Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Notatka:
Niniejsze opracowanie sporządzone przez Kamila Jarosa (dalej zwane  Materiałem
szkoleniowym ) licencjonowanego CTA i analityka Parkiet.com (dalej zwanego  Autorem ), w
\
adnym przypadku nie mo\
e być traktowane jako wydana przez City Index Limited oraz City Index
Limited Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością Oddział w Polsce (razem zwane "City Index")
rekomendacja lub oferta sprzeda\
y lub jako rekomendacja lub te\
zachęcenie do kupna
jakiegokolwiek papieru wartościowego lub innego instrumentu finansowego. Ponadto fakt
dystrybucji Materiału szkoleniowego lub opieranie swojej aktywności na Materiale szkoleniowym
nie mogą być rozumiane jako zawarcie jakiejkolwiek umowy czy wejście w jakąkolwiek inną
relację. Materiał szkoleniowy nie jest osobistą rekomendacją. Powinieneś/-aś zasięgnąć
niezale\
nej porady, czy spekulowanie na jakimkolwiek z wymienionych w Materiale szkoleniowym
rynku jest dla Ciebie odpowiednie oraz czy Twoja zdolność do oszacowania związanego ryzyka w
tym zakresie jest właściwa. Ponadto w przypadku wątpliwości nale\
y zasięgnąć niezale\
nej
porady w zakresie Twojej sytuacji podatkowej oraz podatkowych i księgowych charakterystyk lub
konsekwencji ka\
dej z transakcji. City Index nie gwarantuje oraz nie stanowi, i\
Materiał
szkoleniowy jest właściwy, kompletny, nie wprowadza w błąd lub i\
odpowiada celowi, do
którego był przeznaczony. City Index nie gwarantuje równie\
oraz nie stanowi, i\
na zapisach i
zawartości merytorycznej Materiału szkoleniowego powinno się opierać jakiekolwiek działania.
City Index mo\
e z uwagi na zwykły rodzaj prowadzenia swojej działalności utrzymywać pozycje w
aktywach wskazanych w Materiale szkoleniowym. Autor nie jest pracownikiem City Index. City
Index nie gwarantuje oraz nie stanowi, i\
opinie wygłaszane przez Autora są właściwe, kompletne,
nie wprowadzają w błąd lub i\
odpowiadają celowi, do którego są przeznaczone. City Index nie
popiera i nie aprobuje stanowiska Autora ujętego w jego opiniach.
Kontrakty na ró\
nicę ("CFD") są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, poniewa\
straty mogą
przewy\
szyć początkowe nakłady. Dlatego te\
, CFD mogą nie być odpowiednie dla wszystkich
inwestorów. Upewnij się, \
e rozumiesz związane z nimi ryzyka i je\
eli jest to konieczne zasięgnij
niezale\
nej porady. Informacje o produktach City Index znajdują się na stronie
www.cityindex.eu/pl.
City Index świadczy usługi w zakresie CFD. Jest uprawniony i nadzorowany przez Urząd Nadzoru
Finansowego (FSA). Nr rejestru FSA: 113942. City Index Limited jest podmiotem zarejestrowanym w
Anglii i Walii pod numerem: 1761813 z siedzibą w Park House, 16 Finsbury Circus, Londyn, EC2M 6XB.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Spis treści
strona
Start i ostrze\
enie o ryzyku......................................................3
Plan działania...........................................................................7
Analiza techniczna................................................................14
Oscylatory bardziej i mnie klasyczne..........................25
Ustrzec się błędów.................................................................42
Cierpliwość.....................................................................44
Zawodostwo...........................................................................47
Podsumowanie.......................................................................48
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
STARTUJEMY!
Zanim przejdziemy do zasadniczej części niniejszego opracowania proponuję
dokładniej przyjrzeć się temu, co zazwyczaj umyka uwadze inwestorom
rozpoczynającym swoją przygodę z rynkami finansowymi. Proszę spojrzeć na
dół tej strony i uwa\
nie przeczytać tekst, który jest tam zamieszczony.
Tak, jest to mały druczek, ale nie dlatego, by coś przed Państwem ukrywać, ale
dlatego, by zmieścił się w tej dolnej małej przestrzeni. Dzięki temu znajduje się
on na ka\
dej stronie tego opracowania i ka\
dego innego sygnowanego logo
City Index.
śeby nie było wątpliwości wklejam tą zazwyczaj pisaną malutkim drukiem treść
tutaj:
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, poniewa\
straty mogą przewy\
szyć
początkowe nakłady. Dlatego te\
, CFD mogą nie być odpowiednie dla wszystkich
inwestorów. Upewnij się, \
e rozumiesz związane z nimi ryzyka i je\
eli jest to konieczne
zasięgnij niezale\
nej porady. Powy\
sze opracowanie nie powinno być traktowane w
\
aden sposób jako porada inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub te\
zachęta do
zawarcia transakcji na \
adnym instrumencie finansowym.
Treść tej informacji warto sobie nie tylko przeczytać, ale i przyswoić. Mo\
na
pomyśleć, \
e mały druk wynika z tego, \
e City Index chce ukryć przez
Państwem fakt istnienia ryzyka na rynkach finansowych, a w szczególności
tkwiącego w takich instrumentach jakimi są CFD. Proszę mi wierzyć, \
e takie
działanie byłoby szkodliwe dla samego City Index.
City Index osiąga korzyści, w części podobnie jak brokerzy na rynkach akcji,
między innymi z tego, \
e jego Klienci zawierają transakcje, utrzymują otwarte
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
pozycje i środki na rachunku. Tym samym im dłu\
ej te transakcje trwają oraz im
więcej transakcji zawierają Klienci tym lepiej.
Dochody, jakie generuje Klient zale\
ą te\
od posiadanego przez Klienta
kapitału, a więc w interesie City Index jest, by kapitał Klienta był jak największy,
bo dzięki temu City Index będzie generował przychody.
Z tego wniosek, \
e w interesie City Index jest uświadomienie Klientom istnienia
ryzyka inwestycyjnego. Klient, który nie zdaje sobie z niego sprawy szybko ten
czynnik bagatelizuje, co prowadzi do utraty przez niego kapitału, a przez City
Index oczekiwanej liczby transakcji i związanych z nimi dochodów. Klient
świadomy istnienia ryzyka i sposobów jego kontroli ma większe szanse na
sukces, co pociąga za sobą sukces City Index. Z tego względu działania
edukacyjne, jakie podejmuje City Index z jednej strony wspierają Klientów, ale z
drugiej są inwestycją w większą liczbę transakcji w City Index, gdy\
sukces
Klientów mo\
e przeło\
yć się w bezpośredni sposób na sukces City Index.
Po tym wstępie rzućmy ponownie okiem na wspomniany ju\
tekst. Zauwa\
my,
\
e dzieli się on na dwie części. Pierwsza informuje o tym, \
e CFD są
instrumentami ryzykownymi. Mocno powiedziane, ale sprowadza się to do
stwierdzenia, \
e korzystanie z CFD pociąga za sobą ryzyko. Zmiany ceny
danego instrumentu, gdy otwarta jest na nim pozycja, mogą wpłynąć na to,
czy transakcja zakończy się zyskiem, czy stratą. Dotyczy to ka\
dego
instrumentu finansowego. Specyfika CFD polega na tym, \
e teoretycznie w
pewnych warunkach nie ma tu limitu wyniku (tak dodatniego, jak i ujemnego).
Zadaniem tego opracowania jest m.in. wskazanie, jak uniknąć sytuacji, które w
nadmierny sposób nara\
ałyby posiadany kapitał.
Drugą częścią tego pisanego małym druczkiem ostrze\
enia jest uwaga, \
e
poni\
sze opracowanie nie mo\
e być traktowane jako doradztwo, czy
rekomendacja, jak równie\
zachęta do zawarcia transakcji. Oczywiście jest to
zdjęcie odpowiedzialności autora dotyczące ewentualnych skutków działań
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
odbiorcy załączonych treści, ale kryje się za tym coś więcej. City Index
uświadamia Klientowi, \
e tylko On samodzielnie odpowiada za podejmowane
decyzje inwestycyjne. Transakcje, jeśli jakieś się pojawią, są wynikiem wyłącznej
woli Klienta. To od niego zale\
y, czy coś kupi, lub coś sprzeda, co to będzie,
kiedy to będzie i ile tego będzie.
Zatem drogi Czytelniku, miej świadomość, \
e wkraczasz w obszar, w którym
działasz samodzielnie. Szanse na osiągnięcie sukcesu zale\
ą od tego, czy
będziesz popełniać błędy, czy te\
zdołasz ich uniknąć. Proszę tego nie
uto\
samiać ze stratami. Pojedyncza strata, czy nawet ich seria, to nie błąd o ile
jest to zaakceptowana sytuacja w ramach posiadanego planu
inwestycyjnego. Strata jest nieodłączną częścią inwestowania. Chodzi jednak
o to, by je kontrolować i się ich nie bać.
Statystyki są nieubłagane. W zale\
ności od z
ródła: ponad połowa lub
zdecydowana większość tych, którzy zaczynają spekulację na rynkach
finansowych, traci przeznaczony na ten cel kapitał.
Brzmi strasznie? Być mo\
e, ale wynika to nie z tego, \
e rynek, czy instrumenty na
nim notowane są takie, czy inne, bo przecie\
grupa tych uczestników rynków,
którzy wygrywają działa w tych samych warunkach. Ró\
nica nie tkwi w rynku,
ale jego wykorzystaniu, a o jego wykorzystaniu decydujesz Ty. Moim zadaniem,
a intencją City Index, który mnie wynajął, jest przekazanie minimum wiedzy
potrzebnej do tego, byś znalazł się w tej grupie osób, którym się to udało.
Statystyka działa na Twoją niekorzyść, ale to z góry nie determinuje
ostatecznego wyniku Twoich działań.
Na koniec jeszcze jedna przestroga. Obecność na rynkach finansowych jawi
się jako łatwy sposób na zarabianie pieniędzy. Zapewne niejeden, kto stawia
pierwsze kroki w tej dziedzinie, ma cel, by ta działalność była jego zawodem, a
efekty inwestowania były głównym z
ródłem dochodów. Najlepiej bardzo
du\
ych dochodów. Od razu więc przestrzegam, \
e spekulacja na rynkach
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
finansowych (bo o niej tu jest głównie mowa) to nie jest działalność lekka,
łatwa i przyjemna. Wprawdzie składanie zleceń faktycznie nie nastręcza
większych trudności, ale brak wysiłku fizycznego nie oznacza, \
e ta praca nie
jest trudna. Zamiast wysiłku fizycznego mamy tu do czynienia z powa\
nym
obcią\
eniem psychicznym i emocjonalnym. Są chwile, gdy składanie zleceń
przychodzi z trudem. Jeśli ktoś myśli, \
e dzięki spekulacji zarobi szybko i bez
wysiłku, to pomylił miejsce. Gra jest zdecydowanie warta świeczki, ale
kłamstwem byłoby stwierdzenie, \
e nie pociąga ona za sobą kosztów.
Polecam kompleksową lekturę niniejszego opracowania. Dodatkowo
poni\
szymi ikonami wskazuję kluczowe miejsca:
- to przestroga lub wskazanie klasycznego błędu inwestora,
- to podpowiedz
podejścia do spekulacji,
- to element przykładowej strategii.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
PLAN DZIAA
ANIA
Jeśli do spekulacji mamy podejść powa\
nie, to podstawową rzeczą, którą
nale\
y przygotować jest plan inwestycyjny, czy te\
inaczej strategię
inwestycyjną. Sama chęć osiągnięcia zysków to za mało, tym bardziej, \
e na
dłu\
szą metę nie mo\
na tylko zyskiwać. Spekulacja to tak\
e okresowe
ponoszenie strat. Jeśli mamy plan, to wiemy, \
e są one czymś normalnym, jeśli
nie, to pojawia się obawa, \
e coś nie idzie dobrze i pojawiają się emocje,
nad którymi trudno będzie zapanować. Takie emocje będą prowadzić do
podejmowania pochopnych i nieprzemyślanych decyzji, co w efekcie
błyskawicznie wrzuci nas do worka nieszczęsnych przegranych tych, których
rynek wyrzucił bez kapitału.
Plan to usystematyzowana wiedza, która ma w sposób mo\
liwie pełny i
szczegółowy wesprzeć spekulanta w odpowiedzi na poni\
sze pytania:
1. Jaki instrument jest w kręgu zainteresowania spekulanta
2. Określa warunki zawarcia ewentualnej transakcji
3. Pozwala na ocenę transakcji w odniesieniu do zało\
eń planu
Dobór instrumentu, czy te\
ich grupy związany jest z tym, w jaki sposób
będziemy uczestniczyć na rynku. Jeśli ma to być spekulacja długoterminowa
nastawiona na miesiące i oparta o dane tygodniowe, to tych instrumentów
mo\
e być du\
o, gdy\
będzie czas na ich analizę. Ograniczeniem mo\
e być tu
wielkość posiadanego kapitału, która ogranicza ilość jednocześnie otwartych
pozycji. Tym bardziej, \
e długi termin zakłada oddalone poziomu zleceń stop,
a więc przy zachowaniu kontroli ryzyka tak\
e wymagane jest pewne minimum,
które na początek mo\
e być poza zasięgiem przeciętnego spekulanta. Tym
bardziej, jeśli są to jego pierwsze krotki.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Osobiście uwa\
am, \
e ka\
dy, kto rozpoczyna działalność na rynku powinien
na początku skupić się na jednym instrumencie niezale\
nie od posiadanego
kapitału i oprzeć swoje decyzje o dzienny interwał danych. Z jednej strony
pozwala to na zawieranie transakcji na rynku w sposób przemyślany i spokojny,
a z drugiej nie wymusza posiadania znacznego kapitału na starcie.
Od kilku lat modny i mocno promowany jest daytrading, czyli handel na rynku z
horyzontem utrzymywania pozycji nie przekraczającym jednego dnia. W wielu
przypadkach promocja tego typu działalności jest połączona z przekazem, \
e
jest to łatwy sposób na szybkie zyski. Zdecydowanie odradzam początkującym
tego typu działalność.
Daytrading przeznaczony jest dla doświadczonych spekulantów, którzy
mają za sobą łatwiejsze i trudniejsze chwile na rynku. Ta forma inwestowania w
połączeniu z otwieraniem pozycji wysokolewarowanych jest główną przyczyną
pora\
ki na rynku. Daytrading i dz
wignia to Formuła 1. Kubica, by wsiąść do
bolidu musiał wiele lat zdobywać sukcesy w ni\
szych klasach pojazdów od
gokartów poczynając. Nie ma drogi na skróty. Jeśli ma przyjść sukces, działać
trzeba stopniowo i trzeba pozwolić sobie na zdobywanie doświadczenia.
Ka\
dy, kto bez doświadczenia wsiądzie do kokpitu bolidu zapewne nie skończy
nawet jednego okrą\
enia, nie mówiąc o całym wyścigu czy cyklu Gran Prix.
To zadziwiające, jak ten oczywisty fakt względem większości umiejętności jakie
zdobywamy w \
yciu, akurat w przypadku zarabiania na spekulacji jest
ignorowany. Daytrading mami szybkim zyskiem. W końcu pojawiajmy się na
rynku, by zarabiać. Zysk jest więc czymś oczekiwanym. Skoro zaś daytrading
ma go podobno przysporzyć szybciej, to po co czekać? To pułapka.
Daytrading faktycznie po jednej, czy nawet kilku transakcjach przynieść mo\
e
szybki zysk, ale tak\
e wymaga błyskawicznych decyzji. Jest to najbardziej
obcią\
ająca forma obecności na rynku. Zatem jeśli chcemy, by przygoda ze
spekulacją za szybko się nie skończyła, zapomnijmy na razie o daytradingu.
Pozostaje wybrać nam jeden instrument i skupić na nim swoją uwagę.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Plan powinien zawierać zasady postępowania. Powinna panować zasada, \
e
im mniejsze doświadczenie spekulanta, tym mniej w planie powinno być
miejsca na podejmowane przez niego w ostatniej chwili decyzje. Inaczej
mówiąc, warunki działania powinny być mo\
liwie ściśle opisane zanim handel
zostanie rozpoczęty. Wraz z doświadczeniem teoretycznie mo\
na sobie
pozwolić na pewną mo\
liwość manipulacji, ale paradoksem jest te\
to, \
e
wielu doświadczonych spekulantów cały czas pracuje na typowo
mechanicznych strategiach wiedząc, jak złudną jest pokusa działania  na
nosa , czyli poddaniu się czemuś, co potocznie nazywa się intuicją. Intuicję
mo\
e mieć ktoś, kto po wieloletniej obecności na rynku wykształcił w swojej
podświadomości pewne schematy działania rynku. Wtedy intuicja mo\
e coś
podpowiadać, lub podszeptywać. W \
adnym jednak wypadku nie mo\
na
mówić o intuicji, czy wyczuciu rynku u osoby nie posiadającej doświadczenia.
Jeśli taka osoba odnosi sukcesy przez jakiś czas, to musi się liczyć z tym, \
e to
tylko efekt szczęścia, które się prędzej czy póz
niej odwróci.
Przyjmijmy więc, \
e nasz plan będzie zawierał szczegółowe, bez miejsca na
wątpliwości, wytyczne co do tego, kiedy wejść na rynek (otworzyć pozycję),
kiedy z niego wyjść (zamknąć pozycję) oraz jaką część kapitału w daną
transakcję zaanga\
ować. Jeśli takie sztywne zasady zostaną opracowane dla
danych dziennych pozwoli nam to na spokojne przygotowanie się do
kolejnych transakcji.
Decyzje o otwarciu i zamknięciu pozycji podejmować będziemy na postawie
analizy technicznej. Jest to zało\
enie dotyczące metodologii, choć ma te\
w
sobie akceptację uwarunkowań, z jakimi borykają się indywidualni spekulanci.
Skupienie się w swoich decyzjach na analizie technicznej ma kilka uzasadnień.
Pozwala spekulantowi skupić się wyłącznie na obszarze ceny interesującego
instrumentu finansowego bez wgłębiania się w analizy innego rodzaju, a w
szczególności analizę fundamentalną, czy szerszych zjawisk
makroekonomicznych. To uproszczenie wcale nie zmniejsza szansy na sukces, a
nawet mo\
e w jego osiągnięciu pomóc, gdy\
skupi uwagę na najwa\
niejszej
informacji, czyli cenie. Analiza innych czynników to analiza mo\
liwości zmian
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
popytu i poda\
y, które mogą, acz nie muszą się zrealizować. Zmiany ceny ju\

są efektem zmian popytu i poda\
y.
Skupienie się na cenie daje tak\
e inny skutek. Pozwala reagować na zmiany
rynkowe, które są skutkiem informacji ogólnie niedostępnej, których \
adna
analiza poza techniczną nie jest w stanie uwzględnić. Koronnym przykładem
mo\
e tu być jakaś zatajana informacja, która wpływa na wzrost popytu na
rynku akcji jakieś spółki (np. skup akcji przez inwestora w celu przejęcia).
Analiza techniczna pozawala na wyłuskanie takiej zmiany w popycie i
wykorzystanie sytuacji do osiągnięcia zysku zanim powód wzrostu ceny
zostanie oficjalnie ujawniony.
Przy opracowywaniu warunków otwarcia i zamknięcia pozycji wraz z
warunkami określającymi wielkość tej pozycji (ile kapitału anga\
ujemy i ile
ryzykujemy na jednej transakcji) korzystamy z dostępnych danych
historycznych notowań danego instrumentu. W ramach tych badań mo\
emy
dojść do wniosku o zmianie interesującego nas instrumentu lub zmianach i
kalibracji warunków wejścia/wyjścia i wielkości pozycji. Ostatecznie powinniśmy
dostać szczegółowy opis działania, którego parametry na danych
historycznych będą znane.
Najwa\
niejszymi parametrami są średnioroczny zysk w procentach, największe
obsunięcie kapitału, a więc największy procentowo wyra\
ony odcinek między
szczytem kapitału, a jego dołkiem, po którym kapitał ponownie wzrósł ponad
poprzedni szczyt (patrz Wykres 1), liczba najdłu\
szego ciągu transakcji
zyskownych i stratnych, czy wreszcie porównanie zyskowności do
podejmowanego ryzyka, czyli relacja średniorocznego zysku do
maksymalnego obsunięcia kapitału.
Ta ostatnia relacja będzie bardzo dobra, jeśli będzie wynosić 1, a więc jeśli
średnioroczny zysk z inwestycji będzie porównywalny do maksymalnego
obsunięcia kapitału. W większości wypadków ta relacja jest mniejsza od 1. Czy
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Państwo widzą, co się za tym kryje? W tej relacji ukryte są realia oczekiwań
dotyczących efektów spekulacji na rynkach. Obalany jest w tej chwili mit
szybkiego podwajania kapitału. Jeśli liczymy na to, \
e średniorocznie uda nam
się podwoić kapitał to równocześnie bierzemy na siebie ryzyko jego pełnej
utraty. A trzeba pamiętać, \
e wynik oparty o dane historyczne jest zazwyczaj
lepszy od rzeczywistości i by zbudować sobie margines błędu powinno się
liczyć z tym, \
e w rzeczywistości maksymalne obsunięcie mo\
e być dwukrotnie
większe ni\
to, które wychodzi z obliczeń.
Wykres 1 - Przykład przebiegu linii kapitału z zaznaczonym okresem obsunięcia.
y
ródło: Obliczenia własne
Najlepsi, którzy zarządzają miliardami dolarów, osiągają średnioroczne stopy
zwrotu 30-40 proc. Byłoby znaczną arogancją zakładanie, \
e jesteśmy lepsi od
tej elity, lub \
e do niej nale\
ymy.
Przyjmijmy więc skromnie, \
e osiągnięcie relacji średni roczny zysk do
maksymalnego obsunięcia kapitału na poziomie 1 będzie wielkim sukcesem.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Analiza danych historycznych pozwala nam na ocenę aktualnych wyników.
Mo\
emy odnieść to, co dzieje się na bie\
ąco do tego, co sugerowały nam
wyniki historyczne, co pozwala na wnioski, czy wszystko idzie zgodnie z
zało\
eniami, czy te\
coś się zmieniło i wymaga podjęcia działań naprawczych.
Rynki są środowiskiem dynamicznym i \
adna strategia nie będzie działać przez
cały czas na równym poziomie skuteczności.
Handel na rynkach to ciąg strat i zysków. Ich przebieg oraz sumaryczne efekty
powinny być zbie\
ne z tym, co oczekiwaliśmy.
Świadomość, \
e dopiero ogólny wynik jest podstawą do oceny pozwala
zmniejszyć presję na wynik pojedynczej transakcji. Zadaniem dobrze
zbudowanego planu jest osiągnięcie sumarycznego satysfakcjonującego zysku
przy mo\
liwie niskim poziomie ryzyka. Nie ma mo\
liwości przewidzenia efektu
pojedynczej transakcji. Tym samym, przed otwarciem pozycji nie jesteśmy w
stanie przewidzieć, czy zakończy się ona zyskiem czy stratą. Układ zysków i strat
jest losowy. Wa\
ne jest natomiast by zyski przewy\
szały straty w długim terminie.
By sumaryczna ilość zysków była wy\
sza od sumarycznej ilości strat.
W tym miejscu ujawnia się tak\
e wyraz
na przewaga strategii mechanicznych, a
więc uniemo\
liwiających bie\
ącą ingerencję spekulanta, nad takimi, gdzie
pozostawia się mu pole manewru. Porównanie wyników bie\
ącej działalności z
historycznymi ma sens tylko wtedy, gdy w przeszłości i obecnie decyzje
podejmowane są na tych samych podstawach. W przypadku włączenia woli
spekulanta takie porównanie nie jest mo\
liwe i nie mo\
na stwierdzić, na ile
aktualny wynik to efekt strategii, a na ile efekt działania spekulanta. Jest to
wada, która ujawnia się ze zdwojoną siłą w sytuacji serii stratnych transakcji,
gdy\
nie ma mo\
liwości, by stwierdzić, czy sytuacja jest nadal w normie, czy te\

wymaga zmiany jakiejś zasady. Ta niepewność jest kolejnym obcią\
eniem
emocjonalnym, co nie pozostaje bez wpływu na poczynania spekulanta. Stąd
jeszcze raz przypominam, \
e na pozostawienie sobie mo\
liwości wpływu na
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
decyzje mo\
e sobie pozwolić ktoś, kto ju\
jest obyty z rynkowym \
yciem i potrafi
zarządzać własnymi emocjami, by odseparować je od procesu decyzyjnego.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
ANALIZA TECHNICZNA
Jak ju\
wcześniej wspomniano, decyzje o otwarciu i zamknięciu pozycji
podejmować będziemy na postawie analizy technicznej. Niniejsze
opracowanie nie jest miejscem na to, by szczegółowo opisywać, czym jest
analiza techniczna, ani wyliczać kolejno jej wszystkie narzędzia. Na ten temat
powstają opasłe tomiska, jak choćby praca Johna J. Murphiego (Analiza
techniczna, WIG PRESS), czy Jacka D. Schwagera (Analiza techniczna rynków
terminowych, WIG PRESS). Tu pokrótce przedstawię ogólną wiedzę, a po
szczegóły odsyłam do literatury przedmiotu, której sporo jest wydajnej tak\
e w
języku polskim.
Najogólniej mówiąc analiza techniczna polega na analizie przebiegu cen
danego instrumentu finansowego w celu wyodrębnienia pojawiających się na
nim powtarzalnych zmian oraz wykorzystania tych zmian do podjęcia decyzji o
otwarciu lub zamknięciu pozycji.
Ju\
z tej definicji wynika wniosek, który często jest trudny do zaakceptowania
przez spekulantów ze stosunkowo niewielkim doświadczeniem. Zmiany cen,
jakie widać na wykresach, tworzą pewne dynamiczne środowisko, w którym
naszym zadaniem jest taki dobór momentów zawarcia transakcji, by osiągnąć
w długim okresie zysk. Nie ma tu mowy o tym, w jakim stopniu wykorzystuje się
ruchy cen, czy udaje się nam zawrzeć transakcję kupna w pobli\
u dołka, a
sprzeda\
y w pobli\
u szczytu. Nie ma znaczenia, czy transakcja jest
dokonywana na kilka minut, czy kilka miesięcy. Nie ma znaczenia, czy szukamy
wspomnianych prawidłowości na wykresach w horyzoncie 5-minutowym,
godzinowym, czy tygodniowym.
Zadaniem analityka technicznego jest znalezienie przesłanek do dokonania
transakcji. To oznacza, \
e przez jakiś czas mo\
e ich po prostu nie być. Nikt nie
zmusza nikogo, by stale był obecny na rynku. Ba, istnieje silna pokusa do
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
zawarcia transakcji, której zazwyczaj trzeba się opierać, jeśli rynek nie
zachowuje się tak, jak ma wyglądać by do transakcji doszło.
Nikt tak\
e nie wymaga od analityka technicznego, by w ka\
dym momencie
miał określone zdanie na temat rynku. Gdyby bowiem takie zdaniem miał, to
w sumie powinien mieć otwarte permanentnie pozycje. Zadaniem osoby
parającej się analizą techniczną jest przesiewanie danych o cenach w
poszukiwaniu powtarzalnych wzorów, które mogą skutkować zmianą ceny,
która pozwoli na osiągnięcie zysku.
Te powtarzalne wzory mają ró\
ne formy. Dotyczą zarówno samych zmian cen,
jak i budowanych na tych zmianach wskaz
ników. Wszystko tak czy inaczej
sprowadza się do zmian cen.
Ceny instrumentów finansowych przedstawia się za pomocą wykresów.
Najprostszą formą jest wykres liniowy łączący linią ciągłą kolejne punkty
cenowe (Wykres 2).
Wykres 2  Przykład wykresu liniowego
y
ródło: City Index
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Gdy w poszczególnych interwałach czasowych występuje tylko jedna cena to
rozwiązanie ma sens. Problem pojawia się, gdy w trakcie jednej cząstki czasu
pojawia się wiele cen. Która jest najwa\
niejsza? Przyjęło się wtedy uznawać, \
e
najwa\
niejszą jest ostatnia cena z danego interwału, ale o ile ma to
uzasadnienie w przypadku wykresów o interwale dziennym, bo końcówka sesji
zwykle jest najwa\
niejsza, gdy\
aktywniejsi są na niej profesjonaliści, to ju\
w
przypadku wykresów o interwale godzinowym wybór ostatniej ceny jest raczej
umowny i jest prostym przeło\
eniem z wykresu dziennego.
By uporać się z tym problemem stworzono wykresy słupkowe, które dla
ka\
dego interwału przedstawiają pierwszą cenę w danym okienku czasowym
(dla wykresu godzinowego będzie to pierwsza cena w danej godzinie, a dla
dziennego cena otwarcia notowań  jest ona zaznaczona małą kreską po
lewej stronie słupka), cenę maksymalną, jaka została osiągnięta w danej
jednostce czasu, cenę minimalną (obie ceny wyznaczają wysokość słupka),
oraz ostatnią cenę tej jednostki czasu (zaznaczona małą kreską po prawej
stronie słupka) (Wykres 3).
Wykres 3  Przykład wykresu słupkowego
y
ródło: City Index
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wykres słupkowy zawiera ju\
pełną informację o zakresie zmian cen, jaki miał
miejsce w danej jednostce czasowej. Podobny do wykresu słupkowego jest
wykres świecowy, który jest obecnie chyba najbardziej rozpowszechniony. Ta
forma przestawiania zmian cen ma swoje korzenie w Japonii. Stąd mówi się o
świecach japońskich (Wykres 4).
Wykres 4  Przykład wykresu świecowego
y
ródło: City Index
Prezentacja zmian cen za pomocą świec japońskich ułatwia odczytywanie
zmian na rynku, gdy\
wprowadza oprócz wspomnianych czterech poziomów
cen tak\
e informację o kierunku zmiany między ceną otwarcia, a ceną
zamknięcia danej świecy. Ró\
nicę między ceną zamknięcia, a ceną otwarcia
przedstawia korpus świecy, czyli mały prostokąt, którego wysokość jest tą
ró\
nicą. Jeśli cena otwarcia (pierwsza cena jednostki czasu) znajduje się
powy\
ej ceny zamknięcia (cena w danej jednostce czasu spadła) to korpus
przyjmuje kolor czarny (mowa o wersji klasycznej, bo teraz programy często
sugerują kolor czerwony), gdy zaś ceny zamknięcia jest wy\
sza od ceny
otwarcia, kolor korpusu świecy jest biały (lub zielony). Tak naprawdę sprawa
kolorystyki jest umowna i wiele programów do analizy technicznej pozwala
u\
ytkownikom dowolnie ustawiać barwy świec.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Analiza techniczna szuka powtarzalnych układów cen. Nie wchodząc za
głęboko w teoretyczną naturę zjawiska przyjmijmy jako dany fakt, \
e co jakiś
czas układy cen się powtarzają. Jak ju\
wspomniałem, te układy mogą mieć
ro\
ne formy. Jedną z nich są formację cenowe, czyli zmiany cen układające
się wg pewnego wzorca. Przykładami najpopularniejszych formacji cenowych
jest podwójny szczyt/podwójne dno, potrójny szczyt/potrójne dno, głowa i
ramiona, trójkąty, prostokąty i wiele innych mniej znanych. To są układy, które
budowane są przez szereg jednostek czasowych.
Wykres 5  Przykład formacji podwójnego szczytu (dwa lokalne szczyty na podobnym poziomie
 sygnał sprzeda\
y poni\
ej linii znajdującej się na poziomie dołka dzielącego te dwa szczyty) i
formacji trójkąta.
Podwójny szczyt
Trójkąt
y
ródło: City Index
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wykres 6  Przykład odwróconej formacji głowy z ramionami, gdzie na wykresie pojawiły się
trzy lokalne dołki, z których środowy jest poło\
ony najni\
ej, a boczne na podobnej wysokości.
Pokonanie poziomej  linii szyi jest uznawane za sygnał kupna.
Odwrócona głowa
z ramionami
y
ródło: City Index
Wykres 7  Przykład formacji klina zwy\
kującego
y
ródło: City Index
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
W przypadku świec japońskich oprócz wspomnianych wy\
ej formacji
wielookresowych mo\
na tak\
e doszukiwać się formacji jedno-, dwu- lub
trójokresowych zwanych formacjami japońskimi.
Wykres 8  Przykład formacji jednookresowej - młot
Młot
y
ródło: City Index
Wykres 9  Przykład formacji jednookresowej  spadająca gwiazda
Spadająca gwiazda
y
ródło: City Index
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wykres 10  Przykład formacji dwuokresowej  formacja przenikania
y
ródło: City Index
Wszystkie powy\
sze układy cen, tak wielookresowe, jak i japońskie, są
faktycznie układami, które co jakiś czas na wykresach się pojawiają. Ich
pojawienie się mo\
e być podstawą do zawarcia transakcji. Opiera się to na
obserwacji historycznej wskazującej na to, \
e gdy pojawia się dana formacja,
rynek ma szansę zachować się w jakiś szczególny sposób. Np. pojawienie się
formacji wybicia z podwójnego dna mo\
e skutkować wzrostem cen. Spekulant
po pojawieniu się formacji (to bardzo wa\
ne  o formacji mo\
na mówić,
gdy się ona pojawi, a nie wcześniej, gdy wykres sprawia wra\
enie, \
e daną
formację kreśli, gdy\
mo\
e w ogóle do jej wykreślenia nie dojść) zawiera
transakcję i monitoruje rynek, czy ten porusza się zgodnie z zało\
eniami, czy
przeciwnie - do oczekiwanego ruchu nie dochodzi i formacja się załamuje.
Poza analizą samych zmian cen bada się równie\
zmiany pewnych miar, które
są pochodną cen. Pojawia się coś, co nazywa się wskaz
nikiem. Np. porównuje
się aktualną cenę z jej poziomem sprzed 10 okresów. Takie znaczenie ma
popularny wskaz
nik ROC. Istnieje dość obfity zbiór ró\
nych wskaz
ników, które
przeformatowują rzeczywiste zmiany cen na coś innego. Jednak wszystko i tak
sprowadza się co tego, jak zachowuje się cena.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Z wykorzystaniem wskaz
ników większość spekulantów przechodzi stałe fazy.
Początkowo poznaje te, które są popularne. Okazuje się, \
e nie są one idealne
i zaczyna poszukiwać własnych, które będą lepsze. Buduje wielopoziomowe
strategie, których zadaniem ma być wyłapywanie najlepszych ruchów. W
końcu rzuca wszystko w diabły i najwy\
ej pozostaje z jednym wskaz
nikiem, który
wydaje się najbli\
szy mentalnie dochodząc do wniosku, \
e zagłębianie się w
poszukiwania idealnych wskaz
ników jest marnowaniem czasu i ślepą uliczką.
Poszukiwania wskaz
ników są bowiem wynikiem kładzenia du\
ego nacisku na
momenty otwarcia pozycji. Owszem, są one wa\
ne, ale wa\
niejsze wydają
się momenty wyjścia, a zwłaszcza sposób zachowania, gdy pozycja jest
otwarta.
Wskaz
niki ogólnie mo\
na podzielić na grupę tych, które wskazują na istnienie
trendu, wskaz
niki oscylacyjne, które swoim zachowaniem mają sygnalizować
mo\
liwość zwrotu cen, a tak\
e wskaz
niki będące miarą skali zmienności cen na
rynku. Do pierwszej grupy zaliczyć mo\
na średnie kroczące (średnia cena z kilku
okresów), do drugiej wspomniany ROC (choć w tym wypadku mierzona jest
tak\
e siła ruchu), czy te\
równie popularny wskaz
nik RSI, lub CCI. Wreszcie
miarą zmienności mo\
e być ATR, czyli średnia zmienność cen z dowolnej liczby
okresów.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wykres 11  Przykład przebiegu średnich kroczących  Sygnałem mo\
e być punkt przecięcia
ceny i średniej, bądz
samych średnich, lub fakt wzajemnego zbli\
ania się bądz
oddalania
średnich
y
ródło: City Index
Wykres 12  Przykład oscylatora  Oscylator RSI. Wzrost powy\
ej 70 oznacza wykupienie rynku, a
spadek poni\
ej 30 oznacza wyprzedanie.
y
ródło: City Index
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
To o czym warto pamiętać przy poszukiwaniu wygodnego dla siebie narzędzia
analizy technicznej to to, \
e niezale\
nie co sobie upatrzymy, i co spełni nasze
oczekiwania, to zawsze będzie to tylko generator przesłanki dla transakcji.
Ostatecznie to zmiana ceny powinna generować sygnał, który będzie kończył
się transakcją. Nie ma mowy o tym, by nara\
ać kapitał tylko dlatego, \
e jakiś
tam wskaz
nik osiągnął jakąś tam wartość, lub przeciął się z własną średnią.
Zadaniem analizy technicznej jest poszukiwanie przesłanek, które pozwolą nam
ocenić ruchy popytu i poda\
y na rynku. Ruchy te ostatecznie widoczne są w
ruchach ceny. Zatem zachowanie jakiegoś wskaz
nika mo\
e coś sugerować,
kształt wykresu mo\
e przypominać formację szczytową, ale póki ceny nie
wykonają ruchu, który przekona nas do tego, \
e rynkiem rządzić zaczyna
poda\
, nie ma mowy o grze na spadek cen.
Najczęściej takim ruchem potwierdzającym jest pokonanie lokalnego dołka w
przypadku gry na spadek cen, lub jakiegoś lokalnego szczytu, gry rozwa\
ana
jest mo\
liwość gry na wzrost cen. Czyli ostatecznie wszystko i tak rozstrzyga
zmiana ceny.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
OSCYLATORY BARDZIEJ I MNIEJ KLASYCZNIE
Oscylatory powszechnie uwa\
ane są za narzędzia najlepiej sprawdzające się w
sytuacji, gdy ceny nie poruszają się w ramach wyraz
nego trendu, ale wahają
w bardziej lub mniej wyraz
nym przedziale wartości. Wtedy sygnalizując
wykupienie lub wyprzedanie rynku mogą skutecznie wskazywać momenty
mo\
liwych zwrotów cen. Wybór oscylatorów jest znaczny i wiele programów do
analizy technicznej zawiera ich całą masę.
Klasyczne wykorzystanie oscylatorów przedstawione zostało na wykresie
(Wykres 13).
Wykres 13  Przykład klasycznego wykorzystania oscylatora RSI
Wykupienie
Wykupienie
Wyprzedanie
y
ródło: City Index
W tym wypadku wykorzystano popularny oscylator RSI, ale opisana poni\
ej
zasada dotyczy większości bardziej znanych oscylatorów. Przyjęto zało\
enie, \
e
zadaniem tej grupy narzędzi analizy technicznej jest wskazywanie okresów, w
których rynek osiąga fazę wykupienia bądz
wyprzedania w ramach kreślonej
konsolidacji. Innymi słowy, w trakcie spadku cen wartość oscylatora spada
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
osiągając ostatecznie niskie wartości i wskazuje na mo\
liwość zatrzymania
zwy\
ki i ruch w górę. Gdy ceny faktycznie rosną, to oscylator tak\
e rośnie i
osiąga wartości wysokie, które sygnalizują wyczerpywanie się siły popytu.
Zachowanie oscylatora ma wskazać dogodny moment zawarcia transakcji.
Gdy oscylator przybiera relatywnie wysokie wartości (wiele oscylatorów jest
standaryzowanych i zawiera się w pewnym przedziale, dzięki czemu łatwo jest
określić, czy mamy do czynienie z niską, czy wysoką wartością wskaz
nika) to
uznaje się, \
e rynek jest wykupiony, a więc, \
e istnieje mo\
liwość wyznaczenia
lokalnego szczytu. Gdy po chwili zasygnalizowania wykupienia oscylator
zaczyna spadać, pojawia się sygnał sprzeda\
y.
W przypadku przedstawionego w naszym przykładzie oscylatora RSI przyjmuje
się, \
e wykupienie pojawia się, gdy wskaz
nik osiąga wartość powy\
ej 70 pkt., a
rynek mo\
na uznać za wyprzedany, gdy wskaz
nik jest poni\
ej poziomu 30 pkt.
Zatem, kierując się wspomnianą zasadą dla sygnału sprzeda\
y, wyjście RSI nad
poziom 70 pkt. zasygnalizuje wykupienie rynku, a póz
niejszy spadek pod
poziom 70 pkt. będzie sygnałem sprzeda\
y.
Sygnał kupna pojawia się, gdy wartość oscylatora osiąga niskie poziomy (w
naszym przypadku jest to poziom poni\
ej 30 pkt.), a potem zaczyna rosnąć i
opuszcza strefę wyprzedania (wyjście nad 30 pkt.).
Pojęcie sygnału kupna i sygnału sprzeda\
y są tu pojęciami umownymi, gdy\

dotyczą pewnego zachowania wskaz
nika, ale jeszcze nie przekładają się na
działania inwestora. Tu dotykamy wa\
nej kwestii, o której nale\
y bezwzględnie
pamiętać nie tylko w odniesieniu do oscylatorów, ale wszelkich narzędzi analizy
technicznej. Głównym wyznacznikiem decyzji o otwarciu bądz
zamknięciu
pozycji jest zmiana ceny interesującego nas instrumentu. Niezale\
nie od tego,
co sygnalizuje takie czy inne narzędzie, jeśli cena tego sygnału nie potwierdza,
to nie ma mowy o transakcji na rynku.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
W poprzednim przykładzie mowa jest o sygnałach kupna bądz
sprzeda\
y, ale
nie o transakcjach. Pojawienie się sygnału na oscylatorze nie przekłada się
automatycznie na transakcje.
Zatem nawet jeśli do tej pory była kreślona konsolidacja i po ruchu wzrostowym
oscylator zaczyna wskazywać wykupienie i nawet jeśli póz
niej wartość
oscylatora zaczyna spadać generując sygnał sprzeda\
y, ale ceny nie
sygnalizują przewagi poda\
y, to nie ma podstaw do tego, by ślepo podą\
ać
za zmianą oscylatora. Warto sobie uzmysłowić, \
e to nie na zmianach wartości
oscylatora szukamy zysków, ale na zmianach cen.
Wykres 14  Nie ka\
de wyjście ze strefy wyprzedania jest sygnałem kupna
y
ródło: City Index
A
atwo jest znalez
ć przykłady sytuacji, gdy po wzroście cen, rynek się
konsoliduje, a szereg oscylatorów generuje wtedy sygnały sprzeda\
y.
Oscylatory obni\
ają swoje wartości zmierzając do poziomów równowagi, która
faktycznie ma miejsce na rynku. Ślepe trzymanie się tego, co sugeruje sam
wskaz
nik nie ma sensu.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wszelkie wskaz
niki, nie tylko oscylatory, a właściwie wszelkie narzędzia analizy
technicznej, które nie są zmianami cen, ale te zmiany w jakiś sposób opisują,
lub są tych zmian pochodnymi, są tylko sugestią, znakiem ostrzegawczym.
Same w sobie nie determinują zmian cen. Nie ka\
de zachowanie, które na
oscylatorze będzie odebrane jako sygnał kupna będzie skutkowało wzrostem
cen, a nie ka\
dy układ wskaz
nika, który będzie nazwany sygnałem sprzeda\
y
faktycznie będzie prowadził do spadku ceny.
Wielu spekulantów rozpoczynających przygodę z rynkiem o tym zapomina, lub
nie zdaje sobie z tego sprawy. Ksią\
ki epatują pojęciami typu sygnał kupna,
bądz
sygnał sprzeda\
y. Wydawać by się mogło, \
e, jak w powy\
szym
przykładzie, sygnał sprzeda\
y na oscylatorze powinien skutkować
koniecznością dokonania transakcji. Ba, wiele razy takie transakcje przyniosą
zysk, a ex post wiele z takich sytuacji wygląda wręcz świetnie, gdy\
tego typu
zachowanie pozwalało otworzyć krótką pozycję blisko lokalnego szczytu, lub
długą pozycję blisko lokalnego dołka. Problem polega na tym, \
e istnieje
równie wiele przypadków, gdy zawarcie transakcji w chwili, gdy sygnalizuje to
oscylator bez oczekiwania na potwierdzenie w zmianie cen powoduje
pojawienie się straty.
Zatem warto to powtórzyć jeszcze raz  narzędzia analizy technicznej są tylko
sygnalizatorem mo\
liwości wystąpienia zmiany cen, ale jej nie determinują.
Sygnały płynące z jakichkolwiek wskaz
ników muszą zostać potwierdzone
zmianą ceny, by w ogóle mo\
na je było brać powa\
nie. Co mo\
e być takim
potwierdzeniem? Opcji jest kilka i ka\
dy musi sobie odpowiedzieć na pytanie,
która mu bardziej odpowiada. Jednym wystarczy nawet jednosesyjna
formacja świecowa, a dla innych potwierdzeniem sygnału będzie przejście
przez ceny poziomu lokalnego szczytu/dołka. Nie ma tu idealnego rozwiązania
dla wszystkich. Jedni stawiają sobie za cel uchwycenie ruchu cen mo\
liwe
wcześnie, co powoduje, \
e ju\
nawet niewielka zmiana wymusza podjęcie
decyzji inwestycyjnej, a inni wymagają wyraz
nego ruchu cen.
Ka\
de podejście jest dobre o ile zna się jego właściwości. Próby łapania
początków trendu skutkują większym ryzykiem zareagowania na mało
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
znaczące zmiany cen i prawdopodobnie będzie to wiązało się w większą
liczbą transakcji stratnych. Z drugiej strony pojedyncze straty mogą być małe,
ale za to transakcje zyskowne mogą przynieść znaczące korzyści w związku z
tym, \
e otwierane były wcześnie, co pozwoliło na wykorzystanie znacznej
części ruchu cen.
Wykres 15  Wyjście RSI we strefy wykupienia mo\
e być potwierdzone samą znaczącą
spadkową świecą, ale równie\
mo\
e być potwierdzone spadkiem poni\
ej ostatniego
lokalnego minimum
y
ródło: City Index
W tym miejscu nadarza się dobra okazja do przedstawienia nieco
odmiennego od zwyczajowych sposobów określania momentu wejścia na
rynek przy wykorzystaniu oscylatorów. Zaletą tego podejścia jest prostota. Nie
wymaga on posiadania wiedzy z zakresu np. formacji świec japońskich, czy
główkowania, czy ruch cen jest ju\
wystarczający, by uznać, \
e potwierdza to,
co wcześniej wstępnie sygnalizował oscylator.
Zasada jest następująca. Gdy wspomagający nas oscylator wejdzie w strefę
wykupienia skupiamy swoją uwagę na świecy, która tego dokonała. Jej
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
minimum będzie poziomem odniesienia dla ewentualnego zagrania na
spadek cen. Na własne potrzeby taką świecę nazwałem  wybiciową (Wykres
16). W przypadku spadków i wejścia oscylatora w strefę wyprzedania świecą
wybiciową jest ta, która sprawiła, \
e wartość oscylatora znalazła się w strefie
wyprzedania. Dla tej świecy poziomem odniesienia będzie jej maksimum.
(Wykres 17)
Wykres 16  RSI  Świeca zaznaczona jest świecą wybiciową, a więc poziomem odniesienia dla
sygnału jest jej minimum. Spadek pod to minimum będzie potwierdzeniem wskazania samego
oscylatora.
y
ródło: City Index
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wykres 17  RSI  Świece zaznaczone są świecami wybiciowymi, a więc poziomem odniesienia
dla sygnału jest ich maksimum. W pierwszym wypadku zmiana na oscylatorze nie uzyskała
potwierdzenia, a uzyskała je dopiero w drugiej próbie
y
ródło: City Index
Sygnał sprzeda\
y pojawia się, gdy po wejściu w strefę wykupienia ceny się
cofają pod poziom minimum świecy wybiciowej. Sygnałem kupna jest wzrost
cen ponad poziom maksimum świecy wybiciowej.
Jak ju\
wspomniałem zaletą takiego podejścia jest prostota i klarowność
oceny. Nie jest to bynajmniej rozwiązanie idealne, ale przecie\
nie szukamy
ideałów, bo te nie istnieją. Walor prostoty pozwala wykorzystać opisane tu
podejście tak\
e w grze intraday. Sprawdza się ono szczególnie na rynkach
walutowych, gdy często pojawiają się krótkie, acz dynamiczne ruchy cen.
Oczekiwanie z działaniem na chwilę, a\
rynek wykona znaczny ruch w kierunku
przeciwnym pomaga uniknąć działania z sytuacji, gdy mamy jedynie do
czynienia z płytką korektą, a nie ruchami w ramach konsolidacji.
To podejście mo\
e być równie\
wykorzystywane przez poszukujących okazji do
wejścia na rynek w mo\
liwie wczesnym stadium trendu. Przykładem mo\
e być
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
sytuacja, gdy rynek po trendzie wzrostowym wyznaczył szczyt, po czym
przyszedł czas na korektę. Ta się zakończyła i pojawił się wzrost ku
dotychczasowemu szczytowi. Osiągnięcie przez wykres cen jego okolic
zazwyczaj jest sygnalizowane przez oscylator, który osiąga strefę wykupienia.
Pojawia się świeca wybiciowa. Gdy ceny się cofają, pojawiają się najszybsi
gracze poszukujący okazji do zagrania na spadek cen zmyślą o zmianie
kierunku ruchu. W tym wypadku z nadzieją na wykreślenie formacji
podwójnego szczytu. Jednak zamiast oczekiwać na pojawienie się formacji
anga\
ują na rynku niewielki kapitał ju\
za pomocą oscylatorów. Najpierw
otwierana jest pozycja wstępna o niewielkiej wartości, a póz
niej w razie
sukcesu, jest ona powiększana przy zachowaniu zalecanego poziomu ryzyka.
Jeśli faktycznie dochodzi do wykreślenia podwójnego szczytu do w chwili
pojawienia się formacji spekulant jest w posiadaniu zysku, który pomo\
e mu
chronić kapitał w przypadku załamania się formacji. W przypadku RSI takie
zagranie jest utrudnione, ale City Index ma mo\
liwość wykorzystania równie\

Williams %R, na którym opisana sytuacja miała miejsce tu\
przed załamaniem
rynku w 2008 roku (Wykres 18).
Wykorzystanie oscylatorów wydaje się być proste i skuteczne, ale niestety
rzeczywistość jest mniej przyjemna. O ile ta grupa wskaz
ników w miarę dobrze
radzi sobie w okresach konsolidacji, tak zazwyczaj kompletnie gubi się, gdy na
rynku pojawia się wyraz
na tendencja. Długotrwały wzrost lub spadek cen
sprawiają, \
e klasyczne posługiwanie się oscylatorami mo\
e w najlepszym razie
sprawić, \
e będziemy poza rynkiem, gdy ten wykonuje znaczące zmiany. Nic
tak nie irytuje początkujących spekulantów jak obserwacja na wyraz
ne zmiany
cen i rozmyślanie nad uciekającymi  zyskami . Presja uciekającego pociągu
przynosi czasem więcej irytacji ni\
seria strat.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wykres 18  Williams %R  Świeca wybiciowa znajdowała się nieco powy\
ej wybicia z formacji
podwójnego szczytu, co pozwoliło na rozpoczęcie budowania pozycji zanim doszło do
pojawienia się pełnej formacji.
y
ródło: City Index
Jeśli ktoś posługuje się klasycznym podejściem do oscylatorów musi
zaakceptować, \
e spełniają one swoją rolę, gdy rynek porusza się ruchami
szarpanymi. Gdy zaś pojawia się wyraz
ny trend z niewielkimi korektami
oscylatory w jakiej formie, jaką zazwyczaj znamy tylko mącą w głowie.
Specjalnie powtarzam o klasycznym podejściu do oscylatorów, gdy\
mo\
e jest
tak\
e wykorzystać w nieco inny sposób.
Wychodzimy tu z zało\
enia, \
e oscylatory w miarę skutecznie sygnalizują
momenty, gdy rynek w ramach konsolidacji lub ruchu szarpanego osiąga fazę
wyprzedania lub fazę wykupienia. Gdy taka faza zostanie osiągnięta
oczekujemy mo\
liwości pojawienia się zwrotu w ruchu cen i rynek zaczyna
podą\
ać w kierunku przeciwnym, a więc po osiągnięciu wyprzedania ceny
rosną i rynek zmierza do wykupienia, a po osiągnięciu wykupienia, następuje
zwrot i ceny spadają sprowadzając rynek do wyprzedania. To jest własność
konsolidacji i ruchu szarpanego. Tym samym pojawienie się lokalnego szczytu
potwierdzonego wcześniejszym zasygnalizowaniem przez oscylator fazy
wykupienia czyni ten szczyt szczególnie interesującym (Wykres 19). Mo\
na
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
bowiem uznać, \
e jest to odpowiednik górnego ograniczenia konsolidacji
(faktyczny układ kolejnych szczytów nie musi być przecie\
poło\
ony
horyzontalnie). To samo dotyczy dołków. Gdy na wykresie pojawia się lokalny
dołek i jego pojawienie się było poprzedzone fazą wyprzedania rynku (Wykres
20), to ten dołek staje się dla nas szczególnie interesujący.
Wykres 19  Williams %R  Krótko po wyjściu ze strefy wykupienia oscylator ponownie w niej się
znalazł, ale cena wzrosła ponad poziom poprzedniego szczytu
y
ródło: City Index
Ta szczególna uwaga względem tych wyró\
nionych szczytów i dołków ujawnia
swój sens, gdy zostaje załamana sekwencja kolejnych faz wykupienia i
wyprzedania. Ma to miejsce wtedy, gdy rynek osiągając wykupienie cofa się,
ale ju\
nie wystarczająco mocno, by zasygnalizować wyprzedanie i ponownie
zaczyna rosnąć wywołując na oscylatorach fazę wykupienia. Zazwyczaj jest to
połączone z pokonaniem poprzedniego potwierdzonego wykupieniem
szczytu. Taka sytuacja jest dla nas sygnałem, \
e rynek mo\
e ju\
nie chcieć
poruszać się w konsolidacji, lecz zaczyna krystalizować się jednorodna
tendencja  w tym wypadku trend wzrostowy.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wykres 20  Williams %R  Krótko po wyjściu ze strefy wyprzedania oscylator ponownie w niej się
znalazł, ale cena spadła pod poziom poprzedniego dołka
y
ródło: City Index
W przypadku spadku cen sytuacja jest analogiczna. Najpierw po fazie
wykupienia ceny spadają osiągając wyprzedanie. Następnie pojawia się
lokalny dołek i wzrost cen, który jednak jest ju\
zbyt słaby, by wywołać fazę
wykupienia, po czym następuje kolejny spadek cen i nowa sygnalizowana faza
wyprzedania, gdy ceny są ju\
poni\
ej poziomu wcześniejszego dołka. Taka
sytuacja mo\
e być początkiem nowe trendu spadkowego.
Gdy jedna z takich sytuacji ma miejsce, poszukiwanie okazji do wejścia na
rynek w klasyczny sposób mo\
e skończyć się kłopotami. Gdy faktycznie mamy
do czynienia z zalą\
kami nowego trendu wzrostowego oscylatory mogą przez
długi czas nie osiągać fazy wyprzedania, a za to wiele razy wychodzić i
powracać do strefy wykupienia. Poszukiwanie w takim okresie okazji do
sprzeda\
y nie wydaje się zasadne. Tu potrzeba nieco innego podejścia.
Jeśli po fazie wykupienia pojawia się kolejna faza wykupienia to nale\
y to
odbierać jako sygnał mo\
liwości pojawienia się nowego trendu wzrostowego i
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
zachować się odpowiednio do tego. W takiej sytuacji nie szukamy okazji do
sprzeda\
y, ale w momencie ponownego wejścia oscylatorów w strefę
wykupienia zachowujemy się tak, jakby doszło do wybicia z konsolidacji.
Wykorzystujemy oscylator ju\
nie by poszukiwać fazy wykupienia z mo\
liwością
zajęcia krótkiej pozycji, ale jako narzędzie potwierdzające pojawienie się nowej
tendencji, a póz
niej jako narzędzie potwierdzające utrzymywanie się tej
tendencji.
Gdy trend jest ju\
wyraz
ny odczytywanie zmian na oscylatorach jest przeciwne
względem tego, jak się odczytuje w sytuacji konsolidacji. W konsolidacji
wykupienie ka\
e poszukiwać oznak słabości rynku, a w trakcie trendu
wzrostowego wejście oscylatora w strefę wykupienia jest potwierdzeniem siły
trendu i zdecydowanie ma zniechęcać do jakichkolwiek poszukiwań gry na
spadek cen, a wręcz mo\
e skłaniać do powiększania pozycji zgodnej z
panującą tendencją.
Analogicznie ma się sytuacja w trakcie spadku cen. Pojawienie się trendu i
kolejnych cykli wchodzenia oscylatorów w obszar wyprzedania nie powinno
skutkować poszukiwaniem okazji do gry na wzrost cen. W trakcie trendu
spadkowego wejście oscylatora w strefę wyprzedania jest potwierdzeniem siły
trendu i skłania do dalszej gry po krótkiej stronie rynku.
Do czasu. Oscylator jako generator sygnałów potwierdzających istnienie
panującej tendencji działa do chwili, gdy nie osiągnie wyprzedania w trendzie
wzrostowym lub wykupienia w trendzie spadkowym. Innymi słowy, do chwili,
gdy na rynku pojawi się wystarczająco du\
a korekta by odchylić ceny mocno
w przeciwnym kierunku do trendu. W takiej sytuacji oscylator ponownie staje
się tym, czym jest zazwyczaj w trakcie konsolidacji.
Tu wykorzystana jest częsta własność rynku polegająca na tym, \
e w
przypadku końcowej fazy dominującego trendu pojawia się wyraz
na, głęboka
korekta, po której ceny jeszcze raz zbli\
ają się, a nawet pokonują ekstremum
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
trendu, ale ju\
rynek nie ma siły na trwałą kontynuację. Najlepszym razie
rozpoczyna kreślenie konsolidacji, ale często dochodzi równie\
do zmiany
kierunku trendu.
Takie odczytywanie zmiany oscylatora sprawia, \
e jest on wykorzystywany jako
narzędzie bardziej wszechstronne i dogodne dla ka\
dej fazy zmiany rynkowych
niezale\
nie, czy mamy do czynienia z konsolidacją, czy wyraz
nym trendem.
Oczywiście opisany tu sposób zachowania nie jest sposobem idealnym. W
najlepszym razie mo\
na tu mówić o spisie sposobów wejścia na rynek, ale nie
ma nic na temat sposobów jego opuszczenia. Opcje jest naturalnie wiele, ale
na jedną rzecz warto zwrócić uwagę.
Jeśli uznajemy, \
e ponownie pojawienie się wykupienia po wcześniejszym
wykupieniu, jest to\
same z sygnałem wyjścia z konsolidacji, to poziom stopa
startowego broniącego nową pozycję nie musi być mocno oddalony. Jeśli
wybicie będzie silne i skuteczne, to rynek ju\
za mocno się nie cofnie. Ustalenie
poziomu stopa startowego mo\
e być uzale\
nione od wyglądu wykresu, a sam
stop oparty np. o ostatni lokalny dołek (dla scenariusza wzrostu cen). Mo\
e być
równie\
oddalony od poziomu startu o zadaną odległość bez uwzględnienia
poło\
enia ostatniego lokalnego dołka, ale za to z uwzględnieniem wielości
ostatniej fazy wzrostu cen, gdy\
stop nie powinien być poło\
ony w górnej
połówce tego wzrostu bo groz
ba przedwczesnego wyrzucenia z rynku byłaby
zbyt du\
a. (Wykres 21)
W przypadku trendu spadkowego stop opieramy o ostatni lokalny szczyt lub o
zadaną odległość od poziomu wejścia na rynek. Ta zadana odległość mo\
e
być mierzona zarówno w jednostkach, w jakich notowany jest instrument, jak
równie\
w ujęciu procentowym.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Jeśli mówimy o wybiciu, to nie sposób nie wspomnieć o mo\
liwości
przesunięcia zlecenia stop. Przy mocnym i wyraz
nym wybiciu ceny nie wracają
w głąb konsolidacji, lub ruch powrotny jest relatywnie płytki. Z tego względu
warto dość szybko podnosić zlecenia stop z poziomu startowego na poziom
umo\
liwiający zamknięcie pozycji bez straty. (Wykres 21)
Wykres 21  Williams %R  Ustawienie początkowego zlecenia stop przy pokonaniu  istotnego
szczytu na poziomie ostatniego lokalnego dołka
Stop
y
ródło: City Index
Takie zachowanie będzie weryfikatorem faktycznej mocy rynku. W przypadku
fałszywego wybicia bądz
jego niewielkiej skali mamy szansę ochronić kapitał
przed uszczupleniem. Oczywiście analogiczne zachowanie mo\
na rozwa\
yć
przy wejściu na pozycję po krótkiej stronie rynku.
Póz
niejsze etapy podnoszenia zlecenia stop tak\
e mają wiele wariantów. Stop
mo\
e być płynnie ruchomy i polegać na utrzymującej się stałej odległości od
ekstremum tendencji (od szczytu w przypadku trendu wzrostowego).
Odległość zlecenia stop od ekstremum mo\
e być ruchoma i zale\
eć od
panującej na rynku zmienności. Wtedy, w przypadku gdy rynek poddany jest
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
znaczącej oscylacji, chronimy pozycję przed przedwczesnym zamknięciem.
Moim ulubionym podejściem jest oparcie poziomu zlecenia stop o lokalne
dołki (w trendzie wzrostowym) lub o minima świec startowych nowej fali
impulsu w ramach trendu. Z jednej strony ma to pewnie odniesienia do
panującej zmienności, ale nie zmusza do śledzenia jej co do punktu. Z drugiej
strony zapewnia, \
e jeśli dochodzi do zamknięcia pozycji, to dlatego, \
e ceny
wykonały znaczący ruch w kierunku przeciwnym do panującego trendu, co
samo w sobie jest istotne, gdy\
mo\
e wskazywać na wyczerpywanie się
potencjału dotychczasowej tendencji.
Znowu warto powtórzyć, \
e nie jest to opis narzędzia idealnego. Ka\
de
podejście ma swoje wady i zalety, które nale\
y poznać w  praniu . Opisane
przeze mnie jako moje ulubione wynika po prostu z tego, \
e mi ono  le\
y
mentalnie . Pasuje do mojego postrzegania rynku, które wcale nie musi być
podzielane przez innych. Wa\
ne jest jednak, by ka\
dy dopracował się
własnego sposobu na obecność na rynku. Nie chodzi tu bynajmniej o
własne poszukiwania, bo to wywarzanie otwartych drzwi. Po prostu mo\
e
warto wybrać z tego, co jest ju\
znane i proste. Celem dopasowania są
póz
niejsze mniejsze stresy (one nigdy nie znikną, ale mo\
na próbować je
łagodzić) związane z konsekwentnym działaniem na rynku, bo tylko
konsekwencja w działaniu mo\
e przynieść sukces.
Zamykając temat innego podejścia do tych narzędzi myślę, \
e warto jeszcze
pokazać inny sposób posługiwania się nimi, choć jest to ju\
sposób mniej
wygodny, a co wa\
niejsze, wprowadzający element subiektywnej oceny, a w
związku z tym wymaga ju\
pewnego obycia na rynku. Wróćmy do analizy
zmian oscylatorów w trakcie kreślenia konsolidacji przez ceny interesującego
nas instrumentu. Jak pamiętamy, wyjście oscylatora w strefę wykupienia rynku
mo\
e oznaczać, \
e rynek wkrótce zakończy zwy\
kę.
Zdarza się, \
e zanim faktycznie dojdzie do tego spadku wykres wskaz
nika
będzie się wahał na poziome granicznym między strefą neutralną, a strefą
sygnalizującą wykupienie. Gracz mo\
e czuć się w takiej sytuacji
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
zdezorientowany. Jeśli zało\
ymy, \
e trwa konsolidacja, to wyjście ze strefy
wykupienia sugeruje mo\
liwość pojawienia się spadku cen, ale powrót do
strefy wykupienia mo\
e sugerować, \
e rynek wkrótce wyjście z konsolidacji. By
zmniejszyć częstotliwość pojawiania się tego typu zaburzeń warto posłu\
yć się
liniami trendu. Zamiast opierać swoje oceny wartości wskaz
nika tylko
poziomem wykupienia, bądz
wyprzedania, mo\
na dodać narzędzie linii trendu
i przyjąć, \
e dopiero przełamanie tej linii będzie sygnałem. (Wykres 22) Jak
wspomniałem, jest tu miejsce na pewną dowolność w sposobnie kreślenia tych
linii, co wymaga ju\
doświadczenia i otrzaskania w rynkiem.
Wykres 22  RSI oraz przykładowe linie trendu  przełamanie linii trendu jest to\
same z
opuszczeniem obszaru wykupienia bądz
wyprzedania
y
ródło: City Index
Linie trendu, tak\
e na samym wykresie cen, to dość zdradliwe narzędzie mimo,
\
e jest powszechnie stosowane. Jednak wielu spekulantom ich wykorzystanie
odpowiada. Osobiście jestem zwolennikiem mo\
liwie najbardziej obiektywnych
narzędzi, by sygnał był wyraz
ny i czytelny i bezdyskusyjny. Wtedy łatwiej takie
sygnały oceniać tak na bie\
ąco, jak i analizując dane historyczne.
Wprowadzenie subiektywności w analizie danych historyczny to mo\
liwość
wpadnięcia w pułapkę przecenienia swoich mo\
liwości percepcyjnych.
Nawet jeśli uwa\
amy się za świetnych analityków lepiej pozostawić sobie
margines na popełnienie błędu, a więc nie ufać myśli, \
e  wtedy to bym to
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
odczytał tak czy inaczej . Jesteśmy tylko ludz
mi i mamy prawo do błędu w
ocenie bie\
ącej, jak i w ocenie tego, by moglibyśmy myśleć w danej sytuacji w
przeszłości, Zwłaszcza, \
e znamy póz
niejszy przebieg wykresu, co mo\
e
zakrzywiać sposób oceny.
Wspomniane wykorzystanie linii trendu polecam tym, którzy mają się
doświadczenie na rynku oraz tym, którzy w swoich decyzjach pozostawiają
miejsce na decyzje dyskrecjonalne, a więc nie tylko oparte na ścisłych
zasadach. Ja do tego typu działań podchodzę nieufnie, gdy\
wprowadzenie
choćby małego elementu arbitralności sprawia, \
e nie istnieje mo\
liwość
przetestowania danego postępowania na rynku na danych historycznych, a
tym samym nie mo\
na otrzymać podstawowej informacji o danej metodzie 
czy działała ona w przeszłości. Warto sobie zadać pytanie, czy skoro nie ma
mo\
liwości testu, to na jakiej podstawie mamy takiej metodzie ufać. Zwłaszcza,
gdy, jak ka\
da metoda, będzie miała swój gorszy okres.
Innym sposobem wykorzystania oscylatorów jest porównywanie układów
szczytów cen i analogicznych do nich szczytów na oscylatorze. Gdy kolejne
szczyty na wykresie cen są poło\
one coraz wy\
ej, a kolejne odpowiadające im
szczyty na wykresie oscylatora tak\
e są poło\
one coraz wy\
ej, to mówi się, \
e
oscylator potwierdza ruch cen. Gdy jednak na wykresie cen pojawi się szczyt
le\
ący powy\
ej poprzedniego, ale na wykresie oscylatora nowy lokalny szczyt
znajduje się poni\
ej poprzedniego, to wtedy mówi się o dywergencji. (Wykres
23)
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Wykres 23  RSI oraz przykładowe dywergencje  nachylenie szczytów cen nie było
potwierdzane przez nowe szczyty wskaz
nika
y
ródło: City Index
W przypadku wygasających trendów pojawienie się dywergencji mo\
e być
odebrane jako sygnalizacja, \
e mo\
e dojść do zmiany kierunku ruchu. Nie jest
to jednak skuteczne narzędzie. Wcześniej bowiem trudno ocenić, czy trend ju\

się wyczerpuje. Czasem w ramach trwania trendu dywergencji mo\
e pojawić
wiele, ale trend mimo to będzie kontynuowany. Jest to bardzo miękki sygnał i
nie powinien być przeceniany. Dywergencje, jeśli się pojawią, same w sobie
sygnałem być nie mogą. Muszą być potwierdzone przez odpowiednie
zachowanie wykresu cen. Tu tak\
e mo\
na wykorzystać koncepcję świec
wybiciowych.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
USTRZEC SI
BA

DÓW
Na koniec chciałbym zwrócić uwagę na kilka błędów, które często
powielane się przez mniej doświadczonych spekulantów, co zazwyczaj
prowadzi do pora\
ki. Próby wyrugowania tych błędów nie zapewnią sukcesu,
ale przynajmniej pomogą w dłu\
szym pobycie na rynku, a tym samym w
zdobyciu wymaganego doświadczenia. Bez doświadczenia o sukces trudno.
Pewnie co jakiś czas się komuś udaje, ale albo są to osoby z wybitnym
talentem lub z du\
ym szczęściem. Skoro do gry na gitarze nie zasiadamy z
myślą, \
e jesteśmy nieoszlifowanymi wirtuozami, przyjmijmy skromnie, \
e i
spekulacji po prostu trzeba się nauczyć, a to wymaga czasu.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
CIERPLIWOŚĆ
Obecność na rynku uczy cierpliwości. To jest jedna z wa\
niejszych cech, jaką
nale\
y posiadać, lub sobie wypracować. Brak cierpliwości prowadzi do wielu
błędów. Po pierwsze, chce się za szybko i za wiele. Ju\
wspominałem wy\
ej, \
e
oczekiwanie horrendalnych stóp zwrotu jest po prostu nierealne. Prędzej czy
póz
niej rynek upomni się o swoje. Poza tym, im mniej doświadczenia, tym ni\
sze
powinny być oczekiwania. Moim zdaniem, ktoś kto zaczyna przygodę z
rynkami, na których mo\
na zawierać transakcji po krótkiej i długiej stronie,
powinien za cel pierwszego roku postawić sobie utrzymanie tego samego
poziomu kapitału. Tak, starać się, by po roku mieć tyle samo, ile było na
początku. Ju\
osiągnięcie tego celu pozwoli nam uniknąć znalezienia się w
grupie nieszczęsnej większości, która prędzej czy póz
niej dochodzi do
bankructwa.
Zbyt wygórowane oczekiwania prowadzą do podejmowania zbyt wysokiego
ryzyka. Ka\
dy początkujący spekulant, jeśli ma zamiar na dłu\
ej pobyć na
rynku powinien automatycznie zapomnieć o lewarze. Nale\
y pamiętać, \
e
wielkością transakcji jest jej pełna wartość, a nie jedynie wartość depozytu
zabezpieczającego, który jest blokowany na potrzeby zapieczenia
wypłacalności. Wszelkie kalkulacje dotyczące wyników dokonujemy w
odniesieniu do pełnego posiadanego kapitału, a nie jedynie depozytu. Tak\
e
kalkulacje ryzyka dokonuje się w odniesieniu do posiadanego kapitału.
To wymusza określenie minimum kapitału, jaki jest nam potrzebny na
swobodną grę na odpowiadającym nam instrumencie. Część instrumentów z
racji specyfiki mo\
e nie być dla nas dostępna ze względu na zbyt niski
posiadany kapitał. Na starcie proponuje poszukać takiego instrumentu, który
pozwoli na to, by przy posiadanym kapitale mo\
na było na świecach
dziennych zawierać transakcje, których ryzyko początkowe wynosiłoby 1 proc.
Mo\
e się to wydawać niewiele, ale proszę mi wierzyć, \
e jest to całkiem sporo.
Zatem mając 5000 złotych szukamy takiego instrumentu, by maksymalna
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
strata na jednej transakcji nie przekraczała 50 zł. Małe zmiany? Przypominam
cel pierwszego roku  prze\
yć i zakończyć rok z kapitałem równym poziomem
wartości startowej. To mo\
e się wydawać celem mało ambitnym, ale to tylko
pozory.
Jeśli z bólem zaakceptujemy fakt, \
e stopy zwrotu nie będą kosmiczne oraz z
pokorą przyjmiemy zało\
enie, \
e rozpoczynamy zbudowanie kapitału
doświadczenia, a plany zakupu jachtu odkładamy na przyszłość, cierpliwość
nam się przyda na co dzień. Gdy rynek będzie zachowywał się w jakiś
szczególny sposób, który będzie nam się wydawał dogodny do zajęcia pozycji,
ale nie będzie to zgodne z tym, co sobie zało\
yliśmy w panie, to nie wolno nam
na takie pokusy rynku reagować. Postępujemy TYLKO zgodnie z tym, co
wcześniej sobie zaplanowaliśmy. Ustalmy zasadę, \
e przez ten pierwszy rok nie
zawrzemy \
adnej innej transakcji poza tym, co nam mówi nasz plan działania.
To nic, \
e będą zdarzały się sytuacje, gdy to zachowanie cen, które nas kusiło,
a któremu się oparliśmy, faktycznie pociągnęło za sobą przewidywany przez
nas skutek. Nie ma czego \
ałować. Naprawdę. W takich sytuacjach szybko
jako przeciwwagę powinniśmy sobie uzmysłowić, ile razy nasz system uchronił
nas przez startami, które w podobnych warunkach by się pojawiły. Jasna
sprawa, \
e czasem mo\
emy mieć przeczucie, które się sprawdzi. Problem w
tym, \
e sumarycznie rzecz biorąc kierując się przeczuciami osiągniemy z
pewnością wynik gorszy ni\
przy systematyczniej grze sprawdzoną strategią.
Pojedyncza transakcja nie powinna w ogóle być podstawą do jakichkolwiek
wniosków.
Podobnie ma się sprawa ze stratami, gdy są one wynikiem kierowania się
posiadanym planem. Pojedyncza strata nie powinna mieć znaczenia. Tak\
e
seria strat, która z pewnością co jakiś czas będzie się pojawiała nie ma sprawa
zachwiać naszą wiarą w system, o ile ta seria zawiera się w tym, co system
uznaje jako normę.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
Nie wolno nam się bać zawrzeć transakcji. Nie mo\
na doprowadzić do
sytuacji, w której zakładamy, \
e dana transakcja MUSI być zyskowna. Nie
ma takiej mo\
liwości. W momencie otwierania pozycji nie mamy mo\
liwości
poznania jej końcowego efektu. Gdyby tak było, korzystanie z planów
inwestycyjnych byłoby pozbawione sensu. Jeśli emocje biorą górę. Zrób sobie
przerwę. Przemodeluj plan, by bardziej Ci odpowiadał i wystartuj od nowa.
Pamiętaj, to, \
e jesteś na rynku, to jest Twój wolny wybór. Nie ka\
dy musi na nim
być. To mit, \
e to są łatwe pieniądze. Potencjał jest du\
y, to fakt, ale sukces
osiągają ci, którzy wyciągają wnioski.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
ZAWODOSTWO
Mit zawodowstwa często dotyczy fazy hossy na rynku akcji. W trakcie tego
szczególnego okresu, gdy niemal ka\
dy zarabia, pojawiają pokusy porzucenia
aktualnego zawodowego zajęcia i poświęcenia swojego czasu spekulacji.
Okres hossy mami łatwymi pieniędzmi. Zatem prosta rada, zanim pomyślisz o
zawodowstwie powinieneś wcześniej prze\
yć przynajmniej dwa cykle
koniunktury, co zabiera ok. 8-10 lat. Długo? Przypominam o cierpliwości.
Z zawodowstwem wią\
e się wiele innych aspektów. Pierwszym jest wymagany
kapitał. Powinno go być tyle, by bez powa\
nego uszczerbku pozwolił na \
ycie
na porównywalnym do obecnego poziomie przez rok. Nie jest przecie\

wyjątkową sprawą, \
e przez rok nie będziemy na rynku osiągać zysków. Nawet
najlepsi nie zarabiają ka\
dego roku. Ju\
to kreuje wymóg znacznego kapitału.
On musi być znaczny, gdy\
nie wolno dopuścić do sytuacji, gdy konieczność
pokrycia kosztów \
ycia wymuszać będzie koniczność pojawienie się zysków.
Zyski nie przychodzą wtedy, kiedy mamy na to ochotę, a wobec tego nie ma
mowy o tym, by sobie zakładać jakąś stałą pensję wypracowywaną na rynku.
Unikanie presji wyniku to jeden ze sposobów obni\
ania poziomu emocji
związanego z działalnością na rynkach. To dlatego, zarządzający dzielą
otrzymywane prowizje na część od kapitału (jakieś 2 proc.) oraz od wyniku
(najczęściej 20 proc. zysków). Proszę mi wierzyć, \
e część od kapitału nie jest
 za nic , ale zdejmuje z zarządzającego presję osiągnięcia wyniku za wszelką
cenę. Per saldo to jest opłata dla dobra Klienta.
Zatem nawet jeśli ju\
posiadamy znaczny kapitał, ale nie jest to pula
wystarczająca do spełnienia wspomnianego warunku prze\
ycia, nie
rezygnujmy z dotychczasowego zajęcia, lub ewentualnie zmieńmy je na mniej
absorbujące, ale jednak utrzymajmy dodatkowe z
ródło dochodu. Dla zdrowia
psychicznego. Jeśli ktoś zapyta, po co pracujesz, skoro spekulujesz, to znaczy,
\
e nie ma pojęcia, czym powa\
na spekulacja naprawdę jest.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.
Kamil Jaros  CTA, analityk Parkiet.com proponuje pakiet informacji
 Na dobry początek i jeszcze lepszy koniec
specjalnie opracowany dla Klientów
PODSUMOWANIE
Zdaję sobie sprawę, \
e nie wszystkim powy\
sze słowa przypadną do gustu.
Magia szybkiego i łatwego zysku, podwajania kapitału na lewarowych
pozycjach jest du\
a. Być mo\
e pierwsze miesiące będą nawet potwierdzać
słuszność agresywnego podejścia. Spekulacja to jednak nie jest działanie w
stylu sztucznych ogni, czyli błysnąć i nagle zgasnąć. Spekulacja to proces
długotrwały. Nastawiony na lata. Spekulacja to sposób na zarabianie
pieniędzy. Sposób, który zale\
y w pełni od nas. Podstawy do podejmowania
decyzji mogą być ró\
ne. Ja preferuję analizę techniczną, ale są przecie\
i inne
podejścia. Wszystko sprowadza się do tego, by na bazie jakieś metody
zbudować plan, ściśle go realizować, kalkulować ryzyko, aby w końcu poczuć
się wolnym i uniezale\
nić od wielu okoliczności, które teraz wią\
ą nasze \
ycie.
Spekulacja to sposób na zarabianie pieniędzy, ale nie dla samych pieniędzy,
ale po to, by stały się wehikułem do wolności.
CFD są wysoce ryzykowne dla Twojego kapitału, ponieważ straty mogą przewyższyć początkowe nakłady. Dlatego też, CFD
mogą nie być odpowiednie dla wszystkich inwestorów. Upewnij się, że rozumiesz związane z nimi ryzyka i jeżeli jest to
konieczne zasięgnij niezależnej porady. Powyższe opracowanie nie powinno być traktowane w żaden sposób jako porada
inwestycyjna, ani jako rekomendacja lub też zachęta do zawarcia transakcji na żadnym instrumencie finansowym.