Jak promować
budowÄ™ nowych
linii? str. 12-13
ISSN 1733-8492
OD REDAKCJI
PUNKT WIDZENIA
4-5 Pasażer jest najważniejszy
AKTUALNOÅšCI
6 Kto zbuduje linię dużych prędkości? " 40 mln na przewozy w Wielkopolsce " Przewozy dla elektrowni " Więcej ładunków w Małaszewiczach " 7 Krew na
wagę życia " Linia do A
odzi  Budową Roku " Protesty oddalone " 8 Kolbuszowa zmodernizowana " PKP CARGO złoży odwołanie
Z GRUPY PKP STR. 10
Elektryfikacja dla LOTOSu
PKP Energetyka zakończyła elektryfikację bocznicy kolejowej
dla LOTOS Kolej.
9 Koleją do zabytków " SOK w nowej siedzibie " 10 Dni PKP CARGO na Śląsku " 11 Szybciej do Wągrowca
TEMAT TYGODNIA
12-13 Szlakiem przyszłej kolei
KRAJ STR. 15
NABOŻEC
STWO NA DREZYNACH
Stowarzyszenie Kolejarzy i Sympatyków Węzła Kluczbork z siedzibą w Kuniowie,
parafia pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Kuniowie i sołectwo Kuniów
zorganizowali obchody i procesję pod nazwą  Boże Ciało na Drezynach .
14 Dworcowe poprawki " Przygoda na Mazowszu
KOLej NA ÅšwIeCIe
16-17 W krainie kangurów
AKADEMIA KURIERA
18-19 Zatrzymane w kadrze
LUDZIE STR. 20-21
Dzień z życia maszynisty
Godzina 3.26, sobota. Kiedy większość ludzi jeszcze śpi, Ireneusz
Sikorski, starszy maszynista Kujawsko-Pomorskiego Zakładu Przewozów
Regionalnych już rozpoczyna swoją, prawie 12-godzinną, służbę.
SPORT
22 Brąz w piłce halowej " Górą kadra PKP CARGO
Wydawca: Kolejowa Oficyna Wydawnicza sp. z o.o., ul. Chmielna 73a, 00-801 Warszawa, www.kow.com.pl e-mail: [e-mail], [e-mail]
Sekretariat: tel. [phone], fax redakcji: 022 474 49 45, Prezes: Piotr Polański, tel. [phone].
Redaktor naczelna: Ewa Nowaczyk, tel. [phone] wew. 32, Sekretarz redakcji: Tomasz Sobiech, tel. [phone] wew. 43.
Dziennikarze: Te­re­sa MasÅ‚ow­ska, MaÅ‚gorzata Starcze­w­ska, Barbara MaÅ‚yska, Monika Gaje­w­ska-Okone­k, Prze­mysÅ‚aw­ Je­zie­rski, Prze­mysÅ‚aw­ Strzyże­w­ski, Le­ch Sipko,
Jace­k Ze­mÅ‚a, MirosÅ‚aw­ Sie­mie­nie­c, tel. [phone].
Prenumerata i reklama: Wojcie­ch Laskow­ski, tel. [phone], e-mail: [e-mail]
SkÅ‚ad i Å‚amanie: Stu­dio graficzne­ KOW. OkÅ‚adka: Fot. M. Starcze­w­ska, Eu­ge­niu­sz Kaszu­bski, oprac. graf. A
. Madziar.
Re­dakcja nie­ zw­raca mate­riałów­ nie­zamów­ionych oraz zastrze­ga sobie­ praw­o dokonyw­ania skrótów­, adiu­stacji, a także­ zmiany tytu­Å‚ów­ w­ nade­sÅ‚anych
te­kstach. Re­dakcja nie­ odpow­iada za tre­Å›Ä‡ pu­blikacji i ogÅ‚osze­Å„ pÅ‚atnych, w­ tym ne­krologów­ (pisow­nia oryginalna).
KURIER PKP 29/19.07.2009 3
Fot. arch. PKP Energetyka
Fot.
Z. Wilczyński
Fot. P. Strzyżewski
PUNKT WIDZENIA
Pasażer
Jest naJważnieJszy
Jeszcze niedawno patrzył Pan na Koleje
O potrzebach zmian w Kolejach Mazowieckich,
Mazowieckie z punktu widzenia pasażera,
czasem je krytykujÄ…c, czasem chwalÄ…c.
współpracy ze spółkami z Grupy PKP i podnoszeniu
Jak Pan ocenia spółkę jako prezes?
standardu przewozów z Jakubem Majewskim, prezesem
Znam tę firmę dosyć dobrze, z przeszłości, więc
wiedziałem, czego się spodziewać i jakie są pro-
Kolei Mazowieckich rozmawia Barbara Małyska.
blemy. Z perspektywy prezesa firma wyglÄ…da
podobnie, może z jedną różnicą  teraz trzeba
działać, a nie tylko obserwować kolej.
Czy może Pana coś zaskoczyło pozytywnie W Polsce jest też zwyczaj zrzucania odpowie- bardzo ważne. Koleje Mazowieckie są postrzega-
bÄ…dz
negatywnie w KM? dzialności na drugą stronę. Ale klient, kupując ne przez pasażera także poprzez pryzmat przejść
Minęło mało czasu. Rzeczą, która wymaga szyb- bilet, zawiera umowę nie tylko z KM, ale też nie- podziemnych, tego, czy perony są oświetlone,
kiej decyzji, jest kwestia informacji pasażerskiej. jako z PLK na korzystanie z peronu, PKP S.A., odśnieżone itp. Chcielibyśmy wypracować jakiś
Wpływa na nią sporo skarg podróżnych. Tak na- zarządzającą dworcami itd. Jesteśmy więc od- model współpracy w tym zakresie.
prawdę firma nie do końca jest chyba przygoto- powiedzialni za całość przewozu pasażera i nie Problemem jest też kwestia dewastacji przy-
wana, aby z tym sobie poradzić. możemy unikać odpowiedzialności. stanków czy dworców. Kieruje się bardzo duże
Z drugiej strony, trzeba też  wyposażyć pra- środki na modernizację linii, a wszystko błyska-
Jakie sposoby rozwiązania problemu Pan cowników w decyzyjność. Dziś często jest tak, że wicznie jest degradowane. Oczywiście, utrzyma-
widzi? mogliby szybko zareagować, ale im nie wolno. nie stacji w należytym stanie kosztuje, ale trze-
Musimy stworzyć sprawny system zarządzania Muszą dzwonić i prosić o pozwolenie. To wszystko ba to policzyć  ile. I może poszukać pieniędzy
informacją. Ustalić, kto pierwszy dowiaduje się wydłuża czas obiegu informacji. u lokalnych samorządów.
o utrudnieniach w ruchu, opóz
nieniach w ruchu Może my będziemy w stanie wygospoda-
pociągów, które dotyczą przecież pasażerów. Jedna Co jeszcze jest w KM, oprócz szwankującej rować dodatkowe pieniądze, jeśli mielibyśmy
rzecz to informacja, a druga  to kanał, którym informacji, rzeczą, którą trzeba od razu zagwarantowane za to konkretne usługi. Te-
musi ona dotrzeć do podróżnego. Dyspozytura zmienić? raz wykupujemy jakieś usługi, a nie do końca
posiada informacje o wszelkich zdarzeniach na Chcielibyśmy sobie dobrze poukładać współpracę określone są obowiązki stron. Wolałbym cza-
sieci, ale kanał kontaktu pomiędzy dyspozyturą ze spółkami z Grupy PKP. Ze swojej strony ocze- sem zapłacić więcej i dokładnie wiedzieć, za
a kierownikami pociągu, kasjerkami, megafoni- kujemy wyższej jakości ich usług. Rozumiemy, że co płacę.
stami nie jest drożny. Trzeba te wszystkie elementy często brakuje pieniędzy w spółkach, że one też
połączyć, by zaczęło to właściwie funkcjonować. mają kłopoty, ale chcemy o tym rozmawiać i szu- Czy KM są zainteresowane zainwestowa-
Dyspozytura musi być wzmocniona jako kać czasami innowacyjnych rozwiązań. Nie chcemy niem środków, np. w utrzymanie pero-
miejsce, które może taką informacją zarządzać. ich problemami zasłaniać się przed pasażerem. nów?
Zwłaszcza w sytuacji, gdy tak jak teraz mamy du- Najpierw chcielibyśmy dowiedzieć się, co dostaje-
żo zamknięć torowych, awarii itp. Ludzie często Jak wygląda teraz współpraca z PKP PLK, my od PLK w ramach usługi podstawowej. Jeśli
mają do nas pretensje nie o to, że pociąg się  to główna spółka, z którą współpracują dowiemy się, np. że w stawce dostępu do pero-
spóz
nił, ale o to, że nie mieli informacji. Gdyby KM? nów płacimy za oświetlenie ich jedną lampą to
ją uzyskali, mogliby inaczej zorganizować czas Z PLK jako zarządcą infrastruktury współpracu- wtedy się zastanowimy, czy chcemy mieć drugą
oczekiwania na opóz
niający się pociąg. je nam się dobrze. Problemem jest jednak to, lampę. Będziemy rozmawiać o usłudze ponad-
że PLK zarządzają też nieruchomościami, które standardowej. Teraz mam wrażenie, że nie jest
To jest chyba problem wszystkich prze- są dla nich działalnością poboczną. PLK dbają to sprecyzowane.
woz
ników, nie tylko KM? o prawidłowe prowadzenie ruchu i jego bezpie- Pierwszym więc krokiem byłaby standaryzacja
Tak. Koleje Mazowieckie jakby z dobrodziejstwem czeństwo. Ale w gestii PLK są np. przejścia pod- usług. Wtórną rzeczą jest, na jakim poziomie jest
inwentarza odziedziczyły strukturę, która działa ziemne, wiaty przystankowe czy perony, które są ten standard. Ale najważniejsze jest, byśmy wie-
dość niemrawo, także u innych przewoz
ników. dla nich powiedzmy mniej istotne, a dla nas  dzieli, jakie są te normy.
4 KURIER PKP 29/19.07.2009
PUNKT WIDZENIA
Choć oczywiście, będziemy myśleć o innych
projektach. Kiedyś był pomysł  Halnego na wa-
kacje do Zakopanego. Mamy jeszcze kilka relacji,
które wydają się ciekawe i warte do zastano-
wienia. Nie zamierzamy się przestawić i przejąć
np. rynku połączeń Szczecin  Gdańsk. Jesteśmy
przewoz
nikiem regionalnym i jeśli uruchamiamy
połączenie poza Mazowsze, to naszym celem jest
stworzenie oferty dla klienta z Mazowsza.
Jak ma wyglądać współpraca z innymi
Jakub Majewski
przewoz
nikami na terenie innych wo-
jewództw? Pociągi KM nie kończą jazdy
wraz z granicą województwa.
Ważną kwestią jest uporządkowanie współpracy
z sąsiadami. Niektóre trasy nie kończą się wraz
z granicą Mazowsza, dlatego też chcielibyśmy
je obsługiwać dalej, wraz z sąsiednimi woje-
wództwami i przewoz
nikami. InteresujÄ… nas
rozwiązania typu: my pojedziemy gdzieś głębiej
u nich, a oni wjadÄ… do nas.
Wspólnie z Podlaskim Zakładem Przewozów Re-
gionalnym obsługujemy odcinek Czeremcha  Sie-
Jak wygląda współpraca z innymi spół- Na modernizowanych liniach taktowy dlce, gdzie jest porozumienie i mam wrażenie, że to
kami? rozkład jazdy może być problemem. bardzo dobrze funkcjonuje. Tego typu model chcie-
Zależy nam na współpracy ze spółkami PKP, aby Tak. Ale co istotniejsze, modernizując linie, PLK libyśmy przenosić na inne linie, np. do Działdowa.
skoordynować wszelkie działania. Ktoś odpowia- przykładają duże znaczenie do standardów tech- Dziś pociągi KM docierają do małej stacji Iłowo, choć
da za dworzec, inna spółka za megafony, jeszcze nicznych, a za mało uwzględniają kwestie han- kilkanaście km dalej jest już warmińsko-pomorskie
inna spółka za bezpieczeństwo. dlowe. Nie myśli się, jak będą wyglądać przewozy Działdowo, umożliwiające dogodne przesiadki.
Ostatnio TK Telekom przedstawiła kilka no- za 10-15 lat. Nie przewiduje się np. torów odstaw-
woczesnych rozwiązań, m.in. system informacji czych na pewnych stacjach. W związku z tym np. Kiedyś wspomniał Pan, że 3 lata wystarczą
podróżnych SITKol. Zaproponowała też inny KM muszą jez
dzić do dalszej stacji  na pusto . na zrestrukturyzowanie przewozów regio-
sposób rozliczeń za komunikaty megafonowe To kosztuje i wydłuża czas obiegu pociągów. Przy- nalnych. Jak więc Pan widzi KM za 3 lata?
i utrzymanie urządzeń. KM obciążane są kosz- kładowo, taką stacją jest Nowy Dwór Mazowiecki, Za 3 lata będziemy mieć nowy tabor. Wydaje się
tami za megafony czy utrzymanie zegarów, ale na której pociąg nie może zawrócić. też, że zgodnie z planami PLK, będą dobiegać
okazuje się często, że komunikaty nie są wy- modernizacje, a więc KM będą działać na zdecy-
głaszane. Pojawia się problem: to my powin- Kto miałby decydować o tym, że takie to- dowanie lepszej infrastrukturze. Będziemy więc
niśmy sami szukać megafonisty czy TK Telekom ry są potrzebne? z pewnością mocniejszym przewoz
nikiem, konku-
albo może PLK? Takie sugestie do PLK powinni zgłaszać przewoz
ni- rencyjnym wobec innych środków transportu.
Nowy system informacyjny TK Telekom jest dla cy, już na etapie projektowania modernizacji trasy. Barbara Małyska
nas bardzo obiecujący, gdyż chcemy pokazać no- Mam zamiar zasygnalizować PLK, nawet w oderwa-
wą jakość w przewozach regionalnych. Zaczynamy niu od tego co zostało zrobione, bardziej strategicz-
właśnie od systemu informacji podróżnych. ne oczekiwania co do sieci kolejowej na Mazowszu.
Jakub Majewski jest analitykiem rynku ko-
Tory do zawracania przydałyby się np. w Zalesiu Gór-
lejowego, absolwentem Europejskiego Instytutu
Gdyby miał Pan do wyboru uruchamianie nym. Dziś nasze pociągi jeżdżą aż do Czachówka, od
Rozwoju Lokalnego i Regionalnego Uniwersytetu
nowych połączeń lub podnoszenie standar- Zalesia właściwie puste, a my nie możemy zwiększyć
Warszawskiego. W przeszłości związany z Insty-
du na obecnych liniach, co by Pan wybrał? częstotliwości do Piaseczna czy Zalesia.
tutem Rozwoju i Promocji Kolei oraz Instytutem
Moim zdaniem, najpierw powinniśmy się skupić Takim przykładem jest też Wołomin Słoneczna.
Infrastruktury. Członek rad nadzorczych prze-
na podnoszeniu standardu na liniach, na których Pociąg musimy wysyłać aż do Tłuszcza albo kończyć
woz
ników pasażerskich: PKP PR (2005-2006),
jez
dzimy. Na tym poligonie musimy zbudować bieg w Wołominie, a 2 km dalej  do Wołomina
Koleje Mazowieckie (2007-2008), WKD (2008).
model prawidłowej obsługi pasażera. Dopiero Słonecznej mamy znaczne potoki podróżnych. Od 2008 członek zarządu, dyrektor ds. strategii
i rozwoju Szybkiej Kolei Miejskiej. Od połowy
potem możemy otwierać kolejne linie.
2009 r. prezes zarzÄ…du Kolei Mazowieckich.
Jest też problem taborowy  nie jesteśmy Czy planujecie rywalizację z innymi prze-
Jego hobby to turystyka rowerowa i żeglar-
w stanie obsłużyć wszystkich linii na Mazowszu, woz
nikami kolejowymi?
stwo, największe marzenie:  By za trzy lata
a dodatkowo zależy nam na częstotliwości. Aglo- Nie widzę na dziś powodów, żebyśmy wchodzili
spółka była nowoczesną i europejską firmą .
meracyjna komunikacja publiczna jest konkuren- specjalnie w konkurencję. Mamy dużo do zrobie-
Prywatnie marzy o tym, by mieć trochę więcej
cyjna dla samochodów, gdy jez
dzi często, a także nia u siebie. Dla nas priorytetem jest dobrze zor-
czasu dla rodziny.
 na ile to możliwe  w systemie taktowym. ganizowanie kolei aglomeracyjnej i regionalnej.
KURIER PKP 29/19.07.2009 5
Fot. M. Starczewska
AKTUALNOÅšCI
40 MLN NA PRZEWOZY
W WIELKOPOLSCE
Kto zbuduje liniÄ™
W drugim półroczu 2009 r. województwo
wielkopolskie dopłaci 40 mln zł do przewo-
zów regionalnych. dużych prędkości?
W trakcie spotkania przedstawicieli urzędu
marszałkowskiego i Wielkopolskiego Zakładu
Przewozów Regionalnych w Poznaniu ustalono
Pięć firm otrzymało od PKP PLK zaproszenia do udziału w dalszym postępo-
kwotę dofinansowania województwa wielkopol-
waniu na wyłonienie firmy, która przygotuje studium wykonalności dla linii
skiego do przewozów regionalnych na drugie
kolei dużych prędkości Wrocław/Poznań  A
ódz
 Warszawa.
półrocze 2009 r. Od 1 lipca do 12 grudnia br.
budżet województwa dopłaci prawie 40 mln zł
na przewozy regionalne. Kwota dofinansowania Ingenieurbüro Dipl.-Ing H. Vössing GmbH; wniosków komisja przetargowa spółki zakwa-
w województwie za ten rok wyniesie ogółem SYSTRA; SENER Sp. z o.o.; Ingenieria IDOM Inter- lifikowała wykonawcę do udziału w dalszym
81,2 mln zÅ‚. tm national S.A.; Pöyry Infra GmbH  to przedstawi- postÄ™powaniu.
ciele konsorcjów, które walczą o realizację projektu Pierwsza tura rozmów PLK z wykonawcami
studium wykonalności dla linii dużych prędkości odbędzie się w sierpniu 2009 r. Rozmowy będą
w Polsce (Wrocław/Poznań  A
ódz
 Warszawa). prowadzone do momentu, gdy PLK, jako za-
PRZEWOZY DLA ELEKTROWNI
Początkowo, w kwietniu 2009 r. PLK za- mawiający będą w stanie  w sposób zgodny
PKP CARGO rozpoczęło współpracę z elek- kwalifikowały do drugiego etapu cztery firmy z przepisami  opisać przedmiot zamówienia.
trowniÄ…  A
agisza . W ramach współpracy z dwunastu, które złożyły wnioski o dopusz- Wtedy zostanie sporządzona specyfikacja istot-
obsługuje bocznicę elektrowni. czenie do postępowania. Jednak w maju dwie nych warunków zamówienia, a wykonawcy
Praca polega na obsÅ‚udze 3 rejonów manewro- firmy  Pöyry Infra GmbH oraz DB Interna- otrzymajÄ… zaproszenia do skÅ‚adania ofert, spo-
wych, z których 2 stanowią rejony wyładunkowe tional GmbH  odwołały się do Krajowej Izby śród których PLK wybiorą najkorzystniejszą.
węgla energetycznego dla elektrowni. Współpra- Odwoławczej przy Urzędzie Zamówień Publicz- Postępowanie w trybie dialogu konkuren-
ca rozpoczęła się 1 lipca. Jest efektem wygranego nych. Wyrok KIO oddalił odwołanie DB Inter- cyjnego zostało rozpoczęte w grudniu 2008 r.
wczeÅ›niej przetargu. national GmbH, natomiast odwoÅ‚anie Pöyry Zaproszenia do kolejnego etapu komisja prze-
Elektrownia  A
agisza należy do Południowego Infra GmbH zostało uwzględnione i KIO naka- targowa spółki skierowała do potencjalnych
Koncernu Energetycznego wchodzącego w skład zało zamawiającemu (czyli PLK) unieważnienie wykonawców 3 lipca 2009 r.
Grupy Tauron. mast wykluczenia tej firmy. Po ponownej ocenie mast
Więcej ładunkóW www.gmfk.pl
Fotografia
 Galeria Miłośników Fotografowania Kolei
tygodnia
W MałaszeWiczach
PKP CARGO zakończyło rozbudowę i moder-
nizację terminala kontenerowego w Mała-
szewiczach.
Wyremontowano toki suwnicowe i zmoder-
nizowano układ torowy, a także wybudowano
plac przeładunkowy o powierzchni 14500 m2.
Dzięki temu zwiększyły się możliwości składowe
i przeładunkowe terminala, który w przyszłości
ma pełnić rolę centrum logistycznego świadczą-
cego szeroki zakres usług. Modernizacja termina-
la w Małaszewiczach jest związana ze strategią
spółki, która chce zwiększać ilość przewożonych
kontenerów m.in. z portów morskich Dalekiego
Wschodu.
Jest to pierwszy projekt PKP CARGO, który zo-
stał dofinansowany ze środków unijnych (Europej-
skiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Sektorowego Programu Operacyjnego Transport).
SM42-743 i EU07-148 w nocnej scenerii stacji Bydgoszcz Główna
A
ączna kwota inwestycji wyniosła 13,4 mln zł.
Fot. Maciej Nowak (medMatthew)
mast
6 KURIER PKP 29/19.07.2009
AKTUALNOÅšCI
Krew na wagę życia
Na międzynarodowych targach Innowacje-
W Poznaniu i Warszawie 46 osób honorowo oddało ogółem ok. 23 litrów
Technologie-Maszyny Polska 2009 w Poznaniu
krwi. To wynik pierwszej akcji kampanii  Wybieram Kolej  Kolej na
zainaugurowano ogólnopolską kampanię spo-
ciebie. Zostań krewniakiem! .
Å‚ecznÄ… Grupy PKP i Fundacji Krewniacy  Wybie-
ram Kolej  Kolej na Ciebie. Zostań krewnia-
kiem! . Pokazano wtedy m.in. supernowoczesny
i komfortowy ambulans do poboru krwi.
W ślad za tym w dwóch punktach na poznań-
skich targach oraz w Szpitalu Wolskim w War-
szawie zorganizowano pobór krwi na rzecz ofiar
wypadków drogowych. Zgłaszali się kolejarze
i goście targowi, do stołecznego szpitala przy-
szli warszawiacy.
 To była bardzo udana akcja. Ludzie stali
w kolejce, żeby oddać krew. W Poznaniu zgłosiły
się 43 osoby, z tego zakwalifikowały się 32. Ze-
brano od nich ok. 16 litrów krwi. W Warszawie
zakwalifikowało się 14 osób, pobrano od nich
ponad 7 litrów. Poznańskie targi zapewniły też,
że zawsze udostępnią teren dla naszego am-
bulansu  informuje Lucyna Roszyk, dyrektor
Biura ZarzÄ…du PKP S.A.
W Poznaniu ambulans do poboru krwi pod-
stawiło Regionalne Centrum Krwiodawstwa
i Krwiolecznictwa w Poznaniu, pod egidÄ… PCK.
Jeden dawca ratuje życie 3 osobom
tm
PROTESTY ODDALONE
Linia do A
odzi  BudowÄ… Roku
Krajowa Izba Odwoławcza odrzuciła prote-
sty konsorcjów Polimex Mostostal i China
Overseas Engineering Group w sprawie bu-
Modernizacja odcinka Skierniewice  A
ódz
Widzew nagrodzona została
dowy centralnego odcinka II linii metra.
w konkursie  Budowa Roku 2008 . Konkurs służy promocji inwestorów
Konsorcja nie zgadzają się z rozstrzygnięciem
i wykonawców.
przetargu, zgodnie z którym budowę metra od
Ronda Daszyńskiego do Dworca Wileńskiego ma
Polskie Linie Kolejowe za tę modernizację Przypomnijmy, że do modernizacji Warszawa wykonać firma Astaldi wespół z tureckim przed-
otrzymały nagrodę drugiego stopnia. Ocenie  A
ódz
, odcinka Skierniewice  A
ódz
Widzew siębiorstwem Gulermak. Ich oferta była najtańsza
podlegały m.in.: jakość robót, organizacja Polskie Linie Kolejowe przystąpiły już w 2003 r.  4,1 mld zł. Chińczycy zaproponowali 4,5 mld zł,
budowy i czas realizacji, rozwiązania tech- Wówczas to opracowano studium wykonalności a Mostostal  pawie 5 mld zł.
niczno-technologiczne, bezpieczeństwo pracy, i wniosek o dofinansowanie z Europejskiego Jednym z argumentów Polimexu Mostostal
oddziaływanie inwestycji na środowisko i go- Funduszu Rozwoju Regionalnego. jest fakt, że firmy te nie utworzyły w Polsce ani
spodarkę regionu. Do modernizacji linii w trybie  projektuj jednego miejsca pracy i nie zostawiły ani złotów-
Konkurs  Budowa Roku organizuje Polski i buduj przystąpiono w kwietniu 2006 r. Pro- ki podatków. Formalnie jednak podważane jest
Związek Inżynierów i Techników Budownic- jekt zakończono w czerwcu 2008 r. W ramach to, że Włosi nie udokumentowali swojego poten-
twa przy udziale Ministerstwa Infrastruktury prac: dostosowano linię do prowadzenia po- cjału i wpłacili nieprawidłowo wadium.
i Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego. ciągów pasażerskich z prędkością 140 km/h; Protesty Polimexu Mostostal i Chińczyków zosta-
Rozstrzygnięcie konkursu odbyło się pod ko- zmodernizowano: 37 przejazdów kolejowych, ły odrzucone przez Metro Warszawskie, teraz KIO
niec czerwca 2009 r. Statuetkę i dyplom ode- 6 wiaduktów, 4 mosty; wybudowano 2 tunele ich także nie uwzględniła. Konsorcjum chińskie już
brał Zdzisław Lisowski, dyrektor nagrodzonego dla pieszych. Długość przebudowanego od- zapowiada dalsze odwołania, z kolei Polimex za-
projektu. cinka to 62,8 km. bm stanawia się, czy walczyć dalej. bm
KURIER PKP 29/19.07.2009 7
Fot. K. Kempa
AKTUALNOÅšCI
ZMODERNIZOWANA
jazd kolejowy w ciągu drogi wojewódzkiej nr 875
Mielec  Kolbuszowa  Leżajsk. Zmodernizowano
także urządzenia sterowania ruchem kolejowym
i dwa przepusty kolejowe. Poza tym wybudowa-
no system obserwacji sygnałów końca pociągów,
a także oświetlenie głowic rozjazdowych, peronu
i przejścia podziemnego. Inwestycja pochłonęła
ponad 24 miliony złotych.
Przedsięwzięcie zostało zrealizowane przez
Przedsiębiorstwo Robót Komunikacyjnych S.A.
w Krakowie. Modernizacja odcinka Rzeszów 
Warszawa na tych pracach się jednak nie koń-
czy. Na ten rok zaplanowano roboty na linii
Ocice  Rzeszów. W ramach tych robót prze-
widuje się m.in. budowę dziesięciu peronów
na przystankach osobowych, wymianÄ™ ponad
Stację uroczyście przekazano do eksploatacji 11 kilometrów nawierzchni torowej i zabudowę
urządzeń samoczynnej sygnalizacji przejazdo-
wej na 17 przejazdach wraz z oświetleniem.
Podkarpacka stacja PKP Kolbuszowa prezentuje nowe, lepsze oblicze.
Na II etap modernizacji linii kolejowej
Po ponadpółrocznym remoncie uroczyście przekazano ją do eksploatacji.
Rzeszów  Warszawa przez Kolbuszową prze-
widziano 50 milionów złotych z dotacji budże-
Oddział Regionalny PKP Polskie Linie Kole- od sierpnia 2008 r. do marca br. W tym czasie towej i 125 tys. złotych ze środków własnych
jowe S.A. w Krakowie oddał do użytkowania całkowicie przebudowano układ torowy stacji, spółki PKP PLK S.A.
zmodernizowany układ torowy wraz z peronem wybudowano pięć torów i 12 rozjazdów. W prezentacji zmodernizowanych obiektów
i przejściem podziemnym na stacji Kolbuszo- Dużym osiągnięciem inwestycji jest budowa wzięli udział m.in. posłowie, przedstawiciele
wa. Prace remontowe zrealizowano w ramach przejścia podziemnego, które połączyło budynek władz lokalnych, samorządowych, przedstawi-
 Modernizacji drogi kolejowej na odcinku Rze- stacyjny z drugÄ… stronÄ… stacji. W ramach prac mo- ciele wykonawcy, projektanta i PKP.
szów  Warszawa . Intensywne roboty trwały dernizacyjnych przebudowany także został prze- Monika Gajewska-Okonek
ponieważ nie ma możliwości działania niezależ-
nie od konkurentów, kontrahentów i konsumen-
PKP CARGO złoży odwołanie
tów (reguluje te kwestie art. 4 pkt 10 Ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentów).
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zarzucił PKP CARGO praktyki
W wydanym oświadczeniu przewoz
nik zazna-
ograniczające konkurencję i nałożył karę w wysokości 60 mln 360 tys. zł.
cza też, że sprawa ta miała charakter  indywidu-
Towarowy przewoz
nik zapowiada odwołanie się od tej decyzji.
alnego sporu pomiędzy jednym z przewoz
ników
kolejowych a PKP CARGO, który w żaden sposób
UOKIK zakończył dwa postępowania wo- W pierwszym wypadku UOKiK stwierdził nie- nie wpływał na sytuację rynkową innych prze-
bec PKP CARGO. Jedno złożone na wniosek prawidłowości  dyskryminowanie niektórych woz
ników a tym samym nie doszło do narusze-
CTL Logistics dotyczyło niezawierania przez kontrahentów. Nakazał natychmiastową zmianę nia interesu publicznego .
PKP CARGO umów specjalnych z przedsiębior- praktyki i nałożył finansową karę. PKP CARGO powołuje się też na dane rynkowe
cami uznanymi za jego konkurentów, a drugie PKP CARGO zapowiedziało, że będzie odwoły- wskazujące na stały i dynamiczny wzrost przewozów
wszczęte na wniosek spółki Sped  Pro tego, wać się od decyzji UOKiK. W wydanym oświad- u innych przewoz
ników, co świadczy o tym, że na-
czy PKP CARGO różnicuje swoich kontrahen- czeniu spółka podkreśla, że PKP CARGO jest rodowy przewoz
nik nie zagrażał, a tym bardziej nie
tów w ramach przyjętego systemu współpracy największym, ale nie dominującym przewoz
ni- ograniczał konkurencji na rynku przewozów kolejo-
z klientami. kiem na rynku przewozów kolejowych w Polsce, wych. mast
8 KURIER PKP 29/19.07.2009
Fot. arch. Oddziału Regionalnego PKP PLK S. A. w Krakowie
Fot. arch. PKP S.A.
Z GRUPY PKP
imprezy dojechać pociągami obsługiwanymi przez
PKP Dolnośląski Zakład Przewozów Regionalnych.
 Podobnie jak rok temu, tak i teraz połączenie
cieszyło się sporym zainteresowaniem  informuje
Andrzej Piech, zastępca dyrektora zakładu.
Linia Wrocław  Kłodzko  Międzylesie powsta-
ła w latach 1869-1874. Należy do tych tras kole-
jowych, które cieszą się dużym zainteresowaniem
turystów. Poza Henrykowem zapewnia dojazd do
malowniczych Ziębic, Barda Śląskiego  zwanego
miastem cudów oraz zabytkowej Starówki, pod-
ziemnej trasy i twierdzy w KÅ‚odzku.
Aktualnie na terenie PKP PLK S.A. Oddziału
Regionalnego we Wrocławiu realizowane jest
studium, dotyczÄ…ce przygotowania projektu
 Modernizacja linii kolejowej CE 59 Międzyle-
Na szlaku Wrocław  Henryków
sie  Wrocław  Głogów  Kostrzyn  Szczecin.
Etap I odc. Międzylesie  Wrocław .
Przedsięwzięcie stanowi część planu poprawy
standardu sieci transeuropejskich korytarzy
Koleją do zabytków
transportowych TEN-T na terenie Polski. Reali-
zacja usprawni polaczenie krajów skandynaw-
Zarząd województwa dolnośląskiego 4 i 5 lipca 2009 r. uruchomił skich i nadbałtyckich (w tym portu w Szczecinie)
z Europą Środkowa i Południową. Na terenie
okolicznościowy pociąg, który na Dni Henrykowa woził gości m.in.
województwa dolnośląskiego połączenie miej-
z Wrocławia i Strzelina.
scami jednotorowe zostanie przebudowane
Miejscowość położona na linii Wrocław Podczas Dni Henrykowa archidiecezja wro- w linię dwutorową i zdecydowanie poprawi się
 Kłodzko  Międzylesie znana jest z pięknego cławska, Urząd Marszałkowski Województwa infrastruktura obsługi podróżnych.
opactwa Cystersów. To właśnie tu powstał się Dolnośląskiego oraz kanał Discovery Historia Efektem modernizacji będzie poprawa wa-
trzynastowieczny zabytek piśmiennictwa pol- zorganizowały wspólne czytanie fragmentów runków podróżowania oraz rozwój obszarów
skiego  Księga Henrykowska, w której odna- Księgi Henrykowskiej, zwiedzanie klasztoru zlokalizowanych wzdłuż linii. Zyska na tym
leziono pierwsze polskie zdanie. Kościół jest i kościoła w Henrykowie oraz kiermasz regio- również Henryków.
również nekropolią Piastów śląskich. nalny. Od 2008 r. mieszkańcy regionu mogą na Mirosław Siemieniec
SOK w nowej siedzibie
Funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei w Zielonej Górze
wprowadzili siÄ™ do nowej siedziby w wyremontowanej
części zielonogórskiego dworca kolejowego.
Uroczyste otwarcie nowego lokum Rejonu przybycia policji  in-
Straży Ochrony Kolei w Zielonej Górze odbyło się formuje Włodzimierz Se-
29 czerwca 2009 r. Do nowej i wyczekiwanej lerski, rzecznik prasowy
siedziby sokiści przenieśli się z ciasnych pomiesz- Komendy Regionalnej
czeń przy ul. Dworcowej. Biuro zorganizowano SOK w Poznaniu.
na pierwszym piętrze zmodernizowanej części Modernizacja kosz-
Funkcjonariusze chwalÄ… sobie nowe pomieszczenia
zielonogórskiego dworca kolejowego. 32 funk- towała ok. 2 mln zł.
cjonariuszy SOK ma do dyspozycji klimatyzowane  Wszystko zaplanowa-
pomieszczenia o powierzchni ogółem 360 m2. no tak, by w krótkim czasie można było siedzibę spółek Grupy PKP, zastępca komendanta Głów-
 Oprócz tradycyjnych biur jest nowoczesna dy- przystosować do wymogów poselskiego projektu nej Komendy SOK Józef Zajkowski, komendant
żurka z widedomofonem, nagłośnieniem na całą ustawy o Straży Kolejowej  dodaje Selerski. Komendy Regionalnej SOK Robert Cieplicki oraz
siedzibę, szatnie z natryskami, toalety, pomieszcze- W uroczystości otwarcia uczestniczyli m.in.: po- sokiści. Symboliczną wstęgę przecięli komendant
nia do spożywania posiłków, a także pomieszczenie słowie Jerzy Materna i Bogusław Wontor, zaprzy- Zajkowski i posłowie Materna i Wontor. Siedzibę
do przeprowadzania interwencji i dwa pokoje do jaz
nieni funkcjonariusze policji, straży granicznej poświęcił ks. mjr Edward Olech.
krótkotrwałego zatrzymania sprawców do czasu i żandarmerii wojskowej, dyrektorzy poznańskich tm
KURIER PKP 29/19.07.2009 9
Fot. M. Siemieniec
Fot. W. Selerski
Fot. arch. PKP S.A.
Z GRUPY PKP
Bocznica LOTOSU już  pod napięciem
Elektryfikacja dla LOTOSU
też układ pomiarowo-rozliczeniowy, który po-
PKP Energetyka zakończyła
zwoli na jednoznaczne określenie zużycia energii
elektryfikacjÄ™ bocznicy kolejowej
trakcyjnej i przejrzyste rozliczenia.
dla LOTOS Kolej. ElektryfikacjÄ™ dla LOtOsu PKP Energetyka re-
alizowała dzięki wygraniu przetargu w sierpniu
W ramach elektryfikacji odcinka z Gdańska Ol- 2008 r. ( Przebudowa sieci trakcyjnej w torze
szynki do stacji zakładowej LOtOs Kolej nad tora- nr 7 na stacji Gdańsk Olszynka w związku z elek-
mi wywieszono 7 tkm sieci trakcyjnej, na szlaku tryfikacjÄ… bocznicy kolejowej firmy LOtOs Kolej
postawiono 31 słupów trakcyjnych, a na stacji oraz  Budowa sieci trakcyjnej na torze boczni-
15 bramek i 68 słupów. W montowanych łączni- cowym Gdańsk Olszynka  stacja zakładowa ).
kach szynowych zastosowano ich nowy model PP Wartość kontraktu wyniosła 3 mln 750 tys. zł
 dzięki materiałowi, z jakiego są wykonane, nie Otworzenie zelektryfikowanego odcinka nastą-
Stawianie słupa trakcyjnego
są narażone na kradzież. Przy sieci zainstalowano piło 2 lipca 2009 r. mast
Zaprezentowano tabor używany obecnie
przez spółkę: od wagonów serii Fals, simms,
Dni PKP CARGO nA ÅšlÄ…SKu
Ea, poprzez lokomotywy spalinowe st44, sM31
i sM42 po lokomotywy elektryczne Et41 i zmo-
Dla uświetnienia obchodów Dni Rybnika zakład CT Rybnik przygotował na
dernizowanÄ… Et22.
terenie lokomotywowni atrakcje związane z działalnością firmy.
Przy lokomotywach byli do dyspozycji in-
struktorzy, którzy zainteresowanym przekazy-
wali tajniki zwiÄ…zane z eksploatacjÄ… i utrzyma-
niem taboru trakcyjnego. Najbardziej oblężona
była lokomotywka spalinowa, która bezpłatnie
przewoziła dzieci po terenie lokomotywowni.
Ekspozycji taboru towarzyszyły wystawy hi-
storycznych pamiątek użyczonych z rybnickiego
muzeum i kolejowego muzeum w Herbach No-
wych. Prezentowano też modele kolejowe Euge-
niusza sosny i Ireneusza Zgudy  maszynistów
z Ct Rybnik.
Dużym zainteresowaniem cieszył się pokaz
grupy operacyjno-interwencyjnej straży Ochro-
ny Kolei w Rybniku. Nie zabrakło prezentacji
multimedialnej promujÄ…cej PKP CaRGO s.a.
Lech Sipko
Pracownicy rybnickiego zakładu PKP CARGO
10 KURIER PKP 29/19.07.2009
Fot. arch. PKP Energetyka
Fot. arch. PKP Energetyka
Fot. L. sipko
Z GRUPY PKP
Szybciej do WÄ…growca
Szybciej do WÄ…growca
W przyszłym roku zostanie
zmodernizowana linia kolejowa
z Poznania Wschód do Wągrowca.
lokalne samorzÄ…dy przejmÄ…
15 dworców od stacji Czerwonak
do granicy Wielkopolski.
Modernizację współfinansowaną ze środków
wielkopolskiego Regionalnego Programu Ope-
racyjnego planowano od dawna. urzÄ…d mar-
szałkowski i kierownictwo spółki PKP Polskie
Linie Kolejowe prowadzili negocjacje w sprawie
podziału kosztów modernizacji. Ostatecznie
uzgodniono, że inwestycja, która będzie koszto-
wała 175 mln zł, w 76 proc. będzie finansowana
z WRPO, pozostałą kwotę wyłożą PKP PLK.
 Jesteśmy przygotowani do inwestycji.
Mamy już gotowe studium wykonalności, któ-
re kosztowało 400 tys. zł, co sfinansowaliśmy
wspólnie z  Peelką  informuje wicemarszałek
Wojciech Jankowiak.
Jednotorowa, niezelektryfikowana linia
kolejowa, o której tu mowa, jest w złym sta-
nie technicznym. Na wielu odcinkach wystÄ™-
pują ograniczenia prędkości nawet do 20
km/h. Po modernizacji, na którą złożą się
m.in.: wymiana torów, urządzeń srk i odno- Całej linii do Wągrowca przyda się gruntowna modernizacja
wienie peronów, pociągi pojadą z prędko-
Å›ciÄ… do 120 km/h. Roboty majÄ… siÄ™ rozpocząć Gminy zgodziÅ‚y siÄ™ na przejÄ™cie 15 dworców, Źð
w marcu, a zakończyć w listopadzie 2010 r. leżących na odcinku od Czerwonaka do Gołań- samorządowcy i kolejarze rozmawiają także
Od marca 2010 r.  przez 6 miesięcy  li- czy. Nieruchomości zostaną przekazane za umo- o modernizacji ze środków WRPO drugiej linii
nia do Wągrowca będzie zamknięta. Docelowo rzenie zobowiązań podatkowych kolei wobec nr 357 sulechów  Luboń na odcinku Wolsztyn
planuje się modernizację drugiego odcinka tej samorządów.  Luboń.
linii od Wągrowca do Gołańczy i dalej do Byd-  Czekamy na pisemne potwierdzenie decyzji  tę linię chcielibyśmy zmodernizować
goszczy. przejęcia dworców, bo przygotowanie tych nierucho- w podobny sposób jak  wągrowiecką . Mam
mości do przekazania nadzieję, że wkrótce podpiszemy umowę z PKP
Skoki  jeden z 15 dworców, które
to dla nas duże koszty PLK. Zamierzamy przekazać dworce samorzą-
przejdą na własność samorządów
i chcemy mieć pewność, dom, ale nie wiemy, czy wszystkie zdecydują
że gminy się nie wyco- się na ich przejęcie  powiedział wicemarsza-
fajÄ…. Centrala PKP s.a. Å‚ek Jankowiak.
zgodziła się na prze- Teresa Masłowska
prowadzenie podzia-
łów geodezyjnych. Pod
koniec 2010 r. dworce
te powinny znalez
ć się
Pani
w rękach samorządów
Grażynie Blicharz
 zapewnia Roman
wyrazy głębokiego współczucia z powodu śmierci
Nowacki, zastępca
MAMY
dyrektora Oddziału
składają
Gospodarowania Nie-
Zarząd, współpracownicy
ruchomościami PKP
oraz koledzy i koleżanki z  PKP Intercity S.A.
s.a. w Poznaniu.
KURIER PKP 29/19.07.2009 11
Fot. arch. PKP Energetyka
Fot. t. Masłowska
Fot. t. Masłowska
TEMAT TYGODNIA
do lotniska w Babich Dołach
Podgórze, Obłuże
Gdynia Chylonia
(35 tys. mieszkańców)
Gdynia Leszczynki
Szlakie
Gdynia Grabówek
CZAS PRZEJAZDU:
Lotnisko  Gdańsk Gł. ok. 20 minut
Osowa  Gdańsk Gł. ok. 35 minut
Gdynia Karwiny  Gdańsk Gł. ok. 45 minut
Pieszo
Lotnisko  Gdynia ok. 35 minut
i szynobusem
Witomino
Karwiny, DÄ…browa pokonywali
i Wielki Kack
uczestnicy rajdu
(40 tys. mieszkańców)
trasÄ™ kolei
istnijÄ…ca linia SKM
Metropolitalnej
nowa linia SKM w ramach
kolei metropolitalnej
Trójmiasta.
KOLEJ Osowa
linia SKM do Nowego Portu
(10 tys. mieszkańców) impreza była
METROPOLITALNA
połączenia regionalne
doskonałym
TRÓJMIASTA
w ramach kolei mtropolitalnej
przykładem, jak
Nowy
Port
Matarnia można promować
(6 tys. mieszkańców)
Baltic Arena
kolej, jeszcze
Gdańsk
port lotniczy
Gdańsk
zanim pojadÄ… niÄ…
Politechnika
(w 2012 r. 7 mln pasażerów Stocznia
Piecki-Migowo
pierwsze pociÄ…gi.
Gdańsk Główny
Żukowo rocznie  20 tys. dziennie) (25 tys. mieszkańców)
Na trasie raj
Dobrze zachowane nasypy kolejowe, pozo- PIESZO Z ZASPY  To wspaniałe, że możemy podziwiać dosko-
stałości torów i podkładów sprzed II wojny Pierwsza część rajdu to wycieczka z Gdańska nale zachowane nasypy w bardzo malowniczych
światowej, fragmenty dawnych wiaduktów, Zaspy (konkretnie z pętli tramwajowej przy miejscach. Budowle ziemne kolei  kokoszko-
którymi biegła linia do Kokoszek  to wszyst- ul. Abrahama) niemalże do lotniska w Rębie- wej wzdłuż ulicy Potokowej budzą respekt dla
ko mogli podziwiać uczestnicy rajdu szlakiem chowie. Ten 7-kilometrowy odcinek uczestnicy ówczesnych budowniczych. Pamiętajmy, że po-
przyszłej Kolei Metropolitalnej Trójmiasta. wyprawy pokonali pieszo. Trasa wiodła nasy- wstały one prawie 100 lat temu  mówi Marcin
A przy okazji dowiedzieć się, czym ta kolej pem, którym na początku XX wieku poprowa- Głuszek, dyrektor ds. marketingu i sprzedaży
ma być. dzono linię kolejową do Kokoszek. Została ona w trójmiejskiej SKM. Podkreśla, że teren dawnej
Rajd podzielony na dwie części  pieszą zniszczona w 1945 r., a teraz, wraz z planami kolei  kokoszkowej jest miejscem akcji jednej
i pociągową  obfitował w atrakcje, nie tylko powstania Kolei Metropolitalnej, pojawia się z najważniejszych dla niego książek   Weisera
natury kolejowej. szansa na jej odbudowę. Dawidka Pawła Huelle.
HAPPENING NA LOTNISKU
Piesza wycieczka zakończyła się u zbiegu
jaka traSa kolei metropolitalnej?
ul. Szczęśliwej i Przytulnej, w niedużej już odle-
głości od lotniska w Rębiechowie. Stąd uczest-
Kolej Metropolitalna ma w pierwszym etapie połączyć Gdańsk i Gdynię
nicy rajdu przejechali legendarnym  ogórkiem
z lotniskiem w Rębiechowie, a następnie pozwolić na łatwy dojazd koleją na
Kaszuby. Według planów, nowa linia kolejowa będzie rozpoczynać się na wyso- (zabytkowym autobusem marki Jelcz 043) do
portu lotniczego, gdzie odbył się happening pro-
kości przystanku trójmiejskiej SKM Gdańsk Zaspa. Stąd pobiegnie do obwodnicy
mujÄ…cy budowÄ™ Kolei Metropolitalnej.
drogowej Gdańska nasypem dawnej linii kolejowej do Kokoszek.
Od władz województwa pomorskiego, Gdańska,
Od obwodnicy do lotniska i dalej do stacji Gdańsk Osowa będzie poprowa-
przedstawicieli kolei można było dowiedzieć się
dzona nowo wytyczoną trasą. Z kolei fragment trasy między Gdańskiem Oso-
o kolejowych inwestycjach, a w terminalu zobaczyć
wą a Gdynią Główną zostanie zmodernizowany (dziś biegnie tędy odcinek linii
makietę stadionu Baltic Arena. Gościem specjalnym
z Kościerzyny do Gdyni). Dzięki wybudowaniu linii z Zaspy do Osowy szansę na
była Iwona Guzowska, była mistrzyni świata w bok-
szybkie połączenie kolejowe z Gdańskiem zyskają m.in. mieszkańcy powiatów
sie i kick-boxingu, a obecnie posłanka na Sejm RP.
kartuskiego i kościerskiego.
Do odwiedzania latarni morskiej w Gdańsku
Na razie opracowywane jest studium wykonalności budowy Kolei Metropolital-
Nowym Porcie zachęcał jej właściciel Stefan Mi-
nej. Rozważane są różne warianty: tramwajowy, kolei spalinowej, kolei zelektry-
chalak. Podczas imprezy zagrał też zespół Duo
fikowanej i dwutorowej oraz kolejowo-tramwajowy. Oddanie studium wykonal-
Acustic. Na gości czekały konkursy, których te-
ności ma nastąpić w sierpniu br. Wtedy też dowiemy się, która wersja zwyciężyła.
matyka dotyczyła m.in. Kolei Metropolitalnej
Ze wstępnego studium wynika, że koszt budowy wyniesie ok. 600 mln zł.
i przygotowań Gdańska do EURO 2012.
12 KURIER PKP 29/19.07.2009
Oprac. A. Gozdyra
ia
zn
oc
t
S
Gdynia
wna
Głó
a
n
milia
Gdynia
. Maksy
Åšw
e
z
Wzgór
Gdynia
o
w
dło
e
R
nia
Gdy
Gdynia
o
w
Orło
ok
t
o
y P
nn
amie
t K
o
Sop
t
o
Sop
i
ścig
y
t W
o
Sop
a
nk
bia
k Ża
a
t
e
Gdańs
k Oliw
syt
r
e
iw
n
Gdańs
k U
pa
s
Gdańs
k Za
szcz
e
z
r
Gdańs
k W
Gdańs
TEMAT TYGODNIA
kiem przySzłej kolei
IDea pODchWycONa
projekt Bit city
 Impreza udała się fantastycznie.
Osoby, które do tej pory miały mgliste
podobnie jak Kolej Metropolital-
pojęcie o Kolei Metropolitalnej, prze-
na, również idea BiT city zaczęła
konały się, jak blisko jest lotnisko od
być promowana na długo przed
centrum miasta i jak szybko można się
wdrożeniem. BiT city to szybka kolej
będzie tam dostać pociągiem  zapew-
miejska, mająca połączyć Bydgoszcz
nia Marcin Głuszek. Dodaje, że obecni
z Toruniem, a przez to stworzyć
na imprezie samorzÄ…dowcy z Kaszub,
700-tysięczną aglomerację, co przy-
m.in. z Kartuz, podchwycili pomysł i na
spieszyłoby rozwój obu miast.
swoim terenie planują urządzać podob-
projekt podzielony został na kilka
ne imprezy promujÄ…ce ideÄ™ Kolei Metro-
części: budowę szybkiego połączenia
politalnej.
tramwajowego między Fordonem
OkazjÄ™ do pokazania siÄ™ na imprezie
a BydgoszczÄ… WschodniÄ…, urucho-
wykorzystały też PKP Przewozy Regional-
mienie szybkiego połączenia tram-
ne, które podczas happeningu zorganizo-
wajowego w Toruniu, modernizacjÄ™
wały swoje stoisko. Każdy mógł podejść
Na trasie rajdu
linii kolejowych pomiędzy miastami
oraz zakup taboru. całość inwestycji
Uczestnicy rajdu przeszli 7-kilometrowy odcinek od szacowana jest na 882 mln zł, z tego
Gdańska Zaspy prawie do portu lotniczego
338 mln zł będzie pochodzić z pro-
gramu Operacyjnego  Infrastruktura
i Åšrodowisko .
W celach marketingowych połą-
czenia regionalne pomiędzy Byd-
goszczÄ… a Toruniem nazwano  BiT
city . promował je w lutym 2006 r.
szynobus, którym można było się
bezpłatnie przejechać, by poznać
zalety szybkiej kolei miejskiej. Z tej
możliwości skorzystało wówczas
kilka tysięcy osób.
Kolejnym etapem promocji BiT
city było wprowadzenie w stycz-
niu 2008 r. biletu aglomeracyjnego,
umożliwiającego podróżowanie
 kolejowe
pociągami regionalnymi pomiędzy
oboma miastami oraz komunikacjÄ…
eSkapady krajoznawcze
miejskÄ… Bydgoszczy i Torunia na jed-
Ten cykl imprez rowerowych, organizowa-
nym blankiecie.
nych przez podlaski Zakład przewozów Re-
gionalnych, majÄ…cy na celu pokazanie kolei
jako ekologicznego i szybkiego środka trans-
i dowiedzieć siÄ™, jakie promocje biletowe éð
portu, to kolejny przykład niekonwencjonal-
oferuje ta spółka. Rajd odbył się 20 czerwca, a organizatorami
nego sposobu promocji. Jest to jednocześnie
Po zakończeniu imprezy na lotnisku imprezy byli: Urząd Marszałkowski Województwa
zachęta do aktywnego wypoczynku i pozna-
uczestnicy rajdu zostali podwiezieni Pomorskiego, Urząd Miejski w Gdańsku/BIEG 2012,
wania ciekawych miejsc na podlasiu.
 ogórkiem do szynobusu, który za- SKM w Trójmieście, Przewozy Regionalne, PKP PLK
Na miejsce imprezy docierało się oczy-
brał ich na dalszą wędrówkę szlakiem S.A., Port Lotniczy im. Lecha Wałęsy w Gdańsku-Rę-
wiście pociągiem. Również zakończenie
przyszłej Kolei Metropolitalnej  przez biechowie, LOT Catering,  Polska Dziennik Bałtycki
rowerowego rajdu planowane było tak, by
OsowÄ™, Karwiny, Witomino do Gdyni (patron medialny), Radio Euro 2012, Pomorskie Sto-
umożliwić powrót koleją. W 2008 r. odbyło
Głównej. Na trasie zaplanowano jeszcze warzyszenie Sympatyków Transportu Miejskiego, Po-
się sześć tego typu imprez, od maja do paz
-
jedną atrakcję dla miłośników kolei, morskie Towarzystwo Miłośników Kolei Żelaznych.
dziernika.
czyli fotostopy. Barbara Małyska
KURIER PKP 29/19.07.2009 13
Fot. Piotr Strzałek
Fot. Eugeniusz Kaszubowski
KRAJ
Większość planowanych robót została już wyko-
nana. We wnętrzu budynku zakończono prace nad
Dworcowe poprawki
odnowieniem holu dolnego, a także wymienione
zostały okna i drzwi. W lepszej odsłonie już teraz
prezentujÄ… siÄ™ dworcowe toalety. W ramach mo-
dernizacji pomieszczeń toalet ogólnodostępnych
stworzono oddzielne pomieszczenia dla opiekuna
z dzieckiem oraz natrysku. Z myślą o osobach
niepełnosprawnych wybudowano z kolei toalety
dostosowane do ich potrzeb.
Efekty działania ekipy remontowej są widoczne
również na zewnątrz budynku. Zakończono już prace
nad renowacją elewacji zewnętrznej dworca, a także
wykonano oświetlenie budynku.
Do września potrwają jeszcze m.in. prace nad
budową strefy oczekiwania dla podróżnych w holu
głównym. Do wykonania zostały również
kosmetyczne poprawki dworca, takie jak
umieszczenie napisu na budynku czy
budowa systemu informacji wizualnej.
W ramach prac przewiduje siÄ™ dodatkowo
remont placu przed dworcem. Wyznaczo-
Remont dworca
ne zostaną miejsca parkingowe, również
kolejowego
dla osób niepełnosprawnych, a także
zlikwidowane zostanÄ… bariery architek-
w Tarnowskich Górach
toniczne. Poprawić ma się również stan
dobiega końca.
asfaltowej nawierzchni i chodnika.
W pełnej krasie
Ekipa remontowa powinna opuścić
budynek będzie
dworzec na przełomie sierpnia i września.
można podziwiać
Szacuje się, że modernizacja dworca po-
Wizualizacje zmodernizowanego
we wrześniu br.
chłonie w sumie około 3,5 mln złotych.
dworca w Tarnowskich Górach
Monika Gajewska-Okonek
Przygoda na Mazowszu
Kartonowe bilety z dziurkÄ…, kierownik pociÄ…gu z czerwonÄ…
opaską na rękawie, a konduktor z żółtą oraz ambulans
pocztowy z 1930 r.  takie atrakcje czekają na uczestników
wakacyjnych wycieczek RogowskÄ… KolejÄ… WÄ…skotorowÄ….
Pociągi kursują we wszystkie Już 18 lipca i 15 sierpnia będzie
niedziele, aż do 4 paz
dziernika. możliwość przejechania się po całej
Pierwszy odjazd ze stacji Ro- 49-kilometrowej trasie z Rogowa do
Sentyment budzi m.in.
gów Wąskotorowy Osobowy Białej Rawskiej. Pociąg wyrusza o 11.15,
konduktor ze staro-
przewidziano o godzinie powrót o 18.37. Po drodze zwiedzanie
świecką opaską
11.15  można dojechać do miejsco- zabytków na trasie, m.in. XV-wieczne-
wości Jeżów i z powrotem. Na miejscu nastę- go modrzewiowego kościółka w Boguszycach. w Rogowie lub Rawie. W pociągu wydawane są
puje 40-minutowy postój na ognisko. Atrakcją dla miłośników kolei będzie także tylko bilety blankietowe.
Po południu  o godzinie 13.15 kolejka wyrusza zwiedzanie stacji Rogów Wąskotorowy Towarowy, Bilety na przejazd w obie strony kosztują odpowied-
ponownie, tym razem nieco dalej  do Głuchowa. z ekspozycją taboru i urządzeń kolejowych oraz nio: 10 złotych normalny i 7 ulgowy. Opłata za przejazd
Tam można zwiedzić owiany legendami barokowy pamiętającej czasy świetności wąskotorówki sta- specjalny to 15 złotych bilet normalny i 10 ulgowy. Pro-
kościół św. Wacława, a w drodze powrotnej w Jeżo- cji w Rawie Mazowieckiej. Na pamiątkę zostanie wiant na ognisko trzeba zabrać ze sobą.
wie także przewidziano czas na ognisko. kartonowy bilet. Trzeba go jednak kupić w kasie Jacek Zemła
14 KURIER PKP 29/19.07.2009
Fot. arch. PKP S.A.
Fot. arch. PKP S.A
Fot. J. Zemła
. Zemła
t. J
o
F
KRAJ
Nabożeństwo na drezynach
Stowarzyszenie Kolejarzy i Sympatyków Węzła Kluczbork z siedzibą w Kuniowie,
parafia pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Kuniowie i sołectwo Kuniów
zorganizowali obchody i procesję pod nazwą  Boże Ciało na Drezynach .
Uroczystość (unikatowa na skalę światową) Członkowie Stowarzyszenia, harcerze i kilku stra-
odbyła się na terenie Zakładu Linii Kolejowych żaków OSP Kuniów dbali o bezpieczeństwo podczas
w Opolu (ISE Kluczbork) na linii 175 Strzelce Opol- przejazdu i pomagali uczestnikom w poruszaniu siÄ™
skie  Kluczbork, na ok. 3,5 kilometrowym odcinku i zajęciu miejsc siedzących. Pilnowali, aby nikt nie
Kuniów  Lasowice Małe Oleskie. Tutaj mieści się wstawał i nie chodził podczas przejazdu. Parafianie
kościół filialny parafii kuniowskiej. z Kuniowa i Lasowic Małych (wcześniej przywiezieni
kilkoma autobusami do Kuniowa) zachowywali siÄ™
Wierni na platformach wzorowo, byli zdyscyplinowani i nie stwarzali żad-
Rankiem, o godzinie 9.00 rozpoczęła się msza nych kłopotów.
św. w kuniowskim kościele. Następnie wierni (ok.
650-700 osób) przeszli w procesji w okolice torów. Cztery ołtarze
Na torze nr 1 stały przygotowane dwie drezyny mo- W tradycji święta Bożego Ciała jest procesja do
torowe  duża i mała z przyczepami, a na torze nr 4 ołtarzy  nie inaczej było też w kolejarskiej pro-
2  eucharystyczny pociąg składający się z 10 spe- cesji. Pierwszy ołtarz przygotowali mieszkańcy przy
cjalnie przygotowanych (zabezpieczonych i wyposa- nieczynnej nastawni PKP w Kuniowie na ustawio-
żonych w przymocowane do podłogi ławki do siedze- nym obok toru wagoniku drezyny. Drugi ołtarz
nia) platform (Res) oraz z dwóch lokomotyw SM42. w lesie przygotowano z pomocą leśników. Trzeci,
Całość składu pociągu została odpłatnie wynajęta zrobiony przez mieszkańców Lasowic, zainstalo-
przez Stowarzyszenie od PKP CARGO S.A. Śląskiego wano przed wejściem do budynku dworca, na
Zakładu Spółki w Tarnowskich Górach. Na przycze- zamkniętej stacji Lasowice Małe Oleskie. Ostatni
pie dużej drezyny jechał ksiądz proboszcz Krzysztof ołtarz zbudowano przy kościele w Lasowicach.
Trembecki, służba liturgiczna, poczty sztandarowe Przy ołtarzach wysiadali tylko ksiądz i służba
i sygnaliści Nadleśnictwa Kluczbork. liturgiczna. Wierni podczas przejazdu pozosta-
W odległości ok. 25-30 m przed dużą drezyną wali w pociągu ze względów bezpieczeństwa
jechała mała drezyna, na której były dzieci sypiące i logistycznych. Ołtarze były oddalone od torów
kwiaty przed Najświętszym Sakramentem. Pozostali zaledwie o kilka metrów i każdy bez schodzenia
uczestnicy oraz organista ze sprzętem nagłaśniają- z wagonu doskonale widział i mógł brać pełny
cym zajęli miejsca na platformach. Oba składy (po- udział w nabożeństwie.
ciąg i drezyny) jechały równolegle, tak że wszyscy byli
w centrum procesji. Integracja kolejarzy
Pomysłodawcą imprezy na terenie ZLK w Opolu
i  lokomotywą przedsięwzięcia był Stanisław Konar-
ski  społecznik, członek Stowarzyszenia i radny Rady
Miejskiej Kluczborka, a na co dzień maszynista pracu-
jącyw PKP CARGO S.A. Śląski Zakład Spółki w Tarnow-
skich Górach. Jak mówi pan Stanisław, przygotowania
do uroczystości były bardzo praco- i czasochłonne
i rozpoczęły się już w styczniu br.
Ideą uroczystości było religijne przeżycie w ten
nietuzinkowy sposób procesji Bożego Ciała, ale
także promowanie kolei i integracja kluczborskich
kolejarzy pracujących w różnych spółkach PKP, pro-
mocja gminy i regionu. Jeszcze innym celem jest
stworzenie klimatu do pozyskiwania środków na
remont linii 143 Kalety  Wrocław i 272 Kluczbork
 Poznań. Linie te i węzeł kluczborski jeszcze nie-
dawno były podstawowymi szlakami przewozów
towarowych północ  południe, a pociągów oso-
bowych i pośpiesznych jez
dziło tu trzy razy więcej.
Niezwykła procesja na torach
Jerzy Ciupke
KURIER PKP 29/19.07.2009 15
Fot. S. Konarski
Fot. S. Konarski
Fot. S. Konarski
Fot. Z. Wilczyński
Fot. J. Zemła
Fot. Z. Wilczyński
KOLEJ NA ÅšWIECIE
O godzinie 8.00
pojawiam siÄ™ na
dworcu
w Melbourne.
Przez moment
nie mogÄ™ znalez
ć
peronu 1, z którego
odjeżdża mój pociąg
do Sydney, należący
do przewoz
nika
Countrylink.
Koniec języka za
przewodnika i już
wiem, że z drugiego
końca dworca.
Pociągi na moście w Sydney
W krainie kangurów
Wyraz
ne informacje na monitorach potwier- zakupie biletu, aby 4 osoby
Budynek dworca w Melbourne
dzają, że dobrze trafiłem. Odnajduję swój wagon siedziały twarzą w twarz, ale nie
(oznaczenia literowe) i czekam, a wraz ze mnÄ… spotykam takiej opcji na poczÄ…t-
spory tłumek podróżnych. Jednak oni w większo- ku podróży.
ści mają jedynie bagaż podręczny. Okazuje się, że Do pociągu wpuszczają 6 minut
możliwość nadania większego bagażu do wago- przed planowym odjazdem. Ru-
nu bagażowego istnieje minimum pół godziny szamy (oczywiście po lewym torze)
przed planowym odjazdem pociągu. z 7-minutowym opóz
nieniem, ale
na trasie majÄ…cej prawie 1000 km
Fotel zmieni kierunek da się to chyba nadrobić?
Na oczach podróżnych pociąg jest sprzątany. Miejsca przy siedzeniu nadspo-
Ekipa wyposażona jest w odkurzacze oraz wszel- dziewanie dużo. Jadę klasą eko-
kie rzeczy potrzebne do uzupełnienia braków nomiczną, a miejsca jest prawie
w toaletach i w części pasażerskiej. Wymienione tyle, co w wagonie bezprzedzia-
zostają zagłówki przy fotelach. Siedzenia prze- łowym klasy 1 PKP. Klimatyzacja
stawia się w całym składzie w kierunku jazdy sprawna, wyregulowana w wago-
pociągu. Można sobie nie rozsądnie, a może nawet zbyt słabo, ponie- Śniadanie jak w samolocie
zażyczyć przy waż w innych wagonach jest chłodniej. Po komunikacie nadanym przez głośniki za-
Obłożenie w moim wagonie rzędu ok. 95 interesowani otrzymują karteczki na śniadanie
proc., w innych ciut luz
niej. Kontrola bi- w wagonie restauracyjnym. Czas odbioru dla
letów odbywa się tuż po odjez
dzie. Mimo poszczególnych wagonów jest także podawany
że bilet jest imienny, nikt nie ogląda do- przez obsługę.
kumentu tożsamości. Ba, biletu nawet Na śniadanie są 2 słodkie bułeczki, dżemy,
nie trzeba fizycznie posiadać. Konduk- masło i do wyboru kawa lub herbata, bez li-
tor sprawdza w diagramie i  odhacza . mitu dodatki typu mleko i cukier. Koszt: 5,80
Posiadacze wydrukowanego biletu dolara australijskiego.
mają w czasie kontroli zaznaczony w kó- Posiłek podróżny otrzymuje do tekturowego
łeczku numer miejsca do siedzenia. pudełeczka. Konsumpcja odbywa się na rozkłada-
Konduktor każdego podróżnego nym stoliczku przy siedzeniu. Pudełko służy także
zagaduje sakramentalnym  How przy następnych posiłkach do zabrania jedzenia
are you? . Nie czeka przy tym na i napojów z wagonu restauracyjnego.
odpowiedz
, lecz wykonuje swojÄ… CiekawostkÄ… sÄ… miejsca w korytarzu, gdzie
Tilt Train  jeden z australijskich przewoz
ników
pracę i idzie dalej. znajduje się chłodna woda do picia i kubeczki
16 KURIER PKP 29/19.07.2009
y
ródło: www.transport-impact.com
z
ródło: www.pictureninja.com
y
ródło: www.abc.net.au
KOLEJ NA ÅšWIECIE
 po 2 na każdy wagon oraz dużo miejsca na
wózki inwalidzkie. Nie znalazłem natomiast miej-
sca do przewozu rowerów.
 Węzeł w Wagga Wagga
Linia kolejowa jest jednotorowa, o dobrej jakości,
na betonowych podkładach. Na trasie, która podró-
żuję, kursują wahadłowo dwa składy pasażerskie
Countrylink. Około 1.30 wyminęły się one na mijan-
ce za stacją o aborygeńskiej nazwie Wagga Wagga.
Z pociÄ…giem towarowym wymijamy siÄ™ tylko raz.
Przez większą część trasy linia kolejowa bie-
gnie równolegle do drogi samochodowej, na któ-
rej ruch jest umiarkowany, aby nie powiedzieć
 bardzo słaby. Ogólne widoki za oknem to duże
Kolej dużych prędkości w stanie Queensland
przestrzenie, często pofalowane, z małą ilością
drzew. Można się zadumać, kontemplować...
jednorazowe. Wody nikt nie limituje, ale nie przez lokomotywę spalinową, ale nie czuje się Aż trudno uwierzyć statystykom, że w regionie
widać kolejek do tego miejsca. Zwykle podróżni zapachu spalin. tym, czyli na wschodnim wybrzeżu Australii,
posiadają własną wodę. Maksymalna prędkość, jaką osiągamy, to mieszka najwięcej ludzi na tym kontynencie.
System dystrybucji posiłków wydaje się 120 km/h. Na odcinkach górskich, gdzie są zakrę- Krajobraz zmienia się jakieś 120 km przed
sprawdzony. Doświadczam tego w porze lunchu. ty i tunele, prędkość spada. Widać też duże ob- Sydney. Dużo zieleni na pagórkowatym terenie.
Udaję się do wagonu, gdzie wydawane są po- ciążenia dla lokomotywy w czasie podjazdów na Utworzono tu sporo parków krajobrazowych.
siłki. Jako podróżny, który nie zamówił zestawu wzniesienia. Różnica terenu chwilami jest bardzo A
adne farmy, oczka wodne czy rzeczki. Po niemal
w porze zamawiania, zostaję obsłużony z ne- widoczna i aż podziw bierze, że w takich warun- pustynnej monotonni robi to wrażenie.
gatywnymi emocjami ze strony pani serwującej kach posuwamy się z prędkością ok. 80 km/h. Nie Wzmaga się też ruch na torach. Mijamy transporty
dworca w Melbourne
posiłki. Muszę też czekać 45 minut na realizację ma możliwości otwarcia okien, ale są one na tyle towarowe i pociągi kolei podmiejskiej. Nie zauważy-
zamówienia. duże i panoramiczne, że nie ma najmniejszego łem, odkąd pojawiły się dwa tory, ale przypuszczam,
Przegoniony zajmuję zatem miejsce w wago- problemu z podziwianiem widoków na zewnątrz. że mogło to się stać 200 km przed Sydney.
nie barowym, w części dla podróżnych. Zjawia się W czasie zwiedzania pociągu spotykam wagon Podróżnych, którzy przejechali wraz ze mną
pan konduktor, który informuje mnie, że powi- z przedziałami, w którym każdy przedział ma całą trasę, mogło być ok. 30 proc. Inni dosie-
nienem czekać w klasie ekonomicznej, ponieważ własny prysznic i toaletę. Początkowo ten wagon dli się na jednej z 13 mijanych stacji. Przyjazd
na taką posiadam bilet. Tu jest część dla klasy wziąłem za klasę 1, ale okazuje się, że jest to do stacji końcowej, Sydney Central  niestety
1. Dziwne, ponieważ wizualnie i jakościowo miej- standard podobny do naszej kuszetki. W pociągu z 20-minutowym opóz
nieniem.
sca te nie odbiegają od miejsc, które są w klasie znajduję też aparat telefoniczny i sporo gaśnic ketorg
ekonomicznej.
Lunch, który wybieram, to pasta bolognese, do
tego piwo. W zestawie jest jeszcze bułka i masło.
Jedzenie dosyć smaczne. Koszt jest także atrak-
FOTOEKSPRES
cyjny  zapłaciłem 13 dolarów. Nie jest to wiele
w australijskich realiach.
Wagon barowy poza czasem wydawania po-
siłków jest nieczynny. Dopiero od popołudnia
działa non stop. Po około 5 godzinach podróży
następuje zmiana całej obsługi pociągu.
Komfort i nowoczesność
Wagony klasy ekonomicznej, którą podróżuję,
zdominowane są przez kolor niebieski. Wykła-
dzina na podłodze oraz fotele są w tym kolo-
rze. Zasłonki i elementy wykończeń mają kolor
zbliżony do butelkowej zieleni. Nad siedzeniami
umieszczone sÄ… nawiewy powietrza. Brak nieste-
ty indywidualnego oświetlenia. Wszystkie drzwi
w wagonach otwierają się na fotokomórkę.
Statford-upon-Avon  tę niepozorną, angielską stacyjkę każdego roku odwiedzają tysiące miło-
Komfort podróżowania jest wysoki. W wa-
śników Williama Szekspira. Autor  Romea i Julii właśnie w pięknym miasteczku nad rzeką Avon
gonach nie trzęsie i jest tak cicho, że można
urodził się i tworzył swoje legendarne dzieła. Fot. Tomasz Sobiech
spokojnie rozmawiać. Pociąg ciągnięty jest
KURIER PKP 29/19.07.2009 17
y
ródło: www.advancedrailtech.com
AKADEMIA KURIERA
Jak zrobić dobre zdjęcie kolejowe?(10)
ZatrZymane W kadrZe
Wśród miłośników fotografii kolejowej najbardziej popularnym tematem jest fotografowanie jadącego pociągu.
W jaki sposób  ustawić na zdjęciu pędzący skład?
Wyobraz
my sobie, że stoimy w jakimś atrakcyjnym miejscu wzdłuż szla- dzie tylko czoło pojazdu, reszta zaś będzie nieostra lub mdła przez zastosowanie
ku kolejowego. W oddali słychać nadjeżdżający z dużą prędkością pociąg. małej wartości przysłony, co da w efekcie małą głębię.
Za chwilę przemknie obok nas  chcielibyśmy uwiecznić to fascynujące Pamiętać również należy o doborze czułości ISO. Im wyższa czułość, tym
zjawisko. Aby sfotografować ruch, musimy się wcześniej zastanowić, co ustawienia czasu i przysłony mogą być większe. Ale wyższe ISO to zawsze jed-
chcemy na zdjęciu pokazać. nocześnie większe szumy na matrycy cyfrowej i ziarno na negatywie. Starajmy
To, w jaki sposób zaplanujemy ujęcie, jakie ustawienia dobierzemy się więc dobierać parametry tak, aby w ustawieniach stosować najniższe ISO.
w aparacie, będzie miało bezpośredni wpływ na to, czy wykonane zdjęcie
będzie dynamiczne i żywe, czy sfotografowany na szlaku pociąg tak na- trochę matematyki
prawdę niczym nie będzie się różnił od tego stojącego na stacji.
Na fotografiach ruch możemy skutecznie uwiecznić na dwa sposoby:  za- Na foto 1 mamy typowe zdjęcie wykonane wzdłuż szlaku. Obiekt
mrażając go w miejscu lub uwypuklając przez zarejestrowanie poruszenia główny, czyli pociąg jadący z prędkością 80 km/h jest ostry i wyraz
ny.
(o czym pisaliśmy w nr 27 Kuriera PKP). Został sfotografowany aparatem analogowym z filmem 100 ISO, z za-
stosowaniem czasu 1/500 s i dużej przysłony f-8. Takim ustawieniom
Zamrożenie ruchu sprzyjała dobra pogoda. Jednak, gdy warunki oświetleniowe będą dużo
gorsze lub pociąg będzie jechał szybciej, parametry podane powyżej
Jest to przedstawienie ruchomego motywu głównego w sposób wy- nie dadzą sukcesu. Zdjęcie w pierwszym przypadku na pewno będzie
raz
ny i ostry. Podstawą do zastosowania tej metody jest użycie krótkich ciemne, w drugim zaś, może być poruszone.
czasów naświetlania. Powstaje od razu pytanie: jak krótkich? Decydujące Aby dobrać czas naświetlania gwarantujący poprawne  zamrożenie
znaczenie mają tu: ruchomego obiektu i względnie dużą wartość przysłony dla uzyskania
ð prÄ™dkość, z jakÄ… porusza siÄ™ obiekt, dużej gÅ‚Ä™bi ostroÅ›ci, należy przeprowadzić proste obliczenie. Wspo-
ð kÄ…t, pod którym zbliża siÄ™ dany obiekt, mniana wczeÅ›niej prÄ™dkość 80 km/h, to inaczej (wykonujemy proste
ð zastosowana ogniskowa (zoom). obliczenie, dzielÄ…c przez  staÅ‚Ä… 0,036) 2222,2 cm/s. Otrzymany wynik
Idealnie dobrany czas naświetlania to taki, który zagwarantuje zatrzymanie dzielimy (w przypadku czasu naświetlania 1/500) przez 500, aby szybko
obiektu w kadrze, ale jednocześnie pozwoli na zastosowanie odpowiednio du- dowiedzieć się, że w momencie wykonywania zdjęcia nasz pociąg prze-
żej przysłony, aby głębia ostrości na zdjęciu była odpowiednia. Owszem, można jedzie dystans 4,4 cm!
zatrzymywać ruch maksymalnie krótkimi czasami naświetlania  w niektórych W jaki sposób najprościej przekonać się, czy wybrany czas naświetla-
typach aparatów nawet do 1/4000 s. Ale cóż z tego, jeśli na zdjęciu wyraz
ne bę- nia wystarczy do zamrożenia ruchu?
uð vð
18 KURIER PKP 29/19.07.2009
Fot. D. R. Dołubizno
Fot. D. R. Dołubizno
AKADEMIA KURIERA
wð xð
Dłuższa metoda, poprzez  próby i błędy polegające na wykonaniu
yð
wielu niekoniecznie dobrych zdjęć, z czasem pozwoli dojść do wprawy na
tyle, że ustawień w aparacie będziemy dokonywać  w ciemno . Ale jest
ona o tyle nieskuteczna, że w przypadku niepowodzeń wielu starannie
zaplanowanych ujęć nie da się już powtórzyć.
Dużo szybciej i pewniej (to nie żart) będzie umiejscowić wspomniane
4,4 cm w planowanym miejscu uchwycenia czoła pociągu. Można np. nary-
sować na główce szyny kredą grubą kreskę o takiej długości lub przyłożyć
cokolwiek o zbliżonych wymiarach. Gdy po odejściu na miejsce, z którego
chcemy fotografować będziemy owe 4,4 cm widzieć wyraz
nie, będzie to
oznaczało, że czas naświetlania może nie gwarantować zamrożenia ruchu.
Planując fotografowanie wzdłuż szlaku, na którym znamy prędkość
pociągów, taki wzorzec przebytego dystansu dla jednego z czasów na-
świetlania (np. 1/500 s), możemy wykonać w domu. Dobrze sprawdza
się pasek kartonu, który po zgięciu na kształt litery  U położymy na
główce szyny. Obserwując go z odpowiadającej nam odległości, łatwo
ocenimy, czy czas naświetlania warto wydłużyć, czy należy go skrócić.
kąt Zbliżania Na foto 3 czas 1/250 s w zupełności wystarczył do ostrego sfotografo-
wania pociągu jadącego z prędkością 90 km/h. Natomiast przy bardziej
Wróćmy jeszcze na moment do foto 1. Jak widać, przy prędkości prostopadłym ustawieniu, duży zoom wymusza stosowanie bardzo krót-
80 km/h nasze 4,4 cm, które pokonał pociąg w momencie wykonywania kich czasów naświetlania.
zdjęcia z czasem 1/500 s, były przez obiektyw niemal niewidoczne. Odle- Na małych ogniskowych sytuacja jest odwrotna. Pociąg fotografowany
głość pokonywana przez jadący pociąg będzie coraz bardziej odczuwal- równolegle (z perspektywy jak na foto 3), zbliżając się do fotografującego
na, gdy będziemy zmieniać swoje ustawienie względem obiektu w ruchu zacznie gwałtownie przyspieszać w kadrze, a fotografowany równolegle
 z równoległego na prostopadły. będzie się poruszał wolniej niż w rzeczywistości.
Przy prostopadłym ustawieniu się względem obiektu (foto 2) pociąg po-
ruszał się z prędkością 60 km/h. Przy czasie naświetlania 1/500 s pokonał ożyWianie Zamrożonych obraZóW
dystans 3,3 cm, z tej odległości praktycznie niewidoczny. Ale już przy pręd-
kości dwukrotnie większej było to prawie 7 cm, co na pewno spowodowa- Jest kilka sposobów, aby  zamrożony ruch trochę zdynamizować. Oczywiście
łoby poruszenie obiektu. Dla  zamrożenia konieczne byłoby zastosowanie bezkonkurencyjny jest parowóz z pióropuszem dymu i pary, ale tych obiektów
czasu naświetlania przynajmniej 1/1000 s. niestety jest już jak na lekarstwo. Najprostszym w fotografii kolejowej jest
ukazanie pociągu na łuku w przechyłce (foto 4). Im większa przechyłka, tym
ogniskoWa większa prędkość możliwa do wyobrażenia przez oglądających.
Doskonale wyglądają zdjęcia pędzących lokomotyw elektrycznych w desz-
Zoom ma duży wpływ na możliwości  zamrożenia ruchu. Ustawiając czu, kiedy to ślizgający się po sieci pantograf zbiera wodę, rozpylając za sobą
się równolegle do zbliżającego się obiektu i stosując tzw. duży zoom, mgłę. Efekt niemożliwy do wykonania w fotografii statycznej. Także zimą, gdy
potrzebne do zamrożenia ruchu czasy naświetlania nie muszą być tak pędzący pociąg wzbija za sobą tumany śniegu (foto 5).
wyśrubowane. Optyczne skrócenie perspektywy powoduje, że obiekt ru- dariusz r. dołubizno
chomy będzie bardzo powoli przybliżał się do obiektywu. www.gmfk.pl
KURIER PKP 29/19.07.2009 19
Fot. D. R. Dołubizno
Fot. D. R. Dołubizno
Fot. D. R. Dołubizno
LUDZIE
Godzina 3.26, sobota.
Kiedy większość ludzi
jeszcze śpi,
ireneusz sikorski,
starszy maszynista
Kujawsko-Pomorskiego
zakładu Przewozów
Regionalnych już
rozpoczyna swojÄ…, prawie
12-godzinną, służbę.
ireneusz sikorski za sterami
Dzień z życia maszynisty
Pracę zaczyna w lokomotywowni Toruń Kluczyki od objęcia pojazdu. W tym Dochodzi planowa godzina odjazdu. Maszynista zgłasza gotowość do wy-
przypadku jest to SA106-017, którym będzie jez
dził tego dnia na linii Chełmża jazdu dyżurnej ruchu. W samym Unisławiu mgła już opada i widoczność jest
 Bydgoszcz. Trochę wypełniania papierów, sprawdzenie stanu technicznego szy- lepsza. Semafor wyjazdowy stoi jednak dość daleko i słabo go widać. Dyżurna
nobusu i można jechać. informuje o podaniu wyjazdu (sygnał S10   jazda z prędkością nieprzekra-
Po godzinie 4 nad ranem maszynista wyjeżdża z Torunia do Unisławia Po- czającą 40 km/h, a potem z największą dozwoloną prędkością ). Kierownik
morskiego z pociągiem służbowym nr 11931. Wraz z  siedemnastką jedzie drugi pociągu również daje sygnał do odjazdu i zgodnie z rozkładem, już jako pociąg
szynobus z floty Kujawsko-Pomorskiego ZPR, SA106-014. Tuż przed godziną 5.00 osobowy 1141, ruszamy do Bydgoszczy.
pociąg 11931 dociera do Chełmży. Wsiadam do pociągu i towarzyszę tego dnia
maszyniście Sikorskiemu w pracy. Ostrożnie na przejazdach
Po zabraniu kilku osób z przystanku osobowego Gzin, zbliżamy się do Dą-
Poranek we mgle browy Chełmińskiej. Na szlaku mgła znów daje się we znaki. Przed stacją są
Okazało się, że szynobusy mają problem ze sterowaniem wielokrotnym ( nie wi- dwa najniebezpieczniejsze przejazdy na linii, na których obowiązuje ogranicze-
dzą się wzajemnie). Podczas jazdy drobnej awarii uległa piasecznica oraz WC. Nad nie prędkości do 20 km/h. Z powodu słabej widoczności maszynista ostrożnie
stacją unosi się gęsta mgła, która znacznie utrudnia widoczność. Dyżurny ruchu podjeżdża do obu przejazdów, dając przed nimi syreną, sygnał Rp1 ( bacz-
powiadamia nas, że wyjazd ze stacji został podany (semafor kształtowy wskazuje ność ). Zatrzymujemy się w Dąbrowie Chełmińskiej, a póz
niej w Ostromecku.
sygnał Sr3   wolna droga ze zmniejszoną prędkością ). Wyjeżdżamy z Chełmży. Mgła zaczyna opadać.
Maszynista rozpędza szynobusy do prędkości 80 km/h. Trzeba uważać na prze- Minęliśmy ograniczenie w Strzyżawie i zbliżamy się do najciekawszego punktu
jazdach, bo mgła ogranicza widoczność do kilku metrów. Z rozkładową prędko- na trasie  mostu kolejowo-drogowego przez Wisłę w Fordonie im. Rudolfa Mo-
ścią mijamy kolejne, uśpione o tej porze przystanki osobowe: Głuchowo, Nawrę drzejewskiego. Między mostem a stacją Bydgoszcz Fordon jest kilkusetmetrowy
oraz Grzybno. Zbliżamy się do tarczy ostrzegawczej semafora wjazdowego stacji łuk. Na jego końcu znajduje się przejazd, przed którym stoją  sierżanty . Są to
Unisław Pomorski. wskaz
niki W9, które oznaczają stałe ograniczenie prędkości. W tym przypadku
Maszynista zgłasza dyżurnej ruchu przez radiotelefon nasze przybycie i prosi do 20 km/h. Mimo małego ruchu samochodów, przejazd jest jednym z niebez-
o podanie wjazdu na stację. Dyżurna ruchu musi zamknąć przejazd, który znajduje pieczniejszych na linii.
się tuż przed stacją i wyświetlić na semaforze sygnał S5 ( następny semafor wska-  Jadąc do Bydgoszczy, wyjechałem z łuku i zauważyłem na przejez
dzie stojÄ…-
zuje sygnał stój ). Po chwili zostajemy poinformowani, że wjazd został podany. cego tira z naczepą. Za przejazdem jest jakiś zakład i kierowca czekał na otwarcie
O godzinie 5.20 wjeżdżamy na stację, gdzie czekają już pierwsi pasażerowie. bramy& Na szczęście zatrzymałem się tuż przed przejazdem. Kierowca był zasko-
Odjazd do Bydgoszczy, już jako pociąg planowy, o godzinie 5.37. Kolejarz czony, że pojawił się tutaj pociąg. Takich sytuacji tutaj jest więcej. Trzeba uważać
idzie rozczepić szynobusy. Drugi pojazd zostaje w Unisławiu do godziny 6.54,  opowiada maszynista.
po czym również pojedzie do Bydgoszczy.
Po powrocie mechanika, zgłasza się dyżurna ruchu z nastawni UP. Maszynista bie- Przerwa regeneracyjna
rze plik kartek z rozkazami pisemnymi  O . Dyżurna dyktuje rozkaz na zmniejszenie Mijając kolejne bydgoskie stacje, planowo dojechaliśmy do Bydgoszczy Głównej.
prędkości do 50 km/h i zachowanie ostrożności ze względu na zły stan nawierzchni na Wjechaliśmy na tor przy peronie 4a o godzinie 6.18. W tym miejscu czekamy na
łuku przed mostem w Fordonie  w okolicy przejazdu na DK10 w Strzyżawie. odjazd. Jako pociąg nr 1120 o godzinie 7.18 ruszamy do Chełmży.
20 KURIER PKP 29/19.07.2009
Fot. P. Strzyżewski
LUDZIE
Między stacjami Bydgoszcz Bielawy a Bydgoszcz Wschód minęliśmy się z szyno-  Jako pomocnik na  iwanach nie nosiłem munduru. Było mi go szkoda, bo
busem z Unisławia, którego wcześniej tam zostawiliśmy. Do Chełmży docieramy ubrania bardzo często się brudziły  zauważa.
planowo i bez przeszkód. Tak samo wracamy do Bydgoszczy Głównej, gdzie jeste- Praca na lokomotywach spalinowych była ciężka. Pojazdy były eksploatowane do
śmy o godzinie 9.33. Teraz do godziny 12.08 mamy dłuższą przerwę. granic możliwości. Zjeżdżały jedynie na tankowanie i zaraz wracały na kolejny pociąg.
Na około dwie godziny odstawiamy się na tor  pocztowy , tuż za peronem 2. Dzisiaj  gagariny mają mniejsze zatrudnienie i dlatego jeszcze wytrzymują.
 Pocztowy , ponieważ dawniej odstawiano tutaj wagony pocztowe. Dzięki tej dłu-  Obecnie jez
dzimy w planie i znamy plan służby na cały miesiąc. Dawniej obo-
giej przerwie mamy okazję do spokojnej rozmowy. Po kilkunastu minutach przery- wiązywał system zapisu. Przychodziłem na daną godzinę do pracy i meldowałem się
wa ją serwisant z PESY, który przyszedł naprawić usterkę WC (z piasecznicą udało się u dyspozytora. Dawał mi maszynę i ruszałem na szlak. Nigdy nie wiedziałem czy do
poradzić podczas jazdy). Maszynista poprosił jeszcze o wymianę kilku przepalonych domu wrócę po kilku godzinach czy kilku dniach  wspomina.
żarówek w kabinie na pulpicie (m.in. od hamulca postojowego). Ireneusz Sikorski z podziwem patrzy na wiele serii lokomotyw, ale największy senty-
Około godziny 11.30 zaczynamy manewrować na tor przy peronie 4a, skąd ment pozostał do lokomotyw spalinowych, w szczególności do  iwanów . Największą
o 12.08 wraz z SA106-014 (który będzie prowadził) odjedziemy do Chełmży. Przy szkołę solidnej pracy przeszedł w Iławie na warsztacie (m.in. zajmował się prądnicami
peronie zameldowaliśmy się jako pierwsi. Po chwili przyjechał drugi szynobus i ma- lokomotyw ST44) oraz w jez
dzie.
szyniści zaczęli je łączyć. Tym razem sterowanie wielokrotne zadziałało poprawnie.
Do Chełmży dojechaliśmy o godzinie 13.05, w kabinie drugiego szynobusu. trudna profesja
Pojazdy po raz kolejny tego dnia zostały rozłączone. Pierwszy (014) zostaje Praca maszynisty nie należy do najłatwiejszych. Pracuje się o różnych po-
w Chełmży do godziny 15.30, a my wracamy do Bydgoszczy za parę minut. rach, w dzień i w nocy. Pociągi jeżdżą 365 dni w roku, więc jez
dzi się również
Dokładnie o 13.16. Na stację końcową dotarliśmy o 14.14. Wraz z przyjazdem w weekendy i święta.
do Bydgoszczy kończy się służba Ireneusza Sikorskiego. Jeszcze tylko trochę Stres jest wpisany w ten zawód. Powodują go w szczególności kierowcy, którzy
wypełniania papierów (m.in. uzupełnianie wykazu pracy) i można przekazać bezmyślnie przejeżdżają przez przejazdy. Do zawodu maszynisty potrzeba m.in. sa-
pojazd zmiennikowi, który właśnie przyszedł do pracy. modzielności, odpowiedzialności, trzez
wości umysłu, podzielności uwagi oraz dużego
zaufania do innych pracowników.
Kolejarska rodzina
W żyłach Ireneusza Sikorskiego płynie kolejowa krew. Babcia pochodziła z ko-
lejarskiej rodziny. Dziadek był zwrotniczym, asystentem, a póz
niej zawiadowcÄ… na
stacji w Biskupcu Pomorskim.
Do ostatniej chwili, kiedy wybierał szkołę, nie myślał o tym zawodzie. W wyborze
pomogła babcia oraz starszy kolega, który już uczył się tego zawodu. Wybrał Zespół Szkół
Mechanicznych w Iławie o specjalizacji eksploatacja i naprawa taboru kolejowego. Miał
trafić na kierunek związany z ruchem na kolei, ale klasa była przepełniona.
 Teorię mieliśmy w szkole, a praktykę na warsztatach w lokomotywowni
w Iławie. Gdy zaczynałem naukę, do Iławy przychodziły pierwsze lokomotywy
elektryczne. Mimo iż naszą klasę uczono na elektrowozy, tuż po szkole wzięto
nas na kurs pomocnika maszynisty lokomotyw spalinowych. Potrzeba było
dużo ludzi i wzięto prawie całą klasę  opowiada Sikorski.
ZaczÄ…Å‚ jez
dzić pod koniec 1987 r. na trasach w całej północno-wschodniej
Polsce.  Pracy było sporo. Pociągami woziło się wtedy ogromne ilości bu-
raków, maszyn i węgla. Najcięższe pociągi jez
dziły do Korsz, zawsze na dwie
lokomotywy ST44. Między służbami były krótkie przejścia, po kilkanaście
godzin. Solidnie to człowieka wymęczyło  wspomina.
Miał kilka lat rozbratu z koleją  na wojsko i pracę przy robotach drogo-
wych. Ukończył też Technikum Kolejowe w Olsztynie. Po koniec lat 90. znów
zaczęto przyjmować pomocników maszynisty w Iławie oraz Toruniu.
 Żona już pracowała w Toruniu, więc zdecydowałem się tam przenieść.
Pracowałem na górce rozrządowej na manewrach. Jez
dziliśmy również
z pociągami zdawczymi do Lipna, Solca Kujawskiego, Olka czy Unisławia  Potrzebna jest przede wszystkim samodyscyplina  podejmuje
Pomorskiego  mówi Sikorski. się odpowiedzialne decyzje. W tym zawodzie, powie to każdy maszynista, nie
Ponad rok jez
dził jako pomocnik na elektrowozach i w 2001 r. zrobił upraw- można w pracy żyć domem i sprawami osobistymi. Gdy będziemy o tym myśleć,
nienia na maszynistę pojazdów elektrycznych.  Dziś znam prawie wszystkie szla- to problemy typu przeoczenia czy chwile zawahania są murowane  przestrzega
ki w okolicy oraz te dalsze, do A
odzi, Poznania, Olsztyna i Piły. Gdy prowadziliśmy Ireneusz Sikorski.
pociąg  Torunianin , miałem również szlak do Gdyni. Nie dane mi było zrobić Maszynista obserwuje kolej od wewnątrz, widzi zmiany na kolei oraz tempo
tylko szlaku do Warszawy  relacjonuje. tych zmian. Każdy dzień jest inny i przynosi nowe, ciekawe zdarzenia. I chyba to
jest w tym zawodzie najciekawsze.
 czyste szynobusy Przemysław strzyżewski
Od 13 listopada 2008 r. Ireneusz Sikorski jez
dzi również po reaktywowanej
trasie Bydgoszcz  Chełmża.
Jak sam przyznaje, na szynobusach jest inna kultura pracy. Zbliżona do tej na Autor i redakcja  Kuriera PKP serdecznie dziękują Kujawsko-Pomorskiemu Zakładowi
dobrym elektrowozie. Nie można ubrudzić się smarami i olejami np. od silnika. Przewozów Regionalnych za pomoc w realizacji materiału.
KURIER PKP 29/19.07.2009 21
Fot. P. Strzyżewski
Fot. P. Strzyżewski
ynobusów
enia sz
owadz
ort pr
yniści chwalą komf
asz
m
SPORT
Brąz w piłce halowej
Drużyna reprezentującej PKP w III Mistrzostwach Europy Kolejarzy (USIC) w Halowej
Piłce Nożnej  Futsal spisała się bardzo dzielnie. W Niemczech zdobyliśmy brązowy
medal.
Berliński sukces był pięknym debiutem nowo żowaniu Leszka Mielcarka (kierownika ekipy),
wybranego trenera reprezentacji polskich koleja- Marka Kurzawskiego (trenera kadry kolejarzy)
rzy Marka Kurzawskiego. i Jerzego Kniocha (tłumacza języka niemieckie-
 Jeszcze niedawno przed zawodami marzyliśmy go). Przy niewielkim wsparciu ze strony Stowa-
o piątym miejscu, a mamy brąz. Wszyscy moi za- rzyszenia  Kolejarz kolejowi piłkarze udali się
wodnicy zasłużyli na pochwałę  za wysiłek włożony na międzynarodowe zawody praktycznie na
w cały turniej. Do berlińskich zawodów własny koszt.
przystąpiliśmy w zasadzie bez treningu Uroczyste zakończenie odbyło się
Czołówka
 mówił trener Kurzawski. w lokalu DB Casino. Po przemó-
turnieju USIC
Polscy piłkarze przegrali tylko w grupie wieniach organizatorów i zapro-
1. Rosja,
z Belgią 2:5, a w finale ulegli Rosjanom szonych gości nastąpiło wręczenie
2. Belgia, Trener Marek Kurzawski
0:3 Pozostałe mecze wysoko wygrali  Au- medali i pucharów najlepszym
3. Polska,
strię pokonali 5:1, Norwegię 8:2, Anglię zespołom mistrzostw.
4. WÅ‚ochy,
7:0, Niemców 7:3. Kierownictwo drużyny Barw biało-czerwonych bronili: Piotr (IZ Katowice), A
ukasz Knioch (BZ IC Gdynia), Tomasz
5. Białoruś,
polskiej uhonorowało statuetką naszego Kortas (BZ IC Gdynia  bramkarz), Ka- Janakowski (PR A
ódz
), Adrian Nowak (BZ IC Gdy-
6. Czechy,
bramkarza Piotra Kortasa. mil Chorchos (IZ Koszalin  bramkarz), nia), Bartosz Szweda (CT Gdynia), Janusz Śmiałek
7. Niemcy,
Wyjazd i start biało-czerwonych Andrzej Loks (PR Poznań), Tomasz (IZ Zielona Góra  kapitan).
8. SÅ‚owacja
odbył się dzięki olbrzymiemu zaanga- Henicz (IZ Poznań), Andrzej Fiedorczuk Lech Sipko
Górą kadra PKP CARGO
W towarzyskim meczu piłki nożnej rozegranym 18 czerwca w Szcze-
cinku, na zakończenie Turnieju o Puchar Prezydenta Związku Zawodo-
wego Maszynistów Kolejowych w Polsce, reprezentacja kadry kierowni-
czej PKP CARGO pokonała drużynę maszynistów 2:1 (wynik po pierwszej
połowie: 1:1).
Okolicznościowy puchar z rąk prezydenta Związku Zawodowego
Maszynistów Leszka Miętka (kapitana drużyny maszynistów) odebrał
kapitan zwycięskiego zespołu  prezes zarządu PKP CARGO Wojciech
Balczun (fot. obok). jw
22 KURIER PKP 29/19.07.2009
Fot. arch. PKP CARGO
Fot. arch. PKP CARGO
. Sipko
t. L
o
F
ROZMAITOÅšCI
ZADANIE NR 29  KRZYŻÓWKA
Litery z kratek ponumerowanych od 1 do 15 utworzÄ… rozwiÄ…zanie
1 2 3 4 5 6 7 8"ð 8‚ð 9 10 11 12 13 14 15
DA
UGA BROC
ODCZYTUJE JÓZEF..., IDYLLA STRAWA 60 SZTUK NP. POWÓDy
,  KIEROWCA GRZECHOTKI SZEREGI BRAK, UTRATA ZDJ
CIE USTALONY MA RUNO RADZIECKI FANTASTA
SPORTOWA KODY NESTOR BUKOLIKA ZWIERZ
T TRZ
SIENIE LOKOMOTYWY MUZYCZNE DRZEW WZGL
DÓW DO RZUTNIKA PORZ
DEK PO- STATEK
KRESKOWE POSA
ÓW PSL ZIEMI PRZY ALEI ST
POWANIA KOSMICZNY
16 17 18 19 20 21 22 23 24
1 2 3 4 5 6 7
OKRES SARMACKIE  ... W OPA- ... SUMAC, MIASTO BENZYNA DLA GWAROWO AROMATYCZ- O STATKU
WSTRZEMI
y
- PORWANIE A
ACH , PIEÅšNIARKA W BELGII SAMOCHODU O WIEPRZU NA PRZYPRA- W SZANTACH
LIWOÅšCI SERIAL TV WA KUCHENNA
25"ð 25‚ð
8"ð 9 10 11 12 13 14
SOWA OGÓA

‚ð
LUB WRONA CZASOPISM
15
26
15 16
NAJWYŻSZY
SZCZYT
AFRYKI
12 3 8 2
27 28
17 18 19 20 21
POPULARNY MIASTO
PA
AZ BEZ- W JEMENIE
OGONOWY
14
29
22 23 24 25"ð
INACZEJ
‚ð
WYST
P
SKALNY
13 4 11
30 31
26 27 28
ROWER KR
CI SI

W WALIZCE W OKU
6 9
32
29 30 31
RODZAJ
CIASTA, NP.
WIEDEC
SKI
5 7
33 34
32 33
UŻYWANY DO DAWNY
WYROBU MAT FOTOPLA-
IZOLACYJNYCH STYKON
1
35
34 35
ZNAWCA
BUDOWY
ORGANIZMU
10
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
ROZWI
­ZA­NIE ZA­DA­NIA­ NR 25
Qu­iz dla u­waż­nych nr 29 nagrodÄ… za po-
prawne rozwiÄ…-
Poziomo: 7) marynarka, 11) rondo, 13) musztar-
da, 14) de niro, 16) rzepka, 18) zimnica, 20) stwo- zanie krzyżówki
Znajdz
odpowiedzi
rzenie, 21) żaba, 22) zair, 23) bańka, 25) sedan, 27)
jest fotoalbum
aneta, 28) tiara, 30) nit, 31) ebonit, 32) niort, 33)
Zapraszamy do zabawy. Wystarczy dokładnie
 OBIEKTYWna-
podagra, 34) karoseria.
przeczytać Kurier PKP i odpowiedzieć na trzy
KOLEJ .
Pionowo: 1) Kasztanka, 2) znak, 3) zaraza, 4)
pytania.
rozwiÄ…zania krzyżówki (wystarczy hasÅ‚o) nale­
nadmiar, 5) poniżenie, 6) zoo, 7) mursz, 8) rzewień,
Kartki pocztowe lub e-maile adresowane do ży przesłać na kartce pocztowej lub listownie
9) rdzeń, 10) Kain, 11) renesans, 12) nica, 15) rabat,
redakcji z prawidłowymi odpowiedziami, adre- z naklejonym kuponem wyciętym
17) porter, 19) banita, 23) baba, 24) Kair, 26) dior,
z gazety w ciÄ…gu trzech tygodni
sem nadawcy i NUMEREM QUIZU, wezmą udział
K U P O N
27) ard, 28) tor, 29) ina.
od daty wydania numeru.
w losowaniu nagród.
Hasło: Nic w naturze nie ginie.
Przesyłki bez kuponu i adre-
Na odpowiedzi czekamy 3 tygodnie od daty
su nadawcy nie biorą udziału
wydania numeru.
nagrodÄ™  fotoalbum  OBIEKTYWnaKOLEJ
ZA­DA­NIE NR 29
w losowaniu.
 wylosowała Izabela Ignas  Olimpów.
1. Ile nowych rozjazdów wybudowano w ra-
mach modernizacji stacji Kolbuszowa?
2. W których latach powstała linia Wrocław
Odpowiedzi quizu z Kuriera PKP nr 25
 Kłodzko  Międzylesie?
1. 22 miasta NA­gRODY  UPOMINKI  wylosowali: Hele-
3. Na jakÄ… kwotÄ™ oszacowano koszt remon-
na Piórkowska  Police i Halina Kamińska
2. 1991 r.
tu linii kolejowej z Poznania Wschód do
WÄ…growca?
 Gliwice.
3. 342 mln zł
KURIER PKP 29/19.07.2009 23
au­TOr: BOGdan Malach
NASZ ADRES:  Kurier PKP 00-801 Warszawa, ul. Chmielna 73a, e-mail: [e-mail], [e-mail]
%ð