Czy możemy mówić o społeczeństwie w sensie globalnym?
Słowo "społeczeństwo" jest często używane w języku potocznym - "społeczeństwo polskie",
zdrowe społeczeństwo", "społeczeństwo wiejskie" itp. W każdym z tych przypadków nazwa
oznacza co innego: ogół Polaków, ludzi zdrowych, ludzi żyjących na wsi. Różne są dziedziny
życia społecznego. We wszystkich przypadkach jednak nazwa odnosi się do licznej
zbiorowości, której członków łączy coś wspólnego. Funkcjonuje również wiele naukowych
definicji społeczeństwa.
Społeczeństwo to duża, wyraźnie wyodrębniona społeczność (czyli ludzie żyjący na
określonym obszarze, których łączą bardziej lub mniej trwałe stosunki i więzi społeczne,
tworzące w miarę uporządkowany i kompletny system oddziaływań społecznych), która
stanowi pewien zamknięty układ, mający wyspecjalizowane instytucje różnego typu
(ekonomiczne, polityczne, kulturowe itp.) integrujące mniejsze społeczności i zbiorowości
wchodzące w jej skład. Jak wynika z definicji rzeczywiste granice społeczeństwa trudno jest
określić. Wiele może być kryteriów dzięki którym możemy dowolnie grupować jednostki
nazywając je społeczeństwami. W miarę postępu technicznego i cywilizacyjnego granice
"społeczeństwa" i zakres kryteriów będą się rozszerzać. Jednym z mechanizmów
wpływających na powstawanie i spójność społeczeństw jest aspekt kulturowy. Bieg historii
dał jednak dowód, że nie jest możliwe utrzymywanie autonomiczności kulturowej przez
żadne ze znanych społeczeństw. Migracja ludności - zarówno ekonomiczna, jak i społeczno
polityczna, powodowała przenikanie się różnych kultur, co możemy obserwować po dziś
dzień np. kultura grecka odcisnęła swe znamię w stylach architektury i sztuki całego świata.
Mieszanie się kultur ma także związek z rozwojem techniki. Wynalazki takie jak kolej, czy
telegraf nie wątpliwie stanowiły krok milowy w globalizowaniu społeczeństwa. W zasadzie
od tego momentu możemy mówić o społeczeństwie w sensie globalnym. Powstała nawet
definicja określająca to zjawisko: Społeczeństwo globalne - pojęcie stosowane niekiedy w
socjologii w celu oznaczenia najszerszej przestrzennie i liczebnie formy zbiorowości, która
wytwarza wartości kultury, instytucje nieformalne i działania stanowiące "ramę scalającą"
inne formy życia zbiorowego; zapewnia integrację kultury tych form i integrację osobowości
ludzi uczestniczących w wielu grupach społecznych o różnych systemach wartości.
W dzisiejszych czasach motoryzacja, telekomunikacja, telewizja (w tym również telewizja
satelitarna) praktycznie zatarły barierę miedzy ośrodkami kultury jaką jest odległość.
Prawdziwą rewolucją, tworzącą ze świata globalną wioskę, zbliżającą między sobą ludzi jak
nic do tej pory - tak iż możemy mówić o nowym wymiarze społeczeństwa globalnego - jest
Internet. Stał się on nie tylko nośnikiem kultury, lecz również jej mechanizmem
współtwórczym.
Kolejnym elementem określającym współczesne społeczeństwo jest aspekt polityczny.
Obserwujemy gwałtowny rozwój instytucji politycznych o charakterze globalnym. Państwa
zrzeszają się w różnego rodzaju organizacjach, tworzą unie, zawierają pakty i układy. Ma to
na celu nie tylko budowanie wewnętrznego porządku państwa, lecz również integrację
międzynarodową, prowadzącą de facto do globalizacji całego społeczeństwa. Objawia się to
w likwidowaniu barier jakimi są granice, ustanawianiu aktów prawnych normalizujących w
ten sam sposób poszczególne elementy rzeczywistości. Efektem tego jest jakoby jednego
wielkiego społeczeństwa będącego sumą poszczególnych narodowości.
Ostatnim z elementów dających społeczeństwu charakter globalny jest aspekt ekonomiczny.
Tworzą go sieci korporacji produkcyjno-przemysłowych, organizacje konsumenckie, interesy
na różnych płaszczyznach gospodarki międzynarodowej. Duży wkład w rozwój
społeczeństwa globalnego wnoszą międzynarodowe biura podróży i ośrodki turystyczne,
których działalność powoduje wzmożony ruch turystyczny