finansowej przedsiębiorstwa
dr Marek Szczepański
Zakład Nauk Ekonomicznych
Politechnika Poznańska
Ocena podstawowych sprawozdań finansowych
o ocena bilansu
o ocena rachunku zysków i strat
o ocena rachunku przepływów pieniężnych 2
I. Analiza bilansu przedsiębiorstwa Analizę bilansu przedsiębiorstwa można
podzielić na dwa etapy, takie jak:
o wstępna analiza bilansu,
o wskaźnikowa analiza bilansu (rozwinięcie analizy wstępnej).
3
Aby wstępnie zbadać bilans firmy, należy dokonać analizy:
a)
struktury majątkowej (wykorzystując
wskaźniki odnoszące się do aktywów)
b)
struktury kapitałowej (wykorzystując
wskaźniki odnoszące się do pasywów)
c)
struktury kapitałowo-majątkowej
4
o Ocena struktury aktywów (1)
o Ocena majątku trwałego i obrotowego
(analiza sprawności działania
przedsiębiorstwa) (2)
5
Podstawowe wskaźniki służące do oceny aktywów (1) aktywa _ trwale
WSK. STRUKTURY AKTYWÓW
(WSK.ELASTYCZNOŚCI MAJĄTKU)
aktywa _ obrotowe
aktywa _ trwale
WSK. UDZIAŁU MAJĄTKU TRWAŁEGO W
AKTYWACH OGÓŁEM
aktywa _ razem
aktywa _ obrotowe
WSK. UDZIAŁU MAJĄTKU OBROTOWEGO W
AKTYWACH OGÓŁEM
aktywa _ razem
zapasy
WSK. UDZIAŁU ZAPASÓW W AKTYWACH
OBROTOWYCH
aktywa _ obrotowe
naleznosci
WSK. UDZIAŁU NALEŻNOŚCI W AKTYWACH
OBROTOWYCH
aktywa _ obrotowe
srodki _ pieniezne
WSK. UDZIAŁU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W
aktywa _ obrotowe
AKTYWACH OBORT.
6
Podstawowe wskaźniki służące do oceny aktywów (2) W ocenie finansowej działalności przedsiębiorstwa konieczna jest analiza sprawności jego działania, ponieważ „zamrażanie” zbyt dużej ilości środków pieniężnych w pewnych składnikach majątku obrotowego –
głównie w zapasach i należnościach – może skutkować utratą płynności finansowej przedsiębiorstwa.
Wskaźniki obrotowości można liczyć na dwa sposoby – jako relację sprzedaży do danej pozycji majątku obrotowego, jak i w wymiarze dni.
sprzedaz _ netto
zapasy
OBROTOWOŚĆ
×
zapasy
360 dni
ZAPASÓW
sprzedaz _ netto
sprzedaz _ netto
naleznosci
OBROTOWOŚĆ
×
naleznosci
dni
360
NALEŻNOŚCI
sprzedaz _ netto
7
o Ocena struktury pasywów (1)
o Ocena poziomu zadłużenia firmy (2)
8
Podstawowe wskaźniki służące do oceny pasywów (1) kapital _ obcy
WSKAŹNIK STRUKTURY PASYWÓW
kapital _ wlasny
kapital _ wlasny
WYPOSAŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA W
KAPITAŁ WŁASNY
pasywa _ razem
WSKAŹNIK KAPITAŁU WŁASNEGO
pasywa( aktywa) _ razem kapital _ wlasny
WYPOSAŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA W
kapital _ staly
KAPITAŁ STAŁY
(WSKAŹNIK TRWAŁOSCI STRUKTURY
pasywa _ razem
FINANSOWEJ)
zobowiazania _ dlugoterm
OBCIĄŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA
ZOBOWIĄZANIAMI DŁUGOTERMINOWYMI
pasywa _ razem
zobowi
ia
azan _ krótkoterm
OBCIĄŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA
ZOBOWIĄZANIAMI KRÓTKOTERMINOWYMI
pasywa _ razem
9
Podstawowe wskaźniki służące do oceny pasywów (2) Dzięki analizie zadłużenia, można sprawdzić czy środki, którymi dysponuje
przedsiębiorstwo pochodzą od jego właścicieli czy od zewnętrznych kredytodawców. Możliwe jest też wyznaczenie granicy, poza którą zaciąganie kredytów skutkuje nadmiernym ryzykiem.
ZADŁUŻENIE OGÓLNE
zobowiazania _ razem
(WSKAŹNIK POZIOMU ZADŁUŻENIA)
aktywa _ razem
ZADŁUŻENIE KAPITAŁU WŁASNEGO
ia
zobowiazan _ razem
kapital _ wlasny
ZADŁUŻENIE DŁUGOTERMINOWE
ia
zobowiazan _ dlugoterm
kapital _ wlasny
10
Analiza struktury kapitałowo-majątkowej Porównanie wybranych pozycji aktywów bilansu z jego pasywami
umożliwia
sprawdzenie
czy
struktura
kapitałowo-
majątkowa w firmie jest właściwa, czyli czy okres korzystania z kapitałów odpowiada okresowi zainwestowania ich w majątek produkcyjny.
kapital _ wlasny
POKRYCIE MAJĄTKU TRWAŁEGO
KAPITAŁEM WŁASNYM
aktywa _ trwale
kapital _ staly
POKRYCIE MAJĄTKU TRWAŁEGO
KAPITAŁEM STAŁYM
aktywa _ trwale
Gdy aktywa trwałe są całkowicie pokryte przez kapitał własny, spełniona jest złota reguła bilansowania.
Gdy aktywa trwałe są całkowicie pokryte przez kapitał stały, 11
spełniona jest złota reguła bankowa.
Podsumowanie wstępnej analizy bilansu o
W ocenie finansowej przedsiębiorstwa niezmiernie ważne jest nie tylko dobranie odpowiedniego wskaźnika do analizowanego zagadnienia, ale i przyrównanie otrzymanej
wartości
do
przedziału
przyjętego dla
danego wskaźnika.
o
Analizę bilansu można przeprowadzić nie tylko w ujęciu statycznym (za pomocą wskaźników), ale także w aspekcie
dynamicznym,
poprzez
porównywanie
wartości
określonych
pozycji
bilansowych
na
przestrzeni lat.
12
Wskaźniki rotacji (obrotowości) sprzedaz _ netto
WSKAŹNIK OBROTU
AKTYWÓW
aktywa _ razem
sprzedaz _ netto
WSKAŹNIK ROTACJI
ZAPASÓW
sredni _ s tan_ zapasow sredni
_ s
zapasow
tan_
× okres _ w _ dniach
WSKAŹNIK CYKLU ZAPASÓW
_ netto
sprzedaz
W DNIACH
sprzedaz _ netto
WSKAŹNIK ROTACJI
sredni _ s tan_ naleznosci NALEŻNOSCI
WSKAŹNIK CYKLU NALEŻNOŚCI
sredni _ s
naleznosci
tan_
×
W DNIACH
okres _ w _ dniach
sprzedaz _ netto
13
Wskaźniki rotacji (obrotowości) WSKAŹNIK ROTACJI
sprzedaz _ netto
ZOBOWIĄZAŃ
sredni _ s tan_ zobowiazan WSKAŹNIK CYKLU
sredni _ s
zobowiazan
tan_
×
ZOBOWIĄZAŃ
okres _ w _ dniach
W DNIACH
sprzedaz _ netto
14
Kolejne etapy oceny sytuacji finansowej firmy dotyczą:
a)
badania płynności przedsiębiorstwa
a)
badania rentowności przedsiębiorstwa
15
Podstawowa analiza płynności Ważnym aspektem działalności przedsiębiorstwa jest również zachowanie przez niego płynności finansowej, czyli zdolności do spłacania zobowiązań krótkoterminowych.
aktywa _ biezace
BIEŻĄCA PŁYNNOŚĆ
pasywa _ biezace
FINANSOWA
aktywa _ biezace- zapasy SZYBKA PŁYNNOŚĆ
FINANSOWA
pasywa _ biezace
Aby możliwe było utrzymanie równowagi finansowej przedsiębiorstwa, zaleca się by wartość aktywów bieżących przewyższała w przybliżeniu dwukrotnie wartość pasywów bieżących; przedział [1,2 – 2].
Natomiast poziom wskaźnika szybkiego – czyli dokonujemy tu pomniejszenia o zapasy – określa się jako właściwy, gdy przyjmuje ona wartość z przedziału [1-1,3].
16
Podstawowa analiza rentowności Istotne dla działalności przedsiębiorstwa jest osiąganie rentowności w wyniku prowadzonej działalności. Firma określona jako rentowna jest zdolna
do
generowania
przychodów
przewyższających koszty
ich
uzyskania, czyli wypracowuje zysk.
zysk _ netto
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI
sprzedaz _ netto
HANDLOWEJ
zysk _ netto
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI
MAJĄTKOWEJ (ROA)
aktywa _ razem
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI
zysk _ netto
FINANSOWEJ (ROE)
kapital _ wlasny
Można przyjąć, że zwykle wysokie wartości tych wskaźników (np. na tle konkurencji w branży) świadczą o korzystnej sytuacji przedsiębiorstwa.
17
II. Wstępna analiza rachunku wyników Aby wstępnie ocenić rachunek wyników, należy zbadać relacje pomiędzy wybranymi pozycjami rachunku wyników oraz zanalizować
kształtowanie się wartości jego poszczególnych wielkości ekonomicznych na przestrzeni lat.
18
Wstępna analiza rachunku wyników Przykładowe pytania przy analizie r.w.: 1) Jak w badanym okresie kształtuje się wynik finansowy netto i poszczególne
wielkości
ekonomiczne
mające
wpływ
na
jego
ostateczną wartość, takie jak: wynik na sprzedaży, wynik na działalności operacyjnej, wynik na działalności gospodarczej, zysk/strata brutto?
2) Jaka jest relacja w analizowanym przedziale czasu pomiędzy przychodami ogółem, a kosztami operacyjnymi?
3) Jak w badanym okresie kształtują się całkowite koszty operacyjne, które z ich składowych dominowały, które się zmniejszyły, a które uległy zwiększeniu w badanym okresie?
4) Jaką wartość w analizowanym przedziale czasu przyjęły koszty 19
finansowe, a jaką przychody finansowe, co na to wpłynęło?
1.
Sierpińska
M.,
Jachna
T.,
Ocena
przedsiębiorstwa
według
standardów
światowych, PWN, Warszawa 2004.
2. Pomykalska B., Pomyklaski P., Analiza finansowa przedsiębiorstwa,
PWN, Warszawa 2007.
3. Rutkowski A., Zarządzanie finansami, PWE, Warszawa 2007.
20