Kurs obsługi programu PASW Statistics
Przekształcanie zmiennych
Autor: dr Dorota Juszczak, dr Joanna Karłowska-Pik
Funkcje zmiennych
Pakiet SPSS pozwala tworzyć funkcje od zmiennych zawartych w arkuszu. Wybierz z
menu: Przekształcenia / Oblicz wartości.... Dostaniesz w wyniku okno,
pozwalające definiować Ci nowe zmienne, ktore powstają z przekształcenia
starych. Po zaznaczeniu w polu Grupa funkcji wybranej grupy w polu Funkcje i
zmienne specjalne pojawi się lista dostępnych funkcji. Zaznaczając wybraną
funkcję, otrzymamy jej dokładny opis.
Ćwiczenie 1. Otwórz plik work.sav. Utwórz zmienną rok_urodz, która będzie
określała rok urodzenia respondenta.
Ćwiczenie 2. Otwórz plik catalog.sav. Utwórz zmienne:
rok, która będzie zawierać rok przeprowadzenia obserwacji,
suma, będącą łączną wartością sprzedaży odzieży męskiej, damskiej i biżuterii,
mail_tys, która będzie podawała liczbę rozesłanych katalogów z zaokrągleniem w
dół do pełnych tysięcy.
Zliczanie wystąpień wartości w obserwacji
Po wybraniu z menu Przekształcenia / Zlicz wystąpienia... możemy utworzyć
zmienną, która będzie zliczała wystąpienia danej wartości wśród wybranych przez
nas zmiennych dla każdej obserwacji. Wybierane zmienne muszą być tego samego
typu.
Ćwiczenie 3. Plik uni_town.sav zawiera informacje dotyczące domów wystawionych
na sprzedaż w pewnym mieście uniwersyteckim. Ostatnio najbardziej poszukiwane
są domy w pobliżu uniwersytetu, posiadające basen i kominek. Utwórz zmienną,
która będzie informowała ile z pożądanych cech posiadają domy w tej ofercie.
Rekodowanie
Pakiet SPSS pozwala na rekodowanie wartości zmiennych, czyli przypisanie
istniejącym zmiennym nowych wartości. Po wybraniu z menu Przekształcenia /
Rekoduj na te same zmienne... nowe wartości zmiennej zastąpią stare. Natomiast
po wybraniu Przekształcenia / Rekoduj na inne zmienne... do pliku danych
zostanie dołączona nowa zmienna o nowych wartościach, a zmienna, którą
rekodujemy pozostanie niezmieniona. Opcja ta pozwala przekodować zmienną na
zmienną innego typu (numeryczną na tekstową lub odwrotnie).
Za pomocą rekodowania można podzielić obserwacje na kategorie.
Ćwiczenie 4. Otwórz plik work.sav. Na podstawie zmiennej wks_work utwórz
zmienną o nazwie wks_group przyjmującą wartości:
0, jeśli wks_work jest równa 0,
1, jeśli wks_work jest większa od 0 i mniejsza lub równa 25,
2, jeśli wks_work jest większa od 25 i mniejsza lub równa 50,
3, jeśli wks_work jest większa od 50 i mniejsza lub równa 75,
4, jeśli wks_work jest większa od 75 i mniejsza lub równa 100,
5, jeśli wks_work jest większa od 100.
Kategoryzacja wizualna
Kategoryzacja wizualna jest pomocna w grupowaniu wartości danej zmiennej, m.in.
w klasy o równej długości, co ułatwia sporządzanie szeregów rozdzielczych. Aby
dokonać takiej kategoryzacji należy wybrać Przekształcenia / Kategoryzacja
wizualna... i w oknie dialogowym wybrać zmienne do kategoryzacji. W kolejnym
oknie dialogowym widoczne są wykresy słupkowe dla wybranych zmiennych. Po
kliknięciu Punkty podziału ... otwiera się kolejne okno, w którym należy wybrać
Równe szerokości przedziałów i ustawić podział danych wypełniając co najmniej
dwa spośród trzech pól. Klikając Zast... wracamy do poprzedniego okna, w którym
teraz widać dokonany podział na wykresie słupkowym i w Tabeli wartości i
etykiet. Punkty podziału na wykresie słupkowym można ręcznie przesuwać, wówczas
wartości w Tabeli wartości i etykiet będą aktualizowane automatycznie. Po
ustawieniu żądanego podziału klikamy Ok. Nowa zmienna przyjmuje wartości będące
kolejnymi liczbami naturalnymi, numeruje ona kolejne grupy.
Ćwiczenie 5. Otwórz plik work.sav. Podziel wartości zmiennej educ na 3 klasy o
tej samej długości. Podziel wartości zmiennej age na 4 klasy o tej samej
(zbliżonej) liczebności.
Ćwiczenie 6. W pliku Dane o zatrudnieniu_czasopisma.sav utwórz nową zmienną o
nazwie zarob, która jest równa różnicy pomiędzy zarobki i zar_pocz podzielonej
przez zar_pocz i pomnożonej przez 100. O czym informuje nas ta zmienna?
Przekoduj zmienną edukacja na zmienną wyksztalcenie o wartościach:
słabe, gdy edukacja jest mniejsza lub równa 10,
dobre, gdy edukacja jest większa od 10.
Utwórz zmienną o nazwie czasopisma o wartościach równych liczbie rodzajów
czasopism czytanych przez respondenta.
Podziel wartości zmiennej doświad na 20 klas o tej samej długości.