1 Prawa pacjenta

Prawa pacjenta
Niezależnie od systemu
filozoficznego, od wyznawanej hierarchii
wartości, jak długo istnieje medycyna, zawsze
życie i zdrowie ludzkie były uznawane za
wartości najwyższe.
Wartości te były zawsze chronione
zarówno przez system prawny jak i etyczny.
2
Potrzeba zdefiniowania praw pacjenta wyniknęła
3. Potrzeby zapobiegania nadużyciom w relacjach pacjent -
z następujących przesłanek:
pracownik ochrony zdrowia;
4. Ze względu na doświadczenia medyczne i biomedyczne na
1. Że pacjent poprzez chorobę popada w pewne uzależnienia
ludziach oraz transplantację;
od podmiotów odpowiedzialnych za sprawowanie nad nim
5. Paternalistyczny model relacji lekarz-pacjent (lekarz wie lepiej,
opieki zdrowotnej;
czego chce pacjent, podejmuje decyzje za niego, cenzuruje
informacje);
2. Pacjent jest zdany na umiejętności i wiedzę personelu
6. Prawa człowieka - jednostki nie mogą być nieograniczone;
medycznego, której sam nie posiada
żaden kraj nie jest w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb
i z tego względu wymaga specjalnej ochrony; pacjenta ze względu na ograniczone zasoby, którymi dysponuje
w porównaniu do istniejących potrzeb zdrowotnych;
3 4
Prawa pacjenta wywodzą się z trzech
różnych obszarów myśli społecznej.
7. Współodpowiedzialność pacjenta za własne zdrowie,
o�Pierwszy z nich dotyczy realizacji praw
człowieka w trakcie leczenia,
8. Jednostce nie przysługuje żaden szczególny przywilej o�Drugi związany jest z dynamicznym rozwojem
wyróżniający ją od wszystkich innych jednostek w danej
ruchu konsumenckiego w zakresie usług
społeczności - ma tyle praw ile wszyscy inni;
medycznych,
o�Trzeci zaś łączy prawa człowieka z prawami
9. W przypadku osób starszych szczególne zagadnienia takich
obywatelskimi.
wartości, jak: wolność, godność, prawo do samostanowienia.
5 6
1
Do tych wartości zalicza się:
o�poszanowanie godności,
o�samostanowienie,
WHO w Deklaracji Praw Pacjenta gdzie
o�nietykalność fizyczną i psychiczną osoby,
pacjent to osoba korzystająca z usług
medycznych, niezależnie, czy jest to osoba
o�prywatność,
zdrowa czy chora
o�poszanowanie światopoglądu,
zdefiniowało zakres praw człowieka i zakres
o�dążenie do osiągnięcia najlepszego stanu
wartości, które powinny się znajdować
zdrowia,
w systemie ochrony zdrowia każdego kraju.
o�prawo do ochrony zdrowia.
7 8
Funkcje Karty Praw Pacjenta
o�prawo do informacji,
o�Interpretują główne zapisy,
o�prawo do wyrażania zgody na leczenie,
interwencję medyczną, zabieg,
o�Są zbiorem rozproszonych zapisów dotyczących
pacjentów w różnych dokumentach,
o�prawo do ochrony prywatności,
o�prawo do usług zdrowotnych,
o�Respektowanie praw pacjenta jest wymogiem
o�prawo do przestrzegania praw pacjenta.
zarówno prawnym jak i moralnym każdego
Prawa pacjenta stanowią integralną część
cywilizowanego społeczeństwa.
szeroko rozumianych praw człowieka.
Ich rozwój ściśle jest związany z rozwojem praw
człowieka .
9 10
M. Balicki. Prawa pacjenta, wybrane zagadnienia. Teksty wykładów. Wyd. Helsińska Fundacja Praw człowieka.
Warszawa 1996. s. 315.
Funkcje Karty Praw Pacjenta
Funkcje Karty Praw Pacjenta
o�Dzięki stosowaniu praw pacjenta można wpływać
można wyznaczyć granice obowiązków
na:
obu stron w relacjach pacjent - lekarz,
pacjent - pracownik ochrony zdrowia
poprawę jakości świadczeń medycznych,
Istotne jest, aby ci, którzy są odpowiedzialni za ich
przestrzeganie mieli wiedzę na temat praw
poprawę bezpieczeństwa zdrowotnego,
pacjenta.
można wyznaczyć granice kompetencji,
można wyznaczyć granice odpowiedzialności,
można wyznaczyć granice uprawnień
11 12
2
Prawa pacjenta
w ustawodawstwie polskim
Karta Praw Pacjenta
Ważniejsze akty prawne regulujące prawa pacjenta w Polsce:
o�Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r.
została opublikowana przez
o�Ustawa o Zakładach Opieki Zdrowotnej z 1991 r.
Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej
o�Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej z 1996 r.
Wojciecha Maksymowicza
o�Ustawa o zawodzie lekarza z 1996 r.
11 grudnia 1998r. o�Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z 1994 r.
o�Ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek
i narządów z 26 pazdziernika 1995 r.
13 14
PRAWA PACJENTA
Prawa pacjenta wynikające z bezpośredniego
stosowania przepisów Konstytucji
USTAWA z dnia 5 lipca 1996r.
o zawodach pielęgniarki i położnej
o� Każdy ma prawo do ochrony zdrowia
o� Każdy obywatel ma prawo do równego dostępu
do opieki zdrowotnej finansowanej
Pielęgniarka i położna mają
ze środków publicznych [1]
obowiązek poinformować
[1] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r., Dz. U.
pacjenta o jego prawach.
Nr 91, art. 68. ust.1. poz. 483
15 16
Prawa pacjenta zawarte w ustawie
Prawa pacjenta zawarte w ustawie
o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 r.
o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 r.
Świadczenia zdrowotne powinny być udzielane
o� Pacjent, który zgłasza się do zakładu opieki
przez osoby do tego uprawnione
zdrowotnej, ma prawo do natychmiastowego
pomieszczeniach i przy zastosowaniu urządzeń
udzielenia mu świadczeń zdrowotnych ze
odpowiadającym określonym wymaganiom
względu na zagrożenia życia lub zdrowia,
fachowym i sanitarnym.
niezależnie od okoliczności;
17 18
3
PACJENT MA PRAWO DO:
o� Bez zgody pacjenta nie wolno wprowadzić na
jego badanie studentów, a nawet pobrać mu krwi
o�Pacjent wcale nie musi wyrazić zgody na
o�Informacji o swoim stanie zdrowia,
proponowane leczenie i zabiegi , a bez takiej
zgody lekarzowi nie wolno podjąć leczenia
o�Wyrażania zgody lub odmowy na udzielanie mu
określonych świadczeń zdrowotnych o�Stosowana w szpitalach praktyka, że zgoda
podpisana na izbie przyjęć jest zgodą na cały
o�Intymności i poszanowania
proces leczenia jest łamaniem praw pacjenta
o�Godności w czasie udzielania świadczeń
o�Podobnie łamaniem praw pacjenta przez
zdrowotnych
rejestratorkę jest odmowa wydania pacjentowi
o�Zgoda podpisana przy przyjęciu do szpitala jest
jego historii choroby.
wyłącznie zgodą na pobyt w szpitalu
o� Na dalsze leczenie pacjent musi wyrazić zgodę
19 20
PACJENT MA PRAWO DO:
PACJENT MA PRAWO DO:
q� Zapewnienia środków farmaceutycznych
q� Wglądu w dokumentację medyczną lub
q� Pomieszczenia i wyżywienia odpowiedniego do
wskazania innej osoby, której dokumentacja
stanu zdrowia
może być udostępniona
q� Opieki duszpasterskiej
q� Zapewnienia ochrony danych zawartych
q� Dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej
w dokumentacji medycznej dotyczącej
przez osobę przez siebie wskazaną
jego osoby.
q� Kontaktu osobistego, telefonicznego lub
korespondencyjnego z osobami z zewnątrz
q� Wyrażenie zgody lub odmowy na umieszczenie
go w tym zakładzie i wypisanie się z zakładu
na własne żądanie [1].
1] Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z dn. 30. sierpnia 1991r.,
Dz. U. Nr 91, poz. 402
21 22
Prawa pacjenta określone w ustawie
Prawa pacjenta określone w ustawie
o zawodzie lekarza z 5 grudnia 1996 roku:
o zawodzie lekarza z 5 grudnia 1996 roku:
q� Uzyskanie od lekarza przystępnej informacji o
swoim stanie zdrowia, postawionym rozpoznaniu
oraz możliwych metodach diagnostycznych
Pacjent ma prawo do:
i leczniczych, korzyściach i niebezpieczeństwach
q� Uzyskania od lekarza pomocy lekarskiej w każdym przypadku,
z nich wynikających.
gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować
niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub
uszczerbku zdrowia, a także w innych przypadkach nie
cierpiących zwłoki,
23 24
4
Prawa pacjenta określone w ustawie
Prawa pacjenta określone w ustawie
o zawodzie lekarza z 5 grudnia 1996 r.
o zawodzie lekarza z 5 grudnia 1996 roku:
Pacjent ma prawo do:
o�Pacjent sam wyznacza osoby, którym lekarz
q� Wnioskowania do lekarza, aby
udziela informacji,
skontaktował się z innym lekarzem specjalistą
o�Ma prawo do żądania od lekarza, aby nikomu
lub zorganizował konsylium lekarskie[1].
tych informacji nie udzielał,
o�Sam też decyduje, czy wyrazić zgodę na zabieg
lub określone badanie,
[1] Ustawa o zawodzie lekarza z dn. 5 grudnia 1996r., Dz. U.
Nr 28, poz. 88
o�Ma również prawo do wyrażania zgody lub
odmowy na uczestniczenie przy udzielaniu mu
świadczeń zdrowotnych osób innych niż personel
medyczny,
25 26
q� Pacjent, który ma zostać biorcą ma prawo do umieszczenia
Prawa pacjenta określone w ustawie
go na liście osób oczekujących na przeszczepienie komórek,
o pobieraniu i przeszczepianiu komórek
tkanek i narządów i być wybrany jako biorca w oparciu
i narządów.
o kryteria medyczne [1].
Pacjent ma prawo do:
q� Wyrażania i cofnięcia sprzeciwu na pobranie po
jego śmierci komórek, tkanek i narządów,
q� Dobrowolnego wyrażania zgody przed lekarzem
na pobranie od niego za życia komórek, tkanek
lub narządów w celu ich przeszczepienia określonemu
biorcy, jeśli ma pełną zdolność czynności prawnych
q� Ochrony danych osobowych dotyczących dawcy biorcy
przeszczepu i objęciu ich tajemnicą,
[1] Ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu komórek i narządów
z dn. 26 pazdziernika 1995r., Dz. U. Nr 138, poz. 682
29 30
PACJENT PAACI ZA
o�Szczepienia ochronne inne niż zalecane przez
Ministerstwo Zdrowia
o�Orzeczenie o zdolności do prowadzenia pojazdów
mechanicznych
o�Świadczenia medycyny pracy
o�Wyżywienie i zakwaterowanie w sanatoriach,
zakładach opiekuńczo-pielęgnacyjnych i
pielęgnacyjno-opiekuńczych
o�Zabiegi ponadstandardowe np. większość
zabiegów chirurgii plastycznej.
31 32
5
PRAWA PACJENTA PRAWA PACJENTA W STANIE TERMINALNYM
W STANIE TERMINALNYM
o� Zagadnienie niesienia pomocy pacjentowi umierającemu
można rozpatrywać w aspekcie:
o� społeczno-moralnym,
o�psychologicznym,
o�medycznym,
o�religijnym,
o�pedagogicznym,
o�ekonomiczno-organizacyjnym,
o�ale również od strony prawnej.
33 34
PRAWA PACJENTA W STANIE TERMINALNYM
PRAWA PACJENTA W STANIE TERMINALNYM
Art. 19 ust. 1 pkt 5 ustawy o Zakładach Opieki
Zdrowotnej gwarantuje pacjentowi prawo do
o�Pacjent umierający ma prawo do profesjonalnej
umierania w spokoju i godności.
opieki pielęgniarskiej.
o�W tym zakresie najważniejsze są działania
o�Jeśli chory ze względu na swój stan zdrowia nie
personelu pielęgniarskiego, a szczególnie właściwa
może sam dochodzić swoich praw, prawo do
pielęgnacja.
żądania właściwej opieki mają osoby, które są
obecne przy pacjencie w ostatnich chwilach jego o�Celem podejmowanej pielęgnacji jest niesienie ulgi
życia.
w cierpieniu poprzez: podawanie zleconych leków,
toaletę, słanie łóżka, udogodnienia w ułożeniu,
podawanie płynów i tym podobne czynności
o�Pacjent umierający ma prawo do wszelkich
informacji o swoim stanie zdrowia, nawet, jeśli pielęgniarskie[1].
rokowanie jest niepomyślne. [1] J. Bogusz, Encyklopedia dla pielęgniarek , Warszawa 1990, s. 334-
335
35 36
Prawa umierających ludzi to:
PRAWA PACJENTA W STANIE TERMINALNYM
o�Prawo by być traktowanym jak żywa istota ludzka.
o�Prawo do zachowania poczucia nadziei niezależnie
od okoliczności.
o�Amerykanin, David Kessler pielęgniarz i autor
o�Prawo do opieki sprawowanej przez osoby
książki Śmierć jest częścią życia , po wielu latach
podtrzymujące nadzieję, bez względu na
pracy z pacjentami nieuleczalnie chorymi
okoliczności.
i towarzyszenia im w akcie umierania opracował
o�Prawo do wyrażania we własny sposób uczuć
prawa ludzi umierających.
i emocji związanych ze śmiercią.
Określone przez niego prawa dotyczą osób
o�Prawo do uczestniczenia w podejmowaniu
otoczonych rodziną, przyjaciółmi, a także tych,
wszystkich decyzji dotyczących opieki.
którzy umierają sami, w zaciszu własnego domu.
o�Prawo do opieki sprawowanej przez osoby
współczujące, wrażliwe, kompetentne, które starają
Bez względu na to gdzie człowiek umiera, wszędzie
się zrozumieć indywidualne potrzeby.
powinny być respektowane jego prawa
o�Prawo do oczekiwania nieprzerwanej opieki
i zaspakajane potrzeby.
medycznej, nawet, jeśli leczenie zmienia się
w przynoszenie ulgi.
37 38
6
o�Prawo do otrzymywania uczciwych i pełnych
odpowiedzi na wszystkie pytania.
Zgodnie z wytycznymi
o�Prawo do poszukiwania duchowości.
Australijskiego Komitetu Etycznego
o�Prawo do uwolnienia od bólu fizycznego.
pacjent umierający ma następujące
o�Prawo do wyrażania we własny sposób uczuć
prawa:
i emocji związanych z bólem.
o�Prawo do traktowania go jako istoty żywej aż do
o�Prawo do uczestniczenia dzieci w śmierci.
chwili śmierci
o�Prawo do zrozumienia procesu umierania.
o�Prawo do śmierci. o�Prawo do zachowania nadziei
o�Prawo do umierania w spokoju i z godnością.
o�Prawo do opieki świadczonej przez osoby, które
o�Prawo by umierać w samotności.
podtrzymują jego nadzieję
o�Prawo do oczekiwania, że po śmierci zostanie
uszanowana świętość ciała.[1]
[1] D. Kessler, Śmierć jest częścią życia , Świat Książki, Warszawa 1999
39 40
o�Prawo do życia bez bólu
o�Prawo do otrzymywania szczerych,
o�Prawo do wyrażania swych uczuć
prawdziwych odpowiedzi na zadawane przez
i emocji w dowolny sposób wobec faktu zbliżającej
niego pytania
się śmierci
o�Prawo do tego, by nie był wprowadzany w błąd
o�Prawo do otrzymywania wsparcia ze strony
o�Prawo do uczestniczenia w podejmowaniu decyzji
rodziny w zaakceptowaniu przez niego faktu
dotyczących sprawowanej nad nim opieki
zbliżającej się śmierci
o�Prawo do stałej opieki lekarskiej
i pielęgniarskiej, nawet jeśli cele lecznicze muszą
ustąpić miejsca celom zapewnienia komfortu
psychicznego
41 42
o�Prawo do tego, by nie umierać
o�Prawo do poszanowania jego indywidualności i nie
w samotności
osądzania jego decyzji, które nie muszą być
o�Prawo do spokojnej i godnej śmierci
zgodne
o�Prawo do troskliwej i czułej opieki
z oczekiwaniami innych
w obliczu nadchodzącej śmierci,
o�Prawo do rozmów na tematy religijne
sprawowanej przez kompetentne osoby,
i prawo do praktyk religijnych bez względu na
które powinny rozumieć potrzeby pacjenta
opinie otoczenia
i czerpać satysfakcję ze świadczonej
pomocy.
o�Prawo do uszanowania po śmierci jego ciała
43 44
7
JAK DOCHODZIĆ PRAW PACJENTA ?
o�Na drodze administracyjnej lub sądowej.
o�W przypadku naruszenia praw, pacjentowi
przysługuje skarga na świadczeniodawcę
składana do:
Kierownika Zakładu Opieki Zdrowotnej
Okręgowej Izby Lekarskiej
Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych
Biura Praw Pacjenta działającego przy MZ
Rzecznika Praw Pacjenta NFZ
45
8

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo ochrony zdrowia w pytaniach i odpowiedziach prawa pacjenta
Prawa pacjenta w systemie ubezpieczen zdrowotnych konferencja
Prawa pacjenta i Rzecznik P
Prawa pacjenta
Zasady rachunkowości w zakresie prawa podatkowego w Polsce
Historia państwa i prawa Polski Testy Tablice
Ustawa o prawach pacjenta
Prawa sukcesu Tom XV i tom XVI
Jakość życia pacjentek z chorobą
Wybrane terminy łacińskie pojawiające się w Problematyce Prawa Międzynarodowego
Nałogowy palacz jako pacjent gabinetu stomatologicznego
Bieńkowska i inni Wykład Prawa Karnego Procesowego Ro 23
Przepisy w UE w systemie prawa pracy
Podstawy prawa PS

więcej podobnych podstron