Autorzy:
inż. Jerzy Orzechowski
mgr inż. Jerzy Stankiewicz
mgr inż. Ryszard Stelmach
Recenzenci:
inż. Halina Bartkiewicz
mgr inż. Adam Lorens
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Zdzisław Kot
mgr Kazimiera Tarłowska
2
Spis treści
Wprowadzenie 5
I Założenia programowo-organizacyjne kształcenia
w zawodzie 8
1. Opis pracy w zawodzie 8
2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno  10
wychowawczego
II Plany nauczania 18
III Moduły kształcenia w zawodzie 20
1. Badanie obwodów elektrycznych 20
Przygotowanie do bezpiecznej pracy 22
Badanie obwodów prądu stałego 25
Badanie obwodów prądu przemiennego 29
Analizowanie działania oraz zastosowania
podstawowych maszyn i urządzeń elektrycznych 33
2. Pomiar parametrów elementów i układów
elektronicznych 35
Wykonywanie montażu i pomiarów układów
analogowych 37
Wykonywanie montażu i pomiarów układów cyfrowych 41
Badanie elementów i układów automatyki 45
3. Praca z urządzeniami audiowizualnymi 48
Organizowanie stanowiska pracy 50
Dobieranie urządzeń audiowizualnych do realizacji
projektu scenograficznego 53
Realizowanie projektu scenograficznego
57
4. Obsługa urządzeń audiowizualnych 60
Dobieranie urządzeń audio do odbioru sygnału
dz
więkowego 62
Dobieranie urządzeń wideo do odbioru sygnału
wizyjnego 66
Przetwarzanie i rejestrowanie sygnału audio
analogowego i cyfrowego 69
Przetwarzanie i rejestrowanie sygnału wideo
analogowego i cyfrowego 71
Wykonywanie komputerowej obróbki sygnału
audiowizualnego do celów multimedialnych 73
5. Instalacja urządzeń audiowizualnych 75
3
Instalowanie programowych systemów
radiotelewizyjnych z zastosowaniem radiodyfuzji
naziemnej 78
Instalowanie nieprogramowych systemów łączności
umożliwiających przewodową transmisję obrazu
i dz
więku 81
Instalowanie systemów łączności z zastosowaniem
radiodyfuzji satelitarnej 84
Instalowanie systemów projekcji obrazu i dz
więku
związanych z funkcjonowaniem i oprawą audiowizualną
widowisk 87
6. Praktyka zawodowa 90
Obsługiwanie urządzeń audiowizualnych 92
Instalowanie urządzeń audiowizualnych 95
4
Wprowadzenie
Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie aktywnego,
mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki. Efektywne
funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania ogólnego,
opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz kształcenia
ustawicznego.
Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się
otwartością, wyobraz
nią, zdolnością do ciągłego kształcenia
i doskonalenia się oraz umiejętnością oceny swoich możliwości.
Wprowadzenie do systemu szkolnego modułowych programów nauczania
ułatwi osiągnięcie tych celów. Kształcenie modułowe, w którym cele
i materiał nauczania są powiązane z realizacją zadań zawodowych,
umożliwia:
- przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu, głównie przez
realizację zadań zbliżonych do tych, które są wykonywane na
stanowiskach pracy,
- korelację i integrację treści kształcenia z różnych dyscyplin wiedzy.
Kształcenie modułowe charakteryzuje się tym, że:
- proces uczenia się dominuje nad procesem nauczania,
- uczeń może podejmować decyzje dotyczące kształcenia zawodowego
w zależności od własnych potrzeb i możliwości,
- rozwiązania programowo-organizacyjne dają możliwość kształtowania
umiejętności zawodowych różnymi drogami,
- umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają
możliwość wykonywania określonego zakresu pracy,
- wykorzystuje się w szerokim zakresie zasadę transferu wiedzy
i umiejętności,
- programy nauczania są elastyczne, poszczególne jednostki można
wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu
wymaganych umiejętności, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku
pracy.
Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie
umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia
w zawodzie.
W pracach nad doborem treści programowych w układzie modułowym
została wykorzystana dostępna literatura, doświadczenia polskie
5
i zagraniczne, a zwłaszcza metodologia MES Międzynarodowej
Organizacji Pracy.
Modułowy program nauczania składa się z zestawu modułów
kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych,
wyodrębnionych na podstawie ustalonych kryteriów.
Program jednostki modułowej stanowi element modułu kształcenia
w zawodzie, obejmujący logiczny i możliwy do wykonania wycinek pracy,
o wyraz
nie określonym początku i zakończeniu, nie podlegający zwykle
dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna
decyzja.
W strukturze programu wyróżnia się:
- założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,
- plany nauczania,
- programy modułów i jednostek modułowych.
Moduł kształcenia w zawodzie zawiera:
- cele kształcenia,
- wykaz jednostek modułowych,
- schemat układu jednostek modułowych,
- literaturę.
Program jednostki modułowej zawiera:
- szczegółowe cele kształcenia,
- materiał nauczania,
- ćwiczenia,
- środki dydaktyczne,
- wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki,
- propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia.
Schemat korelacji modułów i jednostek modułowych (dydaktyczna
mapa programu), zamieszczony w założeniach programowo-
organizacyjnych kształcenia w zawodzie umożliwi uczniowi wybór ścieżki
edukacyjnej, w zależności od predyspozycji, intelektualnych możliwości
oraz wcześniej uzyskanych i potwierdzonych umiejętności.
W programie został przyjęty system kodowania modułów i jednostek
modułowych, zawierający elementy:
- symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z obowiązującą klasyfikacją zawodów
szkolnictwa zawodowego,
- symbol literowy, oznaczający grupę modułów:
O  dla modułów ogólnozawodowych,
Z  dla modułów zawodowych,
cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej wyodrębnionej
w module jednostki modułowej.
Przykładowy zapis kodowania modułu:
313[04].O1
6
313[04]  symbol cyfrowy zawodu: technik urządzeń audiowizualnych,
O1-pierwszy moduł ogólnozawodowy: Badanie obwodów elektrycznych,
01  pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1:
Przygotowanie do bezpiecznej pracy.
7
Założenia programowo - organizacyjne kształcenia w
zawodzie
1. Opis pracy w zawodzie
Typowe stanowiska pracy
Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik urządzeń
audiowizualnych, może być zatrudniony w specjalistycznych zakładach
pracy, profesjonalnych studiach i punktach usługowych na następujących
stanowiskach:
- serwisant sprzętu audiowizualnego telewizji kablowej,
- serwisant sprzętu elektronicznego,
- instalator telewizji kablowej, sprzętu audiowizualnego,
- operator sprzętu audiowizualnego, telewizji kablowej,
- sprzedawca sprzętu multimedialnego, telewizji kablowej,
- fotoreporter,
- montażysta w studio,
- realizator dz
więku i wizji,
- realizator nagłośnienia i oświetlenia imprez, przedstawień.
Zadania zawodowe
Do typowych zadań technika urządzeń audiowizualnych należy:
- wykonywanie napraw i testowanie urządzeń audiowizualnych,
- wykonywanie napraw i testowanie urządzeń telewizji kablowej
i satelitarnej,
- dobieranie i instalowanie urządzeń audiowizualnych,
- dobieranie i instalowanie urządzeń telewizji kablowej i satelitarnej,
- rejestrowanie, przetwarzanie i wizualizacja obrazu z zastosowaniem
technik analogowych i cyfrowych,
- rejestrowanie, przetwarzanie dz
więku z zastosowaniem technik
analogowych i cyfrowych,
- prezentowanie sprzętu audiowizualnego telewizji kablowej
i satelitarnej w obrocie handlowym,
- obrabianie materiału dz
więkowego i wizyjnego technikami
komputerowymi,
- realizowanie dz
więku i wizji w studiach radiowych, telewizyjnych
i filmowych,
- obsługiwanie imprez w zakresie wizualizacji i nagłośnienia.
8
Umiejętności zawodowe
W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć:
- organizować i wyposażać stanowisko pracy,
- odczytywać dokumentację techniczną urządzeń audiowizualnych,
- odczytywać dokumentację techniczną urządzeń telewizji kablowej
i satelitarnej,
- instalować i obsługiwać urządzenia audiowizualne,
- instalować i obsługiwać urządzenia telewizji kablowej i satelitarnej,
- dobierać przyrządy pomiarowe oraz wykonywać pomiary wielkości
elektrycznych i nieelektrycznych,
- analizować pracę układów i urządzeń audiowizualnych, telewizji
kablowej i satelitarnej, na podstawie uzyskanych wyników pomiarów
oraz lokalizować uszkodzenia,
- kontrolować jakość elementów, podzespołów i urządzeń,
- dobierać zamienniki elementów, podzespołów i urządzeń,
- wykonywać naprawy urządzeń audiowizualnych, telewizji kablowej
i satelitarnej,
- analizować wpływ napięć zasilających na pracę urządzeń,
- stosować ochronę urządzeń przed skutkami zwarć, przeciążeń
i przepięć,
- stosować urządzenia techniki komputerowej do tworzenia grafiki
i animacji,
- stosować urządzenia techniki komputerowej do obróbki dz
więku
i obrazu oraz sterowania urządzeniami audiowizualnymi,
- posługiwać się podstawowymi zasadami i terminami z dziedziny
scenografii,
- wykonywać zadania audiowizualne na planie zdjęciowym, w studio
dz
więkowym i telewizyjnym, na scenie teatralnej,
- dobierać urządzenia do realizowanego projektu,
- dobierać oprogramowanie do komputerowej obróbki dz
więku i obrazu,
- pracować w zespole,
- organizować pracę z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska,
- udzielać pierwszej pomocy w razie wystąpienia wypadku w pracy, ze
szczególnym uwzględnieniem porażeń prądem elektrycznym,
- korzystać z literatury technicznej i Internetu.
9
Wymagania psychofizyczne właściwe dla zawodu
- zainteresowania techniczne,
- spostrzegawczość,
- koncentracja i podzielność uwagi,
- wyobraz
nia przestrzenna,
- umiejętność abstrakcyjnego myślenia,
- zdolności manualne, sprawność ruchowa rąk w szczególności palców,
- zdyscyplinowanie, wytrwałość i cierpliwość,
- umiejętność współpracy w zespole,
- wrażliwość estetyczna,
- umiejętność działania twórczego.
2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno
 wychowawczego
Proces kształcenia w zawodzie technik urządzeń audiowizualnych
według modułowego programu nauczania może być realizowany w szkole
policealnej dla młodzieży i dla dorosłych.
Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe
i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe zapewnia orientację
w zawodzie i ułatwia ewentualną zmianę zawodu. Kształcenie zawodowe
ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań na
typowych dla zawodu stanowiskach pracy.
Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy
programowej kształcenia w zawodzie.
Treści programowe są zawarte w modułach. Moduły uwzględniające
zadania i umiejętności zawodowe są podzielone na jednostki modułowe.
Każda jednostka modułowa zawiera treści programowe stanowiące
określoną całość, a ich realizacja umożliwia opanowanie umiejętności,
niezbędnych do wykonania określonego zakresu pracy. Czynnikiem
sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie
ćwiczeń określonych w programach jednostek modułowych.
Treści programowe zawarte są w dwóch modułach ogólnozawodowych
i czterech modułach zawodowych.
Program modułu 313[04].O1  Badanie obwodów elektrycznych,
składający się z czterech jednostek modułowych, zawiera
ogólnozawodowe treści kształcenia dotyczące stosowania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska, skutków oddziaływania prądu elektrycznego, hałasu,
własności stosowanych materiałów w konstrukcjach maszyn i urządzeń
elektrycznych, organizacji stanowiska pracy, pomiarów obwodów prądu
stałego, zmiennego. Program modułu ogólnozawodowego powinien być
realizowany w pierwszej kolejności.
10
Program modułu 313[04].O2  Pomiar parametrów elementów
i układów elektronicznych, składający się z trzech jednostek modułowych,
zawiera zawodowe treści kształcenia dotyczące klasyfikacji układów
analogowych, cyfrowych, montażu i pomiarów układów elektronicznych,
rozpoznawania i badania układów automatyki.
Program modułu 313[04].Z1  Praca z urządzeniami audiowizualnymi,
składający się trzech jednostek modułowych, zawiera treści kształcenia
dotyczące rozpoznawania stylów i konwencji spotykanych w sztuce
audiowizualnej, obsługi urządzeń audiowizualnych, sterujących,
pomiarowych, realizacji efektów technicznych w spektaklu
audiowizualnym, współdziałania w zespole realizatorów w zakresie
artystycznym, technicznym i logistycznym.
Program modułu 313[04].Z2  Obsługa urządzeń audiowizualnych,
składający się z pięciu jednostek modułowych, zawiera treści kształcenia
dotyczące urządzeń do odbioru, przetwarzania, rejestracji sygnałów
analogowych i cyfrowych audio wideo, obróbki komputerowej sygnału
audiowizualnego dla celów multimedialnych.
Program modułu 313[04].Z3  Instalacja urządzeń audiowizualnych,
składający się z czterech jednostek modułowych, zawiera treści
kształcenia dotyczące przygotowania i realizacji instalacji programowych
systemów radiotelewizyjnych, nieprogramowych systemów
umożliwiających przewodową transmisję obrazu i dz
więku, systemów
łączności radiodyfuzji satelitarnej, realizację instalacji projekcji obrazu
i dz
więku związanych z oprawą audiowizualną widowisk.
Program modułu 313[04].Z4  Praktyka zawodowa, składający się
z dwóch jednostek modułowych, zawiera treści kształcenia dotyczące
realizacji zadań związanych z instalacją i obsługą urządzeń
audiowizualnych.
Wykaz modułów i jednostek modułowych przedstawiono w tabeli
11
Wykaz modułów i jednostek modułowych
Orientacyjna
Symbol jednostki
Zestawienie modułów i jednostek modułowych liczba godzin
modułowej
na realizację
Moduł 313[04].O1
216
Badanie obwodów elektrycznych
313[04].O1.01 Przygotowanie do bezpiecznej pracy 16
313[04].O1.02 Badanie obwodów prądu stałego 80
313[04].O1.03 Badanie obwodów prądu przemiennego 80
313[04].O1.04 Analizowanie działania oraz zastosowania
podstawowych maszyn i urządzeń elektrycznych 40
Moduł 313[04].O2
Pomiar parametrów elementów i układów 252
elektronicznych
Wykonywanie montażu i pomiarów układów
313[04].O2.01 105
analogowych
Wykonywanie montażu i pomiarów układów
313[04].O2.02 102
cyfrowych
313[04].O2.03 Badanie elementów i układów automatyki 45
Moduł 313[04].Z1
370
Praca z urządzeniami audiowizualnymi
313[04].Z1.01 Organizowanie stanowiska pracy 70
313[04].Z1.02 Dobieranie urządzeń audiowizualnych do realizacji
projektu scenograficznego 150
313[04].Z1.03 Realizowanie projektu scenograficznego 150
Moduł 313[04].Z2 392
Obsługa urządzeń audiowizualnych
313[04].Z2.01 Dobieranie urządzeń audio do odbioru sygnału
dz
więkowego 62
313[04].Z2.02 Dobieranie urządzeń wideo do odbioru sygnału
wizyjnego 60
313[04].Z2.03 Przetwarzanie i rejestrowanie sygnału audio
analogowego i cyfrowego 80
313[04].Z2.04 Przetwarzanie i rejestrowanie sygnału wideo
analogowego i cyfrowego 80
313[04].Z2.05 Wykonywanie komputerowej obróbki sygnału
audiowizualnego do celów multimedialnych
110
12
Moduł313[04].Z3
420
Instalacja urządzeń audiowizualnych
313[04].Z3.01 Instalowanie programowych systemów
radiotelewizyjnych z zastosowaniem radiodyfuzji
naziemnej 95
313[04].Z3.02 Instalowanie nieprogramowych systemów łączności
umożliwiających przewodową transmisję obrazu
i dz
więku 95
313[04].Z3.03 Instalowanie systemów łączności z zastosowaniem
radiodyfuzji satelitarnej 110
313[04].Z3.04 Instalowanie systemów projekcji obrazu i dz
więku
związanych z funkcjonowaniem i oprawą
audiowizualną widowisk 120
Moduł 313[04].Z4
240
Praktyka zawodowa
313[04].Z4.01 Obsługiwanie urządzeń audiowizualnych 120
313[04].Z4.02 Instalowanie urządzeń audiowizualnych 120
Razem 1890
Proponowana liczba godzin na realizację programu odnosi się do planu nauczania
w szkole policealnej dla młodzieży
Na podstawie wykazu modułów i jednostek modułowych opracowano
dydaktyczną mapę programu nauczania dla zawodu.
13
313[04].O1
Badanie obwodów
Dydaktyczna mapa programu
elektrycznych
313[04].O1.01 313[04].O1.02 313[04].O1.03 313[04].O1.04
313[04].O2
Mierzenie parametrów
313[04].O2.02 313[04].O2.01
elementów i układów
elektronicznych
313[04].Z1
313[04].O2.03
Praca
z urządzeniami
313[04].Z1.01 313[04].Z1.02 313[04].Z1.03
audiowizualnych
313[04].Z2
Obsługa urządzeń
audiowizualnych
313[04].Z2.01 313[04].Z2.02
313[04].Z2.03 313[04].Z2.04
313[04].Z2.05
313[04].Z3
Instalacja urządzeń
audiowizualnych
313[04].Z3.01 313[04].Z3.02
313[04].Z3.03 313[04].Z3.04
313[04].Z4
Praktyka zawodowa
313[04].Z4.01 313[04].Z4.02
14
 Dydaktyczna mapa programu nauczania stanowi schemat powiązań
między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich
realizacji. Na podstawie mapy uczeń może wybrać ścieżkę kształcenia,
w zależności od predyspozycji, intelektualnych możliwości, doświadczeń
oraz dowodów potwierdzających opanowanie określonej wiedzy
i umiejętności.
Nauczyciele realizujący program nauczania powinni posiadać
przygotowanie w zakresie metodologii kształcenia modułowego,
aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz
projektowania i opracowywania pakietów edukacyjnych. Nauczyciel
kierujący procesem nabywania umiejętności powinien udzielać pomocy
w rozwiązywaniu problemów związanych z realizacją zadań, sterować
tempem kształtowania umiejętności zawodowych, z uwzględnieniem
predyspozycji oraz doświadczeń uczniów. Ponadto, powinien rozwijać
zainteresowania zawodem, wskazywać na możliwości dalszego
kształcenia oraz zdobywania nowych umiejętności zawodowych. Powinien
również kształtować właściwe dla zawodu postawy uczniów, takie jak:
rzetelność, odpowiedzialność, dbałość o jakość pracy, o porządek na
stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość
o racjonalne stosowanie materiałów.
Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizacji bazy techniczno-
dydaktycznej oraz ewaluacji programu nauczania, szczególnie w okresie
dynamicznych zmian w technologii i technice multimedialnej. Wskazane
jest opracowywanie przez nauczycieli pakietów edukacyjnych,
stanowiących dydaktyczną obudowę programów jednostek modułowych.
Pakiety powinny być opracowane zgodnie z metodologią kształcenia
modułowego. Wskazane jest, żeby kształcenie modułowe było
realizowane aktywizującymi i praktycznymi metodami nauczania, takimi
jak: metoda tekstu przewodniego, samokształcenia kierowanego,
sytuacyjna, projektów, ćwiczeń praktycznych. Dominującą metodą
nauczania powinny być ćwiczenia praktyczne. Wskazane jest
wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek do
teatrów, studia filmowego, studia dz
więkowego, na targi i wystawy
branżowe, do muzeów i galerii. Podczas realizacji procesu dydaktycznego
należy zwrócić uwagę na samokształcenie z wykorzystywaniem takich
materiałów, jak: podręczniki, czasopisma, foldery, normy, instrukcje,
poradniki, Internet i pozatekstowe z
ródła informacji. W realizacji treści
programowych, należy uwzględniać współczesne technologie, materiały,
narzędzia i sprzęt. Prowadzenie zajęć aktywizującymi metodami
nauczania wymaga przygotowania materiałów, takich jak: teksty
przewodnie, instrukcje do metody projektów, karty instrukcyjne do
samokształcenia kierowanego, instrukcje do wykonywania ćwiczeń,
instrukcje stanowiskowe.
15
Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest system
sprawdzania i oceny osiągnięć uczniów. Wskazane jest prowadzenie
badań diagnostycznych, kształtujących i sumatywnych. Badania
diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny poziomu wiedzy
i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia. Badania
kształtujące powinny być realizowane w trakcie realizacji programu. Mają
na celu dostarczanie bieżących informacji o efektywności procesu
nauczania. Informacje uzyskiwane w wyniku badań pozwalają na
dokonywanie korekt w procesie nauczania-uczenia się. Badania
sumatywne powinny być prowadzone po zakończeniu realizacji programu
jednostki modułowej. W procesie oceniania należy określać poziom
osiągnięć uczniów w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdrażać do
systematycznej pracy, samokontroli i samooceny. Sprawdzanie
i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane za pomocą:
sprawdzianów ustnych, sprawdzianów pisemnych, testów osiągnięć
szkolnych oraz ukierunkowanej obserwacji czynności uczniów
w czasie wykonywania ćwiczeń. Sprawdzanie osiągnięć uczniów wymaga
określenia kryteriów i norm oceny, opracowania testów osiągnięć, arkuszy
obserwacji i arkuszy oceny postępów. Środki dydaktyczne, niezbędne
w organizacji i realizacji modułowego procesu kształcenia, powinny
obejmować: pomoce i materiały dydaktyczne, techniczne środki
kształcenia oraz dydaktyczne środki pracy.
Pracownie powinny być wyposażone w środki dydaktyczne, określone
w programach jednostek modułowych.
Orientacyjna liczba godzin na realizację programu zamieszczona
w tabelach wykazu jednostek modułowych w poszczególnych modułach
może ulegać zmianie w zależności od stosowanych metod nauczania
i środków dydaktycznych.
Programy modułów i jednostek modułowych mogą być realizowane
w systemie klasowo  lekcyjnym, w pracowniach specjalistycznych oraz
w zakładach pracy. W procesie kształcenia modułowego realizowane są
zintegrowane teoretyczno  praktyczne treści programowe. Organizacyjne
formy pracy uczniów powinny być dostosowywane do treści i metod
kształcenia. Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 12-16
osobowych. Inne formy organizacyjne, to praca w zespołach 2-4
osobowych i praca indywidualna.
Pracownia ćwiczeń praktycznych, w której realizowany jest proces
dydaktyczny, powinna posiadać:
- stanowiska do ćwiczeń, wyposażone w niezbędne narzędzia, sprzęt
i urządzenia,
- stanowiska pracy uczniów, dostosowane do różnych form
organizacyjnych (praca grupowa, praca indywidualna),
16
- stanowisko pracy nauczyciela, wyposażone w sprzęt audiowizualny
i multimedialny,
- bibliotekę podręczną, odpowiadającą potrzebom samodzielnego
i grupowego uczenia się,
- magazyn urządzeń, bloków funkcjonalnych urządzeń elektronicznych,
przyrządów pomiarowych, przewodów i elektronarzędzi.
W procesie kształcenia należy stworzyć uczniom możliwość zapoznania
się z rzeczywistymi warunkami pracy, z organizacją stanowisk pracy
i procesem pracy, warunkami magazynowania materiałów i sprzętu oraz
stosowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.
Konieczne są systematyczne działania szkoły na rzecz:
- organizowania zaplecza technicznego, umożliwiającego opracowanie
obudowy dydaktycznej,
- współpracy z zakładami pracy, związanymi z kierunkiem kształcenia
zawodowego, celem aktualizacji treści programowych,
odpowiadających wymaganiom współczesnej techniki, technologii oraz
rynku pracy,
- doskonalenia nauczycieli w zakresie metodologii kształcenia
modułowego, aktywizujących metod nauczania, pomiaru
dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.
17
II Plany nauczania
Szkoła policealna
Zawód: technik urządzeń audiowizualnych 313[04]
Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie.
Dla młodzieży Dla dorosłych
Liczba
Liczba
godzin
Liczba godzin
godzin
tygodniowo
tygodniowo
w dwuletnim
w dwuletnim
w dwuletnim
okresie
Lp. Moduły kształcenia w zawodzie
okresie
okresie
nauczania
nauczania
nauczania
Semestry I - IV
Forma Forma
Semestry I - IV
stacjonarna zaoczna
Badanie obwodów
1. 6 5 88
elektrycznych
Pomiar parametrów elementów
2. 7 5 89
i układów elektronicznych
Praca z urządzeniami
3. 10 7 137
audiowizualnymi
Obsługa urządzeń
4. 13 10 177
audiowizualnych
Instalacja urządzeń
5. 14 10 191
audiowizualnych
Razem 50 37 682
Praktyka zawodowa: 6 tygodni
18
Plan nauczania
Szkoła policealna
Zawód: technik urządzeń audiowizualnych 313[04]
Podbudowa programowa: liceum profilowane, profil elektroniczny
Dla młodzieży Dla dorosłych
Liczba
Liczba
godzin
Liczba godzin
godzin
tygodniowo
tygodniowo
w rocznym
w rocznym
w rocznym
okresie
Lp. Moduły kształcenia w zawodzie
okresie
okresie
nauczania
nauczania
nauczania
Semestry I - IV
Forma Forma
Semestry I - IV
stacjonarna zaoczna
Praca z urządzeniami
1. 9 7 122
audiowizualnymi
Obsługa urządzeń
2. 11 8 148
audiowizualnych
Instalacja urządzeń
3. 12 9 162
audiowizualnych
Razem 32 24 432
Praktyka zawodowa: 6 tygodni
19
III. Moduły kształcenia w zawodzie
Moduł 313[04].O1
Badanie obwodów elektrycznych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- charakteryzować podstawowe zjawiska zachodzące w polu
elektrycznym, magnetycznym i elektromagnetycznym,
- szacować oraz obliczać wartości wielkości elektrycznych w obwodach
prądu stałego i przemiennego,
- rozpoznawać elementy bierne na podstawie: wyglądu, oznaczeń
i symboli graficznych,
- mierzyć podstawowe wielkości elektryczne i parametry elementów
elektrycznych,
- dobierać metody i przyrządy pomiarowe,
- przedstawiać wyniki pomiarów w różnej formie,
- interpretować wyniki pomiarów,
- analizować pracę obwodów elektrycznych,
- wyjaśniać ogólne zasady działania i bezpiecznego użytkowania
prostych maszyn i urządzeń elektrycznych,
- korzystać z książek, katalogów, czasopism w celu odnalezienia
potrzebnej informacji o elementach biernych,
- stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- oceniać ryzyko dla życia i zdrowia w trakcie badań obwodów
elektrycznych.
2. Wykaz jednostek modułowych
Symbol Orientacyjna liczba
jednostki Nazwa jednostki modułowej godzin
modułowej na realizację
313[04].O1.01 Przygotowanie do bezpiecznej pracy 16
313[04].O1.02 Badanie obwodów prądu stałego 80
313[04].O1.03 Badanie obwodów prądu przemiennego 80
313[04].O1.04 Analizowanie działania oraz zastosowania
podstawowych maszyn i urządzeń
elektrycznych 40
Razem 216
20
3. Schemat układu jednostek modułowych
313[04].O1
Badanie obwodów
elektrycznych
313[04].O1.01
Przygotowanie do bezpiecznej
pracy
313[04].O1.02
Badanie obwodów prądu stałego
313[04].O1.03
Badanie obwodów prądu
przemiennego
313[04].O1.04
Analizowanie działania oraz
zastosowania podstawowych
maszyn i urządzeń elektrycznych
4. Literatura
Bartodziej G., Kałuża E. : Aparaty i urządzenia elektryczne. WSiP,
Warszawa 1994
Bolkowski St.: Elektrotechnika. WSiP, Warszawa 1994
Bolkowski St., Brociek W. , Rawa H.: Teoria obwodów elektrycznych
w zadaniach. WNT, Warszawa 1995
Goz
lińska E.: Maszyny i napęd elektryczny. WSiP, Warszawa 1996
Kotlarski W., Grad J.: Aparaty i urządzenia elektryczne. WSiP,
Warszawa 1995
Michel K., Sapiński T.: Czytam rysunek elektryczny. WSiP,
Warszawa1995
Pilawski M.: Pracownia elektryczna. WSiP, Warszawa 1993
Praca zbiorowa: Poradnik elektryka. WSiP, Warszawa 1995
21
Jednostka modułowa 313[04].O1.01
Przygotowanie do bezpiecznej pracy
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- wskazać skutki oddziaływania prądu elektrycznego, wibracji i hałasu na
organizm ludzki,
- zastosować zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami elektrycznymi,
- zastosować procedury udzielania pierwszej pomocy,
- reagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją
ochrony przeciwpożarowej,
- zastosować podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie
z zasadami ochrony przeciwpożarowej,
- dobrać odzież ochronną oraz środki ochrony indywidualnej,
- przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
środowiska,
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii.
2. Materiał nauczania
Bezpieczeństwo pracy z urządzeniami elektrycznymi.
Wpływ prądu, wibracji i hałasu na organizm ludzki.
Zasady udzielania pierwszej pomocy osobom porażonym prądem
elektrycznym.
Zasady postępowania w razie pożaru lub wybuchu.
Odzież ochronna i środki ochrony indywidualnej.
Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy.
Ergonomia w kształtowaniu warunków pracy.
3. Ćwiczenia
" Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym na stanowisku
pracy.
" Dobieranie odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej
stosownie do rodzaju pracy.
" Ocenianie ryzyka zagrożenia z punktu widzenia bezpieczeństwa
w różnych warunkach pracy.
" Ocenianie jakości stanowiska pracy z punktu widzenia bezpieczeństwa
i wymagań ergonomii.
22
4. Środki dydaktyczne
Plansze dotyczące typowych zagrożeń.
Foliogramy.
Filmy  procedury postępowania w razie wypadku przy pracy.
Wyposażenie do udzielania pomocy przedlekarskiej (fantom, niezbędne
środki medyczne).
Odzież ochronna i środki ochrony indywidualnej.
Typowy sprzęt gaśniczy.
Regulaminy, instrukcje, procedury.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Celem realizacji programu jednostki. jest kształtowanie prawidłowych
postaw i nawyków oraz przekonania, że ochrona życia i zdrowia
człowieka w każdej sytuacji jest celem nadrzędnym. Uczniowie powinni
opanować umiejętności: udzielania pierwszej pomocy osobom
poszkodowanym na stanowisku pracy, przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.
Zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania,
a w szczególności metody inscenizacji, metody przypadków, tekstu
przewodniego, między innymi do oceny ryzyka wystąpienia zagrożeń
w różnych sytuacjach oraz ćwiczeń z zastosowaniem środków ochrony
indywidualnej i sprzętu gaśniczego. Podczas zajęć należy nawiązywać do
doświadczeń uczniów i wskazywać przykłady zastosowania wiedzy
o bezpieczeństwie i higienie pracy w praktycznej działalności.
Zajęcia powinny być prowadzone w odpowiednio wyposażonej
pracowni w 15 osobowych grupach, z podziałem na 2-4 osobowe zespoły.
Praca w grupach kształtuje umiejętności ponadzawodowe, takie jak:
umiejętność współdziałania, podejmowania zespołowych decyzji oraz
ponoszenia odpowiedzialności za efekty pracy zespołowej.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się
systematycznie, na podstawie określonych kryteriów.
Do sprawdzania osiągnięć uczniów należy stosować przede wszystkim
obserwację zachowań podczas wykonywania ćwiczeń, w trakcie których
uczniowie powinni wykazać się dużą sprawnością działania, racjonalnego
podejmowania decyzji oraz trafnością w ocenie ryzyka wystąpienia
zagrożeń.
Wiadomości i umiejętności mogą być również sprawdzane za pomocą
testów osiągnięć szkolnych, sprawdzianów ustnych i pisemnych.
23
Końcowa ocena powinna uwzględniać wyniki wszystkich metod
sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.
24
Jednostka modułowa 313[04].O1.02
Badanie obwodów prądu stałego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- sklasyfikować materiały ze względu na własności elektryczne
i magnetyczne,
- porównać właściwości materiałów stosowanych w konstrukcjach
maszyn i urządzeń elektrycznych,
- rozróżnić podstawowe materiały stosowane w elektrotechnice,
- rozróżnić podstawowe wielkości elektryczne,
- zastosować i przeliczyć podstawowe jednostki wielkości elektrycznych
w układzie SI,
- oszacować oraz obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach
prądu stałego,
- sklasyfikować elementy rezystancyjne oraz z
ródła napięcia i prądu
stałego,
- rozpoznać elementy rezystancyjne oraz z
ródła napięcia i prądu stałego
na podstawie: wyglądu, oznaczeń i symboli graficznych,
- zdefiniować parametry elementów rezystancyjnych,
- ocenić wpływ temperatury na wartość rezystancji rezystora,
- wskazać zastosowania rezystorów, warystorów, termistorów,
- zastosować podstawowe prawa elektrotechniki do analizy obwodów
elektrycznych prądu stałego,
- obliczyć rezystancję zastępczą rezystorów połączonych równolegle,
szeregowo i w sposób mieszany,
- obliczyć parametry z
ródeł napięcia połączonych szeregowo
i równolegle,
- ocenić wpływ zmian rezystancji na napięcie, prąd, moc,
- określić warunki dopasowania odbiornika do z
ródła,
- obsłużyć woltomierz, amperomierz prądu stałego, omomierz oraz
miernik uniwersalny,
- zaplanować pomiary w obwodach prądu stałego,
- dobrać metodę pomiarową do zadanej sytuacji,
- narysować układ pomiarowy dla badanego układu,
- dobrać przyrządy pomiarowe do pomiarów w układach prądu stałego,
- zorganizować stanowisko pomiarowe,
- zastosować różne sposoby połączeń elektrycznych,
- połączyć układy prądu stałego zgodnie ze schematem,
- dokonać pomiarów podstawowych wielkości elektrycznych w układach
prądu stałego,
25
- dokonać regulacji napięcia i prądu,
- przedstawić wyniki w formie tabeli i wykresu,
- odczytać informację z tabeli lub wykresu,
- przeanalizować i zinterpretować wyniki pomiarów w układach prądu
stałego oraz wyciągnąć wnioski praktyczne,
- ocenić dokładność pomiarów,
- zaprezentować efekty wykonywanych pomiarów,
- przewidzieć zagrożenia dla życia i zdrowia w czasie realizacji ćwiczeń,
- udzielić pierwszej pomocy w przypadkach porażenia prądem
elektrycznym,
- zastosować procedurę postępowania w sytuacji zagrożenia,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej w trakcie realizacji ćwiczeń.
2. Materiał nauczania
Materiały stosowane w elektrotechnice.
Prąd elektryczny w różnych środowiskach.
Podstawowe wielkości i jednostki elektryczne.
Budowa, rodzaje i parametry elementów występujących w obwodach
prądu stałego (z
ródła napięcia i prądu, rezystory, termistory, warystory,
wyłączniki, bezpieczniki).
Podstawowe prawa elektrotechniki.
Połączenia elementów występujących w obwodach prądu stałego.
Dzielniki napięcia.
Układy regulacji napięcia i prądu.
Bilans mocy w obwodach prądu stałego.
Mierniki wykorzystywane w pomiarach prądu stałego.
Techniki i metody pomiarowe stosowane w obwodach prądu stałego.
Oddziaływanie prądu stałego na organizm ludzki.
3. Ćwiczenia
" Przeliczanie jednostek wielkości elektrycznych.
" Obliczanie parametrów obwodu elektrycznego.
" A
ączenie obwodów elektrycznych różnymi sposobami.
" Przeprowadzanie badań potwierdzających prawo Ohma.
" Przeprowadzanie badań potwierdzających prawa Kirchoffa.
" Przeprowadzanie regulacji napięcia w układzie jedno i dwustopniowym.
" Wykonanie pomiarów rezystancji różnymi metodami.
" Wykonanie pomiarów napięcia i prądu miernikami uniwersalnymi.
" Badanie termistorów i warystorów.
" Badanie z
ródła prądu stałego.
26
" Badanie z
ródła napięcia stałego.
" Regulowanie napięcia.
" Wykonywanie pomiarów mocy odbiornika prądu stałego metodą
techniczną i watomierzem.
4.Środki dydaktyczne
Przez
rocza i foliogramy.
Filmy dydaktyczne.
Arkusz kalkulacyjny.
Prezentacje komputerowe.
Elementy wykorzystywane w obwodach prądu stałego.
Stanowiska pomiarowo-instalacyjne dla każdego ucznia.
5. Wskazania metodyczne do realizacji materiału nauczania
Treści programowe jednostki modułowej stanowią podstawę do
dalszego kształcenia w zawodach elektronicznych. Umiejętności
planowania pracy, organizowania bezpiecznego stanowiska pracy,
stałego utrzymywania porządku, starannego przedstawiania wyników
pomiarowych umożliwią w przyszłości zwiększenie samodzielności
i odpowiedzialności uczniów za proces uczenia się.
Realizacja programu nauczania jednostki zakłada opanowanie przez
uczniów podstawowych pojęć oraz terminów, zrozumienie podstawowych
zjawisk i praw elektrotechniki, nabycie umiejętności posługiwania się
miernikami, jako podstawę do aktywnego uczestniczenia w procesie
kształtowania umiejętności ogólnowzawodowych i zawodowych.
Teorię i praktykę należy realizować jednocześnie. Większość uczniów
po raz pierwszy będzie wykonywać ćwiczenia praktyczne. Dlatego też
pierwsze ćwiczenia powinny być proste oraz starannie zaplanowane.
Szczególnie istotne jest zapewnienie uczniom odpowiedniej ilość czasu,
na dokładne i staranne wykonanie wszystkich czynności oraz na analizę
wyników pomiarów, wyciągnięcie wniosków i samoocenę. Tempo
wykonywania ćwiczeń przez poszczególnych uczniów może być bardzo
różne, dlatego najsprawniejsi powinni mieć możliwość wykonania
dodatkowych zadań.
W miarę nabywania przez uczniów doświadczenia i prawidłowych
nawyków można wprowadzać stopniowo metody pracy wymagające
większej samodzielności, jak na przykład: metodę przewodniego tekstu.
Najkorzystniej byłoby, gdyby uczniowie czuli się jak badacze samodzielnie
 odkrywający podstawowe prawa i zależności.
Do samodzielnej pracy można uczniów wdrażać również poprzez
realizację projektów. Zajęcia edukacyjne powinny odbywać się w grupach
do 15 osób.
27
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć ucznia należy przeprowadzać systematycznie,
na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Kryteria
oceniania powinny dotyczyć wiadomości i umiejętności wynikających ze
szczegółowych celów kształcenia.
Proces oceniania powinien obejmować:
- diagnozę poziomu wiedzy uczniów z fizyki i matematyki w zakresie
niezbędnym do realizacji programu jednostki modułowej.
- systematyczne sprawdzanie postępów uczniów w trakcie realizacji
programu w celu motywowania uczniów do aktywnego uczestniczenia
w zajęciach dydaktycznych. Sprawdzanie powinno być ukierunkowane
przede wszystkim na stosowanie wiedzy w praktycznym działaniu.
Zalecaną metodą powinna być obserwacja czynności uczniów w czasie
ćwiczeń. Ocenie powinny podlegać przede wszystkim umiejętności:
planowania i organizowania bezpiecznej pracy, poprawnego
wykonywania ćwiczeń, przedstawiania wyników pracy i logicznego
wnioskowania.
- sprawdzanie wiadomości i umiejętności po zrealizowaniu programu.
Osiągnięcia uczniów oceniamy na podstawie:
- ustnych sprawdzianów wiadomości i umiejętności,
- pisemnych sprawdzianów,
- testów osiągnięć szkolnych,
- ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy ucznia
w czasie ćwiczeń.
W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod
sprawdzania wiadomości i umiejętności ucznia stosowanych przez
nauczyciela.
28
Jednostka modułowa 313[04].O1.03
Badanie obwodów prądu przemiennego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- scharakteryzować podstawowe zjawiska w polu elektrycznym,
magnetycznym i elektromagnetycznym,
- rozróżnić parametry charakteryzujące przebieg prądu przemiennego,
- oszacować oraz obliczyć wartości wielkości elektrycznych w obwodach
prądu przemiennego,
- rozróżnić rodzaje kondensatorów i cewek,
- narysować wykresy wektorowe napięć i prądów w obwodach RLC,
- przeanalizować układy prądu przemiennego,
- przewidzieć odpowiedz
obwodów RLC na skokową zmianę napięcia,
- określić warunki rezonansu napięć i prądów,
- sklasyfikować i scharakteryzować filtry,
- sklasyfikować i scharakteryzować transformatory,
- rozróżnić stany pracy transformatora,
- obsłużyć oscyloskop zgodnie z instrukcją,
- zaobserwować i zinterpretować przebiegi sygnałów na oscyloskopie,
- dobrać przyrządy pomiarowe do pomiaru wielkości elektrycznych
w obwodach prądu przemiennego,
- narysować i połączyć układ do pomiaru podstawowych wielkości
w układach prądu przemiennego,
- dokonać pomiarów podstawowych wielkości elektrycznych w układach
prądu przemiennego,
- przeanalizować i zinterpretować wyniki pomiarów oraz wyciągnąć
wnioski praktyczne,
- zlokalizować usterki w prostych układach prądu przemiennego,
- zaprezentować wyniki pomiarów,
- rozróżnić podstawowe pojęcia dotyczące prądu trójfazowego,
- dobrać przyrządy pomiarowe i zmierzyć podstawowe wielkości
elektryczne w obwodach trójfazowych,
- przewidzieć zagrożenia dla życia i zdrowia w czasie realizacji ćwiczeń
z prądem przemiennym,
- zastosować procedurę postępowania w sytuacji zagrożenia,
 przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej w trakcie realizacji ćwiczeń.
2. Materiał nauczania
Pole elektryczne. Prąd przemienny jednofazowy.
29
Rodzaje i podstawowe parametry kondensatorów.
A
ączenie kondensatorów.
Pole magnetyczne i elektromagnetyczne.
Właściwości magnetyczne różnych materiałów.
Podstawowe prawa dotyczące pola magnetycznego.
Podstawowe parametry i zasady łączenia cewek indukcyjnych.
Indukcyjność własna i wzajemna. Rezonans napięć i prądów.
Bilans mocy.
Filtry dolnoprzepustowe, górnoprzepustowe i środkowoprzepustowe.
Transformatory. Prąd przemienny trójfazowy.
Oddziaływanie prądu przemiennego na organizm ludzki.
Obsługa generatora funkcyjnego.
3. Ćwiczenia
- Wykonywanie pomiarów oscyloskopowych.
- Dobieranie przyrządów pomiarowych.
- Wykonywanie stanowiska pomiarowego.
- Wykonywanie pomiaru i wyznaczanie wartości skutecznej napięcia.
- Wyznaczanie okresu i częstotliwości przebiegu zmiennego za pomocą
oscyloskopu i częstościomierza.
- Wykonywanie określenia kąta przesunięcia fazowego na podstawie
obserwowanych przebiegów na oscyloskopie.
- Wyznaczenie reaktancji pojemnościowej i indukcyjnej na podstawie
pomiarów.
- Wyznaczanie pojemności kondensatorów połączonych szeregowo,
równolegle i w sposób mieszany.
- Wyznaczanie indukcyjności cewek połączonych szeregowo,
równolegle i w sposób mieszany.
- Wykonywanie badania szeregowych i równoległych obwodów RC, RL,
RLC.
- Wykonywanie badania szeregowych i równoległych obwodów
rezonansowych.
- Wykonywanie pomiaru filtrów.
- Wykonywanie pomiaru transformatorów.
- Wykonywanie pomiaru mocy i energii w obwodach jednofazowych.
- Wykonywanie pomiaru napięcia, prądu i mocy w obwodach
trójfazowych.
4. Środki dydaktyczne
Przez
rocza i foliogramy.
Filmy dydaktyczne.
30
Prezentacje komputerowe, programy symulacyjne.
Elementy wykorzystywane w obwodach prądu zmiennego.
Stanowiska pomiarowe dla każdego ucznia.
Przyrządy i urządzenia pomiarowe prądu.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Treści programowe jednostki modułowej stanowią podstawę
kształcenia w następnych modułach. Program zakłada opanowanie przez
uczniów pojęć i terminów w dziedzinie elektrotechniki, zrozumienie
podstawowych zjawisk oraz nabycie umiejętności posługiwania się
przyrządami, szczególnie oscyloskopem.
Teorię i praktykę należy realizować jednocześnie. Ćwiczenia należy
dobierać tak, aby uczniowie mieli czas na staranne zaplanowanie pracy,
organizację stanowiska, dokonanie połączeń, realizację pomiarów,
analizę wyników oraz na refleksje dotyczące jakości wykonanego
zadania. Ćwiczenia należy podzielić na krótkie serie zakończone
ćwiczeniem podsumowującym.
Pierwsze ćwiczenia, w których wprowadzamy nowe urządzenia
(generator, miernik częstotliwości, oscyloskop) powinny być proste oraz
starannie zaplanowane i przygotowane. Uczniowie powinni mieć
możliwość zapoznania się z instrukcjami obsługi urządzeń i praktycznego
sprawdzenia ich możliwości w różnych zastosowaniach.
W końcowej fazie realizacji programu należy zaplanować ćwiczenia
mające na celu wykrywanie prostych usterek i projektowanie układów
z wykorzystaniem programów symulacyjnych.
Zajęcia powinny być prowadzone w 15 osobowych grupach
w odpowiednio wyposażonej pracowni.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć ucznia należy przeprowadzać systematycznie,
na podstawie określonych kryteriów.
Proces sprawdzania powinien obejmować:
- badania diagnostyczne - powinny dotyczyć sprawdzenia wiadomości
i umiejętności z zakresu stosowania w praktyce podstawowych praw
elektrotechniki, bezpiecznego i prawidłowego wykonywania pomiarów
podstawowych wielkości elektrycznych,
- badania kształtujące - należy prowadzić systematycznie
w celu motywowania uczniów do aktywnego uczestniczenia
w zajęciach dydaktycznych. Realizacja ćwiczeń w krótkich seriach (3-4
ćwiczenia) i systematyczne utrwalanie opanowanych umiejętności ma
istotne znaczenie ze względu na fakt, że kształtowane umiejętności są
31
podstawą do pracy w następnych modułach. Zajęcia podsumowujące
powinny polegać przede wszystkim na zastosowaniu zdobytej wiedzy
w praktycznym działaniu. Ocenie powinny podlegać: samodzielność,
systematyczność, aktywność, umiejętność wnioskowania, staranność
wykonywania ćwiczeń, umiejętności związane z planowaniem
i organizowaniem bezpiecznej pracy. Zasadne jest wdrożenie uczniów
do samooceny, co powinno sprzyjać większej odpowiedzialności
za efekty uczenia się;
- badanie sumatywne osiągnięć uczniów - powinno być przeprowadzane
po zakończeniu programu nauczania jednostki.
Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie: sprawdzianów
ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych oraz obserwacji
czynności uczniów w czasie ćwiczeń.
32
Jednostka modułowa 313[04].O1.04
Analizowanie działania oraz zastosowania
podstawowych maszyn i urządzeń elektrycznych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- sklasyfikować maszyny i urządzenia elektryczne.
 wyjaśnić ogólne zasady działania i bezpiecznego użytkowania prostych
maszyn i urządzeń elektrycznych.
- wyjaśnić możliwości sterowania pracą silników,
- sklasyfikować styczniki i przekaz
niki,
- zastosować symbole styczników i przekaz
ników,
 przeczytać proste schematy układów stycznikowo-przekaz
nikowych,
 zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.
2. Materiał nauczania
Klasyfikacja silników elektrycznych i prądnic.
Zasady działania różnych typów silników i prądnic.
Przekaz
niki i styczniki.
Sterowanie pracą silnika obcowzbudnego.
3. Ćwiczenia
" Wykonywanie pomiaru prędkości silnika prądu stałego.
" Wykonywanie badania siły przeciwelektromotorycznej silnika prądu
stałego.
" Wykonywanie badania wpływu zwiększenia obciążenia mechanicznego
na prędkość silnika prądu stałego.
" Wykonywanie pomiaru mocy pobieranej z silnika prądu stałego.
" Wykonywanie badania prądnicy prądu stałego.
4. Środki dydaktyczne
Przez
rocza i foliogramy.
Filmy dydaktyczne.
Prezentacje komputerowe.
Stanowiska do badania silników i prądnic.
Stanowiska do łączenia stycznikowo-przekaz
nikowych układów sterownia.
Silniki, prądnice, styczniki, przekaz
niki.
33
5. Wskazania metodyczne do realizacji materiału nauczania
Celem realizacji programu jednostki jest opanowanie podstawowych
pojęć oraz terminów, zrozumienie podstawowych zjawisk i praw
elektrotechniki, umożliwiających analizę pracy prostych maszyn
i urządzeń elektrycznych na podstawie schematów blokowych.
Osiągnięcie zaplanowanych celów zapewni stosowanie aktywizujących
i praktycznych metod nauczania, takich jak: metoda przewodniego tekstu
oraz ćwiczenia praktyczne.
Teorię i praktykę należy realizować jednocześnie. Nauczyciel powinien
przygotować teksty przewodnie, instrukcje do ćwiczeń, arkusze
obserwacji. Podczas wykonywania ćwiczeń należy zapewnić uczniom
możliwość korzystania z różnych z
ródeł informacji. Zajęcia powinny
odbywać się w grupie do 15 osób, z podziałem na zespoły 2- 4 osobowe
podczas wykonywania ćwiczeń.
6.Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć ucznia należy przeprowadzać
systematycznie, na podstawie określonych kryteriów.
Proces oceniania powinien obejmować:
- wstępną diagnozę stanu wiedzy ucznia z zakresu fizyki w tym
szczególnie: stosowania w praktyce podstawowych praw
elektrotechniki, bezpiecznego i prawidłowego wykonywania pomiarów
podstawowych wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego;
 badanie kształtujące - powinno sprawdzać wiadomości i umiejętności w
trakcie realizacji programu jednostki modułowej.
 badanie sumatywne - powinno sprawdzać umiejętności teoretyczne
i praktyczne uczniów po zrealizowaniu programu.
Osiągnięcia uczniów należy sprawdzać na podstawie:
- sprawdzianów ustnych,
- sprawdzianów pisemnych,
- testów osiągnięć szkolnych,
- ukierunkowanej obserwacji czynności uczniów podczas ćwiczeń.
W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki
wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.
34
Moduł 313[04].O2
Pomiar parametrów elementów i układów
elektronicznych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- klasyfikować elementy i układy elektroniczne,
- rozpoznawać elementy, układy, podzespoły elektroniczne
na podstawie symboli graficznych, oznaczeń, wyglądu, charakterystyk,
- identyfikować końcówki elementów elektronicznych i układów
scalonych,
- interpretować parametry elementów i układów elektronicznych,
- analizować działanie podstawowych elementów i układów
elektronicznych,
- rozróżniać i stosować kody liczbowe,
- wykonywać działania na liczbach binarnych,
- stosować algebrę Boole a,
- interpretować zjawiska związane z przesyłaniem sygnałów
analogowych i cyfrowych,
- dobierać metody i przyrządy pomiarowe do pomiaru parametrów
elementów i układów elektronicznych,
- interpretować wyniki pomiarów,
- projektować proste układy elektroniczne,
- montować elementy i układy elektroniczne na płytkach drukowanych
zgodnie ze schematem montażowym,
- wykonywać montaż mechaniczny osprzętu elektronicznego,
- uruchamiać proste układy elektroniczne,
- oceniać jakość wykonanego układu elektronicznego,
- prezentować działanie układu elektronicznego,
- klasyfikować elementy i układy automatyki,
- rozróżniać podstawowe człony dynamiczne na podstawie
charakterystyk skokowych,
- określać rolę poszczególnych elementów w układach automatycznej
regulacji,
- analizować działanie podstawowych układów automatyki,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji o elementach, podzespołach
i układach elektronicznych oraz urządzeniach automatyki,
- stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
35
2. Wykaz jednostek modułowych
Orientacyjna
Symbol jednostki
Nazwa jednostki modułowej liczba godzin na
modułowej
realizację
Wykonywanie montażu i pomiarów układów
313[04].O2.01
analogowych 105
Wykonywanie montażu i pomiarów układów
313[04].O2.02
cyfrowych 102
313[04].O2.03 Badanie elementów i układów automatyki 45
Razem 252
3. Schemat układu jednostek modułowych
313[04].O2
Pomiar parametrów elementów
i układów elektronicznych
313[04].O2.01 313[04].O2.02
Wykonywanie montażu i pomiarów Wykonywanie montażu i pomiarów
układów analogowych układów cyfrowych
313[04].O2.03
Badanie elementów i układów
automatyki
4. Literatura
Chwaleba A., Moeschke B., Płoszjaski G.: Elektronika. WSiP, Warszawa
1994
Głocki W.: Układy cyfrowe. WSiP, Warszawa 1996
Płoszjaski G. : Automatyka. WSiP, Warszawa 1995
36
Jednostka modułowa 313[04].O2.01
Wykonywanie montażu i pomiarów układów
analogowych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- sklasyfikować analogowe elementy i układy elektroniczne (zasilacze
wzmacniacze, filtry, generatory, przetworniki C/A i A/C) wg różnych
kryteriów,
- rozpoznać analogowe elementy i układy elektroniczne na podstawie
symboli graficznych, oznaczeń, wyglądu, charakterystyk,
- odczytać parametry elementów z charakterystyk,
- zidentyfikować końcówki analogowych elementów i układów
elektronicznych,
- narysować i zinterpretować podstawowe charakterystyki analogowych
elementów i układów elektronicznych,
- wskazać podstawowe zastosowania analogowych elementów
i układów elektronicznych,
- narysować schematy ideowe podstawowych układów elektronicznych,
- określić rolę poszczególnych elementów w układach elektronicznych,
- zdefiniować podstawowe parametry analogowych elementów i układów
elektronicznych,
- dobrać metody oraz przyrządy pomiarowe i zmierzyć podstawowe
parametry analogowych elementów i układów elektronicznych,
- zaobserwować na oscyloskopie i zinterpretować przebiegi sygnałów
wejściowych i wyjściowych analogowych elementów i układów
elektronicznych,
- wykorzystać programy komputerowe do przedstawiania wyników
pomiarów,
- określić wpływ istotnych czynników zewnętrznych na pracę
analogowych elementów i układów elektronicznych,
- wyjaśnić zasady modulacji i demodulacji,
- wyjaśnić zasady przetwarzania analogowo-cyfrowego i cyfrowo-
analogowego,
- sprawdzić poprawność działania analogowych elementów i układów
elektronicznych,
- zlokalizować uszkodzenia elementów i podzespołów w układach
elektronicznych na podstawie pomiarów dokonanych w wybranych
punktach,
- dobrać analogowe elementy i układy elektroniczne do zadanych
warunków,
37
- scharakteryzować technologie montażu płytek drukowanych - jedno-
i wielowarstwowych,
- posłużyć się dokumentacją techniczną,
- zmontować prosty analogowy układ elektroniczny na płytce drukowanej
zgodnie ze schematem montażowym,
- uruchomić prosty analogowy układ elektroniczny,
- dokonać oceny i prezentacji wykonanego układu,
- skorzystać z katalogów i innych różnych z
ródeł informacji na temat
analogowych elementów i układów elektronicznych,
- przewidzieć zagrożenia dla życia i zdrowia w czasie realizacji ćwiczeń
i zadań,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Diody półprzewodnikowe.
Tranzystory.
Półprzewodnikowe elementy sterowane.
Elementy optoelektroniczne.
Wzmacniacze tranzystorowe.
Scalone układy analogowe.
Wzmacniacze operacyjne.
Przetwornika A/C, C/A.
Układy zasilające. Generatory.
3. Ćwiczenia
" Badanie różnego rodzaju diod półprzewodnikowych.
" Badanie tranzystorów.
" Badanie półprzewodnikowych elementów sterowanych.
" Badanie elementów optoelektronicznych.
" Badanie i prezentacja właściwości wzmacniaczy tranzystorowych
w podstawowych układach.
" Badanie i prezentacja właściwości wzmacniaczy tranzystorowych ze
sprzężeniem zwrotnym.
" Badanie i prezentacja wzmacniaczy pod kątem szerokości
przenoszonego pasma częstotliwości.
" Badanie i prezentacja właściwości wzmacniaczy.
" Badanie i prezentacja właściwości układów prostowniczych.
" Badanie i prezentacja właściwości stabilizatorów.
" Badanie i prezentacja właściwości generatorów.
" Montowanie i uruchamianie prostych układów analogowych.
38
" Projektowanie i wykonywanie prostych układów analogowych.
" Prezentowanie projektu.
4. Środki dydaktyczne
Przez
rocza i foliogramy.
Filmy dydaktyczne.
Komputer multimedialny.
Prezentacje komputerowe, programy symulacyjne.
Stanowiska pomiarowe dla każdego ucznia wraz z zestawem układów do
badań.
Elementy wykorzystywane w układach analogowych, analogowe układy
scalone.
Uniwersalne płytki drukowane.
Podstawowe narzędzia monterskie i elektronarzędzia.
Katalogi elementów i układów elektronicznych oraz Polskie Normy
Elektryczne.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki ma na celu przygotowanie uczniów
do samodzielnej pracy na stanowiskach do badań analogowych
i cyfrowych układów elektronicznych.
Przy badaniu elementów i układów należy skupić się na wykonywaniu
pomiarów podstawowych parametrów, rozkładów napięć i rozpływów
prądów podczas prawidłowej pracy oraz porównywaniu ich wartości
z danymi katalogowymi i stosowaniu tej wiedzy podczas wykrywania
usterek w typowych układach aplikacyjnych.
Wymagana jest znajomość działania układów na podstawie
uproszczonych schematów blokowych. Zalecanymi metodami są metoda
przewodniego tekstu oraz metoda projektów. Metody te zapewniają
uczniom większą samodzielność, kreatywność i kształtują umiejętności
radzenia sobie w sytuacjach problemowych.
W programie można wprowadzić elementy projektowania bardzo
prostych układów/urządzeń elektronicznych polegające na wyborze
układu i doborze poszczególnych elementów i podzespołów. Uczniowie
powinni zmontować i uruchomić zaprojektowane układy/urządzenia
i zaprezentować przed klasą. Najciekawsze prace mogłyby być
prezentowane szerszej publiczności na terenie szkoły oraz przed
rodzicami.
Do projektowania i uruchamiania układów zaleca się wykorzystanie
komputera wraz z oprogramowaniem umożliwiającym symulowanie
działania układów analogowych. Zajęcia powinny być prowadzone
w 15 osobowych grupach, z podziałem na zespoły 2-4 osobowe.
39
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć ucznia należy przeprowadzać systematycznie,
na podstawie określonych kryteriów.
Proces sprawdzania powinien obejmować:
- wstępną diagnozę stanu wiedzy ucznia z zakresu stosowania
w praktyce podstawowych praw elektrotechniki, obsługiwania
podstawowych mierników, prawidłowego wykonywania
i dokumentowania pomiarów oraz interpretowania otrzymanych
wyników,
- badania kształtujące prowadzone systematycznie w celu motywowania
uczniów do aktywnego uczestniczenia w zajęciach dydaktycznych.
Oprócz oceniania pracy uczniów wykonujących ćwiczenia, nauczyciel
na bieżąco powinien kontrolować przebieg prac nad projektami.
Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie:
- sprawdzianów ustnych,
- sprawdzianów pisemnych,
- ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy uczniów,
- wykonanego i zaprezentowanego projektu.
Ocenie powinny podlegać: pomysłowość, rozplanowanie zadań
w grupie, systematyczność, walory użytkowe i jakość wykonania
końcowego produktu.
40
Jednostka modułowa 313[04].O2.02
Wykonywanie montażu i pomiarów układów
cyfrowych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- zakodować liczby w różnych kodach liczbowych,
- zrealizować operacje arytmetyczne i logiczne na liczbach zapisanych
w systemie dwójkowym,
- zastosować prawa algebry Boole a do przekształceń funkcji logicznych,
- zminimalizować funkcje logiczne,
- sklasyfikować cyfrowe układy scalone,
- porównać właściwości cyfrowych układów scalonych wykonanych
w różnych technologiach,
- odczytać oznaczenia i symbole graficzne elementów i układów
cyfrowych,
- rozpoznać bramki logiczne i cyfrowe, bloki funkcjonalne na podstawie
symboli graficznych i tabel prawdy albo tabel stanów,
- przeanalizować działanie elementów i cyfrowych bloków
funkcjonalnych,
- przetestować działanie elementów i układów cyfrowych,
- wykonać proste operacje arytmetyczne i logiczne za pomocą układów
arytmetycznych,
- przeanalizować działanie układów kombinacyjnych i sekwencyjnych na
podstawie schematów logicznych,
- zdefiniować parametry elementów i układów cyfrowych,
- zmierzyć wybrane parametry elementów i układów cyfrowych,
- zinterpretować przebiegi oscyloskopowe sygnałów w wyprowadzeniach
układów cyfrowych,
- połączyć układy sekwencyjne w bloki,
- sklasyfikować pamięci półprzewodnikowe,
- porównać różne typy pamięci półprzewodnikowych,
- połączyć scalone układy pamięci w bloki,
- obsłużyć wybrany program wspomagający projektowanie układów
logicznych,
- zaprogramować programowalne układy logiczne,
- określić wymagania przy łączeniu układów cyfrowych zrealizowanych
w technologiach TTL i CMOS,
- przeanalizować działanie translatorów sygnałów TTL/CMOS
i CMOS/TTL,
41
- określić zasady łączenia układów cyfrowych z urządzeniami
wejściowymi i wyjściowymi,
- zastosować bramki mocy do sterowania elementami wykonawczymi,
- zinterpretować zjawiska związane z przesyłaniem sygnałów cyfrowych
na różne odległości,
- zaprojektować proste układy cyfrowe,
- zmontować na podstawie schematu montażowego, uruchomić
i zaprezentować działanie prostego układu cyfrowego,
- zlokalizować usterki w prostych układach cyfrowych,
- skorzystać z katalogów i innych różnych z
ródeł informacji na temat
cyfrowych elementów i układów elektronicznych,
- przewidzieć zagrożenia dla życia i zdrowia w czasie realizacji ćwiczeń
i zadań,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- skorzystać z różnych z
ródeł informacji o cyfrowych układach
elektronicznych.
2. Materiał nauczania
Systemy i kody liczbowe.
Działania na liczbach zapisanych w różnych systemach liczbowych.
Algebra Boole a. Bramki logiczne, przerzutniki.
Cyfrowe bloki funkcjonalne (układy komutacyjne, układy arytmetyczne,
liczniki, rejestry, układy czasowe).
Pamięci półprzewodnikowe z uwzględnieniem najnowszych rozwiązań.
Układy wyświetlania informacji cyfrowej.
Programowalne układy cyfrowe.
Zjawiska szkodliwe w układach kombinacyjnych.
Współpraca układów TTL i CMOS.
Układy wejściowe i wyjściowe.
Układy transmisji sygnałów cyfrowych.
3. Ćwiczenia
" Kodowanie liczb.
" Działania na liczbach zapisanych w różnych systemach.
" Badanie bramek logicznych pod względem funkcjonalnym.
" Wykonywanie pomiaru parametrów bramek.
" Obserwowanie przebiegów sygnałów wejściowych i wyjściowych
na oscyloskopie.
" Przekształcanie funkcji logicznych.
" Analizowanie schematów logicznych układów kombinacyjnych.
" Syntezowanie układów kombinacyjnych.
42
" Programowanie ALU.
" Montowanie na pulpicie laboratoryjnym i na płytce drukowanej układów
kombinacyjnych.
" Uruchamianie i prezentowanie układów kombinacyjnych.
" Badanie i prezentowanie właściwości przerzutników.
" Obserwowanie przebiegów sygnałów wejściowych i wyjściowych
przerzutników na oscyloskopie.
" Badanie i prezentowanie podstawowych bloków funkcjonalnych
urządzeń elektrycznych.
" Wykonywanie pomiaru parametrów bloków funkcjonalnych.
" Obserwowanie przebiegów sygnałów wejściowych i wyjściowych
bloków funkcjonalnych na oscyloskopie.
" Badanie i prezentowanie pamięci półprzewodnikowych.
" Programowanie pamięci.
" Programowanie programowalnych układów logicznych.
" Projektowanie prostych układów cyfrowych (w tym również
z wykorzystaniem wybranego programu komputerowego).
" Montowanie układów cyfrowych na pulpicie laboratoryjnym i na płytce
drukowanej.
" Uruchamianie i prezentowanie układów cyfrowych.
4. Środki dydaktyczne
Przez
rocza i foliogramy.
Filmy dydaktyczne.
Komputer multimedialny.
Prezentacje komputerowe, programy symulacyjne.
Stanowiska pomiarowe dla każdego ucznia wraz z zestawem układów
cyfrowych do badań.
Elementy wykorzystywane w układach cyfrowych, cyfrowe układy scalone
średniej i dużej skali integracji.
Uniwersalne płytki drukowane.
Podstawowe narzędzia monterskie i elektronarzędzia.
Katalogi elementów i układów elektronicznych oraz Polskie Normy
Elektryczne.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Ważnym elementem w realizacji programu jest projektowanie prostych
układów/urządzeń cyfrowych bazujących na bramkach i blokach
funkcjonalnych. Zajęcia powinny być prowadzone metodą projektów.
Uczniowie powinni zmontować i uruchomić zaprojektowane
układy/urządzenia i zaprezentować przed klasą. Najciekawsze prace
mogłyby być prezentowane szerszej publiczności na terenie szkoły i przed
43
rodzicami. Możliwość prezentacji własnych projektów zwiększy
wewnętrzną motywację do nauki i może stać się z
ródłem satysfakcji dla
wielu uczniów. Aby jednak tak się stało niezbędne jest systematyczne
stymulowanie uczniów do pracy, umiejętne ukierunkowywanie ich działań.
Do projektowania i uruchamiania układów zaleca się wykorzystanie
komputera wraz z oprogramowaniem umożliwiającym symulowanie
działania układów cyfrowych. Zajęcia powinny odbywać się
w 15 osobowych grupach z podziałem na zespoły 2-4 osobowe.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć ucznia należy przeprowadzać systematycznie,
na podstawie kryteriów, które powinny dotyczyć poziomu opanowania
wiadomości i umiejętności, określonych w szczegółowych celach
kształcenia.
Ocenie powinny podlegać umiejętności: stosowania w praktyce
podstawowych praw elektrotechniki, obsługiwania podstawowych
mierników, prawidłowego wykonywania i dokumentowania pomiarów oraz
interpretowania otrzymanych wyników.
Sprawdzanie i ocenianie powinno odbywać się za pomocą:
- sprawdzianów ustnych,
- sprawdzianów pisemnych,
- obserwacji pracy uczniów wykonujących ćwiczenia,
- kontroli przebiegu prac nad projektami - w ocenie projektu należy brać
pod uwagę pomysłowość, rozplanowanie oraz podział pracy w grupie,
systematyczność, walory użytkowe i jakość wykonania końcowego
produktu;
W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić wyniki
wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.
44
Jednostka modułowa 313[04].O2.03
Badanie elementów i układów automatyki
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/sluchacz powinien umieć:
- sklasyfikować układy sterowania,
- narysować schemat blokowy układu automatycznej regulacji,
- sklasyfikować układy automatycznej regulacji,
- rozróżnić podstawowe człony dynamiczne,
- rozpoznać podstawowe człony dynamiczne na podstawie
charakterystyk skokowych,
- określić charakter obiektu,
- rozróżnić elementy układu automatycznej regulacji i określić ich rolę
w układzie,
- sklasyfikować regulatory,
- scharakteryzować regulatory ciągłe, dwustawne i trójstawne,
- przeanalizować działanie prostych układów zabezpieczeń, blokad
i sygnalizacji,
- zaprogramować sterownik,
- zmontować prosty układ sterowania z wykorzystaniem sterownika,
- uruchomić i zaprezentować układ sterownia,
- skorzystać z katalogów i instrukcji,
- przewidzieć zagrożenia dla życia i zdrowia w czasie realizacji ćwiczeń,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.
2. Materiał nauczania
Klasyfikacja układów sterowania.
Podstawowe człony dynamiczne.
Obiekty regulacji.
Układ automatycznej regulacji i jego podstawowe elementy (czujniki,
przetworniki pomiarowe, regulatory, elementy wykonawcze).
Sterowniki PLC i ich programowanie.
Algorytmy sterowania.
3. Ćwiczenia
" Testowanie działania różnych elementów i układów automatycznej
regulacji.
" Budowanie układów sterowania z wykorzystaniem dydaktycznych
programów komputerowych.
" Montowanie prostych układów automatyki sterowania komputerowego
z wykorzystaniem dydaktycznych zestawów.
45
" Programowanie sterowników PLC.
" Montowanie prostych układów sterowania z wykorzystaniem
sterowników.
4. Środki dydaktyczne
Przez
rocza i foliogramy.
Filmy dydaktyczne.
Komputer multimedialny.
Prezentacje komputerowe, programy symulacyjne.
Zestawy dydaktyczne dające możliwość budowania układów sterowania
komputerowego przy pomocy specjalnego oprogramowania
i bezpośredniego ich zastosowania do sterowania modelami obiektów
zbudowanych z różnych podzespołów.
Katalogi elementów i układów elektronicznych oraz Polskie Normy
Elektryczne.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej wymaga integracji wiedzy z wielu
dziedzin. Istotne jest przede wszystkim zrozumienie roli poszczególnych
elementów w układzie automatycznej regulacji i uświadomienie
szerokiego spektrum zastosowań różnego rodzaju UAR.
W realizacji programu duży nacisk należy położyć na bardzo popularne
aktualnie sterowanie cyfrowe z wykorzystaniem sterowników
i komputerów.
Zajęcia powinny być prowadzone metodą projektów i ćwiczeń
praktycznych. Do projektowania i wykonywania prostych układów
sterowania komputerowego należy wykorzystywać specjalne zestawy
dydaktyczne. Dają one możliwość budowania układów sterowania przy
pomocy specjalnego oprogramowania i bezpośredniego ich zastosowania
do sterowania modelami obiektów zbudowanych z różnych podzespołów.
Wymienione zestawy dydaktyczne uatrakcyjniają zajęcia i rozbudzają
zainteresowanie tą dziedziną oraz uczą kreatywnego myślenia, radzenia
sobie z różnymi problemami technicznymi. Zajęcia powinny odbywać się
w 15 osobowych grupach, z podziałem na 2-4 osobowe zespoły.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć ucznia należy prowadzić systematycznie, na
podstawie określonych kryteriów.
Proces oceniania powinien obejmować:
- diagnozę wiedzy uczniów przed przystąpieniem do realizacji
programu,
46
- sprawdzanie postępów uczniów w czasie realizacji programu,
- sprawdzanie wiadomości i umiejętności uczniów po zrealizowaniu
programu.
Wiedzę niezbędną do wykonywania zadań praktycznych sprawdzamy za
pomocą testów osiągnięć szkolnych i podczas dyskusji.
Sprawdzanie umiejętności praktycznych można realizować poprzez
obserwację czynności uczniów w czasie ćwiczeń. Nauczyciel powinien
również kontrolować przebieg prac nad projektami.
Na ocenę końcową powinny składać się oceny wykonanych projektów
i wyniki wszystkich sprawdzianów.
47
Moduł 313[04].Z1
Praca z urządzeniami audiowizualnymi
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- rozpoznawać podstawowe style i konwencje spotykane na planach gry
scenicznej w teatrze, filmie oraz w radio i telewizji,
- stosować posiadane wiadomości o stylach i konwencjach przy
technicznej realizacji programów,
- określać artystyczne dyspozycje realizatorów programów
audiowizualnych,
- dobierać współczesne środki techniczne sztuki widowiskowej do
symulacji dawnych i współczesnych form widowiskowych oraz
słuchowiskowych,
- korzystać z literatury dotyczącej sztuki widowiskowej w zakresie
konstrukcji technicznych na planach scenicznych, filmowych
i telewizyjnych,
- współdziałać w zespole realizatorów w zakresie artystycznym,
technicznym i logistycznym,
- obsługiwać niezbędne urządzenia audiowizualne oraz sterujące
i pomiarowe,
- kontrolować urządzenia w trakcie eksploatacji,
- kwalifikować urządzenia i realizować odpowiednie efekty techniczne
w programie audiowizualnym,
- ustalać poszczególne etapy procesu produkcyjnego przy realizacji
programu audiowizualnego,
- przygotowywać dokumentację wyposażenia w niezbędny sprzęt
techniczny dla danej jednostki programowej.
2. Wykaz jednostek modułowych
Orientacyjna
Symbol jednostki
Nazwa jednostki modułowej liczba godzin
modułowej
na realizację
313[04].Z1.01 Organizowanie stanowiska pracy 70
313[04].Z1.02 Dobieranie urządzeń audiowizualnych do
realizacji projektu scenograficznego 150
313[04].Z1.03 Realizowanie projektu scenograficznego 150
Razem 370
48
3.Schemat układu jednostek modułowych
313[04].Z1
Praca z urządzeniami
audiowizualnymi
313[04].Z1.01
Organizowanie stanowiska pracy
313[04].Z1.02
Dobieranie urządzeń
audiowizualnych do realizacji
projektu scenograficznego
313[04].Z1.03
Realizowanie projektu
scenograficznego
7. Literatura
Karwowska-Lamparska A.: Telewizyjne systemy cyfrowe. WKiA
,
Warszawa 1990
Kurek T.: ABC wideo. Watra, Warszawa 1991
Kurek T.: Prawie wszystko o kamerach wideo. WNT, Warszawa 1991
Orzechowski J.: Urządzenia wizyjne. WSiP, Warszawa 2002
Praca zbiorowa: Vademecum techniki audio video. WNT, Warszawa 1991
Witkowski L.: O stereo i kwadrofonii. WKiA
, Warszawa 1990
Witort A.: Dz
więk i technika hi-fi. NOT-Sigma, Warszawa 1988
Urbański B.: Elektroakustyka w pytaniach i odpowiedziach. Warszawa
1993
49
Jednostka modułowa 313[04].Z1.01
Organizowanie stanowiska pracy
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- zorganizować stanowisko pracy z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,
- obsłużyć elektryczne i elektroniczne przyrządy pomiarowe,
- połączyć według schematu układy do wykonania pomiaru
podstawowych wielkości elektrycznych,
- dobrać niezbędne narzędzia,
- przygotować przewody elektryczne do montażu,
- zanalizować dokumentację techniczną,
- odczytać schematy ideowe i montażowe układów pomiarowych,
- wykonać montaż układów elektrycznych według schematu,
- sprawdzić prawidłowość wykonanych połączeń,
- włączyć układ do sieci zasilającej pod nadzorem nauczyciela,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska.
Organizowanie stanowisk pomiarowych.
Dobór i obsługa przyrządów pomiarowych.
Dobór narzędzi.
Korzystanie z dokumentacji technicznej, instrukcji i schematów.
Podstawowe zasady organizacji pracy.
3. Ćwiczenia
" Przygotowywanie stanowiska pomiarowego.
" Przygotowywanie okablowania i narzędzi.
" Czytanie dokumentacji techniczno-ruchowej, instrukcji i schematów.
4. Środki dydaktyczne
Zestawy testowe.
Plan obserwacji umiejętności praktycznych uczniów.
50
Zestawy przyrządów pomiarowych: woltomierz, amperomierz, watomierz,
omomierz, oscyloskop.
Przewody połączeniowe.
Narzędzia monterskie.
Instrukcje bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.
Dokumentacja techniczna.
Schematy elektroniczne.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie
umiejętności organizowania stanowisk pracy przede wszystkim pod
względem wyposażenia technicznego w niezbędną aparaturę pomiarowo-
kontrolną, w narzędzia oraz dokumentację techniczną, z uwzględnieniem
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Program jednostki powinien
być realizowany metodą ćwiczeń praktycznych. W trakcie wykonywanych
prac należy zwracać uwagę na staranność i dokładność
w działaniu ucznia. Uczniowie powinni korzystać z różnych z
ródeł
informacji, takich jak: normy, instrukcje serwisowe, poradniki,
dokumentacja technologiczna.
Zaleca się również stosowanie aktywizujących metod nauczania,
szczególnie metody inscenizacji, metody przypadków, tekstu
przewodniego m.in. do oceny ryzyka wystąpienia zagrożeń w różnych
sytuacjach oraz ćwiczeń z zastosowaniem środków ochrony osobistej
i sprzętu gaśniczego. Zajęcia powinny być prowadzone w 15 osobowych
grupach.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno odbywać się systematycznie
na podstawie określonych kryteriów. Ocenie powinny podlegać
umiejętności:
- posługiwania się dokumentacją techniczną i instrukcjami obsługi,
- właściwego planowania czynności,
- wykonywania pomiarów,
- samodzielnego rozwiązywania podstawowych problemów
pojawiających się w trakcie wykonywania ćwiczenia.
Oprócz oceniania pracy uczniów wykonujących ćwiczenia, nauczyciel na
bieżąco powinien kontrolować przebieg prac nad projektami. W ocenie
projektu należy brać pod uwagę: pomysłowość, rozplanowanie oraz
podział pracy w grupie, systematyczność, walory użytkowe i jakość
wykonania końcowego produktu.
51
Sprawdzaniem na zakończenie procesu kształcenia należy objąć
umiejętności: organizowania stanowiska do realizacji projektu,
posługiwania się dokumentacją techniczną oraz przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
W ocenie końcowej należy uwzględnić oceny wykonanych projektów
i wyniki wszystkich sprawdzianów.
52
Jednostka modułowa 313[04].Z1.02
Dobieranie urządzeń audiowizualnych do realizacji
projektu scenograficznego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- rozpoznać podstawowe style i konwencje spotykane w sztuce
audiowizualnej na planach gry scenicznej w teatrze, filmie i telewizji
oraz w studio słuchowiskowym,
- zastosować posiadane wiadomości o stylach i konwencjach przy
realizacji efektów technicznych,
- określić podstawowe pojęcia z dziedziny elektroakustyki,
- zastosować dostępne metody poprawy efektu dz
więkowego,
określić podstawowe pojęcia techniki świetlnej, techniki oświetleniowej,
sprzętu oświetleniowego, wybrane zagadnienia z techniki świetlnej
i fotometrii,
- rozpoznać problemy fizjologii widzenia, urządzeń oświetlenia wnętrz,
oświetlenia zewnętrznego, iluminacyjnego,
- zastosować w praktyce miernictwo promieniowania optycznego,
- zastosować wspomaganie komputerowe w technice świetlnej,
- zastosować różne rodzaje z
ródeł światła: dekoracyjne, reflektory PAR,
stroboskopy, reflektory teatralne, lasery, stroboskopy, Reflektory UV,
zmieniacze kolorów,
- zastosować z
ródła efektów, takich jak: dym (mgła), bańki mydlane,
śnieg, hazer,
- zastosować niezbędne do realizacji projektu urządzenia
elektroakustyczne.
- zastosować przewody audio, przewody DMX, przewody głośnikowe,
przewody głośnikowe (role), przewody wielostykowe, przewody
wielożyłowe,
- zastosować sterowniki, panele włącznikowe, przełączniki cyfrowe,
regulatory cyfrowe, regulatory z wyjściem sieciowym, sterowniki
analogowe, sterowniki DMX, sterowniki skanerów.
2. Materiał nauczania
Podstawowe style i konwencje stosowane w sztuce audiowizualnej
w teatrze.
Projektowanie przestrzenne i w przestrzeniach parateatralnych.
Podstawowe pojęcia: kadr, ujęcie, scena, sekwencja, film, plan, rodzaje
planów filmowych, scenografia, charakteryzacja, kostium, czołówka,
montaż.
53
Znaczenie bezpośredniości przekazu, rola realizatora wybierającego
ujęcie w transmisjach wielo-kamerowych (specyfika montażu).
Rola efektów technicznych w sztuce audiowizualnej.
Podstawy techniki świetlnej, technika oświetlania oraz miernictwo
wielkości świetlnych.
Dz
więk, pojęcia, rola w sztuce audiowizualnej.
y
ródła światła. y
ródła dz
więku.
Rodzaje stosowanych efektów technicznych takich jak dz
więk, światło,
dymy, efekty pirotechniczne.
Stosowane sterowniki.
Stosowane z
ródła dz
więku, przewody.
Rola komputera przy tworzeniu efektów technicznych.
Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska.
3. Ćwiczenia
" Uruchamianie stanowiska pomiarowego wielkości świetlnych
i akustycznych.
" Instalowanie i uruchamianie z
ródeł światła.
" Instalowanie i uruchamianie z
ródeł dz
więku oraz sterowników.
" Uruchamianie innych efektów technicznych.
" Posługiwanie się instrukcjami obsługi urządzeń.
4. Środki dydaktyczne
Światłomierz.
Całkujący miernik poziomu dz
więku.
Reflektory dekoracyjne, reflektory PAR, stroboskopy, reflektory teatralne,
lasery, reflektory UV, zmieniacze kolorów.
Końcówki mocy.
Rozdzielacze sygnału, korektory graficzne, miksery, odtwarzacze CD,
gramofony, mikrofony, słuchawki, głośniki.
Przewody audio, przewody DMX, przewody głośnikowe, przewody
głośnikowe (role), przewody wielostykowe, przewody wielożyłowe.
Sterowniki, panele włącznikowe, przełączniki cyfrowe, regulatory cyfrowe,
regulatory z wyjściem sieciowym, sterowniki analogowe, sterowniki DMX,
sterowniki skanerów.
y
ródła efektów technicznych takich jak dym (mgła), bańki mydlane, śnieg,
hazer.
54
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu technicznego przygotowania i realizacji projektów
scenograficznych w trzech podstawowych dziedzinach: obraz, światło
i dz
więk. Podczas procesu nauczania należy wykorzystać wiadomości
i umiejętności uzyskane przez uczniów w jednostce modułowej
313[04].Z1.01.
Szczególnie ważne jest kształtowanie umiejętności właściwego doboru
niezbędnych urządzeń z zakresu techniki dz
więku, techniki oświetleniowej
i telewizyjnej pod względem ich właściwości eksploatacyjnych, zdolności
techniczno- produkcyjnych, a także kosztów organizacyjnych. W procesie
nauczania należy stosować efektywne metody nauczania: przewodniego
tekstu, projektów, dyskusji dydaktycznych, ćwiczeń praktycznych.
Podczas wykonywania ćwiczeń należy zapewnić uczniom możliwość
korzystania z dostępnych z
ródeł technicznej informacji elektronicznej, tj.
płyty CD, Internetu, filmów dydaktycznych z zakresu realizacji filmowo-
telewizyjnej i radiowej. W ramach programu jednostki nauczyciel powinien
umożliwić uczniom zapoznanie się z profesjonalną realizacją projektów
scenograficznych. Zajęcia powinny odbywać się w 15 osobowych
grupach, z podziałem na 2-4 osobowe zespoły, na czas realizacji
projektów.
Niezwykle ważne na tym etapie nauczania jest kształtowanie
prawidłowych postaw i nawyków, szczególnie w zakresie bezpieczeństwa
pracy podczas instalowania i eksploatacji urządzeń elektrycznych oraz
właściwą ocenę ryzyka wystąpienia zagrożeń w różnych sytuacjach.
Szczególną uwagę należy zwrócić na dokładność i staranność
wykonywanych przez ucznia prac.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć ucznia - powinno dotyczyć szczególnie
umiejętności: stosowania w praktyce podstawowych praw elektrotechniki,
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, obsługiwania urządzeń,
prawidłowego wykonywania i dokumentowania wykonanej instalacji oraz
interpretowania otrzymanych wyników.
Sprawdzanie i ocenianie umiejętności uczniów należy prowadzić
systematycznie. Oprócz oceniania pracy uczniów wykonujących
ćwiczenia, nauczyciel na bieżąco powinien kontrolować przebieg prac nad
projektami. W ocenie projektu należy brać pod uwagę: pomysłowość,
rozplanowanie oraz podział pracy w grupie, systematyczność, walory
użytkowe i jakość wykonania końcowego produktu.
Sprawdzaniem przeprowadzanym na zakończenie realizacji programu
należy objąć umiejętność stosowania efektów technicznych, takich jak:
55
dz
więk, światło, dymy i efekty pirotechniczne, instalowanie i uruchamianie
z
ródeł światła, instalowania i uruchamiania z
ródeł dz
więku oraz
sterowników, użycie komputera przy tworzeniu efektów, korzystania z
dokumentacji technicznej urządzeń i stosowania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane na
podstawie: sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć
szkolnych oraz obserwacji czynności uczniów w czasie ćwiczeń.
56
Jednostka modułowa 313[04].Z1.03
Realizowanie projektu scenograficznego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- zinterpretować rolę dz
więku, charakteryzacji, kostiumu, dekoracji,
oświetlenia,
- zinterpretować pod względem technicznym, artystyczne dyspozycje
realizatorów spektakli audiowizualnych,
- nawiązać współpracę z zespołem realizatorów projektu w zakresie
artystycznym, technicznym i logistycznym,
- dobrać urządzenia do technicznej realizacji wizji scenografa i reżysera
widowiska audiowizualnego,
- dobrać urządzenia zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny
pracy,
- zastosować nowe rozwiązania urządzeń audiowizualnych
i oświetleniowych,
- skorzystać z katalogów podzespołów i urządzeń elektronicznych,
- zorganizować i wyposażyć stanowisko pracy,
- zastosować narzędzia, sprzęt i urządzenia, zgodnie z przeznaczeniem
- określić szacunkowo ilość potrzebnego materiału np.: przewodu,
punktów oświetleniowych,
- przeprowadzić konserwację narzędzi, urządzeń i sprzętu,
- wykonać instalację zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny
pracy.
2. Materiał nauczania
Dobieranie, instalowanie i obsługa reflektorów dekoracyjnych, reflektorów
PAR, stroboskopów, reflektorów teatralnych, laserów, reflektorów UV,
zmieniaczy kolorów.
Dobieranie, instalowanie i obsługiwanie końcówek mocy głośników.
Dobieranie, instalowanie i obsługiwanie rozdzielaczy sygnału.
Dobieranie, instalowanie i obsługiwanie korektorów graficznych,
mikserów.
Dobieranie, instalowanie i obsługiwanie odtwarzaczy CD, gramofonów.
Dobieranie, instalowanie i obsługiwanie mikrofonów, słuchawek.
Dobieranie, instalowanie i obsługiwanie regulatorów cyfrowych,
regulatorów z wyjściem sieciowym.
Dobieranie, instalowanie i obsługiwanie sterowników analogowych,
sterowników DMX, sterowników skanerów.
Dobieranie i instalowanie przewodów zasilających i sygnałów.
57
Dobieranie, instalowanie i obsługa efektów technicznych takich jak dymy,
efekty pirotechniczne.
3. Ćwiczenia.
" Przygotowywanie stanowiska montażowego.
" Wykonywanie projektu instalacji urządzeń efektów świetlnych,
akustycznych i innych.
" Uzgadnianie projektu ze scenografem.
" Wybieranie urządzeń do realizacji projektu.
" Wykonywanie projektu instalacji.
" Uruchomianie wykonanej instalacji.
" Wykonywanie pomiarów potwierdzających zgodność wykonanej
instalacji z założeniami scenografii.
4. Środki dydaktyczne
Przyrządy pomiarowe do pomiaru dz
więku i światła.
Reflektory, lasery, stroboskop.
y
ródła dz
więku.
Przewody montażowe, końcówki.
Stojaki, statywy.
Narzędzia.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu realizacji projektu scenograficznego. Podczas procesu
nauczania należy wykorzystać wiadomości i umiejętności uzyskane
w jednostce modułowej 313[04].Z1.02. Szczególnie istotne znaczenie ma
właściwa interpretacja artystycznych i technicznych dyspozycji
zleceniodawcy realizacji spektakli i programów audiowizualnych. Ważne
jest również kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole
w zakresie artystycznym, technicznym i logistycznym.
Podczas wykonywania ćwiczeń należy zapewnić uczniom możliwość
korzystania z dostępnych z
ródeł informacji (publikacje, dokumentacja
techniczna, Internet itp.). Szczególną uwagę należy zwrócić na
dokładność i staranność wykonywania przez ucznia zadań,
w sposób zapewniający kształtowanie prawidłowych postaw, nawyków
i kreatywności. Nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie,
instrukcje do ćwiczeń, wyposażyć stanowiska w niezbędne pomoce,
a także opracować materiały do stosowanych metod nauczania.
Zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania,
a w szczególności metody inscenizacji, metody przypadków, projektów,
oraz tekstu przewodniego, między innymi do oceny ryzyka wystąpienia
58
zagrożeń w różnych sytuacjach awaryjnych. Przed przystąpieniem do
realizacji projektu konieczne jest zapoznanie uczniów z przepisami
bezpieczeństwa obowiązującymi na stanowisku ćwiczeń. Zajęcia
edukacyjne powinny być prowadzone w grupach do 15 osób.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się na
podstawie kryteriów wynikających z zaplanowanych celów kształcenia.
Proces sprawdzania należy przeprowadzać systematycznie w celu
motywowania uczniów do aktywnego uczestniczenia w zajęciach
dydaktycznych. Oprócz oceniania pracy uczniów wykonujących
ćwiczenia, nauczyciel na bieżąco powinien kontrolować przebieg prac nad
projektami. W ocenie projektu należy brać pod uwagę: pomysłowość,
rozplanowanie oraz podział pracy w grupie, systematyczność, walory
użytkowe i jakość wykonania końcowego produktu.
Na zakończenie procesu kształcenia sprawdzaniem należy objąć
przygotowanie stanowiska montażowego, wykonanie projektu instalacji
urządzeń efektów świetlnych i akustycznych, wybór urządzeń i realizację
projektu oraz przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Osiągnięcia edukacyjne uczniów oceniamy na podstawie
sprawdzianów ustnych, pisemnych, obserwacji czynności uczniów
w czasie ćwiczeń oraz wykonanych i zaprezentowanych projektów.
W ocenie końcowej należy uwzględnić oceny wykonanych projektów
i wyniki wszystkich metod sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.
59
Moduł 313[04].Z2
Obsługa urządzeń audiowizualnych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- posługiwać się terminologią, dotyczącą pojęć dz
więku i obrazu,
- charakteryzować zasady i technologię rejestracji dz
więku i obrazu,
- charakteryzować techniki odbioru dz
więku i obrazu,
- charakteryzować urządzenia do odbioru dz
więku i obrazu,
- określać zasady eksploatacji standardowego oprogramowania
komputerowego do cyfrowego zapisu oraz przetwarzania dz
więku
i obrazu,
- korzystać z literatury technicznej i innych, dostępnych z
ródeł informacji,
- przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom
poszkodowanym.
2. Wykaz jednostek modułowych
Orientacyjna liczba
Symbol jednostki
Nazwa jednostki modułowej godzin
modułowej
na realizację
313[04].Z2.01 Dobieranie urządzeń audio do odbioru
sygnału dz
więkowego 62
313[04].Z2.02 Dobieranie urządzeń wideo do odbioru
sygnału wizyjnego 60
313[04].Z2.03 Przetwarzanie i rejestrowanie sygnału
audio analogowego i cyfrowego 80
313[04].Z2.04 Przetwarzanie i rejestrowanie sygnału
wideo analogowego i cyfrowego 80
313[04].Z2.05 Wykonywanie komputerowej obróbki
sygnału audiowizualnego do celów
multimedialnych 110
Razem 392
60
3. Schemat układu jednostek modułowych
313[04].Z2
Obsługa urządzeń
audiowizualnych
313 [ 04] Z2. 01 313 [ 04] Z2. 02
Dobieranie urządzeń audio do Dobieranie urządzeń wideo do
odbioru sygnału dz
więkowego odbioru sygnału wizyjnego
313 [ 04] Z2. 03 313 [ 04] Z2. 04
Przetwarzanie i rejestrowanie Przetwarzanie i rejestrowanie
sygnału audio analogowego sygnału wideo analogowego
i cyfrowego i cyfrowego
313 [ 04] Z2. 05
Wykonywanie komputerowej
obróbki sygnału audiowizualnego
do celów multimedialnych
4. Literatura
Bem D.: Radiodyfuzja satelitarna. WKiA
, Warszawa 1990
Ibrahim K. F.: Odbiorniki telewizyjne. WNT, Warszawa 1994
Limman O.: Radiotechnika. WKiA
, Warszawa 1993
Orzechowski J.: Podstawy techniki telewizyjnej. WSiP, Warszawa 1999
Rusin M.: Systemy transmisji. WKiA
, Warszawa 1990
Rusin M.: Wizyjne przetworniki optoelektroniczne. WKiA
, Waszawa1990
Rusin M.: Ekrany wizyjne. WNT, Warszawa 1991
Urbański B.: Rejestracja sygnałów wizyjnych. WKiA
, Warszawa 1982
Urbański B.: Rejestracja sygnałów fonicznych. WKiA
, Warszawa 1990
Urbański B.: Odbiorniki telewizyjne PAL. WKiA
, Warszawa 1998
61
Jednostka modułowa 313[04].Z2.01
Dobieranie urządzeń audio do odbioru sygnału
dz
więkowego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- rozróżnić podstawowe zjawiska związane z propagacją fal
elektromagnetycznych i ich wpływ na technikę odbioru radiowego,
- rozpoznać systemy odbioru radiowego mono, stereo
i kwadrofonicznego, dookólny,
- określić zasady funkcjonowania toru transmisyjnego małej
i wielkiej częstotliwości do przekazu audio informacji,
- wyjaśnić zasadę działania poszczególnych bloków funkcjonalnych
wchodzących w skład toru transmisyjnego,
- rozróżnić podstawowe parametry urządzeń fonicznych
z uwzględnieniem aspektów jakości i niezawodności,
- zastosować podstawowe wymagania związane z akustyką
pomieszczeń zamkniętych i planów plenerowych (np. pogłos, echo,
interferencje),do warunków określających zrozumiałość mowy
i muzyki,
- dobrać i obsłużyć standardowe urządzenia odbiorcze typu
stacjonarnego, przenośnego i samochodowego,
- sklasyfikować przetworniki i zestawy elektroakustyczne oraz ocenić
wpływ ich parametrów na funkcje realizowane w urządzeniach
i systemach audio,
- ocenić wpływ zakłóceń pochodzenia akustycznego i elektrycznego
oraz hałasu na odbiór sygnałów dz
więkowych w pomieszczeniach
zamkniętych i w przestrzeni otwartej,
- określić warunki stosowania urządzeń do wytwarzania specjalnych
efektów dz
więkowych,
- zestawić standardowe zestawy urządzeń do odbioru i nagłaśniania
pomieszczeń zamkniętych i przestrzeni otwartych,
- dokonać pomiarów podstawowych parametrów elektrycznych
i akustycznych,
- zinterpretować wyniki pomiarów oraz wyciągnąć wnioski praktyczne,
- przewidzieć zagrożenia dla życia i zdrowia w trakcie realizacji zadań
praktycznych,
- zastosować procedurę postępowania w sytuacji zagrożenia.
62
2. Materiał nauczania
Propagacja fal radiowych.
Transmisja audio informacji drogą radiową i w systemach kablowych.
Urządzenia radiowe (vademecum wiedzy technicznej).
Sygnały i procesy ich przetwarzania, układy specjalne.
Systemy funkcjonalne (nadajniki, odbiorniki, wzmacniacze).
Podstawy konstrukcji urządzeń odbiorczych ( tor AM, tor FM, tor m.cz.,
układy zasilające). Zakłócenia odbioru radiowego.
Wybrane konstrukcje urządzeń  analiza budowy, parametry,
zastosowania. Wpływ czynników zewnętrznych na ich pracę.
Podstawy elektroakustyki, systemy dz
więkowe.
Budowa i zastosowania przetworników elektroakustycznych.
Urządzenia radiofonii programowej  vademecum wiedzy technicznej.
Urządzenia radiowe w wybranych dziedzinach życia gospodarczego
(komunikacja, ochrona mienia, dydaktyka, transport itp.).
Zagadnienia techniki pomiarowej i strojenia urządzeń radiowych.
Zasady serwisu urządzeń audio.
3. Ćwiczenia
" Organizowanie stanowiska pomiarowego.
" Dobieranie przyrządów pomiarowych.
" Dobieranie metody pomiarowej do wykonania realizowanego zadania.
" Wykonywanie zleconych pomiarów.
" Opracowywanie wyników pomiarów.
4. Środki dydaktyczne
Cyfrowy multimetr uniwersalny.
Mikrowoltomierz wielkiej częstotliwości.
Generator sygnałowy AM/FM.
Oscyloskop 2-strumieniowy 100 MHz.
Generator funkcyjny małej częstotliwości.
Miernik zniekształceń harmonicznych.
Zasilacz regulowany 0-30V/2,5A.
2 zestawy głośnikowe trójdrożne o mocy 100W.
Kasety video VHS dydaktyczne.
Przez
rocza i foliogramy.
4 stanowiska pomiarowe typu grupowego.
Oprogramowanie komputera ( monitor 21 cali).
Typowe moduły funkcjonalne w.cz. / p.cz, stereodekodery analogowe
i cyfrowe.
Schematy urządzeń.
Instrukcje obsługi.
63
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje podstawowe wiadomości
i umiejętności z zakresu techniki transmisji audio informacji. Podczas
procesu nauczania należy wykorzystać wiadomości i umiejętności nabyte
przez uczniów w jednostce modułowej 313[04].Z1.02. Szczególnie ważne
jest kształtowanie umiejętności właściwego doboru urządzeń
elektroakustycznych do określonych warunków eksploatacyjnych,
zapewniających odpowiedni standard odsłuchu mowy i muzyki, przy
uwzględnieniu wpływu zakłóceń pochodzenia akustycznego
i elektrycznego. Istotną rolę w osiąganiu celów kształcenia ma również
umiejętność uruchamiania niezbędnych zestawów urządzeń do odbioru
sygnałów dz
więkowych, nagłaśniania pomieszczeń zamkniętych
i przestrzeni otwartych, a także realizację pomiarów podstawowych
parametrów akustycznych i elektrycznych.
Zaleca się stosowanie aktywizujących i praktycznych metod
nauczania, szczególnie metody inscenizacji, metody przypadków, metody
projektów, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń. Podczas ćwiczeń należy
zwracać szczególną uwagę na przestrzeganie przez uczniów przepisów
bezpieczeństwa, korzystanie z dokumentacji technicznej i innych z
ródeł
informacji, umiejętność pracy w zespole oraz umiejętność przewidywania
zagrożeń w różnych sytuacjach. Zajęcia powinny być prowadzone
w 15 osobowych grupach.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć ucznia powinno dotyczyć umiejętności
stosowania w praktyce podstawowych praw elektrotechniki, obsługiwania
podstawowych mierników, prawidłowego wykonywania i dokumentowania
pomiarów oraz interpretowania otrzymanych wyników.
Oprócz oceniania pracy uczniów wykonujących ćwiczenia, nauczyciel na
bieżąco powinien kontrolować przebieg prac nad projektami. W ocenie
projektu należy brać pod uwagę: pomysłowość, rozplanowanie zadań
oraz podział pracy w grupie, systematyczność, walory użytkowe i jakość
wykonania końcowego produktu.
Na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej należy
sprawdzić umiejętności: stosowania technik pomiarowych i strojenia
urządzeń radiowych, realizacji transmisji audio drogą radiową
i w systemach kablowych, organizacji stanowiska pomiarowego,
korzystania z dokumentacji technicznej oraz przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Osiągnięcia edukacyjne uczniów ocenia się na podstawie sprawdzianów
ustnych, pisemnych, obserwacji czynności uczniów w czasie ćwiczeń oraz
wykonanych i zaprezentowanych projektów.
64
W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod
sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.
65
Jednostka modułowa 313[04].Z2.02
Dobieranie urządzeń wideo do odbioru sygnału
wizyjnego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- rozróżnić podstawowe zjawiska związane z propagacją fal
elektromagnetycznych i ich wpływ na technikę odbioru telewizyjnego,
- rozpoznać systemy odbioru telewizyjnego PAL,SECAM, NTSC,
- określić zasady funkcjonowania toru transmisyjnego małej
i wielkiej częstotliwości do przekazu wizji,
- wyjaśnić zasadę działania poszczególnych bloków funkcjonalnych
wchodzących w skład toru transmisyjnego,
- rozróżnić podstawowe parametry urządzeń wizyjnych,
z uwzględnieniem aspektów jakości i niezawodności,
- dobrać i obsłużyć standardowe urządzenia odbiorcze typu
stacjonarnego, przenośnego i samochodowego,
- zestawić standardowe zestawy urządzeń do odbioru i wizualizacji
pomieszczeń zamkniętych i przestrzeni otwartych,
- dokonać pomiarów podstawowych parametrów elektrycznych
i wizyjnych,
- zanalizować i zinterpretować wyniki pomiarów oraz wyciągnąć wnioski
praktyczne,
- przewidzieć zagrożenia dla życia i zdrowia w trakcie realizacji zadań
praktycznych,
- zastosować procedurę postępowania w sytuacji zagrożenia.
2. Materiał nauczania
Propagacja fal telewizyjnych.
Transmisja wizji drogą radiową i w systemach kablowych.
Urządzenia wizyjne (vademecum wiedzy technicznej).
Sygnały i procesy ich przetwarzania, układy specjalne.
Systemy funkcjonalne (nadajniki, odbiorniki, wzmacniacze).
Podstawy konstrukcji urządzeń odbiorczych ( tor w.cz. wizji, tor p.cz., tor
m.cz., układy zasilające).
Zakłócenia odbioru telewizyjnego.
Wybrane konstrukcje urządzeń elektronicznych.
Parametry urządzeń elektronicznych.
Wpływ czynników zewnętrznych na pracę urządzeń elektronicznych.
Urządzenia telewizji programowej  vademecum wiedzy technicznej.
66
Urządzenia telewizyjne w wybranych dziedzinach życia gospodarczego
(komunikacja, ochrona mienia, dydaktyka, transport).
Zagadnienia techniki pomiarowej i strojenia urządzeń wizyjnych.
Zasady serwisu urządzeń wideo.
3. Ćwiczenia
" Organizowanie stanowiska pracy.
" Dobieranie urządzeń do wykonania realizowanego zadania.
" Dobieranie osprzętu do wykonania realizowanego zadania.
" Ocenianie wykonanego projektu.
4. Środki dydaktyczne
Cyfrowy multimetr uniwersalny.
Mikrowoltomierz wielkiej częstotliwości.
Generator sygnału telewizyjnego.
Oscyloskop 2-strumieniowy 100 MHz.
Kasety video VHS dydaktyczne.
Przez
rocza i foliogramy.
4 stanowiska pomiarowe typu grupowego.
Oprogramowanie komputera.
Typowe moduły funkcjonalne w.cz. / p.cz.
Instrukcje obsługi.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu techniki transmisji videoinformacji. Podczas procesu nauczania
należy wykorzystać wiadomości i umiejętności uzyskane w jednostkach
modułowych 313[04].Z1.02 oraz 313[04].Z2.01. Szczególnie ważne jest
kształtowanie umiejętności właściwego doboru urządzeń wizyjnych do
określonych warunków eksploatacyjnych, zapewniających odpowiednią
jakość projekcji obrazu i dz
więku towarzyszącego, przy uwzględnieniu
wpływu standardu wykorzystywanych urządzeń wizyjnych oraz
powstających w procesie transmisji zakłóceń. Istotną rolę w osiąganiu
celów kształcenia ma również umiejętność uruchamiania niezbędnych
zestawów urządzeń do projekcji obrazu i dz
więku, a także realizacji
pomiarów podstawowych parametrów elektrycznych i wizyjnych.
Zaleca się stosowanie aktywizujących i praktycznych metod
nauczania, szczególnie metody inscenizacji, metody przypadków, tekstu
przewodniego, projektów oraz ćwiczeń. Podczas ćwiczeń należy zwracać
szczególną uwagę na: przestrzeganie przez uczniów przepisów
bezpieczeństwa, korzystanie z dokumentacji technicznej i innych z
ródeł
informacji, umiejętność pracy w zespole oraz umiejętność przewidywania
zagrożeń w różnych sytuacjach.
67
Uczeń powinien opanować umiejętność przestrzegania przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas instalowania urządzeń
elektrycznych. Zajęcia powinny być prowadzone w 15 osobowych
grupach, w pracowni ćwiczeń praktycznych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów należy przeprowadzać
systematycznie na podstawie kryteriów uwzględniających szczegółowe
cele kształcenia.
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się za pomocą:
- sprawdzianów pisemnych,
- sprawdzianów ustnych,
- testów osiągnięć szkolnych,
- obserwacji czynności uczniów w czasie ćwiczeń.
W obserwacji należy zwrócić uwagę na umiejętności: realizacji
transmisji wizji drogą radiową i w systemach kablowych, stosowania
techniki pomiarowej i strojenia urządzeń wizyjnych, organizacji stanowiska
pracy, korzystania z instrukcji obsługi urządzeń, organizacji stanowiska
pomiarowego oraz przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy.
W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod
sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów stosowanych przez
nauczyciela.
68
Jednostka modułowa 313[04].Z2.03
Przetwarzanie i rejestrowanie sygnału audio
analogowego i cyfrowego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- rozróżnić pojęcia dz
więk, natężenie dz
więku, głośność, barwa,
dz
więku, wysokość tonu, zakres słyszalności, niskie, średnie i wysokie
częstotliwości, dz
więk monofoniczny, stereofoniczny, dookólny,
- rozróżnić: układy redukcji szumów, systemy Dolby B, C, S, dz
więki
muzyczne i naturalne, efekty dz
więkowe,
- rozróżnić i dobrać urządzenia do tworzenia efektów dz
więkowych
podczas rejestracji sygnału audio,
- rozróżnić i dobrać urządzenie do rejestracji sygnału audio
analogowego,
- rozróżnić i dobrać urządzenie do rejestracji sygnału audio cyfrowego,
- zorganizować i wyposażyć stanowisko pracy,
- rozpoznać i dobrać nośniki do rejestracji sygnału audio analogowego
i cyfrowego.
2. Materiał nauczania
Tworzenie efektów muzycznych.
Cyfrowa obróbka sygnałów akustycznych.
Obsługa urządzeń do rejestracji sygnału audio analogowego.
Metody i systemy redukcji szumów sygnału analogowego.
Stosowanie nośników analogowych sygnału audio.
Stosowanie nośników cyfrowych sygnału audio.
Obsługa miksera. Obsługa magnetofonu analogowego i cyfrowego.
Obsługa CD.
3. Ćwiczenia
" Dobieranie urządzenia do rejestracji sygnału audio analogowego.
" Dobieranie urządzenia do wykonania efektów akustycznych.
" Dobieranie urządzenia do cyfrowej obróbki sygnału audio i cyfrowej
jego rejestracji.
4. Środki dydaktyczne
Magnetofon analogowy.
Magnetofon cyfrowy.
Odtwarzacz i nagrywarka płyt kompaktowych.
Mikser.
69
Mikrofon.
Komputer z kartą interfejsu audio.
Nośniki analogowe i cyfrowe sygnału audio.
Instrukcje bhp i ochrony ppoż.
Sprzęt przeciwpożarowy.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu rejestracji sygnałów fonicznych. Podczas procesu nauczania
należy wykorzystać wiadomości i umiejętności uzyskane przez uczniów
w jednostkach modułowych 313[04].Z1.02 oraz 313[04].Z2.01.
Szczególnie ważne jest kształtowanie umiejętności właściwego doboru
urządzeń zapisu i odczytu sygnałów analogowych i cyfrowych do
określonych warunków eksploatacyjnych, zapewniających odpowiedni
standard odtwarzania dz
więku, przy uwzględnieniu wpływu stosowanych
procesów rejestracji oraz eliminacji towarzyszących im zakłóceń
elektrycznych.
Zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania, szczególnie
metody inscenizacji, metody przypadków, tekstu przewodniego oraz
ćwiczeń. Zajęcia powinny być prowadzone w 15 osobowych grupach.
Uczeń powinien przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
podczas instalowania i eksploatacji urządzeń elektrycznych
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie,
na podstawie określonych kryteriów.
Sprawdzaniem należy objąć umiejętności:
- rozróżniania układów redukcji szumów, systemów Dolby B, C, S,
dz
więków muzycznych i naturalnych,
- rozróżniania efektów dz
więkowych,
- stosowania cyfrowej obróbki sygnałów akustycznych,
- doboru urządzeń do rejestracji sygnału audio analogowego
i cyfrowego,
- organizowania stanowiska pomiarowego,
- korzystania z dokumentacji technicznej,
- przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Oceny osiągnięć uczniów można dokonać za pomocą: sprawdzianów
pisemnych, sprawdzianów ustnych, testów osiągnięć szkolnych oraz
obserwacji czynności ucznia w czasie ćwiczeń.
70
Jednostka modułowa 313[04].Z2.04
Przetwarzanie i rejestrowanie sygnału wideo
analogowego i cyfrowego
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- rozróżnić i dobrać urządzenie do rejestracji sygnału wideo
analogowego,
- rozróżnić i dobrać urządzenie do rejestracji sygnału wideo cyfrowego,
- rozróżnić nośniki do rejestracji sygnału wideo analogowego,
- rozróżnić nośniki do rejestracji sygnału wideo cyfrowego,
- zorganizować i wyposażyć stanowisko pracy,
- zastosować urządzenia zgodnie z przeznaczeniem,
- przeprowadzić konserwację urządzeń i sprzętu,
- porozumieć się ze współpracownikami i przełożonymi,
- wykonać pracę z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Obsługa magnetowidu analogowego.
Obsługa magnetowidu cyfrowego.
Obsługa kamery filmowej analogowej.
Obsługa kamery cyfrowej.
Dobór nośników do rejestracji sygnału wideo analogowego.
Dobór nośników do rejestracji sygnału wideo cyfrowego.
3. Ćwiczenia
" Dobieranie urządzenia do wykonania określonego zadania.
" Dobieranie materiałów do wykonania określonego zadania.
4. Środki dydaktyczne
Magnetowid analogowy.
Magnetowid cyfrowy.
Kamera analogowa.
Kamera cyfrowa.
Nośniki do rejestracji sygnału wideo.
Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej.
Sprzęt przeciwpożarowy.
Apteczka pierwszej pomocy.
71
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu rejestracji sygnałów wizyjnych. Podczas procesu nauczania
należy wykorzystać wiadomości i umiejętności uzyskane w jednostkach
modułowych 313[04].Z1.03 oraz 313[04].Z2.02. Szczególnie ważne jest
kształtowanie u uczniów umiejętności właściwego doboru urządzeń
zapisu i odczytu sygnałów analogowych i cyfrowych do określonych
warunków eksploatacyjnych, zapewniających odpowiedni standard
projekcji obrazu, przy uwzględnieniu wpływu stosowanych urządzeń
wizyjnych i systemów rejestracji oraz eliminacji towarzyszących im
zakłóceń elektrycznych.
Zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania, szczególnie
metody inscenizacji, metody przypadków, tekstu przewodniego.
Bezwzględnie uczeń powinien przestrzegać przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy podczas instalowania i eksploatacji urządzeń
elektrycznych. Zajęcia powinny być prowadzone w 15 osobowych
grupach.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie,
na podstawie kryteriów wynikających ze szczegółowych celów
kształcenia.
Sprawdzaniem należy objąć umiejętności: rozróżniania, dobierania
i obsługi urządzeń do rejestracji sygnału wideo analogowego
i cyfrowego, zorganizowania i wyposażenia stanowiska pracy,
przeprowadzenia konserwacji urządzeń i sprzętu, korzystania
z dokumentacji technicznej i przestrzegania przepisów bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane
za pomocą: sprawdzianów ustnych, pisemnych oraz obserwacji czynności
uczniów w czasie ćwiczeń.
W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod
sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.
72
Jednostka modułowa 313[04].Z2.05
Wykonywanie komputerowej obróbki sygnału
audiowizualnego do celów multimedialnych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wytycznymi określającymi
zakres prezentacji multimedialnej,
- zorganizować zestawy nieliniowe z komputerami i pamięciami
masowymi, które umożliwią pracę zarówno w trybie off-line, jak i on-
line,
- dobrać komputer z montażami kompozycyjnymi, grafiką 3D, realizacją
procesów w czasie rzeczywistym,
- dobrać programy wirtualne i multimedia,
- przygotować stanowisko dla prostego studia wirtualnego,
- wykonać pracę z zachowaniem przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- przeprowadzić konserwację urządzeń i sprzętu,
- porozumieć się ze współpracownikami i przełożonymi.
2. Materiał nauczania
Zasady komputerowej obróbki sygnału audio.
Zasady komputerowej obróbki sygnału wideo.
Obsługa sprzętu komputerowego do obróbki sygnału audio.
Obsługa sprzętu komputerowego do obróbki sygnału wideo.
Obsługa programu do grafiki 3D.
Obsługa studia wirtualnego, wykorzystującego kluczowanie obrazu
metodą chroma key.
Obsługa kamery współpracującej z komputerem  proste studio wirtualne.
3. Ćwiczenia
" Dobieranie sprzętu do wykonania określonego zadania.
" Dobieranie materiałów do wykonania określonego zadania.
4. Środki dydaktyczne
Komputer z oprogramowaniem do obróbki sygnału audio.
Komputer z oprogramowaniem do obróbki sygnału wideo.
Oprogramowanie do grafiki 3D.
Oprogramowanie do realizacji prostego studia wirtualnego.
Kamera wideo cyfrowa.
Nośniki do sygnałów audio i wideo.
73
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu formowania i przetwarzania sygnałów wizyjnych
z zastosowaniem techniki komputerowej. Podczas procesu nauczania
należy wykorzystać wiadomości i umiejętności uzyskane w jednostkach
modułowych 313[04].Z1.02 oraz 313[04].Z2.04. Program jednostki zaleca
się realizować przede wszystkim metodą ćwiczeń praktycznych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na właściwą organizację stanowiska
pracy oraz maksymalne wykorzystanie wszystkich dostępnych z
ródeł
informacji. Duże znaczenie dla realizacji celów kształcenia ma
wykorzystanie filmów dydaktycznych, zawierających przykłady stosowania
technik komputerowych do celów multimedialnych.
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczeń konieczne jest zapoznanie
uczniów z przepisami bezpieczeństwa obowiązującymi na stanowisku
pracy. Zajęcia należy prowadzić w 15 osobowych grupach, w pracowni
ćwiczeń praktycznych.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie,
na podstawie określonych kryteriów.
Sprawdzaniem należy objąć umiejętności:
- doboru komputera z montażami kompozycyjnymi,
- realizacji procesów w czasie rzeczywistym,
- przygotowania stanowiska dla prostego studia wirtualnego,
- doboru programów wirtualnych i multimedialnych,
- obsługi sprzętu komputerowego do obróbki sygnału audio i wideo,
- przeprowadzenia konserwacji urządzeń i sprzętu,
- korzystania z dokumentacji technicznej urządzeń,
- przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane
na podstawie sprawdzianów ustnych, pisemnych oraz obserwacji
czynności uczniów w czasie ćwiczeń.
74
Moduł 313 [04]. Z 3
Instalacja urządzeń audiowizualnych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- dobierać i przygotowywać urządzenia do pracy w ramach realizacji
odpowiednich systemów audiowizualnych,
- rozróżniać odpowiednie kategorie (amatorskie, profesjonalne)
urządzeń i ustalać warunki ich aplikacji w realizowanych instalacjach
systemowych,
- ustalać wpływ z
ródeł sygnału wizji (fonii) oraz metod jego
przetwarzania na jakość stosowanych systemów instalacji urządzeń
audiowizualnych,
- organizować i realizować instalacje audiowizualne z uwzględnieniem
potrzeb zleceniodawcy,
- ustalać zasady przygotowania montażu oraz uruchamiania systemów
projekcji obrazu i dz
więku,
- organizować stanowiska pracy,
- prowadzić eksploatację urządzeń i systemów oraz kontrolować jej
przebieg,
- lokalizować uszkodzenia i dokonywać podstawowych napraw
niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów,
- obsługiwać sprzęt komputerowy do obróbki obrazu i dz
więku,
- kierować pracą zespołu i stosować zasady ekonomiczno-finansowe
przy organizowaniu i realizacji prac,
- przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,
- udzielać pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy.
75
Wykaz jednostek modułowych
Orientacyjna
Symbol jednostki
Nazwa jednostki modułowej liczba godzin
modułowej
na realizację
313 [ 04] Z 3. 01 Instalowanie programowych systemów
radiotelewizyjnych przy zastosowaniu
radiodyfuzji naziemnej 95
313 [ 04] Z 3. 02 Instalowanie nieprogramowych systemów
łączności umożliwiających przewodową
transmisję obrazu i dz
więku 95
313 [ 04] Z 3. 03 Instalowanie systemów łączności przy
zastosowaniu radiodyfuzji satelitarnej 110
313 [ 04] Z 3. 04 Instalowanie systemów projekcji obrazu
i dz
więku związanych z funkcjonowaniem
i oprawą audiowizualną widowisk 120
Razem 420
3. Schemat układu jednostek modułowych
313 [04]. Z 3
Instalacja urządzeń audiowizualnych
313[04].Z3.01 313[04].Z3.02
Instalowanie programowych systemów Instalowanie nieprogramowych systemów
radiotelewizyjnych przy zastosowaniu łączności umożliwiających przewodową
radiodyfuzji naziemnej transmisję obrazu i dz
więku
313[04].Z3.03 313[04].Z3.04
Instalowanie programowych systemów Instalowanie systemów projekcji obrazu
radiotelewizyjnych przy zastosowaniu i dz
więku związanych z funkcjonowaniem
radiodyfuzji satelitarnej i oprawą audiowizualną widowisk
76
4. Literatura
Bem D.: Radiodyfuzja satelitarna. WKiA
, Warszawa, 1990
Bogdan T.: Urządzenia radiowe. WSiP, Warszawa 1991
Karwowska-Lamparska A.: Telewizyjne systemy cyfrowe.
WKiA
,Warszawa 1990
Lepper P.: Technika telewizji satelitarnej. HAPRO, Warszawa 1991
Limman O.: Telewizja. WKiA
, Warszawa 1993
Morawski A.: Urządzenia telewizyjne. WSiP, Warszawa, 1988
Pieniak J.: Anteny telewizyjne i radiowe. WKiA
, Warszawa 1993
Rusin M.: Systemy transmisji. WKiA
, Warszawa1990
77
Jednostka modułowa 313[04].Z3.01
Instalowanie programowych systemów
radiotelewizyjnych z zastosowaniem
radiodyfuzji naziemnej
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- dobrać urządzenia i niezbędny sprzęt umożliwiający realizację radiowej
lub przewodowej (CTV) transmisji audio i videoinformacji,
- zorganizować emisję programową przy wykorzystaniu najprostszego
telewizyjnego wozu transmisyjnego,
- przygotować i zastosować odpowiedni osprzęt oraz urządzenia
peryferyjne,
- ustalić miejsca instalacji urządzeń,
- dostosować odpowiedni system transmisji dla potrzeb określonego
rodzaju odbiorcy oraz ustalić warunki ekspozycji obrazu i dz
więku,
- przeprowadzić kontrolę funkcjonowania zastosowanego do instalacji
systemu transmisji i jej głównych parametrów,
- porozumieć się ze służbami współpracującymi przy realizacji procesu
transmisji,
- zorganizować realizację zleceń instalacyjnych zgodnie z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Instalowanie, uruchamianie i obsługiwanie stołu mikserskiego.
Instalowanie i obsługiwanie bezprzewodowych mikrofonów.
Obsługiwanie bezprzewodowych systemów fonii zwrotnej.
Instalowanie i obsługiwanie magnetofonu.
Instalowanie i obsługiwanie odtwarzacza CD.
Instalowanie i obsługiwanie łącza światłowodowego cyfrowego.
Obsługa wozu transmisyjnego.
3. Ćwiczenia
" Określanie przydatności urządzeń do realizacji zadania.
" Przygotowywanie stanowiska do realizacji zadania.
" Przygotowywanie materiałów do realizacji zadania.
" Dobieranie urządzeń do wykonania realizowanego zadania.
78
4. Środki dydaktyczne
Stół mikserski.
Mikrofony bezprzewodowe.
Systemy bezprzewodowej fonii zwrotnej.
A
ącze światłowodowe.
Instrukcje obsługi urządzeń.
Przewody instalacyjne.
Narzędzia.
Przyrządy pomiarowe.
Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu instalacji systemów telewizji programowej przy zastosowaniu
radiodyfuzji naziemnej. Podczas procesu nauczania należy wykorzystać
wiadomości i umiejętności uzyskane w jednostkach modułowych
313[04].Z1.02 oraz 313[04].Z1.03. Szczególnie istotne znaczenie ma
właściwa realizacja założonych celów artystycznych
i technicznych zleceniodawcy dotyczących treści i formy
przygotowywanych spektakli i programów audiowizualnych. Ważne jest
również kształtowanie umiejętności współdziałania w 2-3 osobowym
zespole w zakresie artystycznym, technicznym i logistycznym. Szczególną
uwagę należy zwrócić na dokładność i staranność wykonywania przez
ucznia zadań, w sposób zapewniający kształtowanie prawidłowych
postaw i nawyków. Nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie,
instrukcje do ćwiczeń, wyposażyć stanowiska w niezbędne urządzenia,
a także opracować materiały dla stosowanych metod nauczania.
Aby przybliżyć uczniom przyszłe stanowiska pracy, należy
bezwzględnie umożliwić praktyczne zapoznanie się z realizacją filmowo-
telewizyjną z wykorzystaniem wozu transmisyjnego znajdującego się
w dyspozycji wybranej stacji telewizyjnej.
Zaleca się stosowanie aktywizujących metod nauczania,
a w szczególności: metody inscenizacji, metody przypadków,
przewodniego tekstu, między innymi do oceny ryzyka wystąpienia
zagrożeń w różnych sytuacjach awaryjnych.
79
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno dotyczyć umiejętności:
doboru urządzeń i niezbędnego sprzętu umożliwiającego realizację
radiowej lub przewodowej (CTV) transmisji audio, obsługi najprostszego
telewizyjnego wozu transmisyjnego, ustalania warunków ekspozycji
obrazu i dz
więku, przeprowadzania kontroli funkcjonowania
zastosowanego systemu transmisji i jego głównych parametrów,
wykonania instalacji zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz umiejętności korzystania z dokumentacji technicznej urządzeń.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane
na podstawie sprawdzianów ustnych, pisemnych oraz obserwacji
czynności uczniów w czasie ćwiczeń.
80
Jednostka modułowa 313[04].Z3.02
Instalowanie nieprogramowych systemów łączności
umożliwiających przewodową transmisję obrazu
i dz
więku
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- zorganizować przewodową transmisję obrazu i dz
więku z wybranych
miejsc nadzoru, ochrony, dydaktycznych itp. do głównych punktów
sterowania, kontroli, podglądu,
- dobrać urządzenia i niezbędny sprzęt zapewniający prawidłowe
funkcjonowanie systemu oraz opracować wstępny kosztorys,
- ustalić warunki ekspozycji obrazu i dz
więku stosownie do potrzeb
określonego odbiorcy,
- dobrać niezbędny osprzęt,
- uzgodnić z odbiorcą miejsca instalacji urządzeń systemu,
- przeprowadzić kontrolę funkcjonowania systemu po uprzednim jego
uruchomieniu,
- dokonać sprawdzenia głównych parametrów systemu transmisji
w brzegowych warunkach eksploatacyjnych,
- ustalić zasady współpracy ze służbami nadzorującymi eksploatację
głównych bloków funkcjonalnych systemu,
- zorganizować instalację systemów łączności zgodnie z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Obsługa kamery.
Dobór przewodów instalacyjnych.
Obsługa monitora.
Obsługa podwójnego dzielnika obrazu.
Obsługa multipleksera.
Obsługa przełącznika obrazu.
Instalowanie i uruchomienie modulatora.
3. Ćwiczenia
" Opracowywanie projektu realizacji zadania.
" Dobieranie urządzeń do realizacji zadania.
" Dobieranie materiałów do realizacji zadania.
81
4. Środki dydaktyczne
Monitory.
Kamery.
Multipleksery.
Przełączniki obrazu.
Modulator.
Instrukcje obsługi.
Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu instalacji nieprogramowych systemów łączności telewizyjnej.
Podczas procesu nauczania należy wykorzystać wiadomości
i umiejętności uzyskane w jednostkach modułowych 313[04].Z1.03,
313[04].Z2.02 oraz 313[04].Z2.04. Szczególnie istotne znaczenie ma
kształtowanie umiejętności doboru dla potrzeb systemu transmisji,
niezbędnych urządzeń oraz organizacji transmisji odpowiadającej
potrzebom zgłoszonym przez określonego odbiorcę. Ważne jest również
kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole, w zakresie
technicznym i logistycznym. Szczególną uwagę należy zwrócić na
dokładność i staranność wykonywania przez ucznia zadań, w sposób
zapewniający kształtowanie prawidłowych postaw, nawyków
i kreatywności. Nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie,
instrukcje do ćwiczeń, wyposażyć stanowiska w niezbędne urządzenia,
a także opracować materiały dla stosowanych metod nauczania. Duże
znaczenie dla realizacji celów kształcenia ma stosowanie projekcji filmów
dydaktycznych o tematyce związanej z telewizją nieprogramową,
stosowaną w ramach nadzoru i ochrony mienia w życiu publicznymi w
celach osobistych, a szczególnie w dziedzinie szeroko rozumianej
dydaktyki. Zaleca się stosowanie praktycznych i aktywizujących metod
nauczania, a w szczególności metody inscenizacji, metody przypadków,
metody projektów oraz przewodniego tekstu.
5. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno obejmować umiejętności:
- organizowania przewodowej transmisji obrazu i dz
więku z wybranych
miejsc nadzoru,
- ochrony i kontroli funkcjonowania zainstalowanych urządzeń,
- obsługi i konserwacji zainstalowanych urządzeń np.: kamery, monitory,
82
- organizowania stanowiska pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy,
- korzystania z dokumentacji technicznej.
Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie:
- sprawdzianów ustnych,
- sprawdzianów pisemnych,
- ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy uczniów,
- wykonanego i zaprezentowanego projektu.
Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane
z uwzględnieniem ustalonych kryteriów i zgodnie z obowiązującą skalą
ocen.
83
Jednostka modułowa 313[04].Z3.03
Instalowanie systemów łączności z zastosowaniem
radiodyfuzji satelitarnej.
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- dobrać urządzenia i niezbędny osprzęt zapewniający prawidłowy
odbiór transmisji satelitarnej telewizyjnej i radiowej (dla 1 lub 2
satelitów) przez indywidualnego odbiorcę,
- dobrać urządzenia i niezbędny osprzęt zapewniający prawidłowy
odbiór transmisji satelitarnej telewizyjnej i radiowej wszystkich satelitów
przez indywidualnego odbiorcę,
- ustalić wpływ instalacji antenowych i kablowych na funkcjonowanie
systemów łączności satelitarnej,
- ustalić wpływ parametrów stosowanych urządzeń odbiorczych na
prawidłowe funkcjonowanie instalacji satelitarnej,
- przygotować transmisję satelitarną TV z wykorzystaniem wozu
transmisyjnego TVsat dla odbiorcy indywidualnego oraz dla stacji
macierzystej,
- przygotować transmisję satelitarną TV z wykorzystaniem wozu
transmisyjnego dla odbiorcy indywidualnego oraz dla stacji
macierzystej w zakresie transmisji radiowej,
- porozumieć się ze służbami stacji macierzystych współpracującymi
przy realizacji procesu transmisji,
- zorganizować dystrybucję programów TVSat i radiowych dla kilku
zainteresowanych odbiorców,
- zorganizować rozdział i selekcję pakietów programowych,
- zorganizować realizację instalacji zgodnie z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Odbiór sygnału satelitarnego.
Obsługa tunera satelitarnego.
Zasady doboru anteny SAT i LNB.
Zasady stosowania przewodów instalacyjnych.
Podstawy stosowania wzmacniaczy kanałowych i przemienników.
Zasady rozdziału sygnału satelitarnego.
Zasady przesyłania sygnału sat przez łącze mikrofalowe.
Zasady wykonywania pomiarów sygnału satelitarnego.
84
3. Ćwiczenia
" Wykonywanie projektu instalacji do określonego zadania.
" Dobieranie urządzeń do realizacji zadania.
" Dobieranie materiałów do realizacji zadania.
4. Środki dydaktyczne
Zestaw do odbioru satelitarnego.
Moduły stacji czołowej.
Moduły stosowane w rozdziale sygnału satelitarnego.
A
ącze mikrofalowe.
Aparatura pomiarowa.
Narzędzia.
Instrukcje obsługi.
Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Program jednostki modułowej obejmuje wiadomości i umiejętności
z zakresu instalacji systemów telewizyjnych przy zastosowaniu
radiodyfuzji satelitarnej. Podczas procesu nauczania należy wykorzystać
wiadomości i umiejętności uzyskane w jednostce modułowej
313[04].Z1.02 oraz 313[04].Z3.02. Szczególnie istotne znaczenie ma
właściwa realizacja założonych celów technicznych zleceniodawcy.
Ważne jest również kształtowanie umiejętności współdziałania w zespole
2 lub 3 osobowym, w zakresie technicznym i logistycznym. Szczególną
uwagę należy zwrócić na dokładność i staranność wykonywania przez
ucznia zadań, w sposób zapewniający kształtowanie prawidłowych
postaw, nawyków i kreatywności. Nauczyciel powinien przygotować teksty
przewodnie, instrukcje do ćwiczeń, filmy dydaktyczne, wyposażyć
stanowiska w niezbędne urządzenia, szczególnie w zestawy satelitarne
do odbioru indywidualnego, a także opracować materiały dydaktyczne do
stosowanych metod nauczania.
Aby przybliżyć uczniom przyszłe stanowiska pracy, należy umożliwić
praktyczne zapoznanie się z realizacją transmisji programów satelitarnych
z wykorzystaniem satelitarnego wozu transmisyjnego znajdującego się
w dyspozycji wybranej stacji telewizyjnej.
Zaleca się stosowanie aktywizujących i praktycznych metod nauczania,
a w szczególności metody inscenizacji, metody przypadków, projektów
oraz tekstu przewodniego. Przed przystąpieniem do realizacji projektu
konieczne jest zapoznanie uczniów z przepisami bezpieczeństwa
obowiązującymi na stanowisku do ćwiczeń.
85
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie,
na podstawie kryteriów uwzględniających cele kształcenia,
a w szczególności:
- dobieranie urządzeń i niezbędnego sprzętu do odbioru transmisji
satelitarnej telewizyjnej i radiowej,
- organizowanie dystrybucji programów TVSat i radiowych,
- wykorzystanie wozu transmisyjnego,
- organizowanie rozdziału i selekcji pakietów programowych,
- wykonywanie pomiarów sygnału antenowego TVSat,
- korzystanie z dokumentacji technicznej urządzeń,
- organizowanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie:
- sprawdzianów ustnych,
- sprawdzianów pisemnych,
- ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy uczniów,
- wytworzonego i zaprezentowanego projektu.
W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich metod
sprawdzania stosowanych przez nauczyciela.
86
Jednostka modułowa 313[04].Z3.04
Instalowanie systemów projekcji obrazu i dz
więku
związanych z funkcjonowaniem i oprawą
audiowizualną widowisk
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- dobrać urządzenia i niezbędny osprzęt zapewniający prawidłową
projekcję obrazu i dz
więku dla widowisk realizowanych
w pomieszczeniach zamkniętych o małej i dużej kubaturze,
- dobrać urządzenia i niezbędny osprzęt zapewniający prawidłową
projekcję obrazu i dzwięku dla widowisk realizowanych w przestrzeni
otwartej o małej i dużej powierzchni,
- dobrać urządzenia i zastosować optymalny system instalacji
zapewniający prawidłowe nagłośnienie widowiska w przestrzeni
otwartej i w pomieszczeniach zamkniętych,
- ustalić miejsca instalacji urządzeń, szczególnie przetworników obrazu
i dz
więku,
- zastosować system do awaryjnej realizacji widowiska,
- skoordynować współpracę personelu obsługującego systemy wizyjne
i foniczne,
- porozumieć się ze służbami organizatora imprezy, w celu szybkiego
reagowania technicznego na zmiany repertuarowe i programowe,
- zorganizować instalację systemów zgodnie z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.
2. Materiał nauczania
Obsługa konsoli dz
więkowej.
Obsługa miksera komponentowego PAL.
Obsługa magnetowidu cyfrowego i analogowego.
Obsługa stołu mikserskiego.
Obsługa kamery cyfrowej.
Instalowanie i obsługa punktów świetlnych.
Instalowanie i obsługa wzmacniaczy i głośników.
Zasady nagłośnienia.
Instalowanie ekranu.
Obsługa wideoprojektora.
Zasady doboru przewodów.
87
3. Ćwiczenia
" Wykonywanie projektu do realizowanego zadania.
" Dobieranie urządzeń do wykonania instalacji.
" Dobieranie materiałów do wykonania instalacji.
4. Środki dydaktyczne
Konsola dz
więkowa.
Mikser komponentowy PAL.
Magnetowid cyfrowy i analogowy.
Stół mikserski.
Kamera cyfrowa.
Wideoprojektor.
Materiały i narzędzia do realizacji zadania.
Instrukcje obsługi sprzętu.
Narzędzia.
Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska.
5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja treści programowych jednostki modułowej ma na celu
kształtowanie umiejętności związanych z projekcją obrazu i dz
więku,
stanowiących oprawę widowisk audiowizualnych. Podczas procesu
nauczania należy wykorzystać wiadomości i umiejętności uzyskane
w jednostkach modułowych: 313[04].Z1.02 i 03, 313[04].Z2.02
i 05 oraz 313[04].Z3.02.
Szczególnie ważne jest kształtowanie u uczniów umiejętności
właściwego doboru sprzętu wizyjnego, fonicznego i oświetleniowego
zapewniającego projekcję obrazu i dz
więku dla powszechnie
stosowanych form widowiskowych. Realizację instalacji systemów należy
przeprowadzać zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Duże znaczenie dla
realizacji celów kształcenia ma kształtowanie umiejętności stosowania
systemów buforowych (zastępczych) w przypadkach awarii instalacji
i urządzeń lub uchybień programowych obsługiwanego widowiska.
Program jednostki zaleca się realizować przede wszystkim metodą
ćwiczeń praktycznych, wspomaganych filmami dydaktycznymi oraz
dodatkowymi z
ródłami informacji elektronicznej.
Uczniowie powinni pracować w zespołach 3-5 osobowych.
Zaleca się stosowanie aktywizujących i praktycznych metod
nauczania, szczególnie metody inscenizacji, metody przypadków, tekstu
przewodniego, między innymi do oceny ryzyka wystąpienia zagrożeń w
różnych sytuacjach oraz ćwiczeń z zastosowaniem środków ochrony
88
osobistej i sprzętu gaśniczego. Przed przystąpieniem do realizacji
ćwiczeń konieczne jest zapoznanie uczniów z przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy, obowiązującymi na danym stanowisku.
6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Sprawdzanie osiągnięć uczniów należy prowadzić systematycznie, na
podstawie kryteriów przedstawionych uczniom na początku zajęć. Kryteria
oceniania powinny uwzględniać wiadomości i umiejętności wynikające ze
szczegółowych celów kształcenia.
Sprawdzaniem należy objąć umiejętności:
- doboru urządzeń i niezbędnego osprzętu zapewniających prawidłową
projekcję obrazu i dz
więku dla widowisk,
- doboru urządzeń do prawidłowego nagłośnienia,
- instalowania, obsługi i konserwacji zainstalowanych urządzeń,
- korzystania z dokumentacji technicznej,
- organizowania stanowiska pracy z zachowaniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Osiągnięcia uczniów należy oceniać na podstawie:
- sprawdzianów ustnych,
- sprawdzianów pisemnych,
- ukierunkowanej obserwacji indywidualnej i zespołowej pracy uczniów.
Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być realizowane
zgodnie z obowiązującą skalą ocen.
89
Moduł 313[04].Z4
Praktyka zawodowa
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- organizować stanowisko pracy
- dobierać urządzenia audiowizualne do realizacji projektu
scenograficznego,
- realizować projekt scenograficzny,
- dobierać urządzenie audio do odbioru sygnału dz
więkowego,
- dobierać urządzenie wideo do odbioru sygnału wizyjnego,
- przetwarzać i rejestrować sygnał audio analogowy i cyfrowy,
- przetwarzać i rejestrować sygnał wideo analogowy i cyfrowy,
- wykonywać obróbkę komputerową sygnału audio i video do celów
multimedialnych,
- przygotowywać i realizować instalacje programowych systemów
radiotelewizyjnych z zastosowaniem radiodyfuzji naziemnej,
- przygotowywać i realizować instalacje nieprogramowych systemów
łączności umożliwiające przewodową transmisję obrazu i dz
więku,
- przygotowywać i realizować instalacje systemów łączności
z zastosowaniem radiodyfuzji satelitarnej,
- przygotowywać i realizować instalacje systemów projekcji obrazu
i dz
więku związane z funkcjonowaniem i oprawą audiowizualną
widowisk.
2. Wykaz jednostek modułowych
Orientacyjna
Symbol jednostki
Nazwa jednostki modułowej liczba godzin
modułowej
na realizację
313 [ 04] Z 4. 01 Obsługiwanie urządzeń audiowizualnych 120
313 [ 04] Z 4. 02 Instalowanie urządzeń audiowizualnych 120
Razem 240
90
3. Schemat układu jednostek modułowych
313[04]Z4
Praktyka zawodowa
313 [ 04] Z4.01 313 [ 04] Z4. 02
Obsługiwanie urządzeń Instalowanie urządzeń
audiowizualnych audiowizualnych
91
Jednostka modułowa 313[04].Z4.01
Obsługiwanie urządzeń audiowizualnych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- dobrać zestawy urządzeń do odbioru i nagłaśniania pomieszczeń
zamkniętych i przestrzeni otwartych,
- dobrać urządzenie do rejestracji sygnału audio analogowego
i cyfrowego,
- dobrać urządzenie do rejestracji sygnału wideo analogowego
i cyfrowego,
- dobrać zestawy nieliniowe z komputerami i pamięciami masowymi,
które umożliwiają pracę w trybie off-line, jak i on-line,
- przygotować stanowisko dla prostego studia wirtualnego,
- zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy podzespoły, układy
i urządzenia elektroniczne oraz narzędzia i przyrządy pomiarowe,
- dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej,
- wykonać zaplanowane prace przy montażu i instalowaniu urządzeń,
- skontrolować jakość wykonywanych prac i usunąć usterki,
- uruchomić i zaprogramować zmontowane urządzenie,
- wykonać niezbędne pomiary parametrów zmontowanego urządzenia,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej,
- ocenić jakość wykonanych prac.
2. Materiał nauczania
Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa
i higieny pracy.
Instalowanie i obsługa urządzeń audio.
Instalowanie i obsługa urządzeń wideo.
Instalowanie i obsługa urządzeń do rejestracji dz
więku: magnetofon
analogowy, cyfrowy.
Instalowanie i obsługa urządzeń do rejestracji obrazu: magnetowid
analogowy, cyfrowy.
Dobieranie, instalowanie i obsługa urządzeń do tworzenia efektów
akustycznych.
Obsługiwanie sprzętu komputerowego do obróbki sygnału audio i wideo.
Obsługiwanie studia wirtualnego.
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higiena pracy.
Stosowanie podzespołów, układów i urządzeń elektronicznych.
92
Stosowanie narzędzi i przyrządów pomiarowych.
Stosowanie zasad montażu i uruchamiania urządzeń elektronicznych.
Dokonywanie oceny jakości wykonanych prac.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki
Realizacja treści programowych ma na celu zastosowanie wiedzy
w działalności praktycznej, w dostępnych obszarach życia
gospodarczego, wykorzystujących technikę elektroniczną w specjalności
audiowizualnej. Podczas praktyk powinny być wykorzystywane
wiadomości i umiejętności uzyskane przez ucznia podczas realizacji
modułów Z1, Z2 i Z3.
Uczniowie odbywają praktykę zawodową, w zakładach pracy
zgłaszających potrzeby kadrowe w zawodzie technik urządzeń
audiowizualnych.
W zależności od potrzeb lokalnego rynku pracy, uczniowie mogą odbywać
praktykę zgodnie z zainteresowaniami, w jednym z wymienionych
zakładów:
- w stacjach radiowych i telewizyjnych komercyjnych i publicznych,
- w zakładach produkujących i instalujących urządzenia elektroniczne,
- w zakładach, w których stosowane są urządzenia elektroniczne,
- w zakładach naprawczych urządzeń elektronicznych,
- w zakładach obsługujących imprezy, przedstawienia teatralne,
- w placówkach handlowych, zajmujących się sprzedażą urządzeń
elektronicznych.
Przed rozpoczęciem praktyki zawodowej należy zapoznać uczniów
z programem praktyki, zwrócić uwagę na obowiązek przestrzegania
zakładowego regulaminu, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
ochrony przeciwpożarowej.
Uczniowie, w czasie praktyk powinni doskonalić nabyte w szkole
umiejętności oraz rozwijać swoje zainteresowania zawodowe. Opiekun
praktyk powinien ustalić szczegółowy harmonogram praktyki. W czasie
odbywania praktyk uczeń ma obowiązek prowadzenia dzienniczka
praktyk, w którym zapisuje codzienne czynności i spostrzeżenia.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Opiekun praktyk, przed dopuszczeniem ucznia do prac ujętych
w programie nauczania, powinien sprawdzić znajomość przepisów
związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowisku pracy.
Powinien również systematycznie sprawdzać poziom i zakres
umiejętności ucznia, poprzez obserwację czynności wykonywanych
w trakcie pracy. Uczeń powinien samodzielnie wykonywać prace
93
dotyczące: doboru, instalowania i obsługi z
ródeł światła, instalowania
i obsługi sterowników, wykonywania zleconych pomiarów światła,
dz
więku. Ingerencja opiekuna praktyki powinna dotyczyć tylko
przypadków, mogących spowodować uszkodzenie urządzenia lub
przyrządu pomiarowego.
Zaliczenie praktyki powinno być potwierdzone w dzienniczku praktyk.
W ocenie należy uwzględnić:
- przestrzeganie dyscypliny,
- samodzielność w wykonywaniu zadań,
- jakość wykonanej pracy,
- przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
94
Jednostka modułowa 313[04].Z4.02
Instalowanie urządzeń audiowizualnych
1. Cele kształcenia
W wyniku procesu kształcenia uczeń/słuchacz powinien umieć:
- dobrać rodzaje z
ródeł światła np.: dekoracyjne, reflektory PAR,
stroboskopy, reflektory teatralne, lasery, reflektory UV, zmieniacze
kolorów,
- dobrać sterowniki, panele włącznikowe, przełączniki cyfrowe,
regulatory cyfrowe, regulatory z wyjściem sieciowym, sterowniki
analogowe, sterowniki DMX, sterowniki skanerów,
- dobrać urządzenia i niezbędny sprzęt umożliwiający realizację radiowej
lub przewodowej (CTV) transmisji audio i wideoinformacji,
- zorganizować emisję programową przy wykorzystaniu najprostszego
telewizyjnego wozu transmisyjnego,
- dobrać urządzenia i niezbędny osprzęt zapewniający prawidłową
projekcję obrazu i dz
więku dla widowisk realizowanych
w pomieszczeniach zamkniętych o małej i dużej kubaturze,
- dobrać urządzenia i niezbędny osprzęt zapewniający prawidłową
przewodową transmisję obrazu i dz
więku,
- zgromadzić i rozmieścić na stanowisku pracy podzespoły, układy,
urządzenia elektroniczne oraz narzędzia i przyrządy pomiarowe,
- dobrać odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej,
- wykonać zaplanowane prace przy montażu i instalowaniu urządzeń,
- skontrolować jakość wykonanych prac i usunąć usterki,
- uruchomić i zaprogramować zmontowane urządzenie,
- wykonać niezbędne pomiary parametrów zmontowanego urządzenia,
- zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- ocenić jakość wykonanej pracy.
2. Materiał nauczania
Dobieranie, instalowanie i obsługa z
ródeł światła takich jak: dekoracyjne,
reflektory PAR, stroboskopy, reflektory teatralne, laser, UV.
Dobieranie, instalowanie i obsługa z
ródła efektów takich, jak: dym, bańki
mydlane, śnieg, hazer.
Dobieranie, instalowanie i obsługa sterowników, paneli włącznikowych,
przełączników cyfrowych, regulatorów cyfrowych, sterowników
analogowych, sterowników DMX, sterowników skanerów.
Instalowanie i obsługa urządzeń do realizacji radiowej i przewodowej
transmisji audio i wideo.
95
Instalowanie i obsługa urządzeń do projekcji obrazu i dz
więku.
Obsługiwanie wozu transmisyjnego.
Stosowanie podzespołów, układów i urządzeń elektronicznych
Stosowanie zasad montażu i uruchamia urządzeń elektronicznych.
Dobieranie, instalowanie i obsługa urządzeń do odbioru TVSat.
Przygotowanie transmisji satelitarnej TV z wykorzystaniem wozu
transmisyjnego.
Stosowanie narzędzi i przyrządów pomiarowych
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
3. Wskazania metodyczne do realizacji programu praktyki
zawodowej
Realizacja programu jednostki modułowej: Instalowanie urządzeń
audiowizualnych, ma na celu doskonalenie umiejętności uczniów
i zastosowanie w praktyce wiedzy nabytej w szkole.
W zależności od potrzeb lokalnego rynku pracy, uczniowie mogą odbywać
praktykę zgodnie z zainteresowaniami, w jednym z wymienionych
zakładów:
- w zakładach produkujących i instalujących urządzenia elektroniczne,
- w zakładach, w których stosowane są urządzenia elektroniczne,
- w zakładach naprawczych urządzeń elektronicznych,
- w zakładach obsługujących imprezy, przedstawienia teatralne,
- w zakładach świadczących usługi rejestracji i obróbki sygnału audio
i wideo
- w zakładach instalujących telewizję kablową
- w placówkach handlowych, zajmujących się sprzedażą urządzeń
elektronicznych.
Uczniowie, wykorzystując ukształtowane w szkole umiejętności, w czasie
praktyki powinni mieć możliwość rozwijania swoich zainteresowań oraz
doskonalenia umiejętności zawodowych. W czasie odbywania praktyk
uczeń ma obowiązek prowadzenia dzienniczka praktyk, w którym zapisuje
codzienne czynności i spostrzeżenia.
4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć
edukacyjnych ucznia
Przed dopuszczeniem ucznia do wykonywania zadań ujętych
w programie nauczania jednostki modułowej należy sprawdzić znajomość
przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących
na stanowisku pracy. Opiekun praktyki powinien systematycznie
sprawdzać poziom i zakres umiejętności ucznia poprzez obserwację
czynności wykonywanych w trakcie pracy. Uczeń powinien samodzielnie
96
wykonywać zadania z zakresu instalowania i obsługi urządzeń do
projekcji obrazu i dz
więku, obsługi wozu transmisyjnego, przygotowania
stanowiska pracy. Ingerencja opiekuna praktyki powinna dotyczyć tylko
przypadków, mogących spowodować uszkodzenie urządzenia lub
przyrządu pomiarowego. Zaliczenie praktyki powinno być potwierdzone
w dzienniczku praktyk.
W ocenie należy uwzględniać następujące kryteria:
- przestrzeganie dyscypliny,
- samodzielność w wykonywaniu zadań,
- jakość wykonanej pracy,
- przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
97