ŻARGON
SŁUŻB
SPECJALNYCH
Kamil Jańczuk
Co to jest żargon ?
Żargon, argot, slang,
język specjalny, właściwy grupie ludzi jakiegoś
środowiska lub zawodu, odznaczający się swoistym,
odrębnym zasobem słownictwa. Różni się od języka
używanego przez ogół danej społeczności, tzw. języka
ogólnego (dialektu kulturalnego), przede wszystkim
pod względem leksykalnym, a nie gramatycznym, jak
gwary czy dialekty ludowe. Niekiedy pełni funkcję
języka tajnego, niezrozumiałego dla osób postronnych.
Charakteryzuje go specjalny zasób słów, częste
zapożyczenia z języków obcych oraz zniekształcenia
form wyrazów.
Znane rodzaje slangu
Przestępczy
Więzienny
Młodzieżowy
Żeglarski
Naukowy
Internetowy
Uliczny
Slang służb specjalnych
FIRMA
Zwyczajowe określenie używane przez
funkcjonariuszy służb specjalnych na
określenie Agencji (-> ABW, -> AW), w których
pełnią służbę.
ZAKLEPANIE
Sfinalizowanie werbunku ->
osobowego źródła informacji przez
pobranie od niego zobowiązania
do współpracy lub uzyskanie takich
informacji, które nie dają mu drogi
odwrotu od współpracy i kontaktów
z służbą.
WTYCZKA
•
osobowe źródło informacji uplasowane przez
służbę specjalną w najbliższym otoczeniu
rozpracowywanej osoby, wewnątrz
inwigilowanego środowiska lub obiektu (->
inwigilacja) celem rozpoznania jej planów,
zamiarów lub słabostek bądź funkcjonowania
większych zbiorowości, osób kierujących w
nich nielegalnymi działaniami, sytuacji i
nastrojów w danym środowisku itp.
WYMIATACZE
•
Zespół pracowników lub pojedynczy pracownik
struktur radio kontrwywiadu zajmujący się
wykrywaniem (przy użyciu specjalistycznego
sprzętu) i usuwaniem urządzeń
podsłuchowych (np. -> pluskiew)
zainstalowanych w pomieszczeniach lub
ukrytych w różnych w przedmiotach.
WPADKA
dekonspiracja operacji wywiadowczej, siatki
wywiadowczej lub jej ogniwa, np. osobowego
źródła informacji, mieszkania konspiracyjnego,
radiostacji. Dochodzi do niej m.in. na skutek
błędów własnych (np. niezachowanie zasad -+
konspiracji, utrata dokumentów), zdrady lub
sprawnej pracy -+ kontrwywiadu.
WERBOWNIK
Agent werbunkowy (werbownik), hist.
kategoria OZI ustanowiona Instrukcją o
prowadzeniu ewidencji agentów i raportów
organizacyjnych z czerwca 1931 r. w
odniesieniu do służby wywiadu i
kontrwywiadu. Agent ukierunkowany na
werbunek i pozyskiwanie współpracowników
dla wywiadu lub kontrwywiadu (informatorów i
agentów).
WABIK
specjalnie przygotowany
agent lub rzadziej oficer
służby specjalnej podsunięty
w wyniku kombinacji
operacyjnej obcej służbie
specjalnej; pozoruje zdradę
ojczyzny, by przyciągnąć
uwagę służby specjalnej
przeciwnika i znaleźć się w
kręgu jej zainteresowania;
nazywa się go wtedy agentem
nasłanym lub agentem
podstawionym
RANDKA W CIEMNO/ ŚLEPA RANDKA
Randka w ciemno
(ślepa randka),
spotkanie oficera służb
specjalnych w miejscu i
terminie
zaproponowanym przez
agenta, oferenta lub
inną nieznaną osobę
zgłaszającą swe usługi.
ŚPIOCH
Śpioch (agent "uśpiony", agent
"zamrożony"), agent wywiadu, rzadziej
---> kontrwywiadu, który z różnego
powodu nie prowadzi aktywnej
działalności operacyjnej. Dłuższy czas
aklimatyzuje się w środowisku,
uwiarygodnia swą legendę, nawiązuje
ważne dla wywiadu kontakty i
znajomości, tworzy odpowiednią pozycję
zawodową dla skutecznych działań.
Uaktywnia się na sygnał z centrali,
często dopiero po zaistnieniu
szczególnych okoliczności, np. uzyskaniu
dostępu do chronionych tajemnic czy
powstaniu określonej nadzwyczajnej
sytuacji politycznej.
SEKSPUŁAPKA / MIODOWA PUŁAPKA
Sekspułapka (miodowa pułapka), aranżowane
niekiedy w ramach kombinacji operacyjnej
podstawienie osobie, którą jest zainteresowana
służba specjalna, przeszkolonej agentki (jaskółka)
lub agenta (kruk), która/-y wykorzystując swoją
aparycję i seksualne walory, wydobywa od tej
osoby tajne informacje lub nawiązując intymne
stosunki wikła ją w kompromitujący układ
stwarzający służbie szansę szantażowania jej
(szantaż), a następnie werbunku w charakterze
osobowego źródła informacji.
KRUK
agent, a niekiedy
kadrowy oficer służby
specjalnej
przeszkolony i
przygotowany do
udziału w ->
sekspułapkach, także
homoseksualnych
(jaskółka).
JASKÓŁCZE GNIAZDO
Wykorzystywane w ramach -->
seksszpiegostwa specjalnie przygotowane
pomieszczenie (w mieszkaniu prywatnym,
pokoju hotelowym, apartamencie, kabinie
na jachcie), w którym organizuje się
sekspułapki z udziałem jaskółek lub kruków.
Wyposażone jest w ukrytą
aparaturę podsłuchową
i podglądową oraz wszelkie
komfortowe udogodnienia
mające zrelaksować ofiarę
i odwrócić jej uwagę od celu,
dla którego ją tam zwabiono.
LEGENDA
każda fałszywa i celowo spreparowana
informacja, ale nosząca cechy
prawdopodobieństwa, zawierająca niekiedy
elementy autentyczne i trudne do
sprawdzenia dane fikcyjne. Jej celem jest
uwiarygodnienie powodów zainteresowania
się konkretnymi zagadnieniami lub
odwrócenie uwagi i maskowanie
rzeczywistego działania oficera operacyjnego
lub agenta.
JASKÓŁKA
seksagentka; zwerbowana,
przeważnie spośród
początkujących aktorek, tancerek
czy prostytutek lub sporadycznie
wybierana kadrowa pracownica
służb specjalnych, która po
odbyciu specjalnego treningu w
technikach seksualnych jest
podsuwana obcokrajowcom,
bardzo często dyplomatom,
celem wikłania ich w
kompromitujące sytuacje zwane
sekspułapkami. Oprócz urody i
walorów osobistych musi się
wykazywać łatwością zawierania
znajomości, umiejętnościami
towarzyskimi, sprytem i
znajomością języków obcych.
PRZEŚWIETLANIE
potoczne określenie
działań
podejmowanych
przez służby
specjalne mających
na celu ustalenie
wiarygodności osoby,
np. przed podjęciem
decyzji o przyznaniu
dostępu do informacji
niejawnych o
określonej klauzuli
tajności.
PRZYKRYWKA
jawna działalność podmiotu umożliwiająca
ukrycie i realizację działań niejawnych.
Pastylka (serum prawdy)
Preparat chemiczny o właściwościach
psychoaktywnych, stosowany przez służby
specjalne; ułatwia - niezgodne z prawem, bo
zabronione przez konwencję z 1984 r. o zakazie
stosowania tortur – przesłuchanie podejrzanego,
jeńca, dezertera czy podwójnego agenta. Do
takich preparatów zalicza się m.in. skopolaminę,
meskalinę,
LSD, amfetaminę.
Powodują one "wyłączenie"
mechanizmu samokontroli,
co sprawia, iż przesłuchiwany
odpowiada na wszystkie
stawiane pytania wbrew swej woli.
LOJALKA
dokument będący
oświadczeniem, sporządzony
własnoręcznie według
podanego sformułowania
lub mający postać
dokumentu in blanco,
o powstrzymaniu się
od prowadzenia działalności
związkowej bądź społecznej
szkodliwej z politycznego punktu
widzenia dla PRL i jego organów
bezpieczeństwa. De facto była to
deklaracja o lojalności wobec władzy
państwowej i jej organów
bezpieczeństwa.
KRET
kadrowy pracownik służby wywiadu lub
kontrwywiadu pozyskany przez obcą służbę
specjalną. Pozorując lojalność wobec własnej
służby, penetruje ją potajemnie zgodnie z
potrzebami i zainteresowaniami nowego
mocodawcy. Z racji pracy i zajmowanego
stanowiska ma dostęp do ważnych tajemnic,
zwłaszcza nazwisk agentów.
KONFIDENT
[łac. confidens 'pewny siebie, bezwstydny';
confidere 'zaufać'], inaczej również tajny agent,
szpieg, współpracownik. W jednostkach
kontrwywiadu wojskowego tym terminem określano
płatnych agentów stojących najniżej w hierarchii.
Dzielili się oni z reguły na konfidentów płatnych i
doraźnych. Z kolei w wywiadzie wojskowym
określenie to występowało rzadziej i odnosiło się do
agentów, których wykorzystywano sporadycznie
jako informatorów. Powszechnie natomiast
stosowano ten termin w policji politycznej
(Defensywie Politycznej).
DEFEKTOR
W terminologii wywiadowczej określenie
agenta, a zwłaszcza kadrowego pracownika
wywiadu, który przeszedł na stronę
przeciwnika z własnej inicjatywy lub wskutek
zwerbowania. Defektor może następnie służyć
jako podwójny agent lub osoba udzielająca
informacji oraz wiedzy wywiadowczej służbom
specjalnym kraju, który go przyjął.
CZYSTY
Czysty (niespalony),
-osoba (np. agent,
kurier, łącznik) lub
obiekt (np. punkt
korespondencyjny,
skrzynka kontaktowa,
mieszkanie kontaktowe,
punkt kontaktowy)
niewykorzystywane
jeszcze do tajnych
działań lub
wykorzystywane z
zachowaniem zasad
bezpieczeństwa, a więc
niezdekonspirowane
przez kontrwywiad
przeciwnika.
SPALENIE
zdekonspirowanie osoby, urządzenia, miejsca,
lokalu bądź innych elementów czynności
operacyjnorozpoznawczej służb specjalnych.
CIOTKA
Kategoria osobowego źródła informacji
kontrwywiadu wojskowego Oddziału II SG WP.
Był to agent zajmujący się perlustracją
korespondencji, czyli przeglądaniem listów
osób będących w zainteresowaniu
kontrwywiadu Oddziału II SG. Ciotką mógł być
zarówno pracownik poczty, jak też osoba
mająca w inny sposób dostęp do
korespondencji.
ADRESÓWKA
Adres korespondencyjny wykorzystywany
zarówno przez kontrwywiad, jak i wywiad do
utrzymywania łączności z agentem w relacji
agent - centrala