UNIWERSYTET PRZYRODNICZY
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
KATEDRA BIOCHEMII I FIZJOLOGII ZWIERZ
T
Zakład Biochemii
20-033 Lublin, ul. Akademicka 12
tel. [phone]
Skład aminokwasy białek
(część teoretyczna)
Reakcja biuretowa Piotrowskiego (na wiÄ…zanie peptydowe)
Jest to jedna z najczęściej wykonywanych reakcji w analizie
białek, pozwalająca na wykrycie białka i na jego oznaczenie ilościowe.
Powy\
szą reakcję dają wszystkie połączenia, zawierające w cząsteczce co
najmniej 2 grupy  CO-NH-, połączone ze sobą: bezpośrednio (w dwuamidzie
kwasu szczawiowego H2N-CO-CO-NH2 , przez azot (w biurecie) lub przez
atom węgla (w dwuamidzie kwasu malonowego, bursztynowego czy w
produktach hydrolizy białek).
Dodatniego odczynu w reakcji biuretowej nie dajÄ… wolne aminokwasy
i dwupeptydy.
W wyniku utworzenia koordynacyjnego połączenia miedzi z 2
przyległymi wiązaniami  CO-NH-, powstaje barwny produkt soli
kompleksowej.
R O
CH C R
R O
NH N CH
CH C R
C O
NH HN CH
NH
Cu2+
Cu2+ HN
C O
O C
HN
CH N NH
R C CH
O R
Nazwa próby pochodzi od biuretu, związku powstającego przy ogrzewaniu mocznika do 180oC. Jest to
zarazem jeden z najprostszych związków dających pozytywny wynik tej próby.
O O
NH2 H2N
O O
NH NH
NH2
O O
180°C
Cu2+ H2N
NH2
2 H2N
+ NH3
Cu2+ NH2
H2N
H2N N NH2
O
H
NH NH
O O
NH2 H2N
O O
Próba biuretowa jest te\
wa\
ną metodą ilościowego oznaczania
białek. W tym przypadku wykorzystuje się liniową zale\
ność zmiany barwy
od stÄ™\
enia protein, a ściślej biorąc od liczby podwójnych wiązań
peptydowych, którą ustala się za pomocą kolorymetrii, w odniesieniu do
odpowiedniej krzywej wzorcowej.
09-02-25 www.biochfiz.up.lublin.pl Wersja 1.25.02.09
- 1 z 4 -
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
KATEDRA BIOCHEMII I FIZJOLOGII ZWIERZ
T
Zakład Biochemii
20-033 Lublin, ul. Akademicka 12
tel. [phone]
Próba ksantoproteinowa
Dodatni odczyn ksantoproteinowy dajÄ… aminokwasy aromatyczne:
tyrozyna, tryptofan, fenyloalanina oraz białka zawierające te
aminokwasy. ZwiÄ…zki te ulegajÄ… reakcji nitrowania w czasie ogrzewania
ze stÄ™\
onym roztworem HNO3, dajÄ…c \
ółto zabarwione nitrowe pochodne
(fenyloalanina wymaga do nitrowania dodatku H2SO4). Po zalkalizowaniu
powstałe nitrozwiązki przyjmują zabarwienie pomarańczowe:
OH
OH O O
O
O2N N
O2N
O
HNO3 OH-
H2N H2N
H2N
H2N
HO O
HO O HO O
HO O
Próba ksantoproteinowa jest przykładem sposobu odró\
nienia związków aromatycznych od niearomatycznych.
Daje pozytywny wynik ze wszystkimi związkami zawierającymi pierścień aromatyczny (w przypadku obecności
tylko jednego podstawnika w pierścieniu lub jego braku, niezbędny jest dodatek kwasu siarkowego (VI) do
mieszaniny nitrujÄ…cej).
Próba Millona
Próba Millona słu\
y do wykrywania tyrozyny oraz białek
zawierających tyrozynę. Tyrozyna ulega pod wpływem odczynnika Millona
nitrowaniu w pozycji orto pierścienia aromatycznego. Powstała pochodna
 o-nitrozopochodna- tworzy barwny kompleks z jonami miedzi Hg2+.
+ + + +
2 Hg 6 HNO3 Hg(NO3)2 NO NO2 3 H2O
+ H2O
+ 2 HNO2
NO NO2 N2O3
OH
OH
+
+ HNO2 H2O
R N
R
O
09-02-25 www.biochfiz.up.lublin.pl Wersja 1.25.02.09
- 2 z 4 -
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
KATEDRA BIOCHEMII I FIZJOLOGII ZWIERZ
T
Zakład Biochemii
20-033 Lublin, ul. Akademicka 12
tel. [phone]
O
O
OH
Hg2+ Hg
2
N R
R N
R N
O
O
O
Próba Millona jest charakterystyczna dla fenoli o co najmniej jednej nie podstawionej pozycji orto. Jest
te\
często wykorzystywana w chemii organicznej do wykrywania fenoli o wolnej pozycji orto i podstawniku w
pozycji para (tak jak ma to miejsce w tyrozynie), które nie dają pozytywnego wyniku innych reakcji
wykrywania fenoli.
Próba Adamkiewicza-Hopkinsa
Próba na wykrywanie tryptofanu i białek, w których skład wchodzi
tryptofan. W środowisku kwaśnym pierścienie indolowe dwóch cząsteczek
tryptofanu kondensujÄ… z kwasem glikosalowym, dajÄ…c barwny produkt:
HO
O
H2N
O
HN
OH OH
- H2O
2
+
O
NH2
O N
NH2
H
N
H
OH
O
OH
O
Próba cysteinowa
ZwiÄ…zki posiadajÄ…ce grupy hydrosulfidowe (utlenione lub
zredukowane), jak cysteina i cystyna, ogrzewane w środowisku zasadowym
ulegajÄ… rozpadowi. Zawarta w nich siarka ulega uwolnieniu w postaci
jonów siarczkowych, które z jonami Pb2+ dają czarny osad PbS. Inny
aminokwas siarkowy, metionina, nie daje dodatniego wyniku w tej
reakcji.
Pojęcie doborowości białek
Białka stanowiące składniki po\
ywienia człowieka mają bardzo
ró\
norodny skład aminokwasowy. Na ogół mo\
na je podzielić na 3 grupy:
1. białka pełnowartościowe (białka doborowe) zawierające wszystkie
aminokwasy niezbędne w stosunku ilościowym, zapewniającym właściwe
pokrycie zapotrzebowania ustroju człowieka. Tego rodzaju białka
występują w mleku, jajach, serze itp.)
09-02-25 www.biochfiz.up.lublin.pl Wersja 1.25.02.09
- 3 z 4 -
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
KATEDRA BIOCHEMII I FIZJOLOGII ZWIERZ
T
Zakład Biochemii
20-033 Lublin, ul. Akademicka 12
tel. [phone]
2. białka częściowo niepełnowartościowe (względnie niedoborowe), tj.
takie, w których wprawdzie obecne są wszystkie aminokwasy
niezbędne, lecz co najmniej jeden w ilości niewystarczającej. Tego
rodzaju białka występują w przetworach zbo\
owych (mÄ…ka, kasze).
3. białka niepełnowartościowe (białka niedoborowe). Zawierają one
bardzo mało aminokwasów niezbędnych lub mogą w ogóle nie zawierać
jednego albo kilku z nich. Typowym białkiem niedoborowym jest
\
elatyna pozbawiona tryptofanu oraz białka ścięgien nie
zawierające tryptofanu i tylko znikome ilości aminokwasów o
łańcuchach węglowych rozgałęzionych.
Literatura:
1. Crystallographic Studies of the Biuret Reaction, Freeman, H. C.; Smith, J. E. W. L.; Taylor, J. C.,
Nature, Volume 184, Issue 4687, pp. 707-710 (1959).
09-02-25 www.biochfiz.up.lublin.pl Wersja 1.25.02.09
- 4 z 4 -