Jak tworzyć obrzędowość Gromady Zuchowej?
Opracowanie: pwd. Anna Kowalkowska
Po pierwsze, co to jest obrzędowość?
Obrzędowość gromady opiera się na Zuchowych Znakach, Zwyczajach,
Obrzędach i Tajemnicach.
üð Znaki  wszystkie elementy widoczne i charakterystyczne dla
danej gromady, np. znaczek zucha, oznaczenia gwiazdek,
plakietki, pieczęć gromady.
üð Zwyczaje  zwyczaj to zachowanie charakterystyczne dla danej
sytuacji, które powtarza się na zbiórkach. Zwyczaj może stać się
obrzędem. Zwyczajem jest np. witanie się przez harcerzy lewą ręką.
üð ObrzÄ™dy  zwyczaje wiÄ™kszej rangi, bardziej podniosÅ‚e, o wiÄ™kszym znaczeniu, np.
przekazanie zucha do drużyny lub nadanie imienia.
üð Tajemnica  to coÅ›, o czym wiedzÄ… tylko zuchy. Może to być szyfr gromady, czy też
wyszeptane w specjalny sposób hasło.
Jak zacząć?
Zazwyczaj zaczynamy od kilku elementów obrzędowości, które wprowadzamy już podczas
zbiórek pierwszego miesiąca. Z czasem wykorzystujemy kolejne elementy obrzędowości,
rozrasta się ona coraz bardziej. Pamiętajcie jednak, żeby obrzędów nie było zbyt dużo.
Obrzędy są czymś wyjątkowym, ale jeśli pojawi się ich zbyt dużo na każdej zbiórce 
przestaną takie być, bo przecież codziennie nie może być wyjątkowo.
Najważniejsze jest jednak, aby jasno określić z jakiego obszaru obrzędowość chcemy
stworzyć.
Jakie elementy powinna zawierać obrzędowość gromady?
Elementy obrzędowości:
Podstawowe (te MUSI posiadać każda obrzędowość):
üð Nazwa  pierwsza i najważniejsza. Nazwa jest syntezÄ… gromady, jej obrzÄ™dowoÅ›ci i
zwyczajów. Nazwa to element wyjściowy do tworzenia obrzędowości i musi być z nią
bardzo ściśle związana.
üð Chusty  okreÅ›lamy kolorystykÄ™ chust oraz jej elementy  czy bÄ™dzie miaÅ‚a naszywkÄ™,
frędzle, pompony, czy będzie jedno- czy dwukolorowa. Można określić również
rodzaj pierścienia, ale nie jest to konieczne.
str. 1
üð ObrzÄ™dowe RozpoczÄ™cie i ZakoÅ„czenie Zbiórki  charakterystyczne dla gromady
powitanie i pożegnanie, najlepiej jeśli zawiera element tajemniczy, który znany jest
tylko zuchom.
üð KrÄ…g Rady (obrzÄ™d otwarcia i zamkniÄ™cia krÄ™gu, jak siÄ™ podczas niego zachowujemy)
 moment podsumowania zbiórki, podczas którego poruszamy najważniejsze kwestie:
podejmujemy decyzje, rozdajemy zgody na wyjazdy, omawiamy zbiórkę.
üð Kronika  miejsce, w którym zapisujemy co siÄ™ dzieje u nas w gromadzie. Idealnie,
jeśli w kronice znajduje się krótki wpis z każdej zbiórki. Można wykonać w ramach
majsterki na zbiórce.
üð Skarbiec  tajemnicze miejsce na skarby zuchów. Może być to skrzynia lub walizka,
w której zuchy chowają swoje pamiątki i cenne przedmioty. Można wykonać w
ramach majsterki na zbiórce.
üð Bank  miejsce konieczne, w którym trzymamy pieniążki gromady i zbieramy skÅ‚adki.
Można wykonać w ramach majsterki na zbiórce.
üð Pieczęć  sÅ‚uży do podbijania ważnych pism gromady i/lub podbijania rozkazów
drużynowego. Można wykonać w ramach majsterki na zbiórce.
üð Pacholik  buÅ‚awa gÅ‚osu. Można wykonać w ramach majsterki na zbiórce.
üð Lista spraw  miejsce na sprawy dobre i zÅ‚e. Na liÅ›cie zaznaczamy wiadomoÅ›ci
pozytywne i negatywne, można przywieszać je wcześniej, albo na bieżąco podczas
zbiórki. Można wykonać w ramach majsterki na zbiórce.
str. 2
Opcjonalne (te MOŻE zawierać obrzędowość gromady):
üð Lista obecnoÅ›ci  miejsce, na którym zuchy przyczepiajÄ… swoje znaki, sygnalizujÄ…c w
ten sposób, że są na zbiórce. Oczywiście, drużynowy może sprawdzić obecność tak
jak w szkole, ale nie za bardzo się to zuchom spodoba. Można wykonać w ramach
majsterki na zbiórce.
üð Plakietki  najlepiej stworzone na bazie pieczÄ™ci gromady, do naszycia na mundurku.
üð Piosenka  tutaj za dużo nie trzeba tÅ‚umaczyć, piosenka powinna być zuchom znana i
przez nich lubiana.
üð Okrzyk  okrzyk zuchowy powinien opierać siÄ™ na podkreÅ›leniu dobrych cech
zuchów.
üð PlÄ…s gromady  podobnie jak przy piosence.
üð Totem  Totem gromady speÅ‚nia takie same funkcje jak proporzec drużyny  jest
zabierany na ważne uroczystości, wyjazdy czy apele.
üð Nazwy szóstek  nazwy szóstek powinny wiÄ…zać siÄ™ z nazwÄ… gromady.
üð Nadanie (gwiazdek, sprawnoÅ›ci, chust)  uroczysty obrzÄ™d, bardzo podniosÅ‚y.
üð Przekazanie zuchów do drużyny  najlepiej, jeÅ›li jest to wspólny obrzÄ™d gromady i
drużyny, albo całego szczepu. Może to być np. jakaś próba zucha, albo coś
humorystycznego, np. obcinanie pomponika z zuchowej chusty.
üð Åšwieca obrzÄ™dowa / Kominek  Å›wieca obrzÄ™dowa wykorzystywana tylko podczas
specjalnych okazji, np. na DMB. Można wykonać w ramach majsterki na zbiórce.
üð KsiÄ™ga sprawnoÅ›ci  ksiÄ™ga, w której zapisujemy jakie sprawnoÅ›ci zdobyliÅ›my i
dokumentujemy realizację cyklu. W małych gromadach jest zupełnie niepotrzebna,
ponieważ tę funkcję pełni kronika. Można wykonać w ramach majsterki na zbiórce.
üð Tajemnicze miejsce  miejsce, które jest tajemnicze i znane tylko zuchom.
Wybierane z jakiegoś konkretnego powodu, np. dla uczczenia jakiegoś ważnego
wydarzenia. Może to być np. tajemnicze miejsce w lesie, do
którego miejsce znają tylko zuchy, w którym zawsze składa się
ObietnicÄ™ Zucha.
O czym należy pamiętać podczas tworzenia obrzędowości?
Podczas tworzenia obrzędowości należy wziąć pod uwagę:
Øð SPÓJNOŚĆ, Logiczny CiÄ…g  czy wszystkie elementy
obrzędowości pasują do siebie i tworzą całość? Najprostszy
przykład  symbolem gromady  Radosne Promyki nie może
być kropla wody. Im bardziej całość jest spójna i logiczna, tym
lepiej funkcjonuje, bo zuchom łatwiej jest połączyć wszystko w
logiczną całość.
Idealnie jest, jeśli obrzędowość gromady wiąże się z
obrzędowością partnerskiej drużyny.
Øð FUNKCJONALNOŚĆ  obrzÄ™dowość speÅ‚nia swoje zadanie
str. 3
tylko wtedy, kiedy można z niej systematycznie korzystać. Należy więc unikać
rozwiązań zbyt skomplikowanych, za bardzo patetycznych, czy trudnych do realizacji,
a stosować rozwiązania funkcjonalne, proste i czytelne.
Øð SYSTEMATYCZNOŚĆ  zwyczaje muszÄ… być systematycznie powtarzane.
Szczególnie ORZ, OZZ i Krąg Rady - obowiązkowo na każdej zbiórce! Element, z
którego gromada nie korzysta  jest zbędny.
Przykładowe obrzędowości dla gromady zuchowej:
Øð Bajki i baÅ›nie (Bajkowy wóz, BaÅ›niowi podróżnicy)
Øð Oparte na konkretnej książce lub opowieÅ›ci (Przyjaciele Kubusia Puchatka, WesoÅ‚a
Kompania  Robin Hood)
Øð LeÅ›ne (LeÅ›ne Ludki, LeÅ›ne Skrzaty)
Øð IndiaÅ„skie (nazwy tworzone za pomocÄ… indiaÅ„skich słów, Sprytni Tropiciele, Mali
Wojownicy)
Øð Podróżnicze (Mali Odkrywcy)
I tak dalej& Obrzędowości dla gromad są setki, a nawet tysiące. Wystarczy tylko otworzyć
oczy i wyobraz
nię. Ważne jest, aby drużynowy miał frajdę, podczas tworzenia obrzędowości,
aby były to dla niego ciekawe i zabawne.
Bo najważniejsze jest to, aby obrzędowość Twojej gromady podobała się właśnie Tobie!
str. 4