Zagadnienia na kolokwium z etyki

1. System etyczny I. Kanta.

Podstawowe zagadnienia: konieczność i powszechność sądów etycznych; racjonalne,

formalne apriori; autonomiczność etyki - „niebo gwiaździste nade mną, prawo moralne

we mnie”; dobra wola; rozum; obowiązek; szacunek wobec prawa; imperatyw

kategoryczny; imperatyw hipotetyczny; maksyma; bodziec; skłonność; moralność a

legalność; Bóg jako idea regulatywna; deontonomizm; formalizm etyczny

2. Utylitaryzm (J. Bentham, J.S. Mill)

Podstawowe zagadnienia: charakterystyka zasady, na której opiera swą koncepcję etyczną

Jeremi Bentham (6 tez); specyfika utylitaryzmu z punktu widzenia J. S. Milla (co różni go

do epikureizmu i do jakich innych systemów etycznych nawiązuje? Angażowanie

wyższych uzdolnień, poczucie własnej godności, zagadnienie ofiary.); tezy J. S. Milla

dotyczące wolności i odpowiedzialności przed społeczeństwem; motyw a moralna wartość

działania; motyw a intencja

3. Maxa Schelera koncepcja materialnej etyki wartości.

Podstawowe zagadnienia: materialne, emocjonalne apriori; etyka oparta na

wartościach (jak rozumie Scheler wartości?); obiektywna hierarchia wartości (od

najwyższych; czemu/komu przysługują poszczególne modalności wartości?); urealnianie

wartości; poznanie wartości oparte na przeżyciach typu intencjonalnego – „funkcje

uczuciowe” oraz akty uczuciowe (miłość i nienawiść); wolność, wybór, preferencja, chęć

szacunku do wartości a nie obowiązek; wartości moralne (dobro/zło) jako rezultat

wyboru; skala sytuacji i skala życia w preferowaniu jednych wartości nad innymi; kryteria

wyższości wartości; wzorce osobowe; zmiana etosu i resentyment; różnice między etyką

kantowską a schelerowską

4. Etyka niezależna Tadeusza Kotarbińskiego

Podstawowe zagadnienia: dlaczego etyka Kotarbińskiego nosi miano niezależnej?;

metoda stosowana do określenia zjawisk moralnych; motywy postępowania decydujące o

czcigodności czynu i motywy haniebne; ideał życzliwego opiekuna; wobec kogo

zobowiązany jest człowiek postępować zgodnie z ideałem spolegliwego opiekuna? Wobec

kogo zobowiązanie jest pierwotne, wobec kogo wtórne? Jakie jest zadanie opieki?

5. Zygmunt Bauman – analiza moralności ponowoczesnej

Podstawowe zagadnienia: różnice między podejściem modernistycznym i

postmodernistycznym (nowoczesnym i ponowoczesnym); zagadnienie jaźni moralnej;

cechy kondycji moralnej z perspektywy ponowoczesności (7);