Wykład: PRZEPISY (żeglarz jachtowy)
1. STOPNIE ŻEGLARSKIE I UPRAWNIENIA Z NICH WYNIKAJ
CE ...... 2
2. PODSTAWOWE DEFINICJE ............................................................................ 3
3. ZASADY RUCHU ŻEGLUGOWEGO  PRAWO DROGI NA WODACH
ŚRÓDL
DOWYCH ............................................................................................. 4
3.1. PODSTAWOWE ZASADY ZACHOWANIA .................................................................................................................................4
3.2. ZASADY PIERWSZEC
STWA JEDNOSTEK NIERÓWNORZ
DNYCH .............................................................................................4
3.3. ZASADY ZACHOWANIA SI
JEDNOSTEK RÓWNORZ
DNYCH ..................................................................................................4
4. ZNAKI I SYGNAA
Y STOSOWANE NA WODACH ŚRÓDL
DOWYCH .. 6
4.1. SYGNAA
Y WZYWANIA POMOCY............................................................................................................................................6
4.2. SYGNAA
Y Dy
WI
KOWE ........................................................................................................................................................6
4.3. SYGNALIZACJA WZROKOWA ................................................................................................................................................7
5. DOKUMENTY JACHTU..................................................................................... 9
6. ZASADY POST
POWANIA W RAZIE WYPADKU....................................10
7. KIEROWNIK STATKU.....................................................................................11
8. PODSTAWOWE ZASADY OCHRONY ÅšRODOWISKA ............................11
9. ZASADY ZACHOWANIA SI
NA JACHCIE, OBYCZAJE ŻEGLARSKIE,
FLAGI I BANDERY...........................................................................................12
10. PRZEPISY LOKALNE ......................................................................................14
11. ELEMENTARNE WIADOMOÅšCI O PRZEPISACH OBOWI
ZUJ
CYCH NA
WODACH MORSKICH, PRZEPISY PORTOWE ........................................15
1. Stopnie żeglarskie i uprawnienia z nich wynikające
- Rozporządzenie Ministra Sportu z dnia 09.06.2006 w sprawie uprawiania żeglarstwa
(Dz.U. Nr 105 z dnia 24.06.2006 r. poz.712) www.ycpl.pl, http://www.pya.org.pl/
Patenty żeglarskie:
a) żeglarza jachtowego, c) jachtowego sternika morskiego,
b) sternika jachtowego, d) kapitana jachtowego.
Patent żeglarza jachtowego uprawnia do:
a) prowadzenia jachtów żaglowych bez lub z pomocniczym napędem mechanicznym po wodach śród-
lÄ…dowych,
b) prowadzenia jachtów żaglowych bez lub z pomocniczym napędem mechanicznym o długości
do 8,5 m po wodach morskich w strefie do 2 Mm od brzegu w porze dziennej.
Osoby, które nie ukończyły 16 roku życia, mogą realizować wymienione uprawnienia pod nadzorem.
Za prowadzenie jachtów pod nadzorem uważa się żeglugę w porze dziennej na akwenie, na którym jest
prowadzona ciągła obserwacja, przy zapewnieniu możliwości podjęcia na tym akwenie natychmiastowej
akcji ratowniczej z wykorzystaniem łodzi ratunkowej oraz odpowiedniego sprzętu ratunkowego
i wyposażenia technicznego. Osoba prowadząca nadzór musi być pełnoletnia i posiadać patent co naj-
mniej sternika jachtowego lub motorowodnego.
Warunkiem uzyskania patentu żeglarza jachtowego jest:
a) ukończenie 12 roku życia,
b) odbycie kursu szkoleniowego
c) zdanie egzaminu sprawdzajÄ…cego
2
2. Podstawowe definicje
- Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 28.04.2003 w sprawie przepisów żeglugowych
na śródlądowych drogach wodnych (Dz. U. Nr 212, poz. 2072) ===> http://www.abc.com.pl
" statek żaglowy - statek poruszający się wyłącznie za pomocą żagli; statek poruszający się równocze-
śnie za pomocą żagli i mechanicznego urządzenia napędowego uznawany jest za statek
o napędzie mechanicznym
" statek o napędzie mechanicznym - statek wprowadzany w ruch przez mechaniczne urządzenie na-
pędowe, z wyjątkiem statków, których maszyna jest używana wyłącznie do małych przemieszczeń,
np. w portach, albo do zwiększenia sterowności statków
" mały statek - statek, którego długość kadłuba jest mniejsza niż 20 m; do małych statków nie zalicza
się, niezależnie od ich wymiarów, statków dopuszczonych do przewozu więcej niż 12 pasażerów,
promów
" statek na postoju - statek stojÄ…cy na kotwicy lub przycumowany do brzegu
" statek w ruchu / w drodze - statek niestojÄ…cy na kotwicy, nieprzycumowany do brzegu
i nieosiadły na mieliz
nie
" statek pasażerski - statek, który jest zbudowany lub przystosowany do przewozu więcej niż
12 pasażerów
" noc - okres między zachodem i wschodem słońca
" dzień - okres między wschodem i zachodem słońca
" mijanie - sytuacja, gdy dwa statki idÄ… w przeciwnych lub prawie przeciwnych kierunkach
" wyprzedzanie - sytuacja, gdy statek (wyprzedzający) zbliża się do drugiego statku (wyprzedzanego)
pod kÄ…tem wiÄ™kszym niż 22,5°, z tyÅ‚u za jego trawersem, i wyprzedza go
" kursy przecinające się - sytuacja, gdy dwa statki zbliżają się do siebie w sposób inny niż określone
powyżej
" administracja drogi wodnej - właściwy terytorialnie dyrektor regionalnego zarządu gospodarki
wodnej oraz dyrektor jednostki organizacyjnej, któremu powierzono w stosunku do śródlądowych
dróg wodnych, prawa właścicielskie oraz obowiązek ich utrzymania
" dyrektor urzędu - właściwy terytorialnie dyrektor urzędu żeglugi śródlądowej
" inspektor  uprawniony do wykonywania zadań inspekcyjnych pracownik urzędu żeglugi śródlądo-
wej
3
3. Zasady ruchu żeglugowego  prawo drogi na wodach śródlądowych
- Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 28.04.2003 w sprawie przepisów żeglugowych
na śródlądowych drogach wodnych (Dz. U. Nr 212, poz. 2072)
3.1. Podstawowe zasady zachowania
a) zasada niestwarzania sytuacji kolizyjnych (statki idące kursem wykluczającym możliwość zderzenia
nie powinny zmieniać kursu ani prędkości w taki sposób, aby powstało ryzyko zderzenia)
b) statek mający pierwszeństwo nie powinien zmieniać ani kursu ani prędkości  do momentu ... kie-
rownik statku powinien podjąć wszelkie działania, aby uniknąć zderzenia
c) statek mający ustąpić powinien ustąpić dużo wcześniej: zmienić kurs lub prędkość  unikać przecho-
dzenia przed dziobem
d) przecinanie kursu dozwolone jest tylko wówczas, gdy szerokość drogi wodnej jest dostateczna dla
jednoczesnego przejścia statków
e) wyprzedzanie dozwolone jest tylko wówczas, gdy wyprzedzający stwierdzi, że nie spowoduje to za-
grożenia dla bezpieczeństwa żeglugi
f) zasada ograniczonego zaufania
3.2. Zasady pierwszeństwa jednostek nierównorzędnych
a) o dużej prędkości, czyli powyżej 40 km/h (wodoloty  mają światło błyskowe) ustępują
b) małe statki ustępują innym (ale nie wodolotom)
c) statki zarobkowe (pasażerskie) maja pierwszeństwo (wg przepisów lokalnych)
d) małe statki  kolejność: żaglowe,  pozostałe (np. łodzie wiosłowe), o napędzie mechanicznym; wy-
jątek: statek płynący prawą stroną szlaku żeglownego powinien zachować swój kurs
e) wchodzący do portu ustępuje wychodzącemu
f) pierwszeństwo mają statki o mniejszej manewrowości  noszą znaki specjalne: utraciły manewro-
wość, o ograniczonej zdolności manewrowej, z pierwszeństwem przejścia, zajęte połowem
3.3. Zasady zachowania się jednostek równorzędnych
a) żaglowe
- różne halsy  płynący prawym halsem ma pierwszeństwo
- ten sam hals  zawietrzny (płynący ostrzejszym kursem względem wiatru) ma pierwszeństwo
- wyjątek: statek wyprzedany ma pierwszeństwo przed wyprzedzającym
- płynący lewym halsem nie ma pewności jakim halsem płynie inny statek  ustępuje
b) o napędzie mechanicznym
- przy kursach na wprost  oba w prawo
4
- mający z prawej strony inny  ustępuje mu; wyjątek: statek płynący prawą stroną szlaku
żeglownego powinien zachować swój kurs
- płynący w górę rzeki (do z
ródeł)  ustępuje
Dodatkowo przy spotkaniu statków w wąskich przejściach
- statki powinny przechodzić przez wąskie przejście w możliwie krótkim czasie
- nadać sygnał dz
więkowy "jeden długi dz
więk"
- statki, dla których przeszkoda znajduje się z prawej burty albo gdy brzeg wypukły zakola
wąskiego przejścia znajduje się z prawej burty, powinny udzielić pierwszeństwa
Zasady postoju
- nie utrudniać ruchu żeglugowego, aby szlak żeglowny był wolny dla ruchu
- zakotwiczyć lub przycumować w sposób bezpieczny
- w kanałach tylko w miejscach oznakowanych
- zabroniony jest postój tam gdzie jest znak zakazu (postoju, kotwiczenia, cumowania), pod mostami
i pod przewodami wysokiego napięcia, w wąskich przejściach, przy wejściach i wyjściach z bocznych
dróg wodnych i rozgałęzień szlaków żeglownych, na odcinkach przejścia promów, na drodze statków
podchodzÄ…cych lub odchodzÄ…cych od przystani
- zabrania się wykorzystywania do cumowania drzew, słupów, budowli regulacyjnych, konstrukcji mo-
stów, konstrukcji jazów, poręczy, schodów, znaków żeglugowych
5
4. Znaki i sygnały stosowane na wodach śródlądowych
- Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 28.04.2003 w sprawie przepisów żeglugowych
na śródlądowych drogach wodnych (Dz. U. Nr 212, poz. 2072)
4.1. Sygnały wzywania pomocy
s
a) zataczanie flagą lub światłem kręgów
y
w
g
z
b) flaga + kula (pod lub nad)
n
r
c) rakiety wyrzucające czerwone gwiazdy wystrzeliwane w krótkich odstępach czasu a
o
l
k
d) SOS " " "    " " "
i
o
z
w
e) płomienie (np. paląca się beczka smoły)
a
a
c
f) rakieta spadochronowa lub pochodnia ręczna paląca się czerwonym płomieniem
j
g)  pajacyk  powtarzane powolne podnoszenie i opuszczanie obu ramion
a
wyprostowanych w bok
h) powtarzane ciągłe długie dz
więki, powtarzane serie uderzeń w dzwon - sygnalizacja dz
więkowa
" mogą być używane razem lub osobno
"
"
"
" obowiÄ…zek udzielenia pomocy
"
"
"
" znać wszystkie sygnały (!!!)
"
"
"
4.2. Sygnały dz
więkowe
" krótki dz
więk - trwa ok. 1 sekundy; długi dz
więk - trwa ok. 4 sekund; przerwy między kolejnymi
następującymi po sobie dz
więkami powinny trwać około 1 sekundy
" seria bardzo krótkich dz
więków - sekwencja co najmniej sześciu dz
więków, trwających
około 0,25 sekundy każdy, przedzielonych przerwami trwającymi około 0,25 sekundy
a) manewrowe
 uwaga
" zmieniam kurs w prawo
" " zmieniam kurs w lewo
" " " moja maszyna pracuje wstecz
" " " " nie mogę manewrować
" " " " " " (seria krótkich >5) niebezpieczeństwo
  (powtarzające się długie) wzywam pomocy
" " " " (seria podwójnych krótkich) człowiek za burtą
b) zła widoczność  identyfikacja statku
np.  pojedynczy statek w ruchu;   pociÄ…g holowniczy w ruchu
6
w idoczne
360o
dookoła
4.3. Sygnalizacja wzrokowa
w idnokręgu
Podział: - dzienne  konstrukcje: walce, stożki kule; flagi, tablice 112,5o 112,5o
burtow e
- nocne  światła
Sektory świateł:
225o
- Å›wiatÅ‚o masztowe  biaÅ‚e, oÅ›wietlajÄ…ce Å‚uk widnokrÄ™gu o kÄ…cie 225°,
m asztow e
ustawione tak, aby Å›wieciÅ‚o od kierunku prosto w przód do 22,5°
poza trawers każdej burty statku
rufow e
135o
- światła burtowe  zielone z prawej burty i czerwone z lewej burty,
każde oÅ›wietlajÄ…ce Å‚uk widnokrÄ™gu o kÄ…cie 112,5°, ustawione tak, aby Å›wieciÅ‚o od kierunku prosto
w przód do 22,5° poza trawers odpowiedniej burty
- Å›wiatÅ‚o rufowe  biaÅ‚e, oÅ›wietlajÄ…ce Å‚uk widnokrÄ™gu o kÄ…cie 135°, ustawione tak, aby Å›wieciÅ‚o od
kierunku prosto w tyÅ‚ do 67,5° z każdej burty
- światło widoczne ze wszystkich stron  oświetlające łuk
widnokrÄ™gu o kÄ…cie 360° N
- światło holowania  żółte (jak rufowe)
na śródlądziu
prawa
Zasady noszenia poszczególnych świateł:
W E
lewa
a) mały statek o napędzie mechanicznym w drodze
- masztowe + burtowe (świecące z jednej latarni na dziobie) + rufowe
- albo jeśli ma długość < 7 m - białe widoczne ze wszystkich stron lewa prawa
S
b) mały statek żaglowy w drodze
- burtowe (świecące z jednej latarni na dziobie) + rufowe
na m orzu
- albo burtowe + rufowe (świecące z jednej latarni na szczycie masztu)
port
- albo jeśli ma długość < 7 m  białe widoczne ze wszystkich stron (wtedy przy
zbliżaniu się do innych statków powinien pokazywać drugie białe światło)
c) mały statek płynący jednocześnie na żaglach i silniku: w nocy jak statek
o napędzie mechanicznym, w dzień czarny stożek wierzchołkiem w dół
d) statki na postoju  na szlaku żeglownym, przy nieoświetlonym brzegu
- przycumowany do brzegu: białe światło
- na kotwicy: w nocy dwa białe światła (na dziobie i na rufie); w dzień czarną kulę na dziobie
- mały statek na kotwicy: w nocy jedno białe światło, w dzień czarną kulę
e) statek z pierwszeństwem przejścia: dodatkowo w dzień czerwony trójkątny
proporzec na dziobie
7
f) sygnalizacja specjalna organów kontroli i straży pożarnej: niebieskie migające
światło widoczne ze wszystkich stron + ciągły sygnał dz
więkowy syreną lub ciągły
sygnał trójtonowy. Inne statki muszą ustąpić im pierwszeństwa.
g) promy:
- na uwięzi: w nocy światło zielone nad białym, w dzień zielona kula
- z pierwszeństwem przejścia płynące swobodnie: w nocy dwa zielone światła nad
białym, w dzień zielona kula nad białym walcem
h) statki, które utraciły manewrowość dodatkowo: w nocy dwa czerwone
światła, w dzień dwie czarne kule
i) statki o ograniczonej zdolności manewrowej dodatkowo: w nocy dwa
czerwone światła, a między mini jedno białe, w dzień dwie czarne kule,
a między nimi podwójny czarny stożek
j) statki, które żądają od innych statków ochrony przed falowaniem, osiadłe na mieliz
nie,
zatopione, pokazujące stronę, po której szlak żeglowny jest wolny i po której zajęty:
- w nocy: czerwone światło nad białym umieszczone pionowo  szlak wolny;
czerwone światło  szlak zajęty
- w dzień: czerwoną flagę nad białą flagą umieszczone pionowo  szlak wolny;
czerwona flaga  szlak zajęty
k) urządzenia pracujące na drodze wodnej, pokazujące stronę, po której szlak żeglowny jest wolny
i po której zajęty:
- w nocy: dwa zielone światła umieszczone pionowo  szlak wolny; czerwone
światło  szlak zajęty
- w dzień: dwa podwójne zielone stożki umieszczone pionowo (lub znak
zezwolenia przejścia)  szlak wolny; czerwona kula (lub znak zakazu
przejścia)  szlak zajęty
l) żółta boja koło urządzenia pracującego albo innego statku  oznacza jego kotwicę
m) statki załadowane materiałami niebezpiecznymi  niebieski stożek, niebieskie światło
" w warunkach ograniczonej widzialności - sygnalizacja nocna powinna być stosowana w dzień
" nie powinno się stosować znaków, sygnałów i świateł innych niż określone w przepisach,
w okolicznościach innych niż dla nich wymienione
" zabrania się używania świateł i reflektorów w taki sposób, aby mogły one powodować oślepianie
stwarzające zagrożenie dla ruchu żeglugowego lub ruchu pojazdów w transporcie lądowym
8
5. Dokumenty jachtu
a) dowód rejestracyjny
- jachty o powierzchni pokładu (długość * szerokość) powyżej 20 m2
- inspektorat żeglugi śródlądowej (PZŻ dokonuje za pośrednictwem inspektoratów technicznych zrze-
szonych w okręgowych związkach żeglarskich przeglądów technicznych i wydaje dowód rejestracyj-
ny)
" każdy jacht powinien być trwale i czytelnie oznakowany zewnętrznie
- oznakowanie: numer rejestracyjny  na zewnętrznej stronie kadłuba w pobliżu rufy i po obu stro-
nach żagla głównego; właściciel i port macierzysty jachtu
b) jachty, które nie muszą być zarejestrowane (o powierzchni < 20 m2)
- oznakowanie: nazwa (lub inny znak rozpoznawczy) na burcie i dane identyfikujące właściciela
(nazwa i port macierzysty armatora)
" każdy jacht można zarejestrować
" łatwiej ubezpieczyć jacht zarejestrowany
c) polisa ubezpieczeniowa
- CASCO  od ryzyka uszkodzenia, zniszczenia, utraty wskutek wypadku, działania siły wyższej lub
kradzieży
- OC kierownika  w zakresie strat i szkód wyrządzonych innemu użytkownikowi dróg śródlądowych
wskutek zderzenia, jeśli winę ponosi ubezpieczony
- NNW kierownika i załogi
d) umowa czarteru (!!!)
" dokumenty muszą być na jachcie, ale nie w czasie regat, szkolenia, treningu (akwen ograniczony
i pod nadzorem)
- świadectwo zdolności żeglugowej
- karta rejestracyjna
Wyposażenie w środki ratunkowe:
- jak w dokumentach
- tyle ile osób na pokładzie
9
6. Zasady postępowania w razie wypadku
- Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 28.04.2003 w sprawie przepisów żeglugowych
na śródlądowych drogach wodnych (Dz. U. Nr 212, poz. 2072)
" wypadek żeglugowy - zdarzenie związane z ruchem lub postojem statku, w wyniku którego
nastąpiło uszkodzenie ciała powodujące rozstrój zdrowia lub śmierć człowieka, uszkodzenie mienia
znacznej wartości albo poważna awaria w rozumieniu przepisów Prawa ochrony środowiska
Przykłady:
a) zderzenie jachtów d) utonięcie człowieka
b) zatonięcie jachtu e) uszkodzenie budowli
c) pożar f) najechanie na mieliznę, powodujące zatarasowanie drogi wodnej
" każdemu jachtowi wzywającemu pomocy należy niezwłocznie udzielić pomocy  obowiązek
udzielenia pomocy (!!!)
" najpierw ratujemy załogę, potem jacht
" jeśli w wyniku wypadku nastąpi zatarasowanie szlaku żeglownego, kierownik statku
powinien usunąć przeszkodę oraz uprzedzać o zaistniałym fakcie zbliżające się statki
" w przypadku: powiadomić:
śmierci
zatonięcia jachtu Policję
uszkodzenia ciała inspektorat żeglugi śródlądowej
uszkodzenia budowli wodnej
znacznej szkody materialnej
Wypadki:
a) losowe  1 jednostka
- kierownik zatopionego, uszkodzonego jachtu powinien pozostać w pobliżu miejsca wypadku
- jeśli na szlaku żeglownym  informować nadpływających o niebezpieczeństwie
b) zawinione przez innÄ… jednostkÄ™
- spisać protokół, zeznania świadków, załogi, numer rejestracyjny tamtej jednostki
Postępowanie:
1. ratowanie ludzi
2. usunięcie statku w bezpieczne miejsce
3. ostrzeganie innych  ustawienie posterunku
4. opisanie wypadku
5. zawiadomienie inspektoratu żeglugi śródlądowej
10
7. Kierownik statku
- Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 28.04.2003 w sprawie przepisów żeglugowych
na śródlądowych drogach wodnych (Dz. U. Nr 212, poz. 2072)
- każdy statek musi mieć kierownika
- kierownik musi posiadać odpowiednie uprawnienia
- w czasie ruchu statku musi przebywać na statku
- odpowiada za bezpieczeństwo żeglugi i przestrzeganie przepisów żeglugowych
- przed wypłynięciem powinien dokonać przygotowań zapewniających bezpieczeństwo żeglugi: ze-
brać informacje o warunkach na drodze wodnej, warunkach meteorologicznych, oraz sprawdzić stan
techniczny statku (aby był sprawny i bezpieczny)
- powinien podjąć wszelkie środki ostrożności (wynikające z zasad dobrej praktyki żeglarskiej), aby
uniknąć: zagrożenia bezpieczeństwa życia ludzkiego, uszkodzenia statku, brzegów oraz budowli
i urządzeń znajdujących się na drodze wodnej, tworzenia przeszkód dla ruchu żeglugowego, zagroże-
nia dla środowiska naturalnego
- w celu uniknięcia bezpośrednio grożącego niebezpieczeństwa powinien przedsięwziąć wszelkie środ-
ki podyktowane sytuacją, łącznie z odstąpieniem od przestrzegania przepisów
Obowiązki załogi : - powinni wykonywać polecenia kierownika
8. Podstawowe zasady ochrony środowiska
- gromadzić śmieci w workach na śmieci, nie zakopywać odpadów na brzegu
- nie dopuszczać do przenikania zanieczyszczeń ropopochodnych do wody (Ludwik)
- korzystać z nabrzeżnych sanitariatów
- używać z umiarem środków piorących, czyszczących i detergentów (Ludwik)
- nie niszczyć roślinności
- ogniska rozpalać jedynie w wyznaczonych miejscach, a po ich wygaśnięciu zalać wodą i zasypać pia-
skiem
- unikać krzyku i hałasu
- przestrzegać przepisów obowiązujących na terenach parków, rezerwatów przyrody
11
9. Zasady zachowania się na jachcie, obyczaje żeglarskie, flagi i bandery
" etykieta jachtowa  zbiór tradycyjnych zwyczajów i zasad żeglarskich obowiązujących
na jachcie, w porcie i w stosunkach między żeglarzami (wywodzi się z historii żeglarstwa,
z tradycji i zwyczajów dzisiejszych oraz z przyzwyczajeń)
- dbanie o wygląd jachtu zarówno w czasie żeglugi, jak i w porcie  jacht powinien być czysty, osprzęt
sklarowany  niedbalstwo może doprowadzić do wypadku, wygląd jachtu świadczy
o załodze i jej kulturze żeglarskiej
- wygląd załogi (!!!)
- noszenie miękkiego obuwia
- na jachcie siedzimy, a nie stoimy
- dyscyplina  wykonywanie poleceń kapitana i szacunek dla kapitana
- zakaz gwizdania (kiedyś rozkazy wydawano za pomocą gwizdania; przesąd żeglarski)
- nie wystawiać rąk i nóg za burtę
- nie wlec za burtą odbijaczy ani końcówek lin
- zakaz poruszania się gwałtownego po pokładzie i hałasowania
- każdy żeglarz na jachcie zbliżającym się do portu powinien być w kompletnym stroju, podczas posił-
ków także
- pozdrawianie się przez podnoszenie ręki
- przed wejściem na obcy jacht należy spytać o zgodę
- spytać czy można zacumować do czyjegoś jachtu, potem czy można przejść, przechodzić przed grot-
masztem
- przed zacumowaniem na Mazurach w miejscu (poza portami), gdzie już stoi jakiś jacht, zapytać czy
można zacumować
- w porcie cumować pod cumami już założonymi
- pomóc jachtom wpływających do portu (odebrać cumy)
- przestrzegać norm / zasad: koleżeństwo, pracowitość, zdyscyplinowanie, nie nadużywanie alkoholu,
uprzejmość, rzetelność, odwaga, lojalność, poczucie odpowiedzialności, poczucie humoru, solidność
w wykonywaniu powierzonych sobie zadań, życzliwość, kultura, przyjaz
Å„, pomoc
" etykieta flagowa - w jaki sposób, gdzie i kiedy nosimy oznaczenia (banderę, proporce)
Bandera:
- jachty śródlądowe nie noszą bander (trzeba mieć pozwolenie - w dokumencie jachtu zapisane, że
można), ale proporce klubowe (na topie masztu)
- bandera żeglugi śródlądowej = flaga państwowa RP (!!!)
12
- jachty żeglujące po morzu noszą polską banderę PZŻ = flaga państwowa RP z godłem Polski
i z godłem PZŻ
- na jachtach można podnieść również flagi osobiste - pod lewym salingiem; flagi sponsorów podnosi
się zazwyczaj na postoju, np. na sztagu (topy masztów zarezerwowane są dla bander i proporca klu-
bowego)
BanderÄ™ podnosi siÄ™:
- w dniu otwarcia sezonu żeglarskiego - na jachtach i na maszcie klubowym
- z chwilą zaokrętowania kapitana
- o godzinie 0800 każdego dnia żeglugi lub postoju w porcie z załogą na pokładzie
BanderÄ™ opuszcza siÄ™:
- w dniu zakończenia sezonu żeglarskiego
- z chwilą wyokrętowania kapitana
- o zachodzie słońca każdego dnia żeglugi i postoju jachtu w porcie z załogą na pokładzie
Na znak żałoby: banderę opuszcza się do połowy drzewca tylko w czasie postoju jachtu w porcie.
W czasie żeglugi jacht niesie banderę opuszczoną do połowy masztu tylko wtedy, gdy na pokładzie znaj-
duje się ciało zmarłego. Jeżeli w obcym porcie panuje żałoba - należy i naszą banderę opuścić do połowy
flagsztoku.
Ò! na jachtach bez żagli, stojÄ…cych na kotwicy, pÅ‚ynÄ…cych na silniku - na flagsztoku na rufie
Ò! jednomasztowe z ożaglowaniem: gaflowym - pod pikiem gafla; bermudzkim  na flagsztoku
Ò! wielomasztowe z ożaglowaniem: gaflowym  pod pikiem gafla tylnego masztu; bermudzkim  na to-
pie tylnego masztu
Salutowanie banderą - obniżenie bandery do połowy wysokości masztu, a następnie szybkie podnoszenie,
jednocześnie z podnoszeniem bandery na jednostce, której oddajemy salut; na małych jachtach  pochy-
lenie flagsztoku (okręty wojenne, bandery na fortyfikacjach, pomnik Bohaterów Westerplatte)
" wypływając w rejs do kilku krajów należy mieć flagi tych państw - wpływając na wody terytorialne
państwa, do którego płyniemy pod prawym salingiem umieścić flagę tego państwa (tylko jedna flaga
w danej chwili); wracając do kraju pod lewym salingiem umieścić flagi wszystkich odwiedzonych
państw - w kolejności odwiedzania licząc, od dołu
" rejs ponad 1000 Mm na topie masztu - błękitna wstęga, której długość odpowiada liczba przebytych
Mm, 1mm = 1Mm (1Mm = 1852m)
Gala flagowa - w czasie świąt państwowych i uroczystości żeglarskich
- wielka gala flagowa: na jachtach w porcie lub na kotwicy; składa się z flag Międzynarodowego Kodu
sygnałowego; od dziobu przez topy masztów do rufy; kolejność: A B 1 C D 2 E F 3 ...
- mała gala flagowa: na jachcie płynącym na silniku; od prawej burty przez top masztu do lewej
13
10. Przepisy lokalne
- np. Zarządzenie Dyrektora Urzędu Żeglugi Śródlądowej w Giżycku z 20.02.2004 w sprawie szczegó-
łowych warunków bezpieczeństwa ruchu i postoju statków na śródlądowych drogach wodnych
Przykłady:
- oznakowanie szlaków żeglownych: jednostronnie oznakowany ma szerokość 30 m; początek
i koniec każdego odcinka szlaku żeglownego powinien być oznakowany obustronnie; zabrania się
urządzanie kąpieli na szlakach żeglownych, w portach, kanałach, przy śluzach, mostach
- żegluga nocna: wyłącznie na drogach wodnych, na których oznakowanie szlaku żeglownego zostało
przygotowane do żeglugi nocnej (w praktyce nigdzie); oczywiście należy odpowiednio oznakować
jacht (światła); dopuszcza się ruch żeglugowy w ciągu jednej godziny po zachodzi słońca w celu za-
kończenia rejsu oraz jednej godziny przed wschodem słońca
- most zwodzony na Kanale Giżyckim: otwierany w wyznaczonych godzinach, czekać na otwarcie
przycumowani w miejscach wyznaczonych (nie cumować do ławek, drzew !!!); czekający od strony
Jeziora Niegocin mają pierwszeństwo
- zakazy  np.: nie pływać na silniku 100 m od portu, kąpieliska, plaży (chyba, że wchodzimy/ wycho-
dzimy do/ z portu  z minimalną prędkością); nie pływać na żaglach na kanałach i rzekach; nie prze-
pływać przed dziobem statkom pasażerskim
14
11. Elementarne wiadomości o przepisach obowiązujących na wodach morskich,
przepisy portowe
Podział wód:
1. wewnętrzne  część Zatoki Gdańskiej, część Zalewu wiślanego, Zalew Szczeciński, wody porto-
we, redy  to terytorium kraju
2. terytorialne  12 Mm  zwierzchnictwo kraju
3. strefa ekonomiczna  umowy międzynarodowe
4. morze pełne
Akty prawne  m.in. Kodeks Morski, Ustawa o bezpieczeństwie morskim.
Administracja: Ministerstwo Transportu, Ministerstwo Gospodarki Morskiej, Urzędy Morskie, kapitana-
ty, bosmanaty, inspekcja morska.
- prawo i obowiązek noszenia bandery polskiej (flaga biało-czerwona z godłem Polski)
- dokumenty jachtowe i kwalifikacje prowadzÄ…cego rejs
- wejście i wyjście z portu zgłoszone do władz portowych
Dokumenty rejsu:
1. zgłoszenie wyjścia:
a) wody wewnętrzne  do bosmanatu
b) wody terytorialne  do bosmanatu oraz do Granicznego Punktu Kontrolnego (GPK-u) 
może być przez radio
c) morze pełne  jeśli rejs krajowy to do bosmanatu oraz do GPK-u (odprawa paszportowa),
jeśli rejs za granicę to do bosmanatu, GPK-u oraz urzędu celnego
2. lista załogi
3. dziennik jachtowy (+ radiowy + silnika)
Dokumenty rejestracyjne:
1. PZŻ  dowód rejestracyjny (numer POL/PZ ..., nazwa, ...)
2. Izba Morska  świadectwo pomiarowe (Polski Rejestr Statków  PRS) oraz certyfikat okrętowy
3. Urząd Morski (polskie wody) / Izba Morska (obce wody)  zaświadczenie o rejestracji
Dokumenty bezpieczeństwa:
1. PRS  przeglądy konstrukcji kadłuba, takielunku, urządzeń sterowych i kotwiczno-cumowniczych
 zaświadczenie klasyfikacyjne
2. UM  nawigacyjne, sygnałowe, radiowe i całość  karta bezpieczeństwa
3. certyfikaty  tratwy, świateł nawigacyjnych, na pasy ratunkowe, pirotechnika, zezwolenie na radio
4. polisa casco, oc, nw
15
Rejony żeglugi (w karcie bezpieczeństwa):
1. wody portowe
2. osłonięte
3. przybrzeżne: P2  plażowe, P20  wzdłuż wybrzeża
4. żegluga mała: bałtycka, Morze Północna, Morze Śródziemne
5. żegluga wielka: oceaniczne, pozostałe wody
MPZZM  Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu  przepisy dotyczące za-
chowania się statków podczas spotkania na morzu oraz dotyczące oznakowania statków w celu ich roz-
poznania na morzu w dzień i w nocy.
Pierwszeństwo ma:
1. statek nieodpowiadający za swoje ruchy  w nocy w dzień
2. statek o ograniczonej zdolności manewrowej (np. pogłębiarka)  w nocy w dzień
może pokazywać stronę, po której można go minąć  w nocy w dzień lub
i po której nie wolno go minąć  w nocy w dzień lub
3. statek ograniczony swym zanurzeniem  w nocy w dzień
4. statek zajęty połowem:
trałuje (ciągnie sieć)  w nocy
nie trałuje (sieć okrężnica lub dryfująca)  w nocy w dzień lub sieć
5. statek żaglowy   latarnia kombinowana na topie masztu lub oba burtowe + rufowe
6. statek o napędzie mechanicznym  oba burtowe + rufowe + masztowe
pilot:
16