Dysk Twardy
[HDD]
Hard Disk Drive
Wyk. Adrian Słodowski
Klasa. ID
Co to jest Dysk Twardy
[HDD]
Hard Disk Drive
To jeden z typów urządzeń pamięci masowej,
wykorzystujących nośnik magnetyczny do
przechowywania danych. Nazwa "dysk twardy"
(hard disk drive) powstała w celu odróżnienia
tego typu urządzeń od tzw. "dysków miękkich",
czyli dyskietek.
Pierwsze dyski twarde takie, jak dzisiaj znamy, wyprodukowała
w 1980 firma Seagate, był on przeznaczony do
mikrokomputerów, miał pojemność 5 MB, to jest 5 razy więcej
niż ówczesna dwustronna dyskietka ośmiocalowa. Pojemność
dysków wynosi od 5 MB (przez 10MB, 20MB i 40MB – dyski MFM
w komputerach klasy XT 808x i 286) do 3 TB[1] (w laptopach
20-1000 GB, w laptopach z dwoma dyskami twardymi do 4000
GB
Budowa Dysku Twardego
Większooć dysków twardych składa się następujących komponentów:
obudowy, pozycjonera głowicy, ram głowic, głowic zapisu i odczytu,
wirujących talerzy, układów sterowania.
* Talerz (ang. plate) to magnetyczna powierzchnia obracająca się ze stałą
prędkością umożliwiająca odczyt danych przez głowicę odczytującą-
zapisującą. Talerzem może być zatem jedna z 2-8 wirujących z prędkością
kilku tysięcy obrotów na minutę części dysku twardego, pokryta
materiałem magnetycznym, który może zostać zapisany/odczytany przez,
osobną dla każdego talerza, głowicę odczytującą-zapisującą.
* Każdemu dyskowi pamięci przyporządkowane są dwie głowice (dla jego
dolnej i górnej powierzchni). Głowice utrzymywane są na sprężynujących
ramionach, przy czym wszystkie ramiona głowic są ze sobą połączone i
poruszają się synchronicznie, napędzane pozycjonerem. W stanie
spoczynku głowice znajdują się na ścieżce parkującej dysku. W momencie,
gdy dysk zaczyna wirować, poduszka powietrzna wytworzona przy
powierzchni, unosi głowice na wysokości około 1 mikrometra (jedna
dwudziesta włosa ludzkiego).
Zadaniem pozycjonera jest przemieszczenie głowic na wybrany cylinder.
Pozycjonery zbudowane zostały w oparciu o silnik liniowy, same parkują
głowice po wyłączeniu zasilania, gdyż sprężyna samoczynnie odciąga je do
położenia parkowania. Pozycjonery z silnikiem krokowym wymagają
zaparkowania głowic za pomocą specjalnego programu.
Praca z twardym dyskiem jest możliwa dopiero wtedy, gdy zostanie on
sformatowany przez producenta lub użytkownika.
Formatowanie polega na podziale dysku na ścieżki i sektory, jest to tzw.
Formatowanie niskiego poziomu lub formatowanie fizyczne.
Budowa Logiczna
Zanim zainstalujemy system operacyjny na
nowym komputerze, musimy przygotować
dyski twarde. Proces ten polega na
podzieleniu dysku fizycznego na partycje i ich
sformatowaniu. Typowy duży dysk twardy jest
podzielony na jedną partycję podstawową
(primary) i jedną rozszerzoną (extended), ta
ostatnia zaś może się składać z kilku dysków
logicznych. Dodatkowy fizyczny dysk twardy,
na którym nie będzie instalowany żaden
system operacyjny, może zawierać jedynie
partycję rozszerzoną podzieloną na dyski
logiczne.
Połączenie HDD
z płytą gówna
ATA
Serial ATA
IDE
IDE
ATA
Advanced Technology Attachments)
TA (ang. Advanced Technology
Attachments) – interfejs
systemowy w komputerach klasy
PC i Amiga przeznaczony do
komunikacji z dyskami twardymi
zaproponowany w 1983 przez
firmę Compaq. Używa się także
zamiennie skrótu IDE (ang.
Integrated Drive Electronics), od
2003 roku (kiedy wprowadzono
Serial ATA) standard ten jest
określany jako PATA (od "Parallel
ATA").
Standard ATA nie jest już
rozwijany w kierunku zwiększania
szybkości transmisji
Serial ATA
Attachment, SATA)
Interfejs przeznaczony do
podłączania dysków twardych.
Opracowany, aby ominąć barierę
prędkości przesyłu danych
standardu IDE. Maksymalny transfer
danych dla urządzeń Serial ATA to
150 MB/s i do 300 MB/s dla Serial
ATA II. Serial ATA wykorzystuje
szeregową transmisję danych, dzięki
czemu może korzystać z wąskiej
taśmy sygnałowej. Kable sygnałowe
mogą mieć maksymalną długość 1
metra, podczas gdy taśmy IDE tylko
45 centymetrów. Urządzenia zgodne
z Serial ATA wyposażone są także
najczęściej w inne niż Molex złącza
zasilania. Teoretycznie interfejs ten
ma służyć także do podłączania
napędów CD-ROM, napędów DVD-
ROM i nagrywarek, jednak na razie
istnieje znikoma liczba takich
urządzeń wyposażonych w taki
interfejs. Por. Serial ATA II.
System plików
System plików – metoda
przechowywania plików, zarządzania
plikami, informacjami o tych plikach,
tak by dostęp do plików i danych w
nich zgromadzonych był łatwy dla
użytkownika systemu; także: wolumin.
Systemy plików stosuje się dla różnych
nośników danych, takich jak dyski,
dyskietki, a także w strumieniach
danych, sieciach komputerowych,
pamięciach. We współczesnych
systemach operacyjnych bezpośrednie
operowanie na danych w plikach
zarezerwowane jest tylko dla systemu
operacyjnego, aplikacje mają dostęp
tylko do operacji na plikach i mają
zabroniony bezpośredni dostęp do
nośnika danych.
Z formalnego punktu widzenia system
plików to reguły umieszczania na
nośniku abstrakcyjnych danych oraz
informacji umożliwiających
przechowywanie tych danych, łatwy i
szybki dostęp do informacji o danych
oraz do tych danych, manipulowania
nimi, a także sposobach usuwania ich.
DOS
- FAT16
Windows
-FAT32
-NTFS
-
ex FAT
Linux
-EXT
FAT16
FAT16 - odmiana systemu plików FAT, która posługuje się
16-bitowym adresowaniem przy dostępie do plików.
Stworzony do obsługi pierwszych dysków twardych, gdyż
jego poprzednik FAT12 był niewystarczający
. FAT16 jest stosowany w systemach operacyjnych
Microsoftu od MS-DOS 3.0 do Windows 95. W Windows 95
OSR2 wprowadzono po raz pierwszy FAT32, który wraz z
NTFS jest stosowany w najnowszych systemach tej firmy.
System FAT16 jest nadal często stosowany na mediach o
niewielkiej pojemności, np. w pierwszych generacjach kart
pamięci flash np. kartach SD o pojemności 2 GB, a w
niektórych przypadkach nawet 4 GB
FAT32
FAT32 – odmiana systemu plików FAT, po raz pierwszy zastosowany w
systemie operacyjnym Windows 95 OSR2, następca FAT16.
FAT32, który pomimo nazwy sugerującej 32 bity, wykorzystuje tylko 28
z nich pozwalając teoretycznie na opisanie 268 435 438 klastrów, co
umożliwiałoby użycie go nawet na 16 TB dyskach twardych z
sektorami 512-bajtowymi. Z powodu ograniczeń wynikających z 32-
bitowego pola w boot sektorze, określającego rozmiar partycji w
sektorach, wielkość partycji obsługiwanej w tym systemie plików nie
może przekroczyć 2 TB dla 512-bajtowych sektorów i 16 TB dla
dysków o sektorach 4096-bajtowych. Więcej informacji na ten temat
można znaleźć na stronie pomocy technicznej Microsoftu. Maksymalny
rozmiar pliku w tym systemie to 4 GB – 1 B (232 B – 1 B). Limit
wielkości pliku wynika z kompatybilności ze starszymi systemami i
wielkości pola w tablicy katalogu określającego rozmiar pliku (2 GB - 1
B to limit wielkości pliku od czasów DOS-u w wersji 3.x – pomimo
ówczesnego limitu 32 MB na partycję dyskową).
W momencie powstania FAT32 był wyraźnie lepszy od swojego
poprzednika – FAT16, jednak od samego początku był planowany jako
system plików dla "domowych" wersji Windows, gdyż już wtedy istniał
NTFS, który przeznaczony był dla profesjonalnych wersji systemów
Microsoftu.
NTFS
(ang. New Technology File System)
NTFS (ang. New Technology File System) – standardowy
system plików systemu Microsoft Windows NT i jego
następców (Windows 2000, Windows XP, Windows Server
2003, Windows Vista, Window Server 2008 i Windows 7).
NTFS wywodzi się od systemu plików HPFS, opracowanego
przez Microsoft i IBM dla systemu OS/2. Został
wprowadzony w celu zastąpienia starszego FAT-u,
używanego w MS-DOS. Zaczerpnięte z HPFS ulepszenia w
stosunku do FAT-u obejmują obsługę metadanych oraz
dodanie struktur poprawiających szybkość pracy z dużą
liczbą plików oraz dyskami o dużej pojemności. Dalsze
ulepszenia (w stosunku do HPFS) polegają na wprowadzeniu
listy kontroli dostępu (ACL) i dziennika operacji dyskowych
(ang. journal).
Ponadto NTFS nie ma tak ostrego ograniczenia dotyczącego
maksymalnego rozmiaru pliku (do 4GB w FAT), co umożliwia
na przykład przechowanie obrazu płyty DVD na dysku
twardym, bez dzielenia go na mniejsze pliki.
EXT
(ang. Extended File System
ext (ang.Extended File System) - pierwsza wersja
najbardziej popularnego linuksowego systemu plików.
Początkowo dla systemu Linux był dostępny tylko jeden
typ systemu plików, bazujący na miniksowym. Twórca
Linuksa, Linuks Torvalds, unikał tworzenia od podstaw
nowego systemu plików, aby móc się skoncentrować nad
doskonaleniem wtedy jeszcze skromnego jądra, oraz aby
od początku mieć stabilny system zarządzania danymi
na dysku. System plików Miniksa miał poważne
niedogodności, takie jak np. ograniczenie rozmiaru
partycji i pliku do 64 MB, co spowodowało konieczność
napisania dla Linuksa nowego systemu plików od
podstaw.
exFAT (Extended File Allocation Table, znany również
jako FAT64) jest systemem plików stworzonym przez
Microsoft specjalnie na potrzeby nośników zewnętrznych
(np.: pamięci flash, dyski SSD, zewnętrzne dyski
magnetyczne). Został zawarty w następujących
systemach operacyjnych: Windows Embedded CE 6.0,
Windows Vista z dodatkiem Service Pack 1, Windows 7 i
Windows Server 2008. Ponadto dla Windows XP i
Windows Server 2003 Microsoft opublikował stosowną
aktualizację. exFAT może być używany wszędzie tam,
gdzie system plików NTFS nie jest najlepszym
rozwiązaniem, na przykład ze względu na dużą
nadmiarowość struktury danych i zaawansowany
systemem zarządzania prawami dostępu i własności.
exFAT
Extended File Allocation Table [FAT64]