Płytkopochodny czynnik wzrostu  budowa, rola i jego receptory 173
Płytkopochodny czynnik wzrostu  budowa, rola i jego
receptory
MARIA MANTUR, OLGA KOPER
Akademia Medyczna w Białymstoku, Zakład Laboratoryjnej Diagnostyki Klinicznej, kierownik: prof. dr hab. med. H. Kemona
Płytkopochodny czynnik wzrostu  budowa, rola i jego Platelet- derived growth factor  the construction, role and it s
receptory receptors
Mantur M., Koper O. Mantur M., Koper O.
Akademia Medyczna w Białymstoku, Zakład Laboratoryjnej Diagno- Medical University of Bialystok, Poland, Department of Laboratory
styki Klinicznej, e-mail: [e-mail] Diagnostics, e- mail: [e-mail]
Budowa. Płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF) jest drobnoczą- Construction. The platelet- derived growth factor (PDGF) is a small
steczkowym białkiem wydzielanym przez wiele komórek. Należy do protein which is produced by many cells. PDGF was originally iden-
rodziny peptydowych czynników wzrostu. Pierwotnie został zidenty- tified in platelets and in serum. It is a dimeric molecule consisting of
fikowany w surowicy, a dalsze badania doprowadziły do jego wyizo- disulfide- bonded, structurally similar A- and B- polypeptide chains.
lowania z ludzkich płytek krwi. PDGF tworzy 4 izoformy: PDGF A, There are four isoforms of PDGF: PDGF A, PDGF B, PDFG C and
PDGF B, PDGF C i PDGF D. W największych ilościach jest maga- PDGF D. There are purified from the alpha-granules of the platelets.
zynowany w alfa ziarnistościach płytkowych jako dimery PDGF AA, Role. PDGF is a critical regulator of mesenchymal cell migration
PDGF BB i PDGF AB, a podczas ich aktywacji jest uwalniany do and proliferation. It is essential for angiogenesis, embryogenesis and
osocza. cancer development and progression. Clinical studies reveal that
Rola. Ekspresję PDGF obserwuje się na wielu komórkach, szcze- aberrant expression of PDGF and its receptors is often associated
gólnie na komórkach mezenchymalnych, jako czynnik mitogenowy i with a variety of disorders including atherosclerosis, fibroproliferati-
chemotaktyczny. Bierze udział w angiogenezie oraz embriogenezie. ve diseases of lungs and kidneys.
Badania kliniczne dowiodły również zwiększoną ekspresję PDGF i Receptors. There are two structurally related PDGF- receptors, each
jego receptorów w przebiegu wielu chorób, np.: miażdżycy, włóknie- with its own variation in signaling mechanism. Each subunit of PDGF
jących zmian w płucach oraz nerek. binds one receptor subunit, leading to receptor dimerization. The
Receptory. PDGF działa na komórki poprzez dwa różne receptory receptors are tyrosine kinases. PDGFR binds all types of isoforms.
kinazy tyrozynowej: receptor (PDGFR ) oraz receptor (PDGFR PDGFR can bind only polipeptyde B.
). Różnica w specyficzności działania tych dwóch receptorów pole-
ga na tym, że receptor wiąże wszystkie rodzaje polipeptydów:
PDGF A, B-, C- i D- podczas gdy receptor ma zdolność wiązania
tylko polipeptydu B.
Słowa kluczowe: płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF), recep- Key words: platelet- derived growth factor (PDGF), PDGF- recep-
tory dla PDGF (PDGFR) tor (PDGFR)
Pol. Merk. Lek., 2008, XXIV, 140, 173 Pol. Merk. Lek., 2008, XXIV, 140, 173
Płytkopochodny czynnik wzrostu  PDGF (ang. platelet-deri- chromosomu 22 (22q13), zaś geny kodujące łańcuch C na
ved growth factor) po raz pierwszy został opisany około 30 prążku pierwszym, regionie trzecim ramienia długiego chro-
lat temu jako główny mitogen znajdujący się w krwi pełnej. mosomu 4 (4q31). Natomiast geny odpowiadające za powsta-
Nie stwierdzono wówczas jego obecności w pozbawionej ele- wanie łańcucha D znajdują się na prążku drugim, regionie dru-
mentów morfotycznych surowicy. Fakt ten dowodzi, że PDGF gim ramienia krótkiego chromosomu 11 (11q22). Ich ekspre-
jest głównie uwalniany z płytek podczas krzepnięcia krwi. sja jest regulowana niezależnie od siebie [21].
Dalsze badania wykazały, że PDGF syntetyzowany jest przez Peptydy PDGF są aktywne jedynie w postaci dimerów.
prekursory płytek  megakariocyty oraz magazynowany w Dwa pierwsze łańcuchy mogą tworzyć izoformy: homodime-
-ziarnistościach płytek [8]. Kolejne badania nad PDGF wy- ry PDGF AA i PDGF BB oraz heterodimer PDGF AB. Z kolei
kazały, że jest on wytwarzany również przez wiele innych łańcuchy PDGF C i PDGF D tworzą jedynie homodimery CC
komórek, takich jak: komórki śródbłonka naczyń, fibroblasty, i DD [8, 13].
komórki mięśni gładkich naczyń krwionośnych, astrocyty, Płytkopochodny czynnik wzrostu ma punkt izoelektrycz-
neurony oraz monocyty, komórki cytotrofoblastu oraz komórki ny w pH zasadowym (w przedziale pH 9,5-10,4). Dimery
nowotworowe [15]. PDGF połączone są mostkami dwusiarczkowymi. Dlatego też
czynnik ten ulega inaktywacji w wyniku redukcji mostków
siarczkowych. Natomiast działanie czynników denaturujących,
BUDOWA PDGF takich jak: 4-molowy chlorowodorek guanidyny, 6-molowy
mocznik, 1-procentowy siarczan dodecylosodowy, 1-molowy
Płytkopochodny czynnik wzrostu jest grupą peptydów, które kwas octowy lub temperatura 100�C nie pozbawiają PDGF
tworzą 4 rodzaje łańcuchów: PDGF A, PDGF B, PDGF C oraz aktywności.
PDGF D. Geny kodujące łańcuch A znajdują się na prążku Według Yu i wsp. istnieją dwie formy łańcucha PDGF A,
drugim, regionie drugim ramienia krótkiego chromosomu 7 zawierające 196 i 211 aminokwasów. Są one wynikiem alter-
(7p22). Geny odpowiadające za syntezę łańcucha B znajdują natywnego splicingu. Potranslacyjna modyfikacja białka, po-
się na prążku trzecim, regionie pierwszym ramienia długiego legająca na syntezie, dimeryzacji i proteolizie, odbywa się
174 M. Mantur, O. Koper
od strony N-końca łańcucha. Homodimer PDGF AA wydzie- wystąpienia udaru zwiększa się stężenie PDGF B oraz zwięk-
lany jest przez komórki jako cząsteczka o masie 30 kDa. sza się liczba receptorów . Już w 1992 roku Risau i wsp.
A
ańcuch PDGF B zawiera 241 aminokwasów i jest wydziela- wskazywali na istotną rolę tego czynnika w procesie zdro-
ny przez komórki jako dimer o masie cząsteczkowej 24 kDa. wienia po przebytym udarze mózgu [17].
Dopiero stosunkowo niedawno zostały odkryte łańcuchy W kłębuszku nerkowym obecne są wszystkie izoformy
PDGF C i PDGF D. Długość łańcucha C wynosi 345 amino- PDGF oraz ich receptory, zarówno w stanie zdrowia, jak i
kwasów, łańcucha D 370 aminokwasów. Prekursorami oby- choroby [21]. Stwierdzono jednak, że główną izoformą wy-
dwu łańcuchów są peptydy o masie około 85 kDa [21]. stępującą w nerkach jest PDGF B. A
ańcuch B jest wytwarza-
Pierwotnie PDGF jest cząsteczką prekursorową. Dopiero ny lokalnie lub dostarczany przez migrujące płytki lub ma-
w wyniku proteolizy staje się formą dojrzałą. Struktura prze- krofagi. Nasila on proliferację, syntezę macierzy zewnątrz-
strzenna PDGF przypomina strukturę naczyniowego śród- komórkowej, chemotaksję, skurcz komórek kłębuszków ner-
błonkowego czynnika wzrostu  VEGF (ang. vascular ando- kowych oraz ekspresję TGF- . Stężenie PDGF zwiększa się
thelial growth factor), czynnika wzrostu nerwów  NGF (ang. w odpowiedzi na angiotensynę II, endotelinę, cytokiny zapal-
neuronal growth factor), a także transformującego czynnika ne oraz końcowe produkty zaawansowanej glikacji białek.
wzrostu typu  TGF- (ang. transforming growth factor ). Badania na myszach pokazały, że komórki mezangium
Większe podobieństwo strukturalne do VEGF wykazuje pozbawione PDGF B lub jego receptora przyczyniają się do
PDGF C niż PDGF B. Analiza biochemiczna wykazała, że śmierci myszy zaraz po urodzeniu z powodu niewydolności
PDGF od wymienionych czynników różni się sekwencją ami- nerek [13]. Istotną rolę PDGF sugeruje się w przeroście me-
nokwasów [7]. zangium w pierwotnych glomerulopatiach, przeroście błony
środkowej tętnic w procesie odrzucania przeszczepionych
narządów i sklerodermii oraz w okołokłębuszkowym włóknie-
ROLA PDGF niu, które towarzyszy terminalnym postaciom wielu patologii
nerkowych.
Płytkopochodny czynnik wzrostu jest to białko, które poprzez W przebiegu wirusowych zapaleń wątroby (WZW) zaob-
swoje receptory oddziałuje na komórki, pobudzając je do serwowano wzmożoną syntezę PDGF BB oraz receptora .
wzrostu i podziałów. W zależności od typu wytwarzanej izo- Istnieje ścisła zależność pomiędzy stopniem ekspresji PDGF
formy PDGF oraz od rodzaju receptorów na powierzchni ko- BB a stopniem zwłóknienia wątroby. Dlatego uważa się, że
mórki, wykazuje on działanie auto- lub parakrynne. PDGF BB i jego receptor nasilają włóknienie wątroby poprzez
Podczas rozwoju zarodkowego PDGF stanowi istotny aktywację, proliferację oraz różnicowanie się komórek sate-
czynnik w rozwoju nerek, płuc, naczyń krwionośnych oraz litarnych. Badania eksperymentalne wykazały także, że PDGF
ośrodkowego układu nerwowego. Reguluje wzrost i różnico- jest mediatorem przekształcania się komórek okołożółciowych
wanie się komórek, a także jest czynnikiem chemotaktycz- w miofibroblasty, co przyczynia się do powstawania marsko-
nym dla granulocytów obojętnochłonnych, monocytów, ko- ści żółciowej [13].
mórek mięśni gładkich, fibroblastów oraz komórek mezan- Rola tzw. nieklasycznych form PDGF nie jest do końca
gium. Odgrywa istotną rolę w procesie gojenia się ran przez wyjaśniona. W procesach naprawczych zachodzących w
pobudzanie syntezy kolagenu I i II oraz glikozaminoglikanów. nerce sugeruje się wpływ PDGF C. Wykazano, że jego eks-
Płytkopochodny czynnik wzrostu bierze również udział w presja zwiększa się specyficznie w komórkach mezangium,
angiogenezie jak i w regulacji napięcia naczyń krwionośnych nabłonkach trzewnych i komórkach śródbłonka w odpowie-
poprzez zmniejszenie agregacji płytek [20]. dzi na uraz. Przypuszcza się, że znaczenie PDGF polega na
W trakcie embriogenezy PDGF A wytwarzany jest przez jego mitogenowym charakterze dla komórek mezangium [8].
komórki nabłonka. Jako czynnik parakrynny stymuluje wzrost Z kolei ekspresja genu dla PDGF D zaznacza się w ko-
sąsiednich komórek mezenchymalnych, na których znajduje mórkach mezangialnych, nabłonkach trzewnych, mięśniach
się receptor . Na zasadzie dodatniego sprzężenia zwrotne- gładkich tętniczek nerkowych oraz w nabłonkach neointimy
go komórki mezenchymalne oddziałują na komórki nabłonka. uszkodzonych miażdżycowo naczyń. PDGF D znaleziono
Badania na zwierzętach wykazały, że ekspresja PDGF A oraz także w uszkodzonych cewkach nerkowych w regionach
jego receptorów jest niezbędna do tworzenia segmentów narażonych na przewlekłe uszkodzenia cewkowo-śródmiąż-
oraz rozwoju układu kostnego, płuc, skóry, jelit i jąder. Stwier- szowe związane z wiekiem [13].
dzono również istotną rolę PDGF w rozwoju ośrodkowego U chorych z samoistnym włóknieniem płuc obserwuje się
układu nerwowego (OUN). Dotyczy ona powstawania komó- wzmożoną ekspresję genu dla PDGF w komórkach podob-
rek nerwowych i neurogleju. Dowiedziono, że ilość PDGF A nych do fibroblastów, które otaczają naczynia płucne, a poza
wytwarzanego w OUN jest wprost proporcjonalna do stopnia tym w fibroblastach, komórkach mięśni gładkich, komórkach
zróżnicowania prekursorów oligodendrocytów [13]. Inni auto- endotelium, pneumocytach II typu, makrofagach pęcherzy-
rzy wykazali, że PDGF AA jest preferencyjnie wydzielany przez kowych, hiperplastycznych komórkach nabłonka małych
fibroblasty, osteoblasty, astrocyty, a także przez komórki raka oskrzelików [11].
jelita grubego oraz komórki z guza Wilmsa [10]. Jak podają Rola PDGF prawdopodobnie jest również istotna w pro-
Kasprzak i wsp. przeprowadzone badania wykazały również cesach naprawczych, zachodzących w obrębie płuc, co wy-
istotną rolę PDGF A w przebiegu nefropatii cukrzycowej [12]. stępuje m.in. w przebiegu ARDS (ang. acute respiratory di-
Płytkopochodny czynnik wzrostu B poprzez receptory stress syndrome). Płytkopochodny czynnik wzrostu odpowia-
odgrywa główną rolę w embriogenezie układu sercowo-na- da za rozkład wewnątrzpęcherzykowej fibryny, fagocytozę
czyniowego. PDGF BB znajduje się w komórkach, które go produktów martwicy i resorpcję płynu obrzękowego ze świa-
uwalniają, dlatego jego bezpośrednie działanie ogranicza się tła pęcherzyków i tkanki śródmiąższowej, naprawę pneumo-
do komórek, w których jest wytwarzany. Badania nad tą izo- cytów, komórek oskrzelików i śródmiąższu płuc [13].
formą wykazały, że PDGF B jest uwalniany z komórek śród- Płytkopochodny czynnik wzrostu jest zaangażowany w
błonka i pobudza wbudowywanie się pericytów do ściany proces włóknienia także w innych narządach. Badania nad
naczyń, na których powierzchni znajduje się receptor [13]. ekspresją PDGF C w miokardium myszy wykazały, że pro-
Według Nowaka i wsp. PDGF odgrywa istotną rolę także wadzi on do nadmiernej proliferacji fibroblastów, odkładania
w patologii OUN, jaką jest udar, podczas którego dochodzi kolagenu, przerostu, a nawet defektów naczyniowych. U sam-
do niedokrwienia OUN [13, 14]. Wewnątrz i wokół obszaru ców dochodzi do przerostu, a u samic do rozstrzeni serca.
objętego udarem dochodzi wówczas do angioneogenezy, tak PDGF odgrywa również istotną rolę w transporcie błonowym
istotnej w procesie zdrowienia po udarze. Stwierdzono, że i rozwoju miażdżycy jako osoczowy mitogen i silny chemo-
izoforma PDGF B jest rozpowszechniona w neuronach wielu atraktant. [7]. Stwierdzono również, że PDGF pobudza wy-
ssaków [7]. Wykazano, że w ciągu 48 godzin od momentu twarzanie wolnych rodników tlenowych  ROS (ang. reactive
Płytkopochodny czynnik wzrostu  budowa, rola i jego receptory 175
oxygen species) w fibroblastach [15].
Tabela 1. Receptory dla PDGF w różnych typach komórek
Biologiczna rola PDGF w powstawaniu nowotworu roz-
Table 1. PDGF-receptors in various types of cells
ciąga się od autokrynnej stymulacji komórek nowotworowych
Typ komórki Receptor
do parakrynnej stymulacji sąsiadującego z guzem podścieli-

ska oraz układu naczyniowego. Dowiedziono, że zwiększo-
na ekspresja PDGF A, PDGF C a także receptora wystę- Astrocyty + -
puje w ludzkim niedrobnokomórkowym raku płuca [8, 18, 19].
Fibroblasty + +
Z kolei PDGF BB indukuje wzrost guza nowotworowego oraz
Komórki Leydiga + +
jest odpowiedzialny za przerzuty, poprzez wytwarzanie na-
Komórki mezangialne nerki + +
czyń limfatycznych [13].
Reasumując, PDGF spełnia ważną rolę nie tylko w em- Komórki mięśni gładkich naczyń krwionośnych + +
briogenezie, ale także w patologii układu nerwowego, serco- Komórki śródbłonka naczyń włosowatych - +
wo-naczyniowego, wydalniczego oraz przyczynia się do roz-
Komórki śródbłonka zatok wątroby + -
woju nowotworu i przerzutów nowotworowych.
Limfocyty T - +
Makrofagi - +
RECEPTORY DLA PDGF
Mioblasty - +
Neurony + +
Receptor komórkowy jest to wyspecjalizowana struktura biał-
Peritocyty - +
kowa, która odbiera, przekształca i przekazuje do różnych
Płytki krwi + -
elementów efektorowych komórki informacje ze środowiska
zewnętrznego. Ligandem nazywamy związki biologicznie
czynne, łączące się z receptorami. Właściwości pobudzają-
ce ma ta substancja, którą określono mianem agonisty, który  RasGAP (białko aktywujące GTP-azę Ras),
po połączeniu się z danym receptorem zmieni jego konfor-  fosfataza tyrozynowa SHp2 oraz
mację. Interakcja receptora ze swoistym ligandem uruchomi  kinaza Src.
kaskadę przemian, których konsekwencją będzie pobudze- Substraty te bezpośrednio lub pośrednio aktywują kinazę
nie komórki do określonych zachowań. PDGFR, czego efektem jest pobudzenie transkrypcji odpo-
Działanie PDGF polega na aktywacji dwóch, strukturalnie wiednich genów. Ponadto może ona aktywować lub inakty-
zbliżonych do siebie receptorów: i (odpowiednio PDGFR wować cząsteczki zaangażowane w proces apoptozy komórki
i PDGFR ). Receptory te to kinazy tyrozynowe, które cha- oraz inne jej czynności [1, 2, 9].
rakteryzują się różnym powinowactwem do PDGF. Geny ko- Współczesne badania koncentrują się nad poznaniem
dujące PDGFR znajdują się na prążku drugim, regionie związków hamujących fosforylację receptorów dla PDGF.
drugim ramienia długiego chromosomu 4 (4q12). Geny od- Furuta i wsp. [5] udowodnili, że chinolina i pochodne chinolo-
powiadające za syntezę PDGFR zlokalizowane są na prąż- we, takie jak: mocznik, tiomocznik, uretan i grupa tiomoczni-
ku trzecim, regionie trzecim ramienia długiego chromosomu ków, są silnymi inhibitorami dla PDGFR.
5 (5q3). Receptor PDGFR ma masę cząsteczkową 170 Badania nad PDGF są skoncentrowane głównie nad re-
kDa, z kolei receptor PDGFR  190 kDa. Receptory PDGF ceptorami i , w celu lepszego poznania związków che-
występują w postaci 3 rodzajów dimerów: PDGFR , micznych i leków oraz mechanizmów ich działania, które
PDGFR oraz PDGFR [8]. wybiórczo hamowałyby aktywację poszczególnych recepto-
Specyficzność działania receptorów polega na wybiórczym rów dla PDGF [3, 6].
wiązaniu izoform PDGF. Receptor ma zdolność wiązania
wszystkich łańcuchów PDGF, natomiast receptor wiążę je-
dynie cząsteczki zawierające łańcuch B. PODSUMOWANIE
Już 16 lat temu stwierdzono, że oba receptory dla PDGF
składają się z części zewnątrzkomórkowej oraz wewnątrz- Płytkopochodny czynnik wzrostu jest powszechnie znanym
komórkowej. Domena zewnątrzkomórkowa zbudowana jest stymulatorem podziałów komórkowych. W wielu pracach pod-
z 5 immunoglobulinopodobnych fragmentów. Domena we- kreśla się rolę PDGF i jego receptorów zarówno w stanie
wnątrzkomórkowa jest kinazą tyrozynową, podzieloną na dwie zdrowia, jak i przebiegu wielu chorób. Dane z piśmiennictwa
części katalityczne. Struktura tych receptorów jest podobna wskazują na zmienną ekspresję poszczególnych rodzajów
do receptora dla czynnika stymulującego kolonie 1  CSF-1 receptorów dla PDGF w różnych jednostkach chorobowych.
(ang. colony stimutating factor) [4, 16]. Dlatego dokładne poznanie funkcji poszczególnych izoform
Na fibroblastach i komórkach mięśni gładkich występują PDGF oraz ich receptorów i ich inhibitorów pozwoli lepiej dia-
oba typy receptorów jednocześnie. Z kolei płytki krwi mają gnozować przypadki kliniczne oraz znajdować przyczynę ich
tylko receptory , a makrofagi tylko receptory [7]. powstawania.
Liczba receptorów na komórkach nie jest stała i zależy od
wielu czynników. Znaczące zwiększenie ekspresji obserwu-
je się w trakcie trwania procesu zapalnego. Receptory dla
PIŚMIENNICTWO
PDGF w różnych typach komórek przedstawia tabela 1.
1. Baroni S.S., Santillo M., Bevilacqua F. i wsp.: Stimulatory autoantibodies
to the PDGF receptor in systemic sclerosis. New Eng. J. Med., 2006,
354, 2667-2676.
MECHANIZM DZIAA
ANIA RECEPTORÓW PDGF
2. Bergsten E., Uutela M., Li X.: PDGF-D is a specific, protease - activated
ligand for the PDGF alpha-receptor. Nat. Cell Biol., 2001, 3, 512-516.
Po połączeniu się PDGF z receptorami dochodzi do interna-
3. Dell S., Peters S., Muther P. i wsp.: The role of PDGF receptor inhibitors
lizacji kompleksu oraz jednoczesnej fosforylacji i pobudze- and PI3-kinase signaling in the pathogenesis of corneal neovasculariza-
tion. Invest. Ophthalmol. Vis. Sci., 2006, 47, 5, 1928-1937.
nia kinazy tyrozynowej. Fosforyzowana tyrozyna tworzy miej-
4. Funa K., Hidetaka U.: Regulatory mechanisms for the expression and
sce dla domeny SH2 licznych wewnątrzkomórkowych sub-
activity of platelet-derived growth factor receptor. Act. Bioch. Pol., 2003,
stratów. Należą do nich:
50, 647-658.
 kinaza fosfatydyloinozytol 3 (PI3K),
5. Furuta T., Sakai T., Senga T. i wsp.: Identification of potent and selective
inhibitors of PDGF receptor autoposphorylation. J. Med. Chem., 2006,
 białko adaptorowe Grb-2, które tworzy kompleksy z Sos-
49, 7, 2186-2192.
1 aktywujące Ras,
6. George D.: Targeting PDGF receptors in cancer  rationales and proof of
 fosfolipaza Cg (PLCg),
concept clinical trials. Adv. Exp. Med. Biol., 2003, 532, 141-151.
176 M. Mantur, O. Koper
7. Heldin CH., Westermark B.: Mechanism of action and in vivo role of pla- 15. Puszczewicz M., Białkowska-Puszczewicz G.: Przeciwciała przeciw re-
telet-derived growth factor. Physiol. Rev., 1999, 79, 1283-1316. ceptorom dla płytkopochodnego czynnika wzrostu (PDGF) w twardzinie
8. Li M., Jendrossek V., Belka C.: The role of PDGF in radiation oncology. układowej. Reum., 2006, 44, 5, 281-284.
Radiat. Oncol., 2007, 2-5. 16. Raines E.W., Sporn M.B., Roberts A.B. i wsp.: Peptide growth factors
9. Li X., Ponten A., Aase K. i wsp.: PDGF-C is a new protease-activated and their receptors. Springer., 1991,173-242.
ligand for the PDGF alpha-receptor. Nat. Cell Biol., 2000, 2, 302-309. 17. Risau W., Drexler H., Mironov V.: Platelet-derived growth factor is angio-
10. McGary EC., Weber K., Mills L. i wsp.: Inhibition of platelet-derived genic in vivo. Grow. Fact., 1992, 7, 261-266.
growth factor-mediated proliferation of osteosarcoma cells by the no- 18. Shikada Y., Yonemitsu Y., Koga T. i wsp.: Platelet-derived growth factor-
vel tyrosine kinase inhibitor STI5711. Clin. Cancer Res., 2002, 8, 11, AA is an essentials and autocrine regulator of vascular endothelial growth
3584-3591. factor expression in no-small cell lung carcinoma. Clin. Cancer Res., 2005,
11. Miller-Kasprzak E., Niemir Z.I., Czekalski S.: Rola płytkopochodnego czyn- 65, 7241-7248.
nika wzrostu A (PDGF-A) w nadciśnieniu tętniczym i chorobach nerek. 19. Tejada M., Yu L., Dong J. i wsp.: Tumor-driven paracrine platelet-derived
Cz. 1: Budowa i regulacja Ekspresji genu PDGF-A i jego rola w nadci- growth factor recptor signaling is a key determinant of stromal cell re-
śnieniu tętniczym. Pol. Merk. Lek., 2004, 94, 398-401. criutment in a model of human lung carcinoma. Clin. Cancer Res., 2006,
12. Miller-Kasprzak E., Niemir Z.I., Czekalski S.: Rola płytkopochodnego 12, 2676-2688.
czynnika wzrostu A (PDGF-A) w nadciśnieniu tętniczym i chorobach 20. Vincent L., Rafii S.: Vascular frontiers without borders: multifaceted roles
nerek. Cz. 2: Rola PDGF-A w chorobach nerek. Pol. Merk. Lek., 2004, of platelet-derived growth factor (PDGF) in supporting postnatal angio-
94, 403-405. genesis and lymphangiogenesis. Cancer Cell., 2004, 6, 4, 307-309.
13. Nowak M., Mucha K., Forocewicz B.: Znaczenie PDGF w patogenezie 21. Yu J., Ustach C., Kim H.: Platelet-derived growth factor signaling and
wybranych jednostek chorobowych. Pol. Arch. Med. Wew., 2005, 113, human cancer. J. Biochem. Mol. Biol., 2003, 36, 49-59.
603-608.
14. Nystrom HC., Lindblom P., Wickman A. i wsp.: Platelet-derived growth Otrzymano: 22 grudnia 2007 r.
factor B retention is essential for development of normal structure and Adres: Maria Mantur, Zakład Laboratoryjnej Diagnostyki Klinicznej, Akademii
function of conduit vessels and capillaries. Cardiovasc. Res., 2006, 71, Medycznej w Białymstoku, ul. Waszyngtona 15a, 15-274 Białystok, tel./fax:
3, 557-565. 085 746 85 84, e-mail: [e-mail]