Środki gaśnicze

Do samodzielnego gaszenia pożarów w

„zarodku” służą tzw. podręczne środki gaśnicze

do których należą: woda, piasek, gaśnice, koce

gaśnicze, hydronetki, agregaty gaśnicze, bosaki,

siekiery, łopaty, drabiny, wiadra.

Najczęściej wykorzystywane są koce gaśnicze i

gaśnice (ze względu na wygodę użycia,

dostępność i efektywność). Posiadają one

wyraźne oznaczenia literowe świadczące o tym,

do gaszenia jakiego rodzaju pożaru są

przeznaczone

   

Substancje dodawane do wody, zwiększające

jej skuteczność gaśniczą i rozszerzające zakres
stosowania. Powstające roztwory wodne i piany
gaśnicze działają powierzchniowo. Mają częściowo
działanie chłodzące. Najwyższa skuteczność do
pożarów grup A i B, nie mogą być jednak
stosowane do gaszenia urządzeń pod napięciem
oraz substancji reagujących z wodą.
 



     Środki stosowane samodzielnie, nie

zawierające wody. Działają powierzchniowo lub
przestrzennie. Mogą być stosowane do gaszenia
urządzeń pod napięciem oraz substancji
reagujących z wodą, ale w większości przypadków
nie są skuteczne do gaszenia pożarów grupy A.

.

Środki gaśnicze stosowane w
gaszeniu określonych grup
pożarów

Grupa

pożaró

w

Rodzaj płonącego materiału

Środki gaśnicze

A

Ciała stałe pochodzenia
organicznego, przy spalaniu
których występuje zjawisko
żarzenia (drewno, papier, węgiel,
tworzywa sztuczne, itp.)

woda, piana, dwutlenek
węgla, proszki gaśnicze;

B

Ciecze palne i substancje stałe
topiące się wskutek
wytworzonego przy pożarze
ciepła (benzyna, nafta, parafina,
pak, naftalen, itp.)

piana, dwutlenek węgla,
halony, proszki
gaśnicze;

C

Gazy (metan, aceton, propan,
butan, itd.)

proszki gaśnicze,
halony;

D

Metale (magnez, sód, uran, itd.)

specjalne proszki
gaśnicze

E

Pożary grupy A - D występujące w
obrębie urządzeń elektrycznych
pod napięciem

dwutlenek węgla,
halony, proszki gaśnicze

 

 musi być niepalny;
 powinien mieć wysokie ciepło

parowania;
 jego temperatura wrzenia powinna

być niższa od 250



400

0

C

(temperatura pirolizy większości

materiałów palnych);
 powinien być ruchliwa cieczą w

temp. otoczenia (- 20 do + 40

0

C);

 powinien być nietoksyczny i nie

powinien ulegać rozkładowi z

wydzielaniem toksycznych produktów;
 powinien powodować minimalne

zniszczenia materiałów, wyposażenia i

konstrukcji;
 nie powinien przewodzić prądu

elektrycznego;
 możliwość zastosowania przy użyciu

typowego sprzętu;
 możliwość długiego przechowywania

bez pogorszenia właściwości

(odporność na starzenie);

Idealny środek gaśniczy:

Woda jako atrakcyjny środek

gaśniczy:

Zalety

Wady

Bardzo duża dostępność

Spływa z pionowych powierzchni,
zmniejszając skuteczność gaszenia

Prawie zawsze jest ciekła

Może przenosić zanieczyszczenia z
terenu pożaru

Temperatura wrzenia jest dużo
niższa od temperatur spalania
materiałów ulegających pirolizie

Mała zdolność zwilżania
(konieczność stosowania substancji
powierzchniowoczynnych)

Odbiera dużą ilość ciepła (ciepło
parowania 2260 kJ/kg)

Może gwałtownie reagować z
niektórymi substancjami

Powstająca para wodna wypiera
gazy palne i tlen, wspomagając
proces gaszenia

Przewodzi prąd elektryczny

Nie jest toksyczna i nie ulega
rozkładowi z wydzielaniem
toksycznych produktów

 

Piany gaśnicze

Pianę gaśniczą stosuje się do gaszenia

pożarów ciał stałych i cieczy, nie

reagujących z wodą.

Nie można zatem gasić pianami pożarów

związków

glinoorganicznych,

metali,

karbidu i innych materiałów, które

wchodzą w reakcję z wodą. Nie można

też pian używać do gaszenia pożarów

gazów.

Piany gaśnicze mają przede wszystkim

zastosowanie do gaszenia cieczy palnych

w zakładach rafineryjnych i

petrochemicznych, zakładach przemysłu

koksowniczego, w zakładach przemysłu

chemicznego i spożywczego.

Działanie gaśnicze pian polega
na

wywarzaniu

warstwy

izolacyjnej

odgradzającej

powierzchnię

materiału

palącego

się

od

dostępu

powietrza a także, co jest
również

ważne,

na

uniemożliwieniu
przedostawania się palnych
gazów i par do strefy spalania.
Chłodzenie,

dławienie,

separowanie,

osłanianie,

izolowanie

i

wypieranie,

oddzielnie

lub

razem,

zapewniają szybkie ugaszenie
pożaru.

Proszek

„ABC”

ma

zastosowanie

do

gaszenia

pożarów ciał stałych, cieczy i

gazów, a proszek „D” stosuje

się do gaszenia metali. W

symbolu proszku może także

wystąpić w dolnym indeksie

litera „E” (np. BC

E

). Jeżeli przy

indeksie „E” nie ma wartości,

oznacza to, że proszek taki

może

być

stosowany

do

gaszenia pożarów urządzeń pod

napięciem

bez

ograniczenia

górnej wartości tego napięcia.

Jeżeli natomiast obok litery „E”

jest podana jakaś wartość np.

ABC

E-100

to wskazuje ona, do

jakiego napięcia można gasić

danym

proszkiem

pożar.

Proszki gaśnicze są to

mieszaniny ciał stałych

złożonych z jednego lub kilku

składników mających

właściwości gaśnicze oraz

dodatków, których celem jest

nadanie sproszkowanej bazie

odpowiednich właściwości

techniczno-użytkowych, takich

jak: płynność, odporność na

zbrylenie, higroskopijność itp.

Proszki możemy podzielić na

dwa sposoby:
ze względu na zastosowane

surowce (np. proszek

fosforanowy, węglanowy,

mocznikowy, chlorowy, potasowy

i inne);
ze względu na zastosowanie do

gaszenia odpowiednich grup

pożarów.

Właściwości gaśnicze

proszków polegają na:

 dezaktywacji wolnych rodników i

przerwaniu łańcuchowej reakcji

spalania,
· niskiej temperaturze topnienia

powodującej

szybkie

przejście

proszku

w

stan

cieczy

i

„oblepianie” powierzchni palącego

się ciała, nie dopuszczając tym

samym powietrza,
· obecność

chmury

rozdrobnionego

proszku

nad

powierzchnią palącego się ciała i

spowodowaniu

zmniejszania

zawartości tlenu w otoczeniu,
· mechanicznemu zdmuchnięciu

płomieni strumieniem proszku

rzuconego pod ciśnieniem.

Nowoczesne proszki gaśnicze muszą

spełniać określone wymagania:

 



 

 

   

wysoka efektywność gaśnicza

wynikająca z właściwości chemicznych i

stopnia rozdrobnienia,
 

 

    zdolność do przepływania proszku

przez przewody rurowe i węże pożarnicze

i zdolność do wytwarzania jednorodnego

obłoku gaśniczego proszku,

 

zdolność do długotrwałego

przechowywania bez negatywnych zmian,
 



   odporność na działanie wilgoci

zawartej w powietrzu,
  

 

odporność na zmiany temperatury i

możliwość stosowania w ekstremalnych

warunkach atmosferycznych i

termicznych,
   

 

mała toksyczność,

  



  brak działania korozyjnego,

  



  niskie przewodnictwo elektryczne,



możliwie niska cena wytwarzania.

Fluorowcopochodne metanu i etanu, w których wszystkie

atomy wodoru zastąpiono atomami fluoru i bromu oraz

chloru, niepalne, stosowane jako środki gaśnicze
CF

3

Br – halon 1301

CF

2

ClBr – halon 1211

C

2

F

4

Br

2

Obecnie nie używane ze względu na niszczenie warstwy

ozonu.
Stosuje się zamienniki, przede wszystkim fluoropochodne

(bez atomów bromu)

.

Używany w gaśnicach w postaci

skroplonej. Po wydostaniu następuje

rozprężenie

gazu,

powodujące

obniżenie jego temperatury do -80

0

C

W procesie gaszenia izoluje materiał

od tlenu, odbiera ciepło.

Nie wolno używać CO

2

do

gaszenia ludzi !!!