ur.
w
, zm.
we
) –
polski
,
,
,
,
,
, kanclerz
od
,
,
.
• Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 roku w
Toruniu, przy ul. Św. Anny (obecnie ul. Kopernika), w
rodzinie kupca Mikołaja i Barbary pochodzącej z
rodziny Watzenrode (zm. po 1495).
• Ród Koperników pochodził ze
wsi
nieopodal
. W XIV wieku członkowie tej rodziny
osiedlali się w miastach księstw śląskich (
,
, Wrocław,
), następnie w dużych
miastach
(
astronoma Mikołaj Starszy wywodził się z krakowskiej
linii rodziny, która została przyjęta do prawa
miejskiego pod koniec XIV w. W źródłach jest po raz
pierwszy poświadczony w 1448 r. jako krakowski
kupiec hurtownik, prowadzący handel miedzią z
, w
sierpniu 1454, brał udział w negocjacjach
finansowych pomiędzy
, a miastami pruskimi. Około
1458 przeniósł się do Torunia, gdzie przed 1464
zawarł małżeństwo z Barbarą Watzenrode.
• Z małżeństwa z Barbarą Mikołaj miał czworo dzieci:
Andrzeja, Barbarę, Katarzynę i Mikołaja. Osieroconym
po śmierci ojca Mikołajem zaopiekował się brat matki
, wybrany w
roku na
Pomnik Mikołaja
Kopernika w Warszawie
• Mikołaj Kopernik ukończył w
roku naukę w szkole
parafialnej przy
, (w którym to
kościele był również ochrzczony). W tej szkole nauczył się
, podstaw
i
. Na przełomie
/
, wpisując
się do metryki jako Nicolaus Nicolai de Thuronia. Czasy jego
krakowskich studiów przypadły na okres świetności tzw.
krakowskiej szkoły astronomiczno-matematycznej. Był m.in.
uczniem astronoma
. Studia ukończył
bez uzyskania tytułu magister artium w
. W tym też
roku został
warmińskim, funkcji tej jednak
jeszcze wtedy nie objął wobec oporu
.
w
roku rozpoczął studia
prawnicze
, wpisując się w styczniu
do albumu
nacji niemieckiej bolońskiego Uniwersytetu Jurystów
(ówczesny podział uniwersytetów na nacje nie miał nic
wspólnego z segregacją narodową – do nacji niemieckiej
zaliczano wówczas m.in. Polaków, Czechów i Węgrów). W
Bolonii został bliskim współpracownikiem astronoma
. Pod jego wpływem, ugruntowanym
lekturą świeżo wydanego dzieła Epitome in Almagestum
Ptolomei
i
(
), rozpoczął badanie sprzeczności w teorii ruchu
, opisanej przez
,
.
przeprowadził w Bolonii obserwację
,
najjaśniejszej
w
, która to
obserwacja potwierdziła tylko jego wątpliwości.
Dom Kopernika w
Toruniu
• Z nominacji
został w
roku osobistym sekretarzem i lekarzem swojego wuja
biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrode. Odtąd rezydował i mieszkał na zamku w
. Brał udział prawie we wszystkich czynnościach dyplomatycznych i
administracyjnych biskupa. Uczestniczył m.in. w zjazdach stanów
. W
na koronacji
w
. W
.
• Wtedy też dał do druku w krakowskiej oficynie
zbioru
85 wierszy w postaci fikcyjnych listów obyczajowych, sielskich i erotycznych
historyka z
, wydany pod tytułem Theophilacti scolastici Simocati epistolae morales,
rurales et amatoriae interpretatione latina z dedykacją swemu wujowi biskupowi warmińskiemu
• W tym samym roku opracował tzw. komentarzyk pod
tytułem Nicolai Copernici de hypothestibus motuum
coelestium a se constitutis commentariolus o teoriach
i
rozpowszechnił go w licznych odpisach. Fragment tego
w swoim traktacie
Astronomiae instauratae progymnasmata, wydanym w
w
.
• W roku
przeniósł się do
i sporządził
. Pierwszym
Kopernika
był zamieszczony w
grecki
, napisany z okazji ślubu Zygmunta
Starego z
.
• W kwietniu
uczestniczył w wyborze nowego
biskupa warmińskiego
. Wraz z
kapitułą warmińską podpisał
tzw. układ w
, który gwarantował kapitule prawo wyboru
biskupa. Złożył następnie przysięgę wierności
. Na apel
w
roku opracował i wysyłał
do
własny projekt reformy
. Wówczas
też otrzymał od kapituły warmińskiej dom we
,
gdzie w
kupił na własność za 175
srebra
basztę północno-zachodnią w obrębie wewnętrznych
murów warowni fromborskiej. Było to miejsce dogodne
do obserwacji astronomicznych, a na jej zapleczu
zbudował płytę obserwacyjną (
) i sporządził
wzorowane na starożytnych instrumenty astronomiczne
(
i
). We Fromborku
przeprowadził około 30 zarejestrowanych obserwacji
astronomicznych. Obserwował m.in.
i
,
przeprowadził serię czterech obserwacji
. Odkrył
wówczas zmienność
i ruch
słonecznego względem
.
•
W
został wybrany przez kapitułę warmińską
administratorem dóbr wspólnych kapitulnych, z siedzibą w
. Stąd w latach
–
zarządzał folwarkami
kapituły w komornictwach olsztyńskim i
. W latach
–
przeprowadził zakrojoną na szeroką skalę akcję
we wsiach, będących w
posiadaniu kapituły. Świadectwem tego są sporządzone przez
niego
Locationes mansorum desertorum
. W czasie
wojny polsko-krzyżackiej 1519–1521
, wobec opuszczenia Warmii
przez większość członków kapituły, na barkach Kopernika
spoczęło zadanie obrony zamków warmińskich. Wzmocnił
wówczas m.in. fortyfikacje zamku olsztyńskiego, tak, że
nadciągające w
wojska krzyżackie zrezygnowały z jego
oblężenia.
•
W styczniu
został wydelegowany przez kapitułę do
negocjacji z
wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego
w sprawie zwrotu zagarniętego
przez Krzyżaków
. W dowód uznania kapituła przyznała
Kopernikowi tytuł komisarza Warmii. Do zadań tego urzędu
należała odbudowa gospodarcza zniszczonego w czasie wojny
dominium warmińskiego.
na Sejmie Stanów
Pruskich w
Kopernik wystąpił z napisaną przez siebie
mową Querela Capituli contra mgrum Albertum et eius ordinem
super iniuriis irrogatis 1521 sub induciis belli (Skarga kapituły na
mistrza Albrechta i jego zakon z powodu krzywd wyrządzonych w
roku 1521 podczas zawieszenia broni).
W
powstała nieoficjalnie pierwsza wersja traktatu
monetarnego zidentyfikowana jako napisana przez Mikołaja
Kopernika
. W
napisał on drugą wersję traktatu
monetarnego, różnie nazywaną, w zależności od tłumaczenia i
przekładu, między innymi Traktatem o monetach. Na zjeździe w
, rozpoczętym 17 marca 1522 roku, wygłosił
. Kopernik w zwięzły sposób
sformułował pięć podstawowych postulatów, współcześnie
nazywanych monetarnymi, które zostały wyjaśnione poprzez
przykłady, porównania i paralele historyczne. Kopernik opowiadał
się między innymi za ścisłą kontrolą liczby mennic działających
na obszarze Prus. Myśl ekonomiczna, w dziedzinie określanej
obecnie jako
, została później jeszcze bardziej
rozwinięta. W
Kopernik ukończył dzieło tłumaczone jako
Sposób bicia monety.
Zamek w Olsztynie
• Współpracował z
w
opracowaniu mapy Królestwa Polskiego i Litwy.
• W
został zatwierdzony przez
jako
jeden z czterech kandydatów na biskupa
warmińskiego.
• W latach
posądził Mikołaja Kopernika o
nakazując mu zwolnić gospodynię,
i przygotowując
.
• W
w
roku wyszło drukiem drugie
wydanie Narratio prima, a Mikołaj Kopernik
dokonał ostatniej w swym życiu obserwacji
astronomicznej (
).
• W
Mikołaja Kopernika
.
• Zmarł we
roku.
• Mikołaj Kopernik swój bogaty księgozbiór
.
Książki te wraz z
i księgozbiorem
w
roku wpadły w
ręce
, którzy splądrowali bibliotekę przy
. Z polecenia
zbiory te trafiły do biblioteki
w
. Dzięki takim
kulturalnym aspiracjom Gustawa Adolfa
biblioteka w Uppsali posiada najsłynniejsze na
świecie kopernikana. Ze
raportu
Bibliotheca Copernicana z
roku wynika, że z
46 tomów kopernikańskich z notatkami
aż 39 znajduje się w bibliotece
uniwersyteckiej w
, dwa w uppsalskiej
bibliotece Obserwatorium Astronomicznego i
jeden w Bibliotece Królewskiej w
.
Obecnie zbiory te są obiektem polsko-szwedzkich
projektów naukowych
.
Kopernikowska wizja
wszechświata z De revolutionibus
orbium coelestium
• Pierwsze wydanie epokowej pracy
wydrukowane zostało w
w
r. w
nakładzie 400–500 egzemplarzy.
Egzemplarz pierwszego wydania
znajdował się w zbiorach Collegium
Hosianum w
. W
roku dzieło to wraz z innymi łupami
trafiło do
.
• rozpowszechnienie
(
), pierwszy raz sformułowanej przez
• sformułowanie
(
)
• sformułowanie
(
)
Notatki Kopernika
Mikołaj Kopernik ma być jedną
z głównych postaci dodatku
DLC do gry Assassin's Creed:
Brotherhood zatytułowanego
jako Spisek Kopernika.
Dodatek ten ma być dostępny
tylko dla PlayStation 3 18
listopada na 24 godziny przed
premierą gry. Ma on zlecać
różne zadania (zabójstwa,
dostarczanie przesyłek itd.)
Eziowi Auditore de Firenze.
[19]