Xerocomus chrysenteron (podgrzybek złotawy)



www.grzyby.pl| Skorowidz/INDEX (polski) (ENG) | "Na grzyby!"/HOME | Klucz/KEY | Boletaceae 
| Xerocomus 
| Słownik |
 
Xerocomus chrysenteron (Bull.) Quelet - podgrzybek złotawy
10 mmpod dębami, pojedynczo, charakterystycznie popękana skórka z czerwono zabarwionym miąższem03.07.1999, Dolny Śląsk, okolice Obornik Śląskich [Copyright © 1999 by Marek Snowarski]w buczynie; (*); 10.10.1998, ; 34 kB[Copyright © 1998 by Marek Snowarski] 50 mmgrupa owocników pod sosnami/dębami / gregarious under Pinus/Quercus; 05.10.1999, Dolny Śląsk, wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie; 58 kB[Copyright © 1999 by Marek Snowarski]las sosnowo-dębowy; 19.07.1998, ; 40 kB[Copyright © 1998 by Marek Snowarski]
Owocnik  Kapelusz 3-8cm średnicy. Żółty do ciemnobrązowego z oliwkowym, a czasem czerwonym odcieniem. Matowy. W miejscach nadjedzonych lub w pęknięciach czerwonawy. Młody oliwkowobrązowy, ciemny, później jaśnieje. Okazy późnojesienne ciemnobrązowe. Najpierw półkulisty, potem wypukły, później spłaszczony, powyginany. Powierzchnia zamszowata do aksamitnej, podczas suszy popękana w drobne poletka - pomiędzy którymi są widoczne żółtawe lub cytrynowe rysy. Podczas wilgotnej pogody powierzchnia śluzowata.
  Pory najpierw bladożółte (złotawe - stąd nazwa gatunkowa, później oliwkowożółte, stosunkowo duże, kanciaste, pod naciskiem prawie zawsze nieco siniejące. Rurki jasnożółte, przeważnie zbiegające po trzonie (przyrośniete do trzonu lub prawie wolne). Długość 0.5-1cm.
  Trzon żółtawy z odcieniami czerwieni różnej instensywności, rzadziej bez odcieni. Okazy późnojesienne nie mają typowo czerwonego odcienia trzonu lecz zółty (Xerocomus pruinatus? - patrz uwagi). Cylindryczny, czasem nieco wygięty, długi i wysmukły; długowłóknisty; podstawa przeważnie nieco zgrubiała.
  Miąższ żółtobiaławy, jasnożółty, pod skórką kapelusza czerwony, słabo błękitniejący. W kapeluszu bardzo miękki i szybko psujący się, u okazów późnojesiennych twardszy. Zapach słaby. Smak łagodny. Lekko kwaskowaty[1]. Smak i zapach przyjemny[4].
Zarodniki  10.5-16x4-6.5mim, od wrzecionowatych lub eliptycznych do jajowato-eliptycznych, gładkie. Wysyp oliwkowobrązowy (rdzawooliwkowy).
Występowanie(HABITAT)  W lasach iglastych i liściastych. Najpospolitszy grzyb rurkowy. Owocniki od lipca do listopada, pojedynczo lub w grupach.Nieco starsze owocniki łatwo pleśnieją, zwłaszcza pory. Bardzo przyjemnie się zbiera, zwłaszcza młode, gdy mają ciemno-brązowy, aż czarny kapelusz o ładnej fakturze.VII1:99,98; VII2:98; IX1:99,98; IX3:97; X1:99,98,97; X2:97; X3:99;
Wartość  Grzyb jadalny. Opinie co do smakowitości są podzielone. Smaczny[2]. [1]:Nie jest zbyt smaczny. Wiele osób niechętnie go spożywa z powodu kwaskowatego smaku. [iw]: Ma specyficzny smak, nie nazwał bym go kwaskowatym, można go lubić lub nie, kwestia gustu. Młode wyglądają śliczne w marynacie, dobre też na gęsto, w zupie i suszone.
Uwagi(REMARKS)  Podgrzybek obciętozarodnikowy (X. truncatus) - rośnie pod dębami, wygląda tak samo, różni się kształtem zarodników.
  U podgrzybka zajączka (Xerocomus subtomentosus) (na fotografii) miąższ nie błękitnieje a rurki są jasnożółte.
  Podgrzybek żeberkowaty (czerwonobrązowy) (X. spadiceus) - lekko błękitnieje.
  X. porosporus- różni się zarodnikami i brakiem kwaskowatego smaku, poza tym wygląda tak samo.
  Podgrzybek czerwonawy (Xerocomus rubellus) ma on charakterystyczny żywo czerwony kapelusz, u starszych egzemplarzy blednący.
  (*) egzemplarze na tych fotografiach są zapewne wyróżnianym obecnie podobnym gatunkiem - Xerocomus pruinatus, charakteryzują się one za młodu pofałdowaną, prawie garbkowatą powierzchnią kapelusza, brzeg jest często zabarwiony winno-czerwono i raczej nie pęka na poletka; trzon za młodu jest czysto żółty, potem czerwonawy ale słabiej niż Xerocomus chrysenteron; mikroskopowo odróżnia się strukturą powierzchni kapelusza i drobnymi nierównościami powierzni zarodników; pierwszy owocuje głównie późną jesienią, drugi raczej latem. W [2] prawdopodnie Xerocomus pruinatus jest przedstawiony jako późnojesienna forma podgrzybka złotawego.
inne fotografie (ADDITIONAL PHOTOGRAPHS)* 990626-25 - pod dębami, pojedynczo; miąższ w miejscach wyjedzone przez ślimaki jest czerwony, skórka zaczyna pękać; 03.07.1999, Dolny Śląsk, okolice Obornik Śląskich; 40 kB [Copyright © 1999 by Marek Snowarski]* 980713-9 - w młodej dębinie z brzozami, w trawie {X. chrysenteron?}; 05.07.1998, Dolny Śląsk, okolice Obornik Śląskich; 43 kB [Copyright © 1998 by Marek Snowarski]* 981010-19 - starsze owocniki, w buczynie; (*); 10.10.1998, ; 44 kB [Copyright © 1998 by Marek Snowarski]* 981001-27 - starszy owocnik, w buczynie; (*); 10.10.1998, ; 22 kB [Copyright © 1998 by Marek Snowarski]
Literatura (REFERENCES)gatunek opisywany w każdym atlasie;[2][3][4][7][1][24][12]
W Internecie (LINKS)* Fungi of the San Francisco Bay Area (as Boletus chrysenteron)


| Skorowidz/INDEX (polski) (ENG) | "Na grzyby!"/HOME | Klucz/KEY | Boletaceae 
| Xerocomus 
| Słownik |Strona ostatnio zmieniana/MODIFIED: 15.08.1999 (utworzona/CREATED 10.10.1997)Copyright © 1997-1999 by Marek Snowarski / E-MAIL: [e-mail]


Wyłączny sponsor hostowania atlasu - firma Noris II (www.grzyby.com)