Bałtyk nazywany jest morzem śródziemnym północnej Europy, ponieważ ze wszystkich stron jest otoczony
lądem, a z Morzem Północnym łączy go jedynie kilka płytkich cieśnin. Położone jest w północnej strefie klimatu
umiarkowanego. Oba morza leżą na tym samym szelfie kontynentalnym.
Øð rozciÄ…gÅ‚ość poÅ‚udnikowa  ok. 1300 km
Øð rozciÄ…gÅ‚ość równoleżnikowa najszersza (przez ZatokÄ™ FiÅ„skÄ…)  ok. 600 km
Øð rozciÄ…gÅ‚ość równoleżnikowa najwęższa (przez ZatokÄ™ BotnickÄ…)  100 km
Øð rozciÄ…gÅ‚ość równoleżnikowa poniżej Gotlandii  ok. 250 km
FAZY ROZWOJU BAA
TYKU
1. Bałtyckie Jezioro Lodowe w początkowej fazie rozwoju, ok. 13 tys. lat temu.
2. Bałtyckie Jezioro Lodowe w końcowej fazie rozwoju ok. 10,3 tys. lat temu.
3. Morze Yoldiowe ok. 10 tys. lat temu
4. Jezioro Ancylusowe ok. 9,2 tys. lat temu
5. Morze Litorynowe ok. 7.5 tys.lat temu
6. Morze Bałtyckie dzisiaj
LINIA BRZEGOWA:
Brzegi Bałtyku kształtowały się pod wpływem ruchu wody morskiej, zależnie od swojej budowy
geologicznej. Na wybrzeżach Szwecji, Finlandii w związku z działalnością niszczącą lądolodu powstało
wybrzeże fiordowo-szkierowe. Wybrzeża Skandynawskie są skaliste, wysokie. Południowe wybrzeże Bałtyku,
Polskie określa się jako mierzejowo-zalewowe (budowane przez morze, tereny nisko położone są zalewane) z
mierzejami - Wiślaną, Helską, Kurońską. Południowe wybrzeża Bałtyku są w przeważającym stopniu niskie i
piaszczyste  typ wydmowy w miejscach gdzie występują niskie obszary pradolinie, często zabagnione. Na
południu występują też wybrzeża klifowe(morze niszczy wysoki brzeg - Wyspa Wolin, Gdynia, Jastrzębia Góra,
Estonia)w miejscach, gdzie morze podchodzi do wysoczyzny morenowej (z przewagą glin, głazów).
Wyspy
Øð Fionia
Øð Zelandia
Øð Lolland
Øð Falster
Øð Bornholm
Øð Rugia
Øð Gotlandia
Øð Olandia
Øð Sarema
Øð Hiuma i inne u brzegów Estonii (Vormsi, Muhu)
Øð Wyspy Alandzkie
Øð Pojedyncze wyspy w zatoce botnickiej (Hormon, Angeson, Vallgrund, Hailuoto).
Półwyspy
Øð Mierzeja KuroÅ„ska
Øð Mierzeja WiÅ›lana
Øð Fischland-Darß-Zingst
Øð Mierzeja Helska
Zatoki
Øð Zatoka FiÅ„ska
Øð Zatoka Ryska
Øð Zatoka Pomorska
Øð Zatoka GdaÅ„ska
Øð Zatoka Botnicka
Øð Zatoka KiloÅ„ska
Øð Zatoka Narewka
Øð Zatoka Meklemburska
Øð Zatoka LioÅ„skÄ…
Øð Zatoka Hanu.
Zalewy
Øð Zalew SzczeciÅ„ski
Øð Zalew WiÅ›lany
Øð Zalew KuroÅ„ski
UKSZTAA
TOWANIE DNA
Głębie
Øð Jama Landsort (459 m)
Øð GÅ‚Ä™bia Gotlandzka
Øð GÅ‚Ä™bia GdaÅ„ska (113 m)
Øð GÅ‚Ä™bia ArkoÅ„ska
Øð GÅ‚Ä™bia Bornholmska
PÅ‚ycizny
Øð A
awica SÅ‚upska
Øð A
awica Bornholmska
Øð A
awica Odrzańska
TEMPRERATURA WÓD
Bałtyk jest morzem chłodnym. Temperatura jest uzależniona od położenia-szerokości geograficznej, oraz od
stopnia zasolenia wody (i tak woda słabo zasolona szybciej zamarza). Temperatura w wodach południowej
części BaÅ‚tyku wynosi od 0°C (zima) do 18°C ( lato), natomiast Å›rednio w zatokach aż +22°C. Wody Zatoki
Botnickiej oraz Fińskiej zamarzają w zimie. Wody północnego morza wkraczają w rejon koła polarnego Bałtyk
był już cały skuty lodem , w latach: 1326,1459,1658 Ale ostatnio zamarza tylko północna część. Jest to związane
ze zmianami klimatycznymi, oraz ruchliwością morza, każdego roku płynie po jego wodach około 7000 statków,
poza tym do Bałtyku dostają się liczne ciepłe wody z dużych miast, dlatego woda również nie zamarza , do tego
jeszcze człowiek wykorzystuje lodołamacze, nie pozwalając morzu zamarznąć.
FAUNA I FLORA
Fauna Bałtyku
·ð ryby ·ð ssaki ·ð skorupiaki
o flÄ…dra o foka szara o pÄ…kla
o dorsz o nerpa (foka o krewetka
o makrela obrÄ…czkowana) elegancka
o ciernik o foka pospolita (atlantycka)
o śledz
o morświn o pośródek pospolity
o Å‚osoÅ› o krab
·ð jamochÅ‚ony
o stornia o chełbia modra wełnistoszczypcy
o skarp (turbot) o bełtwa festonowa o krab brzegowy
o szprot o krabik amerykaoski
o ukwiał tęgoczułki
o tobiasz o ukwiałek arkooski o pustelnik
o dobijak o piórówka świecąca bernardyn
o kur diabeł o krewetka bałtycka
·ð żachwy
o tasza o podwój wielki
o dendrodoa
o iglicznia o podwoik
·ð strzaÅ‚ki
o wężynka o ligia oceaniczna
o strzałka bałtycka
o pocierniec (psotówka)
o strzałka mała
o trod wędrowna o stulnik
·ð szkarÅ‚upnie
o sieja pospolita o garnela
o rozgwiazda
o babka czarna o zmieraczek
czerwona
o babka bycza (jako plażowy
o wężowidło białawe
gatunek o kiełż bałtycki
·ð miÄ™czaki
inwazyjny) o lasonogi
o rogowiec bałtycki
o babka mała o bełkaczek pospolity
o rogowiec wapienny
o belona
o małgiew piaskołaz
o węgorz
o cyprina islandzka
o witlinek
o astarta północna
o sandacz
o astarta zachodnia
o koleo pospolity
o omułek jadalny
o sercówka pospolita
o sercówka drobna
o pobrzeżka
o wodożytka
o rozdepka
o błotniarka bałtycka
Flora Bałtyku
Øð Glony wielokomórkowe wystÄ™pujÄ… na pÅ‚ytkich wodach BaÅ‚tyku (do 30 m).
üð glony wielokomórkowe
üð saÅ‚ata morska
üð listownica
üð morszczyn pÄ™cherzykowaty
ZASOLENIE WÓD
Ze względu na niskie zasolenie Bałtyk zalicza się do wód słonawych (mezohalinowych) i określa morzem
półsłonym. Średnie zasolenie wynosi ok. 7 0 . Na ogół waha się w granicach od 2 do 120 , choć zimą zasolenie
nie przekracza 0,78% w Zatoce Gdańskiej. W Kattegacie i Skagerraku wynosi ok. 200 , w Bełtach i Zatoce
Kilońskiej ok. 15 170 , przy polskich wybrzeżach ok. 70 , w Zatoce Puckiej spada do 6,20 , w Zalewie
Wiślanym tylko 1 30 , w Zatoce Fińskiej i Botnickiej spada do 20 . Stosunkowo duże różnice zasolenia w
Bałtyku występują w kierunku pionowym. Słona woda jako cięższa opada ku dnu basenu. Na przykład w
Basenie Bornholmskim przy powierzchni wynosi ok. 7,50 a przy dnie, na głębokości 100 m sięga aż 15 180 .
RUCHY WÓD MORSKICH
Na Bałtyku są słabe ruchy wody morskiej, ponieważ fala pływowa z Morza Północnego, dochodzi
tylko do płytkich ( 11 - 50 metrów głębokości), cieśnin duńskich. Wysokość pływów morskich na
morzu wynosi 40 cm w cieśninie Kattegat, ale już 10 cm ( Zatoka Kilońska) i w granicach 5 - 2 cm
na południowym wybrzeżu Bałtyku. Jeśli idzie o fale spowodowane wiatrem to osiągają nawet d 3
m. Największe takie fale Bałtyku osiągały ( w czasie sztormów 9 metrów wysokości). Bałtyk to
akwen burzliwy.
Øð prÄ…dy morskie:
üð powierzchniowy prÄ…d wód sÅ‚odkich (inaczej wody opadowej), który pÅ‚ynie w kierunku
zachodnim,
üð gÅ‚Ä™binowy prÄ…d wód sÅ‚onych, który przynosi bardzo sÅ‚one wody morskie z basenu Morza
Północnego,
üð dryfy , które wywoÅ‚ujÄ… tzw. potok rumowisk skalnych, zazwyczaj jest to piasek i powstanie
mierzei (ale na wybrzeżu południowym).
PROBLEMY ZANIECZYSZCZENIA
Bałtyk jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie. W 1973 podpisano Konwencję Gdańską o
rybołówstwie i ochronie żywych zasobów Bałtyku i Bełtów. W 1974 siedem państw nadbałtyckich (spośród 9)
podpisało drugą Międzynarodową Konwencję Bałtycką w Helsinkach. Ciągle jednak Bałtyk pozostaje jednym z
najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie..
Øð Przyczyny zanieczyszczenia
üð budowa rowów melioracyjnych
üð intensywne uprzemysÅ‚owienie
üð rozwój i powstawanie nowych miast
üð okoliczne Å›cieki i odpady
üð tysiÄ…ce ton broni chemicznej m.in. pokÅ‚ady gazu muszardowego (iperytu), tabunu innych
trucizn zawierających m.in arsen zatopionej na dnie Bałtyku po II Wojnie Światowej
Øð Skutki zanieczyszczenia
üð Morze BaÅ‚tyckie w ciÄ…gu XX wieku zmieniÅ‚o swój charakter z oligotroficznego (o
przejrzystych wodach) w mocno zeutrofizowane