Czy "Oda do mÂÅ‚odoÅ“ci" jest dzieÂÅ‚em klasycznym czy romantycznym?





Utwór "Oda do mÂÅ‚odoÅ“ci" Adama Mickiewicza ÂÅ‚ÂÄ…czy w sobie, pozornie sprzeczne, cechy romantyczne i oÅ“wieceniowe;

Z poprzedniej epoki wyrasta poglÂÄ…d o wyÂższoÅ“ci celów spoÂÅ‚ecznych nad prywatnymi jednego czÂÅ‚owieka i wynikajÂÄ…cej z tego koniecznoÅ“ci podporzÂÄ…dkowania siê interesom ogóÂÅ‚u; sÂÅ‚uÂżba spoÂÅ‚eczna musi siê odbywaÃÅš siê oczywiÅ“cie w grupie (sprzecznoÅ“ÃÅš z dziaÂÅ‚aniami Konrada); mÂÅ‚odzieÂż musi siê zjednoczyÃÅš w braterstwie i równoÅ“ci; w tej jednoÅ“ci jest wstanie udoskonaliÃÅš Å“wiat, poprowadziÃÅš go na nowe tory;

To wszystko ÂÅ‚ÂÄ…czy autor z zaÂÅ‚oÂżeniami romantycznymi: pojawia siê gloryfikacja mÂÅ‚odoÅ“ci jako siÂÅ‚y tworzÂÄ…cÂÄ… i wynoszÂÄ…cÂÄ… czÂÅ‚owieka ponad codzienne sprawy ("MÂÅ‚odoÅ“ci dodaj mi skrzydeÂÅ‚"); motyw lodu wiÂÄ…zaÃÅš moÂżna z mitem o Ikarze, którego moÂżna uznaÃÅš, tak jak romantyków, za czÂÅ‚owieka dÂÄ…ÂżÂÄ…cego do jakiegoÅ“ piêknego, odlegÂÅ‚ego ale przyciÂÄ…gajÂÄ…cego celu i potrafiÂÄ…cego pokonaÃÅš wszelkie przeszkody stojÂÄ…ce mu na drodze (nie wspomina siê o niedosiêgÂÅ‚oÅ“ci tego celu); jest tu teÂż kreacja podmiotu lirycznego jako peÂÅ‚nego zapaÂÅ‚u, nadziei, pokonujÂÄ…cego rzeczywistoÅ“ÃÅš i wÂÅ‚asne sÂÅ‚aboÅ“ci, oraz charakteryzujÂÄ…cego siê wybitnym indywidualizmem, co jest typowe dla romantyzmu; pojawia siê tu takÂże idea rewolucji ideowej, wzywajÂÄ…ca do bezkompromisowej walki z rzeczywistoÅ“ciÂÄ… (zastanÂÄ… - znów romantyzm);

Jednak pojawia siê, w zwiÂÄ…zku z motywem walki, polemika (ÂÅ‚agodnie mówiÂÄ…c) z ideaÂÅ‚ami oÅ“wieceniowymi: przeciwstawia racjonalizmowi, logice i zdrowemu rozsÂÄ…dkowi romantycznÂÄ… wiarê w poznanie pozazmysÂÅ‚owe, kierowanie siê uczuciami i otwartoÅ“ÃÅš na nowe, nadchodzÂÄ…ce wyzwania (walka o wolnoÅ“ÃÅš); krytykuje wiêc "szkieÂÅ‚ko i oko", twierdzÂÄ…c, Âże uniemoÂżliwiajÂÄ… one poznania istoty Å“wiata; mówi, Âże konserwatyzm prowadzi do Å“mierci duchowej ("Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy");

To wÂÅ‚aÅ“nie spowodowaÂÅ‚o wielkie rozbieÂżnoÅ“ci w interpretacji tego utworu (od manifestu oÅ“wieceniowego, przez mieszankê aÂż do romantyzmu), ale na pewno utwór zdobyÂÅ‚ sobie wielkÂÄ… popularnoÅ“ÃÅš w okresie walk narodowowyzwoleÃÄ…czych na poczÂÄ…tku XIX wieku wzywajÂÄ…c do walki, aktywnoÅ“ci, gÂÅ‚oszÂÄ…c wiarê w zwyciêstwo;