SNEL - Safety Norm for Existing Lifts

Uwarunkowania wprowadzenia SNEL w Polsce

Conditions for the Implementation of SNEL in Poland

SNEL - Safety Norm for Existing Lifts

Na około 70.000 eksploatowanych obecnie

• sterowanie

przestawne

z

„ruchomą

There are 70,000 lifts in use in Poland

dź wigów w Polsce, blisko 60% zostało zain-

podłogą" (5.14.5) - 1 dziecko poniosło

today. About 60% of these were

stalowanych ponad 20 lat temu na poziomie

śmierć, a 4 osoby doznały obrażeń;

installed more than 20 years ago to the

bezpieczeń stwa odpowiednim do czasu, w

• niesprawny amortyzator drzwi przys-

safety level appropriate at the time they

jakim powstawały.

were made.

tankowych (5.7.6) - 8 osób doznały

The „filtration" process, organized by

obrażeń.

Prowadzony przez Urząd Dozoru Tech-

the Office of Technical Inspection and

Według autorów omawianych referatów

AGH - University of Science and

nicznego oraz Akademię Górniczo-Hutniczą

wyniki analizy wypadków w Polsce są

Technology, the results of which were

proces

„filtracji",

którego

wyniki

prawie identyczne z wynikami uzyskanymi

presented during the 2nd National

prezentowane były podczas II Krajowego

w innych krajach UE z analiz wykonanych

Consultation Forum on 27.04.2005 in

Forum

Konsultacyjnego

(odbyło

się

przed kilku laty. Jedyną podstawową cechą

Warsaw, has shown that (having

27.04.2005r w Warszawie) wskazuje, że (po

examined 262 lifts all over Poland) the

różniącą nasz kraj od krajów UE są

przebadaniu 262 dźwigów na terenie całej

biggest number of risk factors can be

pojawiające się na pierwszych miejscach

Polski)

największa

liczba

zagrożeń

found in lifts installed between 1970-

statystyk

dotyczących

wypadków,

1987. The authors presented an

występuje wśród dźwigów instalowanych w

uszkodzenia ciała w wyniku potknięcia się i

analysis of a number of risk factors in

latach 1970 - 1987. Autorzy w formie

przewrócenia

spowodowanego

the form of diagram depending on the

wykresu przedstawili analizę liczby zagrożeń

niedokładnym zatrzymaniem się kabiny na

year of the installation of a lift (74 is the

(74 to maksymal-na liczba zagrożeń dla

przystanku. W Polsce ten rodzaj wypadków

maximum number of hazards for a

pojedynczego dźwigu określona normą

single lift as described in SNEL stan-

„ucieka" statystyce, gdyż ludzie nie są

SNEL - przyp. autora) w zależności od roku

dards - author's note). As for the lifts

przyzwyczajeni

do

powszechnego

instalacji

dźwigu.

Dla

dźwigów

installed during that period virtually all

dochodzenia roszczeń oraz wciąż winią sami

risk factors can be found. The same

instalowanych w tym okresie praktycznie

siebie za nieuwagę.

authors also made an analysis of

występują wszystkie zagrożenia. Ci sami

Mając powyższe na uwadze, zrozumiałe jest

accidents and dangerous damage

autorzy dokonali również analizy wypadków

iż priorytetem działania specjalistów i

between the years 1990 -2003. On the

i niebezpiecznych uszkodzeń w latach 1990 -

instytucji z branży dźwigowej jest stworzenie

basis of data collected by the Central

2003. Na podstawie danych zgromadzonych

Laboratory of Technical Inspection 199

bazy prawnej wprowadzenia normy SNEL w

przez

Centralne

Laboratorium

Dozoru

accidents have been analysed with 218

Polsce. SNEL (Safety Norm for Existing

Technicznego zostały omówione przyczyny

people injured including 40 fatalities.

Lifts -Projekt normy PN-EN 81 -80:2005)

According to SNEL standards' termi-

199 nieszczęśliwych wypadków, w których

„Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy

nology the causes of accidents include:

obrażenia odniosło 218 osób. W tej liczbie

i

instalowania

dźwigów"

-

Dźwigi

• Lack of full safety from car doors and

wystąpiło 40 wypadków śmiertelnych.

użytkowane - Część 80: „Zasady poprawy

locking devices of landing doors

bezpieczeństwa

użytkowanych

dźwigów

(5.7.6; 5.7.7 and 5.7.8.1) - 2 people

Zgodnie z nomenklaturą normy SNEL

died, 64 were injured,

osobowych i towarowych" jest normą

przyczyny wypadków to:

• Inappropriate size and thickness of

obowiązującą w Polsce do tej pory jako

• nie gwarantujący pełnego bezpieczeństwa

glass viewer in car doors and landing

norma

uznaniowa

(tekst

angielski).

doors (5.7.3; 5.3) - 3 children died,

zespół drzwi i systemu ryglowania (5.7.6;

Natomiast

na

przełomie

42 people were injured,

5.7.7 i 5.7.8.1) - 2 osoby poniosły śmierć,

października/listopada br. powinna być już

• Lack of car doors (5.8.3) - 2 people

a 64 doznało obrażeń;

dostępna

po

polsku.

Działania

died, 32 people were injured, no

• niewłaściwe wymiary i grubość szkła we

przygotowujące wprowadzenie unormowania

statistics for animals,

wziernikach w drzwiach przystankowych

• Too short apron flashing below the

prawnego

umożliwiającego

powszechne

(5.7.3; 5.3) - 3 dzieci poniosło śmierć, a

door sili (5.8.2) - 1 person died, 5

wprowadzenie zapisów normy SNEL w

42 osoby doznały obrażeń;

people were injured,

formie Rozporządzenia Ministra Gospodarki

• Reversal control with moving stair-

• brak drzwi kabinowych (5.8.3) - 2 osoby

koordynowane są przez Grupę Roboczą

case (5.14.5) - 1 child died, 4 people

poniosły śmierć, a 32 osoby doznały

Krajowego

Forum

Konsultacyjnego

were injured,

obrażeń. Brak jest statystyki na temat

dotyczącego

prawa

Unii

Europejskiej

• Faulty shock absorber of sliding

zwierząt;

(GRKFKD) z zakresu urządzeń dźwigowych.

landing doors (5.7.6) - 8 people were

• zbyt krótki fartuch poniżej progu kabiny

injured

Działania przygotowawcze obejmują: •

(5.8.2.) - 1 osoba poniosła śmierć, a 5

According to the authors of discussed

przygotowanie i zatwierdzenie polskiego

osób doznało obrażeń;

reports the results of the analysis of

tekstu normy SNEL EN 80-81 - tekst normy

accidents in Poland are almost identi-

gotowy do druku;

cal to the results obtained in other EU

countries on the basis of previous

magazyn Dźwig 1/2005

• tłumaczenie na język polski ukazujących

2) swobodnego dostępu osób do kabiny;

ków wywołania alarmu i komuniko-

się w krajach UE aktów prawnych -

3) odporności na wandalizm;

wania się ze służbami interwencyjnymi;

dostępne są tłumaczenia aktów z Belgii i

4) odpowiednich funkcji sterujących w

15) oznaczeń i instrukcji dotyczących

Francji. Akt z Hiszpanii dostępny jest w

przypadku pożaru;

bezpiecznego korzystania z dźwigu.

języku angielskim;

5) odpowiedniej budowy i braku dostępu

Ponadto zagrożenia zidentyfikowane na

• przeprowadzenie

procesu

„filtracji"

użytkowników do szybu;

poziomie ważności:

opartego na statystyce krajowej -prace

6) bezpiecznego dostępu osób upoważ-

1) wysokim;

prowadzone

są

w

sposób

ciągły

nionych do maszynowni i jej wypo-

2) średnim; 2)

poszerzając bazę statystyczną;

sażenia;

niskim;

• przygotowanie w ramach GRKFKD

7) odpowiednich wymogów dotyczących

powinny zostać wyeliminowane w okresie

propozycji (projektu) aktu prawnego -

budowy

i

funkcjonowania

drzwi

odpowiednio:

pierwsza wersja projektu rozporządzenia

przystankowych i kabinowych;

1) pięciu lat,

jest w fazie konsultacji;

8) optymalnej

powierzchni

i

zabez-

2) dziesięciu lat,

• uzyskanie opinii i rekomendacji KFKD

pieczenia kabiny;

3) podczas

wykonywania

kapitalnego

dla aktu prawnego.

9) środków

zabezpieczających

przed

remontu lub przy wymianie dźwigu na

W projekcie rozporządzenia proponuje się

nadmierną prędkością;

nowy,

ujęcie wszystkich 74 zagrożeń z normy

10) odpowiednich prowadnic oraz wy-

- od dnia przeprowadzenia oceny ryzyka.

SNEL uzupełnionych o kilka dodatkowych

posażenia w zderzaki i łączniki krań-

I wTeszcie obliguje się Właściciela insta

zagrożeń specyficznych dla polskiego rynku.

cowe;

lacji do zapewnienia przeprowadzenia

Proponuje się następującą definicję: bez-

11) odpowiedniego wyposażenia zespołu

oceny ryzyka w odniesieniu do dźwigów:

pieczeństwo użytkowania dźwigu. Bez-

napędowego;

1) zainstalowanych przed dniem 25 sty-

pieczeństwo to ma polegać na zapewnieniu:

12) ochrony

obwodów

elektrycznych

cznia 1964 r., w ciągu dwunastu mie-

1) wyeliminowania szkodliwych mate-

wchodzących w skład instalacji;

sięcy,

riałów;

13) ochrony przed skutkami awarii elek-

2) elektrycznych zaprojektowanych między

trycznych;

dniem 25 stycznia 1964 r. a 1 lipca 1993

analyses. The only basic difference

among EU countries is the fact that the

14) udostępnienia użytkownikom środ-

r., w ciągu dwóch lat,

most common type of accidents are

3) hydraulicznych

zaprojektowanych

• The preparation and approval of the

body injuries as a result of stum-bling

między dniem 25 stycznia 1964 r. a 1

Polish text of the SNEL EN 80-81

and falling caused by inaccurate

lipca 1995 r., w ci

standard - the text of the standard

ągu dwóch lat,

stopping of the car. In Poland this type

ready for print,

4) zaprojektowanych odpowiednio po dniu

of accidents is not included in statistics

• Translating

legał

instruments

1 lipca 1993 r. i 1 lipca 1995 r. i

since people are not used to make

appearing in EU countries into the

oddanych do eksploatacji przed 1 maja

claims and they still put the blame on

Polish language - translations of acts

themselves for their inattention.

2004 r., w ciągu trzech lat,

from Belgium and France are

Taking the above into consideration it is

- od dnia wejścia rozporządzenia w życie.

available. The act from Spain is

elear that creation of a legał basis for

available in English,

the introduction of SNEL stan-dards in

Szczegółowa treść projektu będzie poddana

• Carrying out the process of "filtra-

Poland becomes the priority action for

tion" based on the national statistics -

ocenie specjalistów podczas obrad III

specialists and institutions from the lift

working continually enlarging the

Krajowego Forum Konsultacyjnego . Do

branch. SNEL (Safety Norm for Existing

statistical database,

rozwiązania pozostaje również problem

Lifts -PN-EN 81 -80:2005 „Safety rules

• Preparing within the framework of

for the construction and installation of

znalezienia

źródeł

finansowania

tych

GRKFKD the proposal (project) of a

lifts - Existing lifts - Part 80: Rules for

modernizacji. Koszt modernizacji dźwigów

deed - the first version of the project

the improvement of safety of existing

w

danym

budynku

mieszkalnym

of the order is in the phase of con-

passenger and goods passenger lifts"

wielorodzinnym

jest

porównywalny

z

sultations

is a norm that has been in effect in

• Obtaining the opinion and KFKD

kosztem ocieplenia zewnętrznej elewacji.

Poland as a discretionary norm (English

recommendation for the deed.

Jest porównywalny również z kosztem

text). However, at the end of October

remontu instalacji wewnętrznych. To jest

and the beginning of November it

It has been suggested in the project of

should be available in Polish.

powodem, że przy ograniczonych środkach

the order to include all 74 risk fac-tors

The activities preparing the introduction

finansowych w większości przypadków

from the SNEL standard supple-

of legał regulations for the common

problem modernizacji dźwigów odkłada się

mented by several additional hazards

application of SNEL recommen-dations

z roku na rok. Dlatego obligatoryjny

specific for Poland. The following def-

in the form of govemment order have

inition of the safety of lift exploitation

obowiązek

modernizacji

dźwigów

w

been coordinated by Working Group of

has been suggested. This safety is

zakresie określonym normą SNEL wymaga

the

National

Consultation

Forum

supposed to lie in ensuring:

stworzenia kompleksowego systemu ich

(GRKFKD) for the European Union

1) elimination of harmful materials;

finansowania. Powinny to by

legał

regulations

concerning

lifts.

ć przynajmniej

2) free access to the car;

Preparatory actions include:

w części środki preferencyjne:

3) resistance to vandalism;

- ze środków ochrony środowiska:

4) suitable control functions in case of

• kredyty dotowane przez Narodowy

fire;

5) suitable construction and lack of

Fundusz

Ochrony

Środowiska

i

users' access to the pit

Gospodarki Wodnej - „kredyt

6) safe access of authorized per-sons

to machine and pulley room;

magazyn Dź wig 1/2005

dźwigowy" z oprocentowaniem 3 % w

7) suitable requirements referring to

pulsory obligation to modernize lifts as

skali roku - uruchomiony w po-

the construction and functioning of

described in SNEL standard requires

rozumieniu

z

Bankiem

Ochrony

the car doors and landing doors;

creating of a comprehensive system of

Środowiska wzbudził duże zaintere-

8) optimal car area and car protec-

financing. These financial resources

should be available, at least partially,

sowanie właścicieli dźwigów, ale z

tion;

9) protection

measures

against

on prefer-ential terms:

uwagi na transzę w wysokości tylko 20

excessive speed;

- from the Environmental Protection

min PLN został w bieżą-cym roku już

10) suitable guide rails, buffers and

funds:

wyczerpany.

Mamy

nadzieję,

że

finał limit switches;

• loans subsidized by The National

NFOŚiGW uruchomi kolejną transzę

11) suitable machinery equipment;

Fund for Environmental Protection

na 2006r,

12) protection of electric installations

and

Water

Management

• kredyty dotowane przez Wojewódz

and appliances;

(NFOŚiGW - Narodowy Fundusz

Ochrony

kie Fundusze Ochrony

Środowiska i Gospodarki

Środowiska

13) protection against consequences

of electric faults;

Wodnej) - „lift loan" with a 3%

i Gospodarki Wodnej - kredyt z

14) making emergency alarm device

interest ratę a year - offered in

oprocentowaniem 6 - 7 % w skali

available to users, providing com-

cooperation

with

Bank

of

roku - uruchomiony w porozumie

munication

between

car

and

Environmental Protection (BOŚ -

niu z Bankiem Ochrony Środowiska

machine room;

Bank Ochrony Środowiska) aro-

dostępny w niektórych wojewódz

15) notices, markings and operating

used a big interest of lift owners

twach w zależności od definiowa

instructions for safe lift exploita-

however, because of the tranche of

nych priorytetów WFO

only 20 m. PLN it has been used

ŚiGW;

tion;

Moreover, hazards identified on the

this year. We hope that NFOŚiGW

- ze środków gmin (lokalnych samo

level of importance:

will allocate another tranche for the

rządów):

1) high;

year 2006.

• dotacje z Urzędu Miasta do remon

2) medium;

• loans subsidized by Voivodship

tów dźwigów w obiektach służby

3) Iow

Funds for Environmental Protection

zdrowia - np. w Warszawie doto

should be eliminated within the period,

and

Water

Management

wane jest do 100% kosztu remontu;

respectively:

(WFOŚiGW - Wojewódzki Fundusz

w przyszło

Ochrony

ści system tych dotacji

1) of five years;

Środowiska i Gospodarki

2) of ten years;

Wodnej) - loans with a 6 - 7%

powinien być rozszerzony na inne

3) during a complete overhaul or

interest ratę a year - offered in

obiekty;

replacement of the lift

cooperation with BOŚ available in

- ze środków budżetu państwa :

from the day the risk factor was iden-

some

regions

depending

on

• dotacje z budżetu centralnego do

tified.

WFOŚiGW priorities.

remontów dźwigów po wprowadze

And finally the owner of the lift is

- from the district funds (local govem-

niu uregulowań prawnych dotyczą

obliged to ensure the evaluation of

ments):

cych SNEL w Polsce drog

• subsidies from the city council for

ą np. obni

hazards in reference to lifts:

1) installed before 25 January 1964,

renovation of lifts in objects of the

żenia stawki VAT, dotacji celowych,

within twelve months;

Health Service institutions e.g. up

gwarancji kredytowych.

2) electric

designed

between

25

to 100% of costs of repair are

Na Węgrzech planuje się wydanie sto-

January 1964 and 1 July 1993,

being subsidized in Warsaw. The

sownego aktu prawnego wprowadzającego

within two years;

system of these subsidies should

SNEL z mocą obowiązującą od 1 stycznia

3) hydraulic designed between 25

to

widened

to include other

2007r. Planowany jest następujący system

January 1964 and 1 July 1995,

objects in the futurę

finansowania modernizacji dźwigów: 1/3 z

within two years;

- from the state budget funds:

• subsidies from the central budget

bud

4) designed after 1 July 1993 and 1

żetu państwa, 1/3 z budżetu gminy i 1/3

July 1995 respectively and put into

for renovation of lifts after intro-

ze środków własnych właścicieli dźwigów.

to operation before 1 May 2004,

ducing legał regulations concern-

Przedstawiona

powyżej

problematyka

within three years

ing SNEL in Poland e.g. decreas-

związana z wprowadzeniem normy SNEL w

- from the day the order comes into

ing VAT ratę, target subsidies,

Polsce

wskazuje,

iż

konieczne

jest

effect.

credit guarantees.

skoordynowanie

szeregu

działań

The detailed content of the project will

The issuing of the appropriate legał act

technicznych, organizacyjnych, prawnych

be subject to specialists' evaluation

introducing SNEL has been planned in

Hungary with the binding force from 01

oraz finansowych. Mam jednak nadziej

during the 3rd National Consultation

ę, że

Forum.

January 2007. The fol-lowing system of

możliwe będzie sfinalizowanie ich do

There is also a problem of finding

financing of modernization of lifts is

połowy przyszłego roku.

sources to finance these moderniza-

being planned: 1/3 from the state

tions that has to be solved. The cost of

budget, 1/3 from the budget of local

Tadeusz Popielas

the lifts modernization in a given

govemments and 1/3 of the money

Sekretarz Generalny

residential

multi-family

building

is

from the lift owners. The above

Polskie Stowarzyszenie

comparable with the cost of insulating

mentioned problems con-cerning the

introduction of SNEL standard in

Producentów D

of the outside elevation. It is also com-

ź wigów

parable with the cost of the renovation

Poland demonstrate that it is necessary

to co-ordinate a num-ber of technical,

Bibliografia

of intenal installations. This is the rea-

1. Ocena zagroż eń w dźw igach uż ytkowanych i nowo son why, at limited financial resour-ces,

organizational,

legał

and

financial

instalowanych w oparciu o listę kontrolną SNEL -Jan Szuro the problem of modernization of lifts is

actions. However, I hope that it will be

Leszek Fidelus.

being postponed in most cases year in,

possible to finalize them by the middle

2. Zagroż enie bezpieczeń stwa na przykładzie zaistniałych of the next year.

zdarzeń -Jan Szuro / Leszek Fidelus.

year out. Therefore, the com-

magazyn Dźwig 1/2005