Izabela Kuchta
Zapobieganie wypadkom - Bezpieczne Dziecko
Opracowano na podstawie programu  Podaruj Dzieciom Słońce dla przedszkoli,
programu  Bezpieczne \
ycie dotyczącego poprawy bezpieczeństwa dzieci i młodzie\
y( autor:
dr Jerzy Marek, Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego) oraz Program
Profilaktyki opracowany przez nauczycielki Przedszkola Samorządowego Nr 1 w
Sandomierzu.
W Polsce odnotowuje się corocznie dramatycznie wysoką liczbę wypadków, urazów i
zatruć dzieci(120000 dzieci w wyniku urazów i zatruć wymaga leczenia szpitalnego).
Autorzy programów uwa\
ają, \
e pełna ich realizacja mo\
e przebiegać jedynie we
współpracy z rodzicami.
Dzieci mają dowiedzieć się o najczęstszych przyczynach urazów i zatruć; zastanowić się
jak ich uniknąć i co robić, jeśli zdarzy się coś złego.
Zawsze wypadkom towarzyszą łzy, ból, strach. Postarajmy się wspólnie uczynić
otoczenie dziecka przyjaznym i bezpiecznym, a w dzieciach kształtujmy odpowiednie
postawy wobec sytuacji, w których powstały lub mogą powstać zagro\
enia.
Cele dydaktyczne programu:
1. Dzieci powinny uzyskać informacje o niebezpieczeństwie urazów i zatruć oraz ich
przyczyn.
2. Powinny poznać konsekwencje działań ryzykownych, czyli takich, które często są
przyczynami wypadków.
3. Dzieci powinny znacząco podnieść poziom ostro\
ności i wyobraz
ni o konsekwencjach
działań i przebywaniu w pobli\
u potencjalnie niebezpiecznych przedmiotów,
substancji i zwierząt.
Głównym zadaniem jest uwra\
liwienie dziecka na potencjalne zagro\
enie- wskazane
jest tutaj korzystanie z przykładów znanych dzieciom w celu ich ostrze\
enia. Nie nale\
y
wykorzystywać zdarzeń drastycznych, \
eby nie przestraszyć dzieci.
Nale\
y pamiętać, \
e pomysłowość i wyobraz
nia dzieci przekraczają zdolności
przewidywania dorosłych, dlatego musimy zapobiegać i stosować profilaktykę.
Program przewiduje następującą tematykę:
1. Co mo\
e nam się stać, gdy będziemy nieostro\
ni? .
Dziecko będzie wiedziało, \
e gdy będzie nieostro\
ne mo\
e się nabawić ró\
nych urazów,
jak: stłuczenia, skaleczenia, oparzenia, złamania, zadławienia;
- pozna okoliczności, w których mo\
e doznać urazów;
- nazwie odczucia związane z powstaniem urazu: strach, ból, cierpienie.
2. Brak ostro\
ności, bałagan- przyczyną wypadków .
Dzieci dowiedzą się, \
e nieostro\
ność, bałagan i nadmierna ciekawość mogą prowadzić
do urazów,
- pozna przyczyny wypadków,
- przeanalizuje i uogólni wspólnie z nauczycielem przyczyny wypadków.
3.  Wypadki- jak się wystrzegać?
Dzieci dowiedzą się, jakie przedmioty i sytuacje mogą grozić wypadkiem i urazem(
przedmioty ostre, gorące, niestabilne itp.).
- będą potrafiły wyjaśnić jak się posługiwać takimi przedmiotami( np. no\
yczki) bądz

jak ich unikać,
- będą wiedziały, \
e niektórymi mogą się posługiwać tylko osoby dorosłe.
4.  Postępowanie w sytuacji zagro\
enia i po wypadku- wezwanie pomocy .
Dziecko dowie się, \
e gdy ulegnie wypadkowi( nawet z pozoru niegroz
nemu) powinno
powiadomić o tym dorosłych.
- dziecko będzie wiedziało, \
e gdy w jego obecności coś się stanie ma obowiązek
powiadomić dorosłych i spokojnie, rzeczowo opowiedzieć, co się stało.
5.  Bezpieczny dom- odpowiadamy za bezpieczeństwo .
Dziecko zastanowi się, jakie sytuacje w domu sprzyjają urazom: manipulowanie
ró\
nego rodzaju sprzętem bez nadzoru rodziców, przeszkadzanie rodzicom-
rozpraszanie uwagi, gdy rodzic zajmuje się np. gotowaniem, naprawami itp.
- wymieni kilka sytuacji, w których jego działania i przedmioty mogą stać się przyczyną
urazów jego i domowników,
- zrozumie, \
e niektórymi przedmiotami w domu mogą posługiwać się tylko rodzice,
- zastanowi się co wszyscy powinni robić w domu, \
eby nie dochodziło do urazów.
6.  Niebezpieczne lekarstwa .
Dziecko będzie wiedziało, \
e próby samodzielnego u\
ywania lekarstw prowadzą do
bardzo groz
nych zatruć,
- dziecko będzie wiedziało, \
e lekarstwa mo\
na za\
ywać tylko, gdy przepisze je lekarz i
poda mu je ktoś z rodziców,
- będzie wystrzegało się nieznanych przedmiotów, które mogą być lekarstwami.
7.  Potłuczenia, zwichnięcia, złamania .
Dziecko dowie się, \
e do potłuczeń, złamań, zwichnięć dochodzi wtedy, gdy potykamy
się, jesteśmy popychani, przypadkowo tracimy równowagę, bawimy się  na
wysokościach ,
- będzie zdawało sobie sprawę, \
e z powodu popchnięcia druga osoba mo\
e doznać
urazu, zastosuje się do upomnień nauczycielki,
- dowie się, jakie urazy powstają po upadku w Sali, w ogródku przedszkolnym, w domu
i na podwórku( potłuczenia, siniaki, otarcia naskórka, guzy, złamania, zwichnięcia),
- będzie wiedziało, \
e zabawa na wysokościach: balkony, huśtawki, zje\
d\
alnie,
drabinki, płoty, dachy, drzewa itp. miejsca gro\
ą upadkiem.
8.  Prąd elektryczny .
Dziecko dowie się, \
e ka\
da zabawa gniazdkiem elektrycznym jest bardzo
niebezpieczna,
- będą wiedziały, \
e podłączać ró\
nego rodzaju urządzenia elektryczne mogą tylko
osoby dorosłe,
- dowiedzą się, gdzie poza gniazdkiem płynie prąd( silniki, wszelkie maszyny i
przyrządy elektryczne, przewody na słupach itp.).
9.  Groz
ne rośliny .
- Dzieci dowiedzą się, \
e niektóre rośliny i owoce mogą wywołać zatrucie
( grzyby, wilcze jagody itp.), zastosują się do zakazu zrywania i próbowania roślin,
których nie znają, będą wiedzieć, \
e lepiej zapytać kogoś dorosłego przed zjedzeniem,
- będą wiedziały, \
e nawet znane rośliny i owoce trzeba dokładnie umyć przed
zjedzeniem.
10.  Szkodliwe pokarmy .
Dzieci będą wiedziały, \
e do zatrucia dochodzi nie tylko po spo\
yciu roślin trujących,
ale tak\
e nieświe\
ych, przeterminowanych lub pochodzących od kogoś obcego, kto nas
częstuje,
- będą wiedziały, \
e zatrucie objawia się bólem brzucha, wymiotami i o takich
dolegliwościach poinformują rodziców, nauczyciela.
11.  Pij tylko dobrze sprawdzone napoje .
Dziecko pozna i utrwali to hasło, będzie potrafiło uzasadnić, \
e ka\
de opakowanie z
kartonu lub nieprzezroczyste naczynie mo\
e zawierać przypadkowo przelany inny płyn,
który mo\
e okazać się trujący,
- uświadomi sobie, \
e przed wypiciem czegoś trzeba zapytać rodziców lub zaufanego
dorosłego.
12.  Bezpieczna droga do przedszkola .
Dziecko pozna, powtórzy i utrwali wiadomości o bezpieczeństwie ruchu drogowego(
przejścia dla pieszych, sygnalizacja świetlna, przechodzenie przez jezdnię),
- będzie przestrzegało zasadę uczestnictwa w ruchu drogowym tylko pod opieką
dorosłych,
- pozna i uświadomi sobie niebezpieczeństwo zabaw w pobli\
u jezdni( latem i zimą),
- pozna bezpieczne miejsca zabaw.
13.  Ogień .
Dziecko dowie się, \
e ka\
da zabawa zapałkami, zapalniczką i ka\
dym innym z
ródłem
ognia jest niebezpieczna i grozi po\
arem,
- pozna i uświadomi sobie skutki po\
aru.
14.  Wieś i gospodarstwo rolne .
Dziecko mieszkające na wsi pozna sytuacje szczególnie zagra\
ające wypadkom i
urazom związane z pracą gospodarstwa rolnego: praca maszyn rolniczych, mo\
liwy
kontakt z dzikimi zwierzętami, ciągły kontakt ze zwierzętami gospodarskimi,
zwiększona mo\
liwość zaginięcia, utonięcia np. w stawie- zakaz samowolnego
chodzenia w takie miejsca,
- dziecko przebywające na wsi, które nie zna wiejskich warunków \
ycia, nie powinno
oddalać się od rodziców dopóki nie oswoi się z miejscem.
Podobnie dziecko mieszkające na wsi powinno zachować większą ostro\
ność w słabiej
sobie znanym środowisku miejskim.
15.  Niebezpieczne zwierzęta .
Dziecko będzie wiedziało, \
e zwierzęta domowe, czasem nie zachowują się tak jak
chcemy i mogą: pogryz
ć, podrapać itp.
- będzie wiedziało, \
e nie wolno zbli\
ać się do nieznajomych psów i próbować je
głaskać, karmić a tym bardziej dra\
nić w jakikolwiek sposób,
- będzie wiedziało, \
e jeśli poczuje się zagro\
one przez nieznajomego psa, który będzie
warczał lub w inny sposób demonstrował agresję, powinno natychmiast poprosić
dorosłego o pomoc.
Realizacja celów i zało\
eń tego programu powinna być priorytetowym zadaniem
nauczycieli. Istnieje w tym przypadku konieczność ścisłej współpracy z rodzicami w tym
zakresie. Nale\
y uświadomić równie\
rodziców przedstawiając im zało\
enia programu i
określając warunki współpracy dla poprawienia bezpieczeństwa ich własnych dzieci.
Jednokierunkowe działanie nauczycieli i rodziców pozwoli na osiągnięcie zało\
onych
celów w najwa\
niejszej kwestii-  BEZPIECZNE DZIECKO .