Artysta a filister. Omów, odwołując się do wypowiedzi przedstawicieli Młodej Polski.











Wtorek, 25 Kwietnia Imieniny obchodzą: Marek, Jarosław, Elwira
 



















  Sciaga.pl > Prace
> Młoda
Polska >
Home | Reklama | Info
| Mail






Gdzie Cz@T ???




Gdzie jestSciaga.pl
?
















Artysta a filister.
Omów, odwołując się do wypowiedzi przedstawicieli Młodej
Polski.










kategoria:   J.polski
zakres:   Młoda Polska
dodano:   1999-08-17




Filister - termin
dawniej neutralny, w epoce Młodej Polski nabrał szczególnie
negatywnego zabarwienia, wręcz obelgi. Oznaczać zacząć, zwłaszcza w
oczach poetów i cyganerii artystycznej, "zapleśniałego mieszczucha",
człowieka bez ambicji, aspiracji i bez wyobraźni, ograniczonego,
małostkowego, żyjącego otępiającą, prozaiczną codziennością.
Filisterska postawa w życiu była zupełnie sprzeczna z postawą
artystów: poetów, malarzy wiodących tryb życia pełen fantazji:
twórczy i hulaszczy. Elita artystyczno-intelektualna występowała
przeciw mentalności mieszczańskiej, wręcz oskarżała filistrów,
wzniecała tzw. bunt obyczajowy. A oto jak wypowiadają się w
tej kwestii czołowi przedstawiciele Młodej Polski: -
Stanisław Przybyszewski ("Confiteor") - przekonanie o wartości
jednostki twórczej, twierdził, że dążenia i cele przyziemnych
"zjadaczy chleba" są całkowicie obce wybitnej jednostce, dążącej do
wartości wiecznych i idealnych. Za swoją wyjątkowość, odstawanie od
zbiorowości jednostka płaci wyobcowaniem i odtrąceniem przez
społeczeństwo. Życie i obyczaje cyganerii krakowskiej stały się
głośne, wywołując w konserwatywnym, mieszczańskim społeczeństwie
podwawelskiego grodu zgorszenie i falę plotek. - Zenon
Przesmycki - Miriam ("Los geniuszów", "Walka ze sztuką") - warunkiem
rozwoju prawdziwej sztuki jest istnienie arystokracji duchowej.
Demokracja prowadzi do likwidacji arystokracji duchowej, stanowi
więc zagrożenie dla prawdziwej sztuki. Warunki tworzenia wielkiej
sztuki stale się pogarszają. Dzieje się tak za sprawą motłochu,
plebejskiego odbiorcy z niewyrobionymi gustymi, który domaga się
"łatwej strawy", nie znając się na prawdziwej sztuce. Formuła
Miriama przypieczętowała ostry konflikt między modernistycznym
artystą a społeczeństwem filistrów. - Wacław Nałkowski
"Forpoczty rewolucji psychicznej i troglodyci" - dokonał podziału
ludzkości na typy zachowawcze, pozbawione twórczych aspiracji oraz
jednostki zapowiadający przyszły, doskonalszy typ człowieka.
Opozycja filister-artysta znalazła odbicie w wielu utworach
artystów Młodej Polski m.in.: - Kazimierz Przerwa-Tetmajer
"Evviva l`arte" - (co znaczy "niech żyje sztuka!") przywołany w
utworze kult sztuki, słynny motyw exegi monumentum - przekonanie o
nieśmiertelności poety, którą dają mu słowa. Twórczość daje artystom
wyższość nad "narodem nędznych filistrów", czyni ich "królami bez
ziemi" (podobnie jak w romantycznym micie poety). Przesłanie utworu
jest jasne i zawiera się w zdaniu: "jedyną rzeczą wartą cokolwiek na
ziemi jest sztuka". - Gabriela Zapolska - "Moralność pani
Dulskiej" - (autorka ukazuje schemat moralności mieszczańskiej i
poddaje go ocenie. Zapolska ostro krytykuje w mentalności
mieszczańskiej hipokryzję, fałsz, obłudę i ciasnotę horyzontów
mieszczuchów. Określa to mianem kołtunerii lub dulszczyzny - czyli
właśnie poglądów, jakie reprezentuje pani Dulska; fałszu, małych
brudnych rozgrywek przy wysokim mniemaniu o własnych walorach
moralnych i obywatelskich. - Stanisław Wyspiański "Wesele" -
jeden z bohaterów dramatu, Nos, jest karykaturą idei i stylu życia
cyganerii Przybyszewskiego, na atmosferę duchową społeczeństwa
wywiera wpływ nie tylko sytuacja polityczna i społeczna, lecz także
literatura, idee przez nią propagowane i wzorce osobowe. Generalne
zarzut Wyspiańskiego pod adresem sztuki i środowiska artystycznego
sprowadzają się do tego, że sztuka i i światopogląd dominujący w tym
środowisku przyczyniają się do pogłębiania kryzysu ideowego. Krytyce
podlega również uleganie przez inteligencję powszechnej chłopomanii,
która jest pozerstwem, przelotną modą kamuflowaną górnolotnymi
hasłami, ukazuje także brak zrozumienia przez inteligencję istoty
współczesnej wsi.







Autor: Nieznany

Ocena : 3 








oceń
prace:
1 2 3 4 5 6


Home | Reklama | Info
| Mail


Prace | Pomoc | Książki | Artykuły | News | Katalog | Forum
| Rozrywka






Wszelkie prawa zastrzeżone / All
rights reserved  Sciaga.pl
2000