany; wiadomo, że w procesie

dokładny mechanizm występowania tego typu otyłości pozostaje nieznany; wiadomo, że w procesie

powstawania otyłości jest zaangażowanych kilka genów wpływających na przyjmowanie pokarmów i

powstawania otyłości jest zaangażowanych kilka genów wpływających na przyjmowanie pokarmów i

wydatkowanie energii.

wydatkowanie energii.

Czynniki fizjologiczne

Czynniki fizjologiczne

– fizjologiczne apetyt regulowany jest wielkością posiłków, ich częstością, składem,

– fizjologiczne apetyt regulowany jest wielkością posiłków, ich częstością, składem,

smakiem jak również jest pod kontrolą ośrodkowego układu nerwowego (głównie podwzgurza). Na

smakiem jak również jest pod kontrolą ośrodkowego układu nerwowego (głównie podwzgurza). Na

łaknienie mają wpływ neurotransmitery, głównie monoaminy : serotonina, dopamina, noradrenalina.

łaknienie mają wpływ neurotransmitery, głównie monoaminy : serotonina, dopamina, noradrenalina.

Noradrenalina zwiększa np. Apetyt na węglowodany natomiast serotonina działa przeciwstawnie.

Noradrenalina zwiększa np. Apetyt na węglowodany natomiast serotonina działa przeciwstawnie.

Stwarza to możliwość poszukiwania nowych dróg terapii poprzez wpływ na stężenie w organiźmie

Stwarza to możliwość poszukiwania nowych dróg terapii poprzez wpływ na stężenie w organiźmie

powyższych substancji. Nadmiar węglowodanów z diety jest początkowo odkładany w wątrobie w

powyższych substancji. Nadmiar węglowodanów z diety jest początkowo odkładany w wątrobie w

postaci glikogenu. Następnie nadmiar węglowodanów jest przekształcany w tłuszcz. Nadmiar

postaci glikogenu. Następnie nadmiar węglowodanów jest przekształcany w tłuszcz. Nadmiar

aminokwasów – pochodzących z białka w diecie – także początkowo przekształcany jest w glikogen, a

aminokwasów – pochodzących z białka w diecie – także początkowo przekształcany jest w glikogen, a

następnie w tłuszcz, (trójglicerydy) magazynowany w tkance tłuszczowej. W jednym kilogramie tłuszczu

następnie w tłuszcz, (trójglicerydy) magazynowany w tkance tłuszczowej. W jednym kilogramie tłuszczu

magazynowane jest około 7000 kcal.

magazynowane jest około 7000 kcal.

Czynniki psychologiczne

Czynniki psychologiczne

– otyłość można traktować jako formę uzależnienia, innymi słowy utraty kontroli

– otyłość można traktować jako formę uzależnienia, innymi słowy utraty kontroli

nad jedzeniem. Otyłość negatywnie wpływa na jakość życia, bywa że osoba otyła stroni od kontaktu z

nad jedzeniem. Otyłość negatywnie wpływa na jakość życia, bywa że osoba otyła stroni od kontaktu z

ludzmi, boi się ich odrzucenia. Paradoksalnie, otyłość może stać się sposobem na życie, wygodnym

ludzmi, boi się ich odrzucenia. Paradoksalnie, otyłość może stać się sposobem na życie, wygodnym

wytłumaczeniem wszelkich osobistych niepowodzeń, samo jedzenie zaś może być poczcieszeniem,

wytłumaczeniem wszelkich osobistych niepowodzeń, samo jedzenie zaś może być poczcieszeniem,

sposobem na odreagowanie złości, smutku, czy też sposobem na nudę. Typowa dla ludzi otyłych jest

sposobem na odreagowanie złości, smutku, czy też sposobem na nudę. Typowa dla ludzi otyłych jest

złudna nadzieja, że wszystko w życiu się uda jeśli tylko się schudnie. Bywa, że otyłość jest potrzebna

złudna nadzieja, że wszystko w życiu się uda jeśli tylko się schudnie. Bywa, że otyłość jest potrzebna

rodzinie chorego poto, by mąź czy żona mógł czuć się bardziej pewnie przy mniej atrakcyjnym

rodzinie chorego poto, by mąź czy żona mógł czuć się bardziej pewnie przy mniej atrakcyjnym

partnerze.

partnerze.

Styl życia

Styl życia

– otyłość powstaje przede wszystkim w wyniku spożywania nadmiaru tłuszczu oraz zbyt małej

– otyłość powstaje przede wszystkim w wyniku spożywania nadmiaru tłuszczu oraz zbyt małej

aktywności fizycznej. Przeprowadzoen badania wykazały, że w latach 1960-1980 nastąpiło znaczne

aktywności fizycznej. Przeprowadzoen badania wykazały, że w latach 1960-1980 nastąpiło znaczne

obniżenie aktywności fizycznej społeczeństw cywilizowanych. Obecnie prawie ¼ Amerykanów powyżej

obniżenie aktywności fizycznej społeczeństw cywilizowanych. Obecnie prawie ¼ Amerykanów powyżej

18 roku życia nie wykazuje żadnej aktywności ruchowej w wolnym czasie. Kobiety prowadzące siedzący

18 roku życia nie wykazuje żadnej aktywności ruchowej w wolnym czasie. Kobiety prowadzące siedzący

tryb życia są 7-krotnie bardzie predysponowane do przybierania na wadze, natomiast mężczyźni 4-

tryb życia są 7-krotnie bardzie predysponowane do przybierania na wadze, natomiast mężczyźni 4-

krotnie.

krotnie.

Alkochol

Alkochol

spożywany w nadmiernych ilościach prowadzie do zwiększonego dostarczania energii

spożywany w nadmiernych ilościach prowadzie do zwiększonego dostarczania energii

(„puste” kalorie), chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego.

(„puste” kalorie), chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego.

Palenie papierosów

Palenie papierosów

obniża apetyt. Nie jest

obniża apetyt. Nie jest

to jednak metoda pozwalająca utrzymać masę ciała i zachować zdrowie, ponieważ palenie i otyłość są

to jednak metoda pozwalająca utrzymać masę ciała i zachować zdrowie, ponieważ palenie i otyłość są

pierwszymi możliwymi do uniknięcia przyczynami zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Osoby,

pierwszymi możliwymi do uniknięcia przyczynami zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Osoby,

które rzuciły palenie, są 2-krotnie bardziej narażone na przybranie na wadze w porównaniu do osób,

które rzuciły palenie, są 2-krotnie bardziej narażone na przybranie na wadze w porównaniu do osób,

które nigdy nie paliły. Związane jest to z komepnsacyjnym zwiększeniem apetytu po zaprzestaniu

które nigdy nie paliły. Związane jest to z komepnsacyjnym zwiększeniem apetytu po zaprzestaniu

palenia.

palenia.

Sposoby leczenia otyłości

Sposoby leczenia otyłości

Dieta

Dieta

–

–

zalecenia dietetyczne oprócz zmniejszenia kaloryczności posiłków powinny polegać

zalecenia dietetyczne oprócz zmniejszenia kaloryczności posiłków powinny polegać

przede wszytkim na ograniczeniu spożycia tłuszczu oraz cukrów prostych. Jednocześnie

przede wszytkim na ograniczeniu spożycia tłuszczu oraz cukrów prostych. Jednocześnie

należy zalecać jak największe spożycie warzyw i owoców oraz całkowite unikanie

należy zalecać jak największe spożycie warzyw i owoców oraz całkowite unikanie

konsumpcji alkocholu. Ubytek masy ciała i tępo jego uzyskiwania będzie zależało od

konsumpcji alkocholu. Ubytek masy ciała i tępo jego uzyskiwania będzie zależało od

wielkości deficytu enegetycznego – różnicy między energią uzyskiwaną w diecie a

wielkości deficytu enegetycznego – różnicy między energią uzyskiwaną w diecie a

wydatkowaną przez organizm. Rzadko kiedy zachodzi potrzeba szybkiego odchudzania,

wydatkowaną przez organizm. Rzadko kiedy zachodzi potrzeba szybkiego odchudzania,

a co za tym idzie uzyskania wysokiego deficytu energetycznego. Może to mieć miejsce,

a co za tym idzie uzyskania wysokiego deficytu energetycznego. Może to mieć miejsce,

gdy otyłość stanowi zagrożenie dla życia lub gdy należy przygotować pacjenta do

gdy otyłość stanowi zagrożenie dla życia lub gdy należy przygotować pacjenta do

operacji, dla przebiegu której otyłość stanowi istotny czynniki obarczający. W

operacji, dla przebiegu której otyłość stanowi istotny czynniki obarczający. W

pozostałych przypatkach optymalny deficyt energetyczny zapewnia ubytek masy ciała

pozostałych przypatkach optymalny deficyt energetyczny zapewnia ubytek masy ciała

około 1kg/tygodniowo a zadowalający – 0,5 kg/tygodniowo.

około 1kg/tygodniowo a zadowalający – 0,5 kg/tygodniowo.

Ruch

Ruch

– wzmożona aktywność fizyczna stanowi obok diety podstawowy element kuracji

– wzmożona aktywność fizyczna stanowi obok diety podstawowy element kuracji

odchudzającej. Ułatwia ona utratę energii, wyrównuje współistniejące zaburzenia

odchudzającej. Ułatwia ona utratę energii, wyrównuje współistniejące zaburzenia

metaboliczne. Aktywność fizyczna zapobiega obniżeniu podstawowej przemiany materii

metaboliczne. Aktywność fizyczna zapobiega obniżeniu podstawowej przemiany materii

po odchudzaniu oraz efektowi jo-jo. Rodzaj ćwiczeń powinien być akceptowany przez

po odchudzaniu oraz efektowi jo-jo. Rodzaj ćwiczeń powinien być akceptowany przez

odchudzająca się osobę i dostosowany do rozkładu dnia. Bardzo motywujące są

odchudzająca się osobę i dostosowany do rozkładu dnia. Bardzo motywujące są

ćwiczenia w grupach koedukacyjnych. Intensywność ćwiczeń powinna uwzględnić

ćwiczenia w grupach koedukacyjnych. Intensywność ćwiczeń powinna uwzględnić

wydolność krążeniowo-oddechową i sprawność ruchową. Początkowo ćwiczenia powinny

wydolność krążeniowo-oddechową i sprawność ruchową. Początkowo ćwiczenia powinny

być przeprowadzone bez nadmiernego obciążenia kolan, bioder i kręgosłupa (basen).

być przeprowadzone bez nadmiernego obciążenia kolan, bioder i kręgosłupa (basen).

Intensywność ćwiczeń powinna być stopniowo zwiększana.

Intensywność ćwiczeń powinna być stopniowo zwiększana.

Leki

Leki

– leczenie farmatologiczne otyłości należy rozpocząć, gdy :

– leczenie farmatologiczne otyłości należy rozpocząć, gdy :



BMI jest wyższe niż 30kg/m

BMI jest wyższe niż 30kg/m

²

²



BMI jest niższe, ale współistnieją choroby związane z otyłością (cukrzyca typu II,

BMI jest niższe, ale współistnieją choroby związane z otyłością (cukrzyca typu II,

nadciśnienie, hiperlipidemia)

nadciśnienie, hiperlipidemia)



Próby leczenia samą dietą i wysiłkiem fizycznym zakończyły się niepowodzeniem

Próby leczenia samą dietą i wysiłkiem fizycznym zakończyły się niepowodzeniem

Obecnie poza licznymi preparatami o niejasnym mechaniźmie działania, dostępne są dwa

Obecnie poza licznymi preparatami o niejasnym mechaniźmie działania, dostępne są dwa

leki wykazujące udowodnioną skuteczność :Orlistat (Xenical®) i Sibutramina (Meridia®)

leki wykazujące udowodnioną skuteczność :Orlistat (Xenical®) i Sibutramina (Meridia®)

•

Orlistat (Xenical®)

Orlistat (Xenical®)

– lek o nowym mechanizmie działania, hamujący wchłanianie tłuszczu w

– lek o nowym mechanizmie działania, hamujący wchłanianie tłuszczu w

przewodzie pokarmowym. Hamuje lipazę trzustkową, która jest głównym enzymem powodującym

przewodzie pokarmowym. Hamuje lipazę trzustkową, która jest głównym enzymem powodującym

rozkład tłusszczów przyjętych z pokarmem, zmniejszając wchłanianie tłuszczów średnio o 30%, co

rozkład tłusszczów przyjętych z pokarmem, zmniejszając wchłanianie tłuszczów średnio o 30%, co

obok diety powoduje dodatkowy deficyt kaloryczny. Ma on działanie wyłącznie miejscowe,

obok diety powoduje dodatkowy deficyt kaloryczny. Ma on działanie wyłącznie miejscowe,

ograniczone do przewodu pokarmowego. Duży program badawczy wykazał, że Xenical® (orlistat),

ograniczone do przewodu pokarmowego. Duży program badawczy wykazał, że Xenical® (orlistat),

stosowany w połączeniu z umiarkowanie niskokaloryczną dietą, spowodował istotną redukcję masy

stosowany w połączeniu z umiarkowanie niskokaloryczną dietą, spowodował istotną redukcję masy

ciała, ograniczenie powrotu do pierwotnej wagi ciała, zmniejszone występowania chorób

ciała, ograniczenie powrotu do pierwotnej wagi ciała, zmniejszone występowania chorób

związanych z otyłością oraz poprawę jakości życia w porównaniu do stosowania samej diety.

związanych z otyłością oraz poprawę jakości życia w porównaniu do stosowania samej diety.

Stosowanie Xenical’u® oraz diety spowodowało zmniejszenie poziomu cholesterolu całkowitego,

Stosowanie Xenical’u® oraz diety spowodowało zmniejszenie poziomu cholesterolu całkowitego,

frakcji LDL („zły cholesterol”) oraz poprawiło wskaźnik LDL/HDL (stosunek „złego cholesterolu” do

frakcji LDL („zły cholesterol”) oraz poprawiło wskaźnik LDL/HDL (stosunek „złego cholesterolu” do

„dobrego”)

„dobrego”)

Xenical® stanowi korzystny dodatek do diety w redukcji ciśnienia tętniczego

Xenical® stanowi korzystny dodatek do diety w redukcji ciśnienia tętniczego

Xenical® istotnie obniżał poziom cukru we krwi oraz umożliwił zmniejszenie dawek doustnych

Xenical® istotnie obniżał poziom cukru we krwi oraz umożliwił zmniejszenie dawek doustnych

leków przeciwcukrzycowych u chorych z cukrzycą typu II

leków przeciwcukrzycowych u chorych z cukrzycą typu II

Xenical® w połączeniu z dietą okazał się bardziej skuteczny od samej diety w zapobieganiu

Xenical® w połączeniu z dietą okazał się bardziej skuteczny od samej diety w zapobieganiu

wystąpienia oraz opóźnianiu postępu cukrzycy typu II

wystąpienia oraz opóźnianiu postępu cukrzycy typu II

Obecnie lek jest zarejestrowany :

Obecnie lek jest zarejestrowany :

- w Europie – we wszystkich krajach Unii Europejskiej oraz między innymi w Szwajcarii i Czechach

- w Europie – we wszystkich krajach Unii Europejskiej oraz między innymi w Szwajcarii i Czechach

- w USA i Kanadzie

- w USA i Kanadzie

- w Ameryce Południowej (Argentyna,Meksyk,Chile,Wenezuela,Brazylia,Honduras,Peru,Urugwaj)

- w Ameryce Południowej (Argentyna,Meksyk,Chile,Wenezuela,Brazylia,Honduras,Peru,Urugwaj)

- w najbliższym czasie oczekiwana jest rejestracja w Norwegii i na Węgrzech

- w najbliższym czasie oczekiwana jest rejestracja w Norwegii i na Węgrzech

W Wielkiej Brytanii, Szwecji i Irlandi Xenical® jest w pełni refundowany.

W Wielkiej Brytanii, Szwecji i Irlandi Xenical® jest w pełni refundowany.

W Polsce Xenical® został zarejestrowany w końcu czerwca 1999 roku i jest dostępny w aptekach.

W Polsce Xenical® został zarejestrowany w końcu czerwca 1999 roku i jest dostępny w aptekach.

Lek jest wydawany wyłącznie na recepte i obecnie jest pełnopłatny.

Lek jest wydawany wyłącznie na recepte i obecnie jest pełnopłatny.

Wskazania i zasady stosowania

Wskazania i zasady stosowania

Xenical

Xenical

®

®

jest przeznaczony dla otyłych pacjentów

jest przeznaczony dla otyłych pacjentów

z BMI powyżej 30kg/m² i dla pacjentów z

z BMI powyżej 30kg/m² i dla pacjentów z

nadwagą i obecnością dodatkowych czynników

nadwagą i obecnością dodatkowych czynników

ryzyka schorzeń współistniejących z otyłością.

ryzyka schorzeń współistniejących z otyłością.

Powinnien być dawkowany 3 razy/dzień po 1

Powinnien być dawkowany 3 razy/dzień po 1

kapsułce razem z posiłkiem lub do godziny po

kapsułce razem z posiłkiem lub do godziny po

posiłku. Jeżeli posiłek zawiera niewielką ilość

posiłku. Jeżeli posiłek zawiera niewielką ilość

tłuszczu (np. Warzywa lub owoce, ser lub jogurt

tłuszczu (np. Warzywa lub owoce, ser lub jogurt

o obniżonej zawartości tłuszczu), można nie

o obniżonej zawartości tłuszczu), można nie

przyjmować leku. Podawanie leku przed

przyjmować leku. Podawanie leku przed

posiłkiem jest nie wskazane, ponieważ enzymy

posiłkiem jest nie wskazane, ponieważ enzymy

trawienne są wydzielane dopiero po spożyciu

trawienne są wydzielane dopiero po spożyciu

pokarmu. Zgodnie z wytycznymi WHO

pokarmu. Zgodnie z wytycznymi WHO

dotyczącymi leczenia otyłości lek powinien być

dotyczącymi leczenia otyłości lek powinien być

stosowany łącznie z umiarkowanie

stosowany łącznie z umiarkowanie

niskokaloryczną dietą (deficyt około 600

niskokaloryczną dietą (deficyt około 600

kcal/dzień). Lek nie powinien być stosowany u

kcal/dzień). Lek nie powinien być stosowany u

dzieci, młodzieży, kobiet w ciąży, osób w

dzieci, młodzieży, kobiet w ciąży, osób w

podeszłym wieku, pacjentów z niewydolnością

podeszłym wieku, pacjentów z niewydolnością

wątroby i nerek ze względu na brak

wątroby i nerek ze względu na brak

odpowiednich badań w tych grupach.

odpowiednich badań w tych grupach.

Efekty uboczne

Efekty uboczne

Lek jest dobrze tolerowany. Jedynie działania

Lek jest dobrze tolerowany. Jedynie działania

uboczne, które zresztą są łagodne i

uboczne, które zresztą są łagodne i

przemijające, dotyczą tylko przewodu

przemijające, dotyczą tylko przewodu

pokarmowego (częstrze oddawanie

pokarmowego (częstrze oddawanie

stolca, stolce tłuszczowe, wzdęcia). Są

stolca, stolce tłuszczowe, wzdęcia). Są

one wynikiem nadmiaru tłuszczu w

one wynikiem nadmiaru tłuszczu w

diecie. Jeżeli pacjent zmniejszy ilość

diecie. Jeżeli pacjent zmniejszy ilość

spożywanego tłuszczu, działania te

spożywanego tłuszczu, działania te

ustępują. W ten sposób pacjent uczy się

ustępują. W ten sposób pacjent uczy się

ograniczania ilości tłuszczu w

ograniczania ilości tłuszczu w

porzywieniu i zmiany nawyków

porzywieniu i zmiany nawyków

żywieniowych, co może przynieść

żywieniowych, co może przynieść

znaczące korzyści zdrowotne na długi

znaczące korzyści zdrowotne na długi

czas.

czas.

Sibutramina (Meridia

Sibutramina (Meridia

®) – jest nowym inhibitorem wychwytu zwrotnego monoamin

®) – jest nowym inhibitorem wychwytu zwrotnego monoamin

(przede wszystkim serotoniny i noradrenaliny). W efekcie jej dziłania dochodzi do

(przede wszystkim serotoniny i noradrenaliny). W efekcie jej dziłania dochodzi do

nasilenia uczucia sytości (działanie w obrębie ośrodkowego układu nerwowego) oraz do

nasilenia uczucia sytości (działanie w obrębie ośrodkowego układu nerwowego) oraz do

nasilenia termogenezy, poprzez przyśpieszenie tempa urzytkowania zapasów energii

nasilenia termogenezy, poprzez przyśpieszenie tempa urzytkowania zapasów energii

zlokalizowanych w tknce tłuszczowej (działanie obwodowe). Podczas stosowania leku

zlokalizowanych w tknce tłuszczowej (działanie obwodowe). Podczas stosowania leku

należy zwrócić uwagę na przeciwskazania i środki ostrożności, o których informuje

należy zwrócić uwagę na przeciwskazania i środki ostrożności, o których informuje

producent. Sibutramina może powodować objawy uboczne, m.in. Suchość w ustach,

producent. Sibutramina może powodować objawy uboczne, m.in. Suchość w ustach,

bezsenność, zaparcia, utratę apetytu, kołatanie serca, wzrost ciśnienia tętniczego.

bezsenność, zaparcia, utratę apetytu, kołatanie serca, wzrost ciśnienia tętniczego.

Unikanie ponownego wzrostu wagi.

Unikanie ponownego wzrostu wagi.

Tzw. Efekt jo-jo jest zwykle dużym problemem, ponieważ mechanizmy fizjologiczne ułatwiają

Tzw. Efekt jo-jo jest zwykle dużym problemem, ponieważ mechanizmy fizjologiczne ułatwiają

odzyskiwanie wagi ciała. Ponad 70% ludzi stosujących dietę, nawet ograniczoną do 400-800

odzyskiwanie wagi ciała. Ponad 70% ludzi stosujących dietę, nawet ograniczoną do 400-800

kcal/dobę, wraca do pierwotnej wagi w ciągu roku. Dotyczy to także osób, które otrzymywały dietę

kcal/dobę, wraca do pierwotnej wagi w ciągu roku. Dotyczy to także osób, które otrzymywały dietę

zmodyfikowaną oraz były poddawane psychoterapii.

zmodyfikowaną oraz były poddawane psychoterapii.

Leczenie chirurgiczne

Leczenie chirurgiczne

Wskazania do chirurgicznego leczenia otyłości.

Wskazania do chirurgicznego leczenia otyłości.



BMI powyżej 40kg/m²

BMI powyżej 40kg/m²



BMI 35-40 kg/m² w sytuacji zagrożenia życia

BMI 35-40 kg/m² w sytuacji zagrożenia życia

lub przygotowania do operacji, gdy otyłość

lub przygotowania do operacji, gdy otyłość

stanowi przeszkodę w skutecznym leczeniu

stanowi przeszkodę w skutecznym leczeniu

choroby podstawowej

choroby podstawowej

Wsparcie psychologiczne

Wsparcie psychologiczne

W postępowaniu z pacjentem otyłym

W postępowaniu z pacjentem otyłym

obowiązuje zasada indywidualnego

obowiązuje zasada indywidualnego

traktowania każdego przypadku. By

traktowania każdego przypadku. By

zwiększyć prawdopodobieństwo

zwiększyć prawdopodobieństwo

skuteczności terapii obok spadku wagi

skuteczności terapii obok spadku wagi

ciała i zmian nawyków żywieniowych

ciała i zmian nawyków żywieniowych

powinna wystąpić również przebudowa

powinna wystąpić również przebudowa

psychiki osoby otyłej. Bardzo ważna jest

psychiki osoby otyłej. Bardzo ważna jest

praca nad wzmocnieniem samooceny.

praca nad wzmocnieniem samooceny.

Kluczową sprawą jest poznanie (m.in.

Kluczową sprawą jest poznanie (m.in.

Poprzez samoopserwacje) i zrozumienie

Poprzez samoopserwacje) i zrozumienie

mechanizmów kryjących się za

mechanizmów kryjących się za

obiadaniem się oraz opracowanie

obiadaniem się oraz opracowanie

strategii radzenia sobie z

strategii radzenia sobie z

nieporządanymi zmianami. Mogą być to

nieporządanymi zmianami. Mogą być to

zachowania alternatywne np. Wyjście na

zachowania alternatywne np. Wyjście na

spacer albo szerzej – trening zachowań

spacer albo szerzej – trening zachowań

asertywnych. W terapii osoby otyłej nie

asertywnych. W terapii osoby otyłej nie

bagatelne, pozytywne znaczenie może

bagatelne, pozytywne znaczenie może

mieć uświadomienie w siobie braku

mieć uświadomienie w siobie braku

kontrolii nad objawem a tym samym

kontrolii nad objawem a tym samym

początku realnej samooceny.

początku realnej samooceny.

Praca wykonana i

Praca wykonana i

opracowana przez :

opracowana przez :

Diana Kołba

Diana Kołba

Aleksandra Cichała

Aleksandra Cichała

Na podstawie materiałów

Na podstawie materiałów

zebranych z przeróżnych

zebranych z przeróżnych

źródeł ...

źródeł ...