Xerocomus badius (podgrzybek brunatny)



www.grzyby.pl| Skorowidz/INDEX (polski) (ENG) | "Na grzyby!"/HOME | Klucz/KEY | Boletaceae 
| Xerocomus 
| Słownik |
 
Xerocomus badius (Fr.) Kuhn.: Gilb. - podgrzybek brunatny
[Copyright © by Marek Snowarski] 50 mmw czasie suchej pogody, obok zmurszałego pniaka sosny; wygląda jak namalowany, ale rzeczywiście tak niesamowicie wyglądał i jest to fotografia; 26.06.1999, Wolin; 36 kB[Copyright © 1999 by Marek Snowarski]bardzo młode owocniki, w mchu, pod świerkiem; 10.10.1998, Dolny Śląsk, lasy milickie; 49 kB[Copyright © 1998 by Marek Snowarski]
Owocnik  Kapelusz (3)5 - 10(15) cm. Młody zazwyczaj ciemnobrązowy do prawie czarnego, półkulisty. Z wiekiem jaśniejszy, kasztanowobrązowy, płowobrązowy, wypukły. Później spłaszczony i wreszcie rozpostarty. Suchy matowy, zamszowo-aksamitny. Wilgotny nieco śluzowaty, wtedy może mieć czerwonawy odcień.
  Pory najpierw bladożółte. Potem zielonożółte do brudnooliwkowozielonawych. Po przyciśnięciu lekko niebieszczeją. Początkowo pory bardzo drobne, potem nieco większe, graniaste.
  Rurki tej samej barwy. Długości 10 - 15 mm. Przyrośnięte do trzonu i nieco zbiegające. Po uszkodzeniu sinieją.
  Trzon 3-9(12) x 1-3(5) cm. Zasadniczy kolor jasnożółty. Na jego tle ciemniejsze, ochrowo-brązowawe, podłużne włókienka. Nigdy siatecznka. Kształt zróżnicowany: cylindrycznym, maczugowaty, czasem zgrubiały jak u borowika. Często wygięty i podstawa bywa zwężona (zaostrzona). Pełny.
  Miąższ białawy, miejscami żółtawy, u starszych egzemplarzy ciemniejszy. Po przecięciu lekko niebieszczeje i powoli ponownie blednie. W młodości zwarty, potem miękki. Zapach przyjemny, określany jako słabo owocowy. Smak łagodny, przyjemny.
Zarodniki  11-18 x 4.5 - 6 mim. Gładkie. Eliptyczne do eliptyczno-wrzecionowatych. Żółtobrązowawe. Wysyp oliwkowobrązowy.
Występowanie(HABITAT)  Jeden z najpospoltszych w Polsce. Spotykany na nizinach i w górach za wyjątkiem wysokich położeń. W lasach iglastych i liściastych. Pod sosnami, bukami, dębami i świerkami. Głównie w borach sosnowych na piaszczystym, kwaśnym podłożu. Często w mchu, niekiedy na silnie zbutwiałych pniakach. Owocniki od czerwca (lipca) do listopada. Zasadniczy wysyp w końcu września. Często spotyka się owocniki gromadnie.VI3:99; IX3:98,97; X1:99,98,97; X2:97; X3:99;
Wartość  Jadalny. Bardzo smaczny. Zbliżony smakiem i zapachem do borowika szlachetnego. W stanie surowym trujący.
Uwagi(REMARKS)  Jest dość charakterystyczny i przy pewnej wprawie trudno go pomylić.
  Bywa mylony z borowikiem szlachetnym (Boletus edulis) czyli prawdziwkiem (na fotografii) lub borowikiem sosnowym od których różni się brakiem siateczki i błękitniejącym miąższem.
Uwagi(REMARKS)  Z uwagi na barwnik skórki (norbadion), który wiąże chemicznie cez, ma go wyższą zawartość niż inne gatunki. Także promieniotwórczego izotopu. Tym nie mniej biorąc pod uwagę ilość zjadanych grzybów w ciągu roku, większą dawkę substancji promieniotwórczych spożywa się z takimi np. ziemniakami.
Literatura (REFERENCES)gatunek opisywany w każdym atlasie;[7][2][3][4][1][15][23I][24][12]
W Internecie (LINKS)* Svampe i Oestjylland af Flemming V. Larsen [click on Taxon link] (as Boletus badius)* Petit guide des Champignons d'Ile de France


| Skorowidz/INDEX (polski) (ENG) | "Na grzyby!"/HOME | Klucz/KEY | Boletaceae 
| Xerocomus 
| Słownik |Strona ostatnio zmieniana/MODIFIED: 20.06.2000 (utworzona/CREATED 10.10.1997)Copyright © 1997-2000 by Marek Snowarski / E-MAIL: [e-mail]


Wyłączny sponsor hostowania atlasu - firma Noris II (www.grzyby.com)