Portret Polskiego Kierowcy 2008
Warszawa, 4 grudnia 2008 r.
Kierowcy w liczbach
" 38 mln mieszkańców i blisko 14 mln samochodów osobowych
" Co roku liczba samochodów zwiększa się o ok. 5%
2007 rok:
" Blisko 390 tys. kolizji
" Blisko 50 tys. wypadków
" 63 224 rannych (wzrost o 6,9 % w porównaniu do roku 2006)
" 5 583 zabitych (wzrost o 6,5 % w porównaniu do roku 2006)
" 160 tysięcy kierowców zatrzymanych za jazdę pod wpływem alkoholu
y
ródło danych: KG Policji -Baza Danych SEWiK oraz Główny Urząd Statystyczny
1
Statystyczny polski kierowca&
Polacy prowadzący samochód to:
" Częściej mę\
czyz
ni
" Osoby w wieku 25-39 lat
" Osoby mające rodzinę (gospodarstwa 4-osobowe)
" Osoby, których dochód rodziny w przedziale 2000  5000 PLN
" Osoby kierujące pracą innych
Osoby posiadające prawo jazdy, ale nie je\
d\
ące samochodem,
są częściej:
" Powy\
ej 60 roku \
ycia (5 na 10 badanych)
" Po rozwodzie/ wdowcy (4 na 10 badanych)
" Z wykształceniem podstawowym (6 na 10 badanych)
2
Jak postrzegamy kierowców?
" Zdecydowana większość Polaków jest przekonana \
e polscy
kierowcy nie je\
d\
ą bezpiecznie (pogląd ten prezentują szczególnie
kobiety oraz osoby starsze)
" 80% dorosłych Polaków codziennie widzi kierowców łamiących
przepisy drogowe (wśród kierowców ten odsetek jest nawet wy\
szy)
" Według opinii polskiego społeczeństwa najczęściej popełnianym
wykroczeniem drogowym jest przekraczanie prędkości oraz prowadzenie
pojazdu w stanie nietrzez
wym
" W opinii Polaków dominującym powodem łamania przepisów drogowych
pozostaje głupota, lekkomyślność i niefrasobliwość kierowców
Według badań przeprowadzonych przez Ipsos na zlecenie PZU (lipiec-sierpień 2008)
3
Polscy kierowcy o sobie&
Jak często prowadzą samochód posiadacze prawa jazdy?
Praktyka czyni mistrza!
Częściej codziennie
prowadzą samochód:
codziennie
Mę\
czyz
ni 25-39 lat (71%)
Osoby mające rodzinę (59%)
Kierujący pracą innych (70%)
Mieszkający na wsi (63%)
56%
parę razy w tygodniu
raz na tydzień - kilka razy w
miesiącu
Osoby deklarujące, \
e w ogóle nie prowadzą
18%
samochodu, ale posiadają prawdo jazdy są
raz na miesiąc lub rzadziej
częściej:
Powy\
ej 60 roku \
ycia (47%)
7%
Po rozwodzie/ wdowcy (39%)
4%
w ogóle nie prowadzę Z wykształceniem podstawowym (56%)
samochodu
15%
5
Jakim kierowcą jestem ja, a jak je\
d\
ą inni?
Ja jestem kierowcą: Polacy są kierowcami:
5%
17%
38%
Przeciętny kierowca uwa\
a, \
e
jez
dzi du\
o lepiej ni\

63%
statystyczny Kowalski
Bardzo
dobrym
Za bardzo dobrych
Raczej
42% kierowców uwa\
ają się
dobrym
przede wszystkim mę\
czyz
ni
Przeciętnym
w wieku 25-39 lat (26%) i
osoby prowadzące
Słabym
17%
codziennie samochód (22%)
10%
2%
6
Alkohol a prowadzenie samochodu
Prawie 15% polskich kierowców przyznaje,
\
e zdarza mu się wsiąść za kierownicę
po spo\
yciu alkoholu
Odsetek takich osób jest wy\
szy wśród
mę\
czyzn ogólnie (18%), a w szczególności
w grupie panów w wieku 40-59 lat (20%)
Podobną tendencję obserwujemy wśród
kierowców je\
d\
ących codziennie oraz
mieszkających na wsiach
14%
Tak Nie
87%
STATYSTYKI KGP:
160 tysięcy kierowców zatrzymanych za
jazdę pod wpływem alkoholu w 2007 r.
Podstawa: osoby je\
d\
ące samochodem, które odpowiedziały na pytanie samowypełnialne N=253
7
Stłuczki i wypadki
Jak często polskim kierowcom zdarzają się stłuczki i wypadki? Jak się
zachowują w takich sytuacjach? Czy wiedzą jak udzielić pierwszej
pomocy?
Udział w stłuczkach lub wypadkach
Co trzeci polski kierowca deklaruje, \
e
w ostatnich 5 latach miał stłuczkę
Co ciekawe osoby posiadające dzieci mają
rzadziej stłuczki w porównaniu do
przedstawicieli gospodarstw, w których
Nigdy nie miałam stłuczki
nie ma dzieci (4 na 10 kierowców)
Kobiety je\
d\
ą du\
o ostro\
niej od
Dawniej ni\
5 lat temu
mę\
czyzn  80% z nich nigdy nie
69%
69%
uczestniczyła w kolizji drogowej
3-5 lat temu
2-3 lata temu
Rok temu
16%
Kilka ostatnich miesięcy
4%
STATYSTYKI KGP:
4%
Blisko 400 tysięcy kolizji drogowych w 2007 roku
3%
9
Sposób zachowania w sytuacji stłuczki/wypadku
W pierwszej kolejności kierowcy sprawdzają czy są osoby ranne
i czy mo\
na im udzielić pierwszej pomocy (7 na 10 badanych)
Częściej taką czynność jako pierwszą wykonują osoby z średnim
i wy\
szym wykształceniem (73%)
Kolejnym krokiem jest zawiadomienie odpowiednich słu\
b
o zdarzeniu na drodze (54%)
68%
Trzecią czynnością najczęściej wykonywaną w sytuacji
stłuczki/wypadku jest usunięcie lub oznakowanie uszkodzonego
54%
pojazdu (robi tak 3 na 10 kierowców)
Częściej tę czynność skłonne są wykonać kobiety (39%)
32%
10%
7%
5% 5%
Upewnić się, czy Wezwać\ zawiadomić Usunąć pojazd z drogi Powiadomić rodzinę\ Spisać oświadczenie z Zawiadomić firmę Jeśli pojazd tego
nikomu nic się nie stało odpowiednie słu\
by lub jeśli to niemo\
liwe znajomych innymi uczestnikami ubezpieczeniową wymaga - wezwać
i w razie potrzeby to oznakować go stłuczki\ wypadku pomoc drogową
udzielić pomocy
10
Udzielanie pierwszej pomocy
Ponad 30% kierowców deklaruje, \
e potrafi
udzielić pierwszej pomocy osobie
Tak
poszkodowanej w wypadku drogowym
29%
34%
Nie
37%
Nie wiem
W RZECZYWISTOŚCI NIE POTRAFIMY PRAWIDA
OWO
UDZIELIĆ PIERWSZEJ POMOCY
54%
Tylko 7% badanych
kierowców umiało wymienić
prawidłową liczbę wdechów
i ucisków serca
22%
16%
Nieco lepiej zasady udzielania
7%
pierwszej pomocy są znane
1%
młodym osobom
Prawidłowo wykonać Prawidłowo uciskać Prawidłowo uciskać Nieprawdiłowo wykonac Nie wiem
wdechy (x30)/ z
le uciski serce (x2)/ z
le ilość serce (x2) i wykonać obydwie czynności
serca wdechów wdechy (x30)
11
Znajomość numerów alarmowych
Uniwersalny Pogotowie Stra\
po\
arna
Policja
numer (112) (999/ 112) (998/ 112)
(997/ 112)
Prawidłowo
85%
74%
70%
66%
wymieniony
numer
-15%
-26%
-30%
-34% Nie wiem/
nieprawidłowo
wymieniony
Zdecydowana większość polskich kierowców zna numery telefonów alarmowych  średnio 7 na 10 badanych
Relatywnie wielu kierowców zna uniwersalny numer telefonu 112 (7 na 10 kierowców)
Telefony alarmowe są nieco słabiej znane wśród osób z ni\
szym wykształceniem
Ponad 30% kierowców pytanych o numer pogotowia i stra\
y nie potrafiło wymienić go poprawnie
12
Co denerwuje kierowców na drodze&
Jakie przeszkody na drodze są najbardziej kłopotliwe? Jakie zachowania
innych kierowców są najbardziej dra\
niące? Jakie manewry na drodze
sprawiają kierowcom kłopoty?
Najbardziej kłopotliwe przeszkody drogowe
objazdy związane z robotami drogowymi
Kierowcy przyznają, \
e najbardziej
30%
ucią\
liwe na drodze są wszelkie
zwę\
enia ulic związane z robotami drogowymi
20%
przeszkody związane z remontami dróg
drogi bez poboczy poza obszarem
i robotami drogowymi
19%
zabudowanym
ronda z wieloma pasami ruchu
14%
Co piąty kierowca nie widzi
w ogóle problemów na
drogi bez wydzielonych pasów ruchu
13%
polskich drogach
skrzy\
owania z tramwajami
12%
Drogi bez poboczy poza obszarem
skrzy\
owania równorzędne
11%
zabudowanym sprawiają więcej
wyjazdy z dróg podporządkowanych
7%
problemów kierowcom, którzy
korzystają z nich na co dzień, czyli
zielona strzałka dla skręcających w prawo 1%
mieszkańcom wsi (5 na 10 badanych
4%
inne
kierowców)
21%
\
adne
3%
nie wiem
14
Najbardziej dra\
niące zachowania innych kierowców
Wyprzedzanie 'na trzeciego'
48%
Wymuszanie pierwszeństwa przejazdu Wyprzedzanie na trzeciego, wymuszanie
39%
pierwszeństwa i zbyt szybka jazda to
Zbyt szybka, brawurowa jazda
38%
główne zachowania na drodze, które
powodują rozdra\
nienie wśród
Póz
ne sygnalizowanie swoich zamiarów
26%
polskich kierowców
Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych
19%
Wyprzedzanie  na trzeciego
Wje\
d\
anie na inny pas w ostatniej chwili
17%
szczególnie denerwuje osoby
Zbyt wolna jazda
15%
prowadzące samochód codziennie (ponad
połowa badanych), ale mniej przeszkadza to
Ciągła zmiana pasa ruchu
14%
mę\
czyznom w wieku 25-39 lat (4 na 10
Zajmowanie więcej ni\
jednego miejsca parkingowego
9%
respondentów)
Zmuszanie do zmiany pasa i miganie światłami
9%
Wyprzedzanie na przejściu dla pieszych
Nadu\
ywanie klaksonu
7%
częściej zdarza się w mieście  i dlatego jest
to sytuacja bardziej denerwująca kierowców
Parkowanie na miejscach dla niepełnosprawnych 7%
miejskich (24%)
Wjazd na skrzy\
owanie bez mo\
liwości zjazdu z niego 4%
Brawura, szybkość i łamanie przepisów
Coś innego 2%
najmniej denerwuje młodych ludzi, bo
prawdopodobnie oni sami najczęściej
4%
Nie wiem\ trudno powiedzieć
prowokują tego typu zachowania na drodze
15
Najtrudniejsze manewry
52%
Ponad połowa Polaków deklaruje brak
kłopotów z manewrami na drodze
Dla kobiet najtrudniejszym manewrem jest
parkowanie tyłem
Mę\
czyz
ni częściej deklarują, \
e \
aden manewr nie
sprawia im trudności
15%
7% 7%
5%
3%
2%
1% 1% 1%
16
Parkowanie tyłem
Wyprzedzanie
przy du
\

ym ruchu
Parkowanie
Ruszanie pod
Zawracanie na
innych pojazdów
Skr
ę
t w lewo na
Inne
ś
adne
równoległe
rowerzystów
Wyprzedzanie
skrzy
\

owaniu
Zmiana pasów
górk
ę
'trzy'
Jak kierowcy dbają o swój samochód&
Sprawność i wygląd samochodu
Minimum raz na rok Minimum raz w miesiącu
wykonujemy wykonujemy
Przegląd samochodu Mycie samochodu
84% 65%
Wymiana oleju silnikowego Sprawdzenie sprawności świateł
73% 40%
Wizyta w warsztacie/ serwisie Sprawdzenie ciśnienia w oponach
61% 23%
18
Kobiety i mę\
czyz
ni za kierownicą&
Ró\
nice w zachowaniach na drodze
Kobiety i mę\
czyz
ni za kierownicą  ró\
nice?
KOBIETY&
" Rzadziej uwa\
ają siebie za bardzo dobrych kierowców. Mniej krytycznie
ni\
mę\
czyz
ni oceniają innych kierowców
" Są bardziej rozwa\
ne  rzadziej przyznają się do prowadzenia
samochodu po spo\
yciu alkoholu
" Mniej pewnie czują się na skrzy\
owaniach z tramwajami i rondach
z wieloma pasami ruchu
" Parkowanie tyłem to dla nich największy problem  4 na 10 badanych pań
czuje dyskomfort ustawiając w ten sposób swoje auto
" Kobiety je\
d\
ą du\
o ostro\
niej od mę\
czyzn  8 na 10 badanych nigdy nie
uczestniczyła w kolizji drogowej (w sytuacji stłuczki/wypadku częściej deklarują,
\
e starałyby się usunąć z jezdni uszkodzony samochód)
" Jeśli dbają o swój samochód to głównie o jego wygląd (deklaracje najczęstszego
mycia)
20
Kobiety i mę\
czyz
ni za kierownicą  ró\
nice?
M
śCZYy
NI&
" Prawo jazdy posiada więcej mę\
czyzn ni\
kobiet
" Mają lepsze zdanie o sobie jako dobrym kierowcy,
ale inni wg nich je\
d\
ą gorzej
" Częściej wsiadają za kierownicę po spo\
yciu alkoholu
(ta tendencja jest widoczna zwłaszcza u panów
w wieku 40-59 lat)
" Nie deklarują większych kłopotów z wykonywaniem
manewrów
" Je\
d\
ą mniej ostro\
nie ni\
kobiety  częściej mają stłuczki
" Częściej wykonują czynności związane z konserwacją
i bezpieczeństwem samochodu i robią to regularnie
21
Młodzi i starsi za kierownicą&
Ró\
nice w zachowaniach na drodze
Młodzi i starsi za kierownicą  ró\
nice?
KIEROWCY DO 39 LAT&
" Częściej korzystają z samochodu codziennie
" Chętniej przyznają, \
e Polacy są raczej dobrymi kierowcami
(4 na 10 badanych)
" Sami uwa\
ają się za lepszych kierowców ni\
inni
" Najmłodsi kierowcy (do 24 lat) stosunkowo najrzadziej deklarują, \
e
je\
d\
ą po spo\
yciu alkoholu
" W przypadku stłuczki lub wypadku mę\
czyz
ni w wieku 25-39 lat częściej
dbają o spisanie oświadczenia z uczestnikiem kolizji
" Nieco lepiej znają zasady udzielania pierwszej pomocy
poszkodowanym w wypadku
" Na co dzień na polskich drogach nie denerwuje ich brawura, szybka
jazda, wyprzedzanie na trzeciego  prawdopodobnie dlatego, \
e sami
prowokują takie zachowania na drodze
23
Młodzi i starsi za kierownicą  ró\
nice?
KIEROWCY POWYśEJ 39 LAT&
" Rzadziej korzystają z samochodu codziennie
" Według nich Polacy są raczej kiepskimi kierowcami
" Je\
d\
ą po spo\
yciu alkoholu równie często jak
statystyczni polscy kierowcy
" Rzadziej znają numer policji
" Bardziej ni\
innych kierowców denerwuje ich
nadu\
ywanie klaksonu przez innych uczestników ruchu
" Mniej irytuje ich zbyt póz
ne sygnalizowanie swoich
zamiarów przez innych kierowców
24
Podsumowanie  zachowanie na drogach
" Polacy uwa\
ają siebie za bardzo dobrych kierowców  80% jest dobrym lub bardzo
dobrym kierowcą. Ocena innych kierowców jest gorsza  ponad 50% z nich jez
dzi z
le,
lub bardzo z
le
" Oceniając siebie jako dobrego kierowcę 52% osób je\
d\
ących samochodem nie
deklaruje problemów z manewrowaniem na drogach. Deklaracje takie składają
głównie mę\
czyz
ni (65%). Kobiety komunikują pewien dyskomfort z parkowaniem tyłem 
36% pań boryka się z tym problemem
" Je\
d\
ąc po polskich drogach kierowcy przyznają, \
e najbardziej ucią\
liwe są dla nich
przeszkody związane z remontem dróg. Jednak co piąty kierowca nie widzi
w ogóle problemów na drogach
" Brawura i szybkość, wymuszanie pierwszeństwa, wyprzedzanie na trzeciego
 to elementy codziennej jazdy, które denerwują polskich kierowców w największym
stopniu. Takie zachowanie na drodze stosunkowo najmniej dra\
ni młodych kierowców, ale
mo\
e to wynikać z faktu, \
e to właśnie oni prowokują takie zachowania na drodze
" Wypicie nawet niewielkiej ilości alkoholu i jazda samochodem  do takiego
zachowania przyznaje się 14% polskich kierowców. Częściej są to mę\
czyz
ni
oraz osoby korzystające z samochodu na co dzień
25
Podsumowanie  stłuczki i wypadki
" Blisko 70% kierowców deklaruje, \
e nigdy nie miało stłuczki. Jednak co roku na
polskich drogach dochodzi do blisko 400 tysięcy kolizji i 50 tysięcy wypadków
" Według badań ostro\
niej je\
d\
ą kobiety oraz osoby posiadające dzieci. Na ilość
kolizji nie ma wpływu częstość korzystania z samochodu, ani wielkość miejscowości
zamieszkania.
" Polscy kierowcy stykając się z wypadkiem na drodze dobrze wiedzą, co robić
w takiej sytuacji. W pierwszej kolejności starają się zorientować w stanie
poszkodowanej osoby, następnie wezwać odpowiednie słu\
by oraz usunąć
poszkodowany pojazd z drogi.
" Chocia\
ponad 30% kierowców deklaruje, \
e potrafi udzielić pomocy osobie rannej
w wypadku, to w rzeczywistości nie potrafi tego robić. Jedynie 7% badanych
wymieniło prawidłową liczbę wdechów i ucisków serca. Nieco lepiej zasady udzielania
pierwszej pomocy są znane młodym osobom, co prawdopodobnie wynika z faktu
prowadzenia tego typu zajęć w szkołach jazdy
" Polscy kierowcy dosyć dobrze znają numery alarmowe (średnio 74%). Najlepiej
znane są numery policji oraz uniwersalny numer alarmowy 112. Nieznacznie gorzej
kojarzone są numery pogotowia i stra\
y po\
arnej
26
Okiem psychologa transportu
Blisko 70% kierowców deklaruje, \
e nigdy nie miało stłuczki samochodowej
W ciągu ostatnich 10 lat zdarzyło się ponad 3,6 mln kolizji oraz ponad pół miliona wypadków
drogowych, w których zginęło blisko 60 tysięcy osób (z
ródło KGP, 1998-2007)
Polscy kierowcy  jacy jesteśmy
Badania przeprowadzone dla PZU potwierdzają, \
e polskim kierowca jest:
" 2-krotnie częściej mę\
czyzną ni\
kobietą
" zwykle w wieku 25  60 lat
" mieszkańcem wsi, małego miasta bądz
obrze\
y wielkiego
" posiadaczem własnej, pełnej rodziny.
Ocena własnego zachowania polskiego kierowcy jest \
yczeniowa.
Innych ocenia trafnie
Badania potwierdzają powiedzenie  poka\
mi jak jez
dzisz, a powiem ci kim jesteś
i ilustrują kondycję psychologiczną polskiego społeczeństwa.
28
Najczęstsze przyczyny błędów w ruchu drogowym
" śyczeniowa ocena sytuacji
" Świadome i nieświadome łamanie reguł i norm społecznych, reguł
ruchu drogowego
" śyczeniowa ocena własnych mo\
liwości w roli kierowcy
" Niezauwa\
anie wa\
nych informacji (wa\
nych w sytuacji drogowej)
" Błędna ocena wa\
nych informacji (wa\
nych w sytuacji drogowej)
" Zbyt powolne podejmowanie decyzji
(badania SPT w latach 2000  2004, potwierdzone badaniami PZU SA)
29
Najczęstsze przyczyny błędów w ruchu drogowym
WYSOKA AGRESJA
 współwystępuje w 2 na 3 wypadkach
i kolizjach
70
ZAWYśONA SAMOOCENA
60
KOMPETENCYJNA
 współwystępuje w 2 na 3 wypadkach
i kolizjach
50
agresja
samoocena
OBNIśONY POZIOM PODZIELNOŚCI
40
I KONCENTRACJI UWAGI
uwaga
 współwystępuje w co drugim wypadku
30
normy
i kolizji
intelekt
20
NIEDOSTATECZNA INTERNALIZACJA
NORM SPOA
ECZNYCH
10
 współwystępuje w 1 na 3 wypadku
i kolizji
0
NISKA SPRAWNOŚĆ INTELEKTUALNA
 współwystępuje w 1 na 3 wypadku
i kolizji
30
Występujące u kierowców psychologiczne dysfunkcje
" Wysoki poziom agresji/lęku
" Niedojrzałość emocjonalna
" Niedojrzałość społeczna
" Dominowanie emocji w rozwiązywaniu sytuacji zadaniowych
" Nietrafna ocena kompetencyjna
" Niedostateczna koncentracja, podzielność i przerzutność uwagi
" Zaburzone sprawności psychofizyczne
(badania SPT w latach 2000  2004)
31
Agresywne zachowania na drodze
" Zbyt szybka i ryzykowna jazda
" Wymuszanie pierwszeństwa
" Zbyt  ostra i dynamiczna jazda
" Utrzymywanie lub wymuszanie zbyt małej odległości między pojazdami
" Wyprzedzanie na przejściach dla pieszych
" Póz
ne sygnalizowanie swoich zamiarów
" Zbyt wolna jazda
" Wymuszanie zmiany pasa, miganie światłami
" Nadu\
ywanie klaksonu
32
Typologia kierowców
TYPOLOGIA KIEROWCÓW
Zachowania i reakcje innych
KIEROWCA Z SYNDROMEM MAD
MAXA
Gniew
INNI UCZESTNICY RUCHU
(agresywny, egoistyczny)
Irytacja
DROGOWEGO
Frustracja
 ja jestem najwa\
niejszy,
(ich typ)
Agresja
narzucam swoją wolę innym
Zachowania i reakcje innych
KIEROWCA Z SYNDROMEM
INNI UCZESTNICY RUCHU
WYCHOWAWCY
Nieufność
DROGOWEGO
(ukryta agresja + lęk)
Irytacja
(ich typ)
Frustracja
 jestem lepszy, bo inni popełniają
błędy Agresja
Zachowania i reakcje innych
KIEROWCA Z SYNDROMEM
SA
ODKIEJ IDIOTKI
INNI UCZESTNICY RUCHU
(egoistyczny)
Nieufność
DROGOWEGO
Irytacja
(ich typ)
 INTERESUJE MNIE TYLKO MOJA
Frustracja
WYGODA
Agresja
Zachowania i reakcje innych
KIEROWCA ODREAGOWUJ
CY
L
KI
INNI UCZESTNICY RUCHU
(defensywny i agresywny)
Obojętność
DROGOWEGO
Lekcewa\
enie
 INNI S
MOCNIEJSI ODE MNIE, CHC

(ich typ)
Nieufność
BYĆ AKCEPTOWANY, DOBRZE SI
CZUĆ
Irytacja
agresja
Zachowania i reakcje innych
KIEROWCA ASERTYWNY
INNI UCZESTNICY RUCHU
DROGOWEGO
 JA I INNI JESTEŚMY TAK SAMO WAśNI
śyczliwość
(ich typ)
Szacunek
� Andrzej Markowski
33
O badaniu
Cel badania przeprowadzonego przez Millwardbrown SMG/KRC na zlecenie PZU
" Stworzenie portretu polskiego kierowcy na podstawie opinii i postaw polskich kierowców dotyczących zachowań i bezpieczeństwa na
drodze oraz udzielania pierwszej pomocy i postępowania w razie stłuczki
Metoda
" sonda\
Omnibus, CAPI
" wywiady face-to-face w domach respondentów
Próba
" losowa, ogólnopolska, reprezentatywna dla populacji osób posiadających prawo jazdy i kierujących samochodem
" N=345
Czas realizacji
" paz
dziernik/listopad 2008
Dodatkowe info:
" Przedstawione wyniki pochodzą tak\
e z badania przeprowadzonego na zlecenie PZU przez Ipsos w lipcu i sierpniu br. Próba losowo-
kwotowa: respondenci dobierani metodą kwotową ze względu na: płeć, wiek i wykształcenie w 336 punktach realizacji (gminach)
wylosowanych z prawdopodobieństwami proporcjonalnymi do liczby ludności.
34
Dziękujemy