Louis Braille
Louis Braille
Twórca alfabetu dla
Twórca alfabetu dla
niewidomych.
niewidomych.
Louis Braille (1809-
Louis Braille (1809-
1852)
1852)
Biografia
Biografia
Louis Braille (ur.
Louis Braille (ur.
4 stycznia 1809 w Coupvray, zm. 6
4 stycznia 1809 w Coupvray, zm. 6
stycznia 1852w Paryżu) – francuski twórca alfabetu dla
stycznia 1852w Paryżu) – francuski twórca alfabetu dla
niewidomych, nazwanego później alfabetem Braille'a.
niewidomych, nazwanego później alfabetem Braille'a.
Louis Braille był synem Simon-René Braille'a, rzemieślnika
Louis Braille był synem Simon-René Braille'a, rzemieślnika
zajmującego się wytwarzaniem siodeł i uprzęży. W wieku 3
zajmującego się wytwarzaniem siodeł i uprzęży. W wieku 3
lat Louis uszkodził sobie oko bawiąc się w warsztacie ojca.
lat Louis uszkodził sobie oko bawiąc się w warsztacie ojca.
Doszło do zakażenia, które później przeniosło się także na
Doszło do zakażenia, które później przeniosło się także na
drugie oko, co w efekcie spowodowało obuoczną ślepotę.
drugie oko, co w efekcie spowodowało obuoczną ślepotę.
W wieku 10 lat Braille uzyskał stypendium w szkole dla
W wieku 10 lat Braille uzyskał stypendium w szkole dla
niewidomych w Paryżu. Tam dzieci uczyły się czytać,
niewidomych w Paryżu. Tam dzieci uczyły się czytać,
odczytując pismo, które było wypukłe. Nie mogły jednak
odczytując pismo, które było wypukłe. Nie mogły jednak
pisać, ponieważ litery były wytłaczane w specjalnej prasie.
pisać, ponieważ litery były wytłaczane w specjalnej prasie.
Braille zmarł na gruźlicę w roku 1852, jest pochowany w
Braille zmarł na gruźlicę w roku 1852, jest pochowany w
paryskim Panteonie.
paryskim Panteonie.
Alfabet Braille’a
Alfabet Braille’a
Faktem, który w zasadniczy sposób polepszył jakość pracy w
Faktem, który w zasadniczy sposób polepszył jakość pracy w
szkołach i zakładach dla niewidomych, było opracowanie systemu
szkołach i zakładach dla niewidomych, było opracowanie systemu
znaków umożliwiających tym dzieciom efektywną naukę czytania i
znaków umożliwiających tym dzieciom efektywną naukę czytania i
pisania. Był to najistotniejszy problem metodyczny w
pisania. Był to najistotniejszy problem metodyczny w
tyflopedagogice XIX wieku.
tyflopedagogice XIX wieku.
Pierwsze próby pisma dla niewidomych opracował Valentin Hauy
Pierwsze próby pisma dla niewidomych opracował Valentin Hauy
(założyciel pierwszej szkoły dla niewidomych). Zaproponował, aby
(założyciel pierwszej szkoły dla niewidomych). Zaproponował, aby
niewidomi posługiwali się wypukłymi konturami liter alfabetu
niewidomi posługiwali się wypukłymi konturami liter alfabetu
łacińskiego. Były one jednak słabo wyczuwlne i system ten nie
łacińskiego. Były one jednak słabo wyczuwlne i system ten nie
przyjął się.
przyjął się.
Próbował go polepszyć tyfolog niemiecki J. W. Klein. Zamiast liter o
Próbował go polepszyć tyfolog niemiecki J. W. Klein. Zamiast liter o
wypukłych liniach konturowych zastosował lepiej wyczuwalne linie
wypukłych liniach konturowych zastosował lepiej wyczuwalne linie
punktowe. Ale i ten zapis nie znalazł uznania wśród niewidomych.
punktowe. Ale i ten zapis nie znalazł uznania wśród niewidomych.
Przełom przyniosły dopiero prace niewidomego francuza Louisa
Przełom przyniosły dopiero prace niewidomego francuza Louisa
Braille’a.
Braille’a.
Alfabet Braille’a c.d.
Alfabet Braille’a c.d.
Braille wyszedł od systemu Charlesa Barbiera, oficera
Braille wyszedł od systemu Charlesa Barbiera, oficera
francuskiego, który do celów wojskowych opracował tzw. „pismo
francuskiego, który do celów wojskowych opracował tzw. „pismo
nocne”. Braille idąc w slady francuskiego oficera, zrezygnował z
nocne”. Braille idąc w slady francuskiego oficera, zrezygnował z
użycia alfabetu łacińskiego i zamiast ciągłej lub kropkowanej linii
użycia alfabetu łacińskiego i zamiast ciągłej lub kropkowanej linii
dla oznaczenia poszczególnych kropek użył pojedynczych,
dla oznaczenia poszczególnych kropek użył pojedynczych,
odpowiednio zgrupowanych kropek. Podstawą w zapisie Braille’a
odpowiednio zgrupowanych kropek. Podstawą w zapisie Braille’a
stał się sześciopunkt, po trzy punkty w dwóch pionowych rzędach.
stał się sześciopunkt, po trzy punkty w dwóch pionowych rzędach.
W każdej kolumnie mogą być 1, 2 lub 3 kropki albo może nie być
W każdej kolumnie mogą być 1, 2 lub 3 kropki albo może nie być
żadnej. Każda litera jest penwą kombinacją tych kropek.
żadnej. Każda litera jest penwą kombinacją tych kropek.
Rozróżnić możemy kilka stopni zapoznania się z systemem
Rozróżnić możemy kilka stopni zapoznania się z systemem
Braille’a. I stopień – czytanie każdego słowa litera po literze; 1,5
Braille’a. I stopień – czytanie każdego słowa litera po literze; 1,5
stopnia – czytania z niektórymi skrótami; II stopień – czytanie z
stopnia – czytania z niektórymi skrótami; II stopień – czytanie z
wieloma skrótami.
wieloma skrótami.
Posługując się alfabetem Braille’a przy pisaniu za pomocą tabliczki
Posługując się alfabetem Braille’a przy pisaniu za pomocą tabliczki
i rylca, dzieci niewidome piszą od strony lewej do prawej a czytają
i rylca, dzieci niewidome piszą od strony lewej do prawej a czytają
od prawej do lewej. Od IV klasy dzieci piszą na maszynie.
od prawej do lewej. Od IV klasy dzieci piszą na maszynie.
Alfabet Braille’a c.d.
Alfabet Braille’a c.d.
Czytanie pisma Braille’a w porównaniu z czytaniem pisma
Czytanie pisma Braille’a w porównaniu z czytaniem pisma
drukowanego jest przede wszystkim powolniejsze i przez
drukowanego jest przede wszystkim powolniejsze i przez
ćwiczenie można uzyskać jedynie ¼ do 1/3 szybkości, z jaką czyta
ćwiczenie można uzyskać jedynie ¼ do 1/3 szybkości, z jaką czyta
się druk. Osoby dobrze czytające Braille’a posługują się lekkimi
się druk. Osoby dobrze czytające Braille’a posługują się lekkimi
dotknięciami o stosunkowo równej sile nacisku, czytają za pomocą
dotknięciami o stosunkowo równej sile nacisku, czytają za pomocą
dwoch pierwszych palców obu rąk, rozpoczynają czytanie nowej
dwoch pierwszych palców obu rąk, rozpoczynają czytanie nowej
linii za pomocą jednej ręki, gdy drugą ręką kończą czytanie
linii za pomocą jednej ręki, gdy drugą ręką kończą czytanie
poprzedniej linii. Posługują się oni raczej ruchami horyzontalnymi
poprzedniej linii. Posługują się oni raczej ruchami horyzontalnymi
niż pionowymi czy rotacyjnymi.
niż pionowymi czy rotacyjnymi.
Dodatkową trudnością jest mały rozmiar czcionki i mała objętość
Dodatkową trudnością jest mały rozmiar czcionki i mała objętość
palców. Wzrokiem można objąć znacznie większą część materiału.
palców. Wzrokiem można objąć znacznie większą część materiału.
Obecnie zaczynamy doceniać trudność tego zadania i w związku z
Obecnie zaczynamy doceniać trudność tego zadania i w związku z
tym, rzeczą godną zastanowienia jest to, ze opóźnienie w
tym, rzeczą godną zastanowienia jest to, ze opóźnienie w
postępach szkolnych u dzieci niewidomych wynosi nie więcej niż 1
postępach szkolnych u dzieci niewidomych wynosi nie więcej niż 1
do 2 lat.
do 2 lat.
Znaczenie alfabetu.
Znaczenie alfabetu.
Pismo Braille’a, zwane brajlem, zyskało sobie
Pismo Braille’a, zwane brajlem, zyskało sobie
uznanie wśród tyflopedagogów i niewidomych na
uznanie wśród tyflopedagogów i niewidomych na
całym świecie. W 1850 roku został przyjęty we
całym świecie. W 1850 roku został przyjęty we
Francji, w 1879 roku na międzynarodowym Kongresie
Francji, w 1879 roku na międzynarodowym Kongresie
w Berlinie powszechnie zaakceptowany. Długi okres
w Berlinie powszechnie zaakceptowany. Długi okres
od opracowania systemu do powszechnego przyjęcia
od opracowania systemu do powszechnego przyjęcia
należy chyba tłumaczyć brakiem łączności między
należy chyba tłumaczyć brakiem łączności między
poszczególnymi ośrodkami kształcenia niewidomych.
poszczególnymi ośrodkami kształcenia niewidomych.
Wynalazek Braille’a umożliwił efektywne nauczania
Wynalazek Braille’a umożliwił efektywne nauczania
niewidomych, przybliżył ich do osiągnięć cywilizacji i
niewidomych, przybliżył ich do osiągnięć cywilizacji i
kultury kolejnych pokoleń ludzkości, nie ma wiec nic
kultury kolejnych pokoleń ludzkości, nie ma wiec nic
przesadnego w zestawieniu osiagnięć Braille’a i
przesadnego w zestawieniu osiagnięć Braille’a i
Guttenberga.
Guttenberga.