Cechy romantyzmu, światopogląd, epoka.











Środa, 26 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marzena, Maria, Klaudiusz
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Romantyzm >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Cechy romantyzmu,
światopogląd, epoka.










kategoria:   J.polski
zakres:   Romantyzm
dodano:   1999-08-17




Genezę terminu
"romantyzm" (ang. romanticism, fr. romantisme, niem. Romantik )
J.Kleiner wyprowadza z łacińskiego słowa "romanus". W średniowieczu
wyrażenie "lingua romana" oznaczało języki nierzymskie. W
przeciwieństwie do łaciny zwano romańskim język ludowy, który
powstał z pomieszania łaciny i języków germańskich oraz galijskich.
Z nazwy języka ludowego utworzono określenie utworów pisanych w
takim języku : "romance, romans, romant". Były to powieści o
niezwykłych, awanturniczych i fantastycznych przygodach. W takim
właśnie sensie pojawia się po raz pierwszy w XV w wyraz romanticus
(romantyczny), a później używany jest w odniesieniu do dramatu
szekspirowskiego i hiszpańskiego. Stopniowo przymiotnika tego
zaczęto używać do oznaczenia pewnego typu zjawisk, podobnych do
tych, jakie występowały w romansach: w odniesieniu do cech ludzkiego
usposobienia oznaczał idealistę, marzyciela kogoś przesadnie
uczuciowego , a w odniesieniu do otoczenia,pejzażu - coś
malowniczego, nastrojowego, budzącego silne emocje. Terminu
romantyzm używa się w dwu znaczeniach, na określenie: -prądu
ideowego, artystycznego i filozoficznego końca XVIII wieku i
pierwszej połowy XIX wieku będącego reakcją na założenia
racjonalizmu i klasycyzmu -typu osobowości, typu zjawisk,
których cechami charakterystycznymi są: skłonność do marzeń,
oderwanie od rzeczywistości , tajemniczość, malowniczość,
poetyczność, fantastyka. Nowy prąd artystyczno-filozoficzny
powstał jako reakcja na hołdujący ścisłym regułom i zasadom
klasycyzm. Ideowe i literacki założenia romantyzmu opierały się na
irracjonaliźmie, fantastyce, nieregularności i odrzucaniu wszelkich
norm tworzenia, odwołaniu się do uczucia, wiary oraz wyobraźni
odbiorcy. Kierunek ten, wpisując się w nurt sztuki dionizyjskiej,
odrzucał racjonalizm i materializm, świat postrzegał jako żywy,
ciągle stający się organizm, który poznać można jedynie za pomocą
wyobraźni i intuicji. -Niezadowolenie z rzeczywistości i
chęć jej dopełnienia -historycyzm: szczególne upodobanie
średniowiecza -ludowość inspiracja folklorem
-fantastyczność (szukanie inspiracji w świecie fantastyki)
-rozszerzenie sfery tematycznej Romantyzm europejski
powstał w latach 90 XVIII wieku i trwał do lat 40 XIX wieku.
W Polsce granice epoki wyznaczają: rok 1822 - data wydania
Ballad i romansów Adama Mickiewicza oraz 1863 - data wybuchu
powstania styczniowego. Filozofia romantyzmu wyrosła ze
zwątpienia w hasła oświeceniowe, ujmujące świat jako sprawnie
funkcjonującą maszynę, której działaniem rządzą poznawalne rozumowo,
niezmienne prawa - hasła obalone przez rewolucję francuską.
Filozofowie romantyzmu proponowali odmienną wizją świata jako
żyjącego i rozwijającego się organizmu. Ważne postacie dla
romantycznej filozofii : Immanuel Kant głosił subiektywizm w
postrzeganiu świata. Obraz świata zależy od poznającego go podmiotu.
Do wrażeń zmysłowych bowiem człowiek dodaje wyobrażenia. Rozum
ludzki tworzy pewne idee, przez które usiłuje uogólnić swe
doświadczenie świata (idee duszy,Boga). W nurcie filozofii
mają swe źródła dwa naczelne hasła sztuki romantycznej - idealizm i
indywidualizm. Z nazwiskiem Kanta wiąże się także pojęcie z zakresu
etyki - imperatyw kategoryczny - konieczność podporządkowania się
jednostki temu, co jej zdaniem powinno stać się prawem powszechnym.
Jan Gottlieb Fichte woli, czynowi, ideałowi przyznawał
pierwszeństwo przed rzeczywistością i materią. Jego filozofia
oscylowała w kierunku idealistycznej metafizyki. Za jedną z
najważniejszych wartości uznawał wolność. Ogromne znaczenie
przypisywał możliwościom jednostki (indywidualizm). Jej możliwości
kreacyjne stawiał na równi z mocą Boga. Fryderyk Shegel
zajął się rolą artysty w społeczeństwie, głosił ideę sztuki
spontanicznej oraz koncepcję uniwersalnej poezji, zbliżającej się do
religii. Tworzenie było dlań aktem boskiej kreacji, w czasie której
artysta wznosi się ponad rzeczywistość ziemską, odrzuca wszelkie
normy i prawa, dominuje nad swym dziełem i odbiorcą. Wilhelm
Schelling wprowadził do filozofii pojęcie absolutu, czyli jedynego
bytu. Część widzialna tego bytu to przyroda, część niewidzialna -
duch. Kładł nacisk na rolę ludzkiej wyobraźni, symbolu i mitu.
Przyrodę pojmował jako twórczą siłę, mającą charakter duchowy.
Sztukę traktował jako sposób poznania rzeczywistości , najwyższy
ludzki twór. Artysta przestaje naśladować świat zewnętrzny, usiłuje
dotrzeć do "ducha " do nieskończoności (irracjonalizm,
intuicjonizm). Głosił koncepcje miłości romantycznej jako uczucia ,
które ma wymiar kosmiczny - od miłości zmysłowej, miłości do kobiety
poprzez więź z bliźnimi, z narodem sięga aż w sferę nieskończoności
(Konrad w III części Dziadów). Geogr. Wilhelm Fryderyk Hegel
głosił, że byt, więc historia, to zjawiska intelektualne, które
nieustannie się rozwijają. Rozwój ten ma charakter logiczny.Dzieje
świata nie są mozaiką przypadkowych wydarzeń , lecz celowym
wcielaniem się "ducha świata" w losy narodów, które powołane są do
pełnienia swoich misji w dziejach. W szczególny sposób posłannictwo
dziejowe pełnią jednostki wybitne. Postawy i pojęcia
romantyczne: Bajronizm - określał nowy typ bohatera,
odznaczającego się indywidualizmem i postawą buntu wobec otaczającej
rzeczywistości, wyrastającego ponad otoczenie. Bohater G.Byrona to
postać tajemnicza, dumna , poddana działaniu silnych, często
przeciwstawnych emocji, rozdarta wewnętrznie. Werteryzm -
termin określający osobowość bohatera literackiego, i równocześnie
model zachowania związany z osoba głównej postaci Cierpień młodego
Wertera J.W.Goethego. Oznacza nadmierną uczuciowość, skłonność do
marzeń i egzaltacji, tendencje do poetyzacji rzeczywistości, bunt
wobec obowiązujących zasad i norm oraz pesymistyczne poczucie
bezsensu życia ("ból istnienia"), którego efektem staje się
samobójcza śmierć. Wallenrodyzm - postawa bohatera, który
poświęcając życie w obronie niepodległości ojczyzny , w walce z
silniejszym wrogiem posługuje się podstępem i niemoralnymi metodami
walki, stając się człowiekiem dwulicowym. Prometeizm -
postawa wyrażająca się indywidualistycznym buntem wobec natury, Boga
i ograniczających człowieka reguł życia społecznego,
przeprowadzonego w imię poświęcenia swojego życia dla szczęścia
ludzkości. Tyrteizm - aktywna postawa społeczna , jaką
powinien zajmować romantyczny poeta wobec współczesnych zdarzeń.
Oznaczał połączenie twórczości i czynu, myśli i działania; na wzór
spartańskiego wodza Tyrteusza. Mesjanizm - odwołujący się do
judaistycznej koncepcji Mesjasza zespół historiozoficznych
przekonań, przyznający wybitnej jednostce lub narodowi misję
zbawienia świata drodze ofiary, cierpienia i śmierci.
Wieszcz - szczególna koncepcja poety , który wykreowany jest
na duchowego przywódcę narodu, przewidującego przyszłe dzieje
Polski. Artysta natchniony, wznoszący się ponad ludzkość.
Idealizm - dominujący w romantyźmie kierunek filozoficzny,
uznający wyższość i pierwszeństwo ducha oraz myśli nad materią.
Mistycyzm - wiara w wyższość poznania intuicyjnego nad
rozumowym, przekonanie iż dzięki uczuciu i ekstazie religijnej można
dostąpić całkowitego zespolenia z Bogiem. Irracjonalizm -
przekonanie o możliwościach pozarozumowego poznania bytu, z pomocą
intuicji, wiary, szaleństwa. Orientalizm - wprowadzenie do
literatury motywów związanych z kulturą Wschodu, odmiana egzotyzmu,
szczególnie popularna w romantyźmie, współtworząca koloryt lokalny i
umożliwiająca kreację tajemniczego , niezwykłego bohatera.
Gatunki literackie romantyzmu: -ballada
-powieść poetycka -poemat dygresyjny -nowy
typ dramatu (forma otwarta) -powieść historyczna
-sonet -oda -hymn -elegia
Muzyka -prekursorem Ludvig van Beethoven ->
żywioł uczuć i emocji -idea synestezji (odbieranie świata za
pomocą różnych wrażeń zmysłowych) -wzrost znaczenia opery
-> Karol Weber, Giacomo Meybeer -wybitni kompozytorzy:
F.Schubert, Robert Schumann, Niccolo Paganini, Franciszek Liszt,
F.Chopin Ryszard Wagner = reforma opery Malarstwo
-zainteresowanie naturą jako samoistnym, tajemniczym bytem
-człowiek i jego samotność -bogata paleta kolorów
-posługiwanie się kontrastem i symboliką -F.Goya,
William Blake, Eugene Delacroix







Autor: Nieznany

Ocena : 2 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000