Biopsychologia: Tezy do wykładu 3.
1/5
Biopsychologia
Wykład 3
Funkcje mózgu: z perspektywy ontogenezy i badań
porównawczych
Biopsychologia: Tezy do wykładu 3.
2/5
W prenatalnej fazie rozwoju mózg formuje się pod
kontrolą programu genetycznego (mimo względnej
autonomii i mobilności neuroblastów, ich grupowanie
oraz tworzenie się połączeń pod wpływem czynników
chemicznych jest zaprogramowane genetycznie)
Strategia nadmiarowości elementów (tylko około 50%
komórek jest zdolna utworzyć połączenia synaptyczne z innymi komórkami, reszta obumiera)
Synapsa – obszar między końcówką aksonu jednej
komórki nerwowej a błoną komórkową drugiej
komórki, wypełniany neurotrasmiterem.
Neurotransmiter jest produkowany przez komórkę pre-
synaptyczną, komórka post-synaptyczna reaguje na
neurotrasmiter poprzez specyficzne receptory
znajdujące się na błonie komórkowej.
Rozwój funkcjonalny mózgu wyraża się m.in. w
kształtowaniu połączeń między ośrodkami mózgowymi
i we wzroście ilości synaps.
Mózg posiada strukturę hierarchiczną. Niższe ośrodki realizują reakcje automatyczne (łuki odruchowe). Kora mózgowa (najwyższe „piętro”) realizuje czynności
dowolne z udziałem ośrodków niższych.
Biopsychologia: Tezy do wykładu 3.
3/5
Podstawowe funkcje mózgu
1. Homeostatyczne funkcje mózgu
Regulacja stanu wewnętrznego przebiega według
zasady ujemnego sprężenia zwrotnego
Standardy regulacji zapisane są w określonych
strukturach mózgowych (głównie podwzgórzu), w
formie pamięci gatunkowej.
Regulacja przebiega na podstawie informacji o różnicy pomiędzy aktualnym a optymalnym stanem organizmu
(standard regulacyjny).
Regulacja stanu wewnętrznego dotyczy stałości
temperatury, nawodnienia organizmu, poziomu
glukozy, podaży tlenu oraz aktywacji organizmu w
cyklu dobowym.
Wewnętrzna regulacja jest uzupełniona stanami
motywacyjnymi
Biopsychologia: Tezy do wykładu 3.
4/5
2. Percepcyjno – behawioralne funkcje mózgu
Organizm należy do tzw. „układów względnie
odosobnionych”, których warunkiem istnienia jest
czerpanie z zasobów środowiska niezbędnych substancji i informacji.
Mózg posiada pierwotną (gatunkową) wiedzę o
specyficznych komponentach środowiska (ekologia
gatunku)
Funkcje percepcyjne są związane z ekologią gatunku
Mechanizm integrujący ruchową aktywność organizmu
-organizacja somatotopowa korowych ośrodków czucia
i motoryki („mapy” ciała)
Czynności mają charakter kierunkowy związany z
potrzebą optymalizacji warunków życiowych osobnika.
Dwa rodzaje czynności:
-czynności konsumacyjne
-czynności przygotowawcze (antycypacyjne)
Formy pierwotne tych czynności mają charakter
automatyczny (odruchowy, instynktowy).
Są one podstawą uczenia się czynności dostosowanych
do zmiennych warunków życia.
Czynności przebiegają ze względu na stany
motywacyjne i bieżące zdarzenia zewnętrzne.
(przykład: czynności pokarmowe niemowlaka)
Biopsychologia: Tezy do wykładu 3.
5/5
Struktura funkcjonalna mózgu
Wyróżnia się następujące mózgowe układy
funkcjonalne:
- regulacji wewnętrznej
- emocjonalno - motywacyjny
- percepcyjny
- motoryczny
Działanie tych układów jest zintegrowane
Formy aktywności tych układów podlegają zmianie pod
wpływem warunków życia (plastyczność mózgu,
uczenie się, pamięć).