Z inspektorskiej praktyki
Korozja przyczyną awarii
Wiesław Karbowski
Inspektorzy pracy z Okręgowego In - grożenie dla nośności leja, mogące skut - wewnątrz styku górnych krawędzi leja
spektoratu Pracy we Wrocławiu skontro - kować zerwaniem blach leja na styku blach z pierścieniem podporowym. Sche-
lowali w 2008 roku m.in. pracodawców - z pierścieniem silosu przy maksymalnym mat powstania tego stężeniowego ogniwa
-użytkowników silosów zbożowych typu wypełnieniu silosu zbożem. W badanych tlenowego i rozwój tzw. korozji szczelino-
K850/2 firmy Petkus z byłej NRD. Podję- silosach które uległy awarii grubość blach wej przed stawił na szki cu prof. Euge-
cie tych działań było efektem trzech awa- lejów wewnątrz pierścieni podporo- niusz Hotała.
rii takich silosów, polegających na niesy - wych 2L150x150x15 była lokalnie znacz - W ekspertyzie prof. inż. Eugeniusza Ho-
gnalizowanym oberwaniu się w nich lejów nie mniejsza od 1 mm, a w niektórych re- tały czytamy, że  bezpośrednią przyczyną
wysypowych. Dwa przypadki mia ły miejsce jonach nastąpi ło całkowite zużycie korozyj - powstania silnego ogniwa korozyjnego
w Lwówku Śląskim i jeden w Głubczycach, ne blach. wewnątrz pierścienia podporowego silosu
przy czym oberwanie się leja wysypowe - Intensywność korozji przekroczyła war - jest zastosowane niewłaściwe rozwiązanie
go w Głubczycach skutkowało śmiercią tość 0,1 mm/rok. Nie zda rza się ona konstrukcyjne połączenia leja z pierście -
dwóch pracowników. Były to silosy zbudo - w przypadku korozji atmosferycznej w wa - niem silosu. Rozwiązanie to sprzyja gro -
wane na przełomie lat 70. i 80. dwudzie -
Szkic prof. Eugeniusza Hotały
stego wieku.
Zdaniem eksperta
Dodatkowym powodem kontroli było
wejście w posiadanie ekspertyzy silosów
zbożowych K850/2 wykonanej przez prof.
inż. Eugeniusza Hotałę z Politechniki
Wrocławskiej dla baterii silosów w Lwów -
ku Śląskim. Wynikało z niej, że podstawo -
wą przyczyną ich awarii by ło poważne osła -
bienie blach leja wskutek bardzo intensyw-
nej korozji szczelinowej wewnątrz dwóch
kątowników L150x15, stanowiących pier -
ścienie podporowe silosów. Ubytki koro -
zyjne górnych krawędzi blach leja we -
wnątrz pierścieni podporowych przekracza -
ły w wielu miejscach obwodu silosów na - runkach słabej agresywności korozyjnej madze niu się wilgoci pomiędzy dwoma ką-
wet 80% nominalnej grubości blach, wyno- środowiska, w którym eksploatowane by - townikami pierścienia i górną krawędzią
szącej 3 mm. Spadek grubości blach leja ły badane silosy zbożowe. Stwierdzona in - blach leja oraz intensywnemu rozwojowi
poniżej 1 mm w rejonie słupów podporo - tensywność korozji świadczy o powstaniu korozji szczelinowej. Konstrukcja połącze -
wych silosu K850/2 stanowił poważne za - silnego stężeniowego ogniwa tlenowego nia leja z pierścieniem podporowym powa -
żnie utrudnia skuteczne, pełne uszczel nie-
nie styku, które by zapobiegło powstaniu
ogniwa korozyjnego wewnątrz pierścienia
podporowego .
Niewidoczne gołym okiem
Do bezpośrednich przyczyn awarii silo -
sów należy zaliczyć także obiektywny
brak możliwości zidentyfikowania stopnia
korozji górnych krawędzi blach leja pod -
czas okresowych przeglądów stanu tech -
nicznego silosów. Korozja przebiegała
bowiem wewnątrz szczeliny w pierścieniu
podporowym i ubytki korozyjne nie były wi-
IP 4/2009
22
zę prof. Eugeniusza Hotały, należałoby
przeprowadzić kontrolę u użytkowników
ww. silosów na terenie całego kraju a ta -
kże poinformować użytkowników o real -
nym zagrożeniu wystąpienia awarii si losów.
W tym celu, w listopadzie ub. roku odby -
ło się posiedzenie Komisji ds. rolnictwa
dzia ła jącej przy Okręgowym Inspektoracie
Pracy we Wrocławiu. Na spotkanie, oprócz
stałych członków Komisji, zaproszono
producenta i osiemnastu pracodawców bę -
dących użytkownikami silosów zbożo -
wych. Gościem spotkania był także autor
ekspertyzy si losów Pektus prof. Eugeniusz
Hotała, który omówił szeroko problema -
tykę związaną z użytkowaniem i awaryjno -
ścią przedmiotowych silosów zbożowych.
Na pierścieniu podporowym widać ślad po wycieku farby, którą od we- Przedstawił także okoliczności wypad-
wnątrz był konserwowany silos
ków przy pracy, które miały miejsce pod-
doczne gołym okiem. Widoczne były jedy - na poszczególne podpory. W efekcie dzia - czas ich użytkowania.
nie rdzawe osady na wewnętrznej i ze - łań inspektorów pracy wzmocniono funda-
Wiesław Karbowski
wnętrznej krawędzi pierścienia i wewnątrz menty pod słupami podporowymi silosów.
OIP Wrocław
leja. Z oględzin pozostałych silosów prof. Biorąc pod uwagę rezultaty kontroli si -
Eugeniusz Hotała w wykonanej eksperty - losów Petkus K 850/2 oraz ich eksperty-
zie zapisał,  że stwierdzone gołym okiem
lokalne miejsca zużycia korozyjnego blach
Z żałobnej karty
leja w sąsiedztwie pierścienia podporowe-
go pozwalają stwierdzić z dużym prawdo-
ROMULAD WESOA
OWSKI
podobieństwem, że zagrożenie losowego
oberwania się leja jest realne w każdym (1942-2009)
z silosów K850/2 .
W czternastu kontrolowanych zakła - Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość, że 7 lutego br. zmarł nasz by -
dach rolnych, które użytkowały silosy Pet- ły współpracownik, kolega i przyjaciel Romuald Wesołowski. Odszedł po długiej
kus K 850/2 stwierdzono, iż nie dokona- i ciężkiej chorobie w wieku 67 lat. Trudno było nam się z tym pogodzić, gdyż jesz-
no tam oceny ich stanu technicznego. We cze na ostatnim spotkaniu opłatkowym rozmawialiśmy z nim. Mimo, że już zma -
wszystkich silosach zauważono osadzają - gał się z chorobą, był pełen wiary i optymizmu.
ce się lokalnie produkty ko rozji (rdzę) Urodził się 2 kwietnia 1942 r. w Rydze. Po ukończeniu w 1969 r. studiów w Wy-
na zewnętrznych krawędziach pierścieni ższej Szkole Rolniczej w Szczecinie rozpoczął pracę zawodową w Związku Kółek
oporowych i brzegu odgiętych blach leja Rolniczych, kontynuując ją w Polskich Zakładach Zbożowych w Szczecinie, póz
-
wewnątrz tych pierścieni. Rdzawe naloty niej w Wojewódzkim Zjednoczeniu PGR, gdzie poświęcał się sprawom bhp jako
stwierdzono również po stronie zewnętrz - inspektor bhp i ochrony p. poż.
nej pod lejami, zwłaszcza w rejonie pier - W 1974 roku został zatrudniony na stanowisku inspektora pracy w Zarządzie
ścieni podporowych. Głównym Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia, skąd w jego przy -
Zdjęcia świadczą o występowaniu koro - padku droga prowadziła już do Państwowej Inspekcji Pracy. Był jednym z założy -
zji szczelinowej lejów wewnątrz pierście - cieli i członkiem NSZZ  Solidarność w OIP Szczecin. Po odejściu z pracy w Okrę -
ni podporowych. gowym Inspektoracie Pracy w Szczecinie w roku 1982 został zatrudniony
w Miejskim Wydziale Oświaty w Szczecinie na stanowisku referenta bhp, a od ro -
Efekty kontroli ku 1985 pracował jako główny specjalista ds. bhp w Pomorskiej Akademii Medycz-
nej. Od 1993 r. był Przewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ  So lidarność PAM,
Inspektorzy pracy wydali dziesięć decy- ponadto pełnił różne funkcje w strukturach organizacyjnych związku.
zji nakazujących wykonanie oceny stanu Do Państwowej Inspekcji Pracy powrócił w roku 1999, gdzie jako nadinspek -
technicznego owych si losów pod kątem za - tor pracy zajął się tym, co było sensem jego zawodowego życia: ochroną zdrowia,
grożenia oberwania się lejów. rolnictwem indywidualnym i dzia łalnością związkową w reaktywowanym w OIP Szcze -
Pracodawcy zlecili wykonanie takich cin NSZZ  Solidarność .
ocen. W jednym przypadku okazało się Był człowiekiem nie tylko niezwykle otwartym, pogod nym, szczerym, życzli-
również, że zniszczone były fundamenty, wym, ale także, a może przede wszystkim, bardzo lubianym kolegą, współpracow -
na których były posadowione silosy. Spo - nikiem i przyjacielem. Chętnie pomagał wszystkim i w każdej sytuacji.
wodowało to ich odchylenie od pionu, co Na zawsze pozostanie w naszej pamięci jako człowiek niezwykle prawy i uczciwy!
mogło doprowadzić do awarii na skutek Kierownictwo i współpracownicy OIP w Szczecinie
nierównomiernego rozłożenia się ciężaru
4/2009 IP
23