f o t o g r a f i a
Obecnie absolutna większość profesjonalnych studiów foto-
graficznych używa światła błyskowego. Można je z powodze-
niem wykorzystać również w domowym studiu amatorskim.
Światło błyskowe najlepiej przeka-
zuje kolorystykę zdjęć.
Budujemy domowe studio
S e r g i u s z Mi t i n
Światło błyskowe
ak każde rozwiązanie technicz- odpowiednich kroków, o których połączony z lampami studyjnymi,
ne, S
wiatło błyskowe ma swoje porozmawiamy póx
niej, zdjęcie na- nie może sterować ich błyskiem ani
Jwady i zalety. Być może w tym sze może wyglądać zupełnie ina- też uwzględnić go w obliczeniu pa-
przypadku opłacałoby się zacząć czej, niż planowaliS
my w trakcie rametrów naS
wietlania. PodkreS
lam,
przegląd właS
ciwoS
ci od wad, gdyż kreowania kompozycji. że wszystko to dotyczy nie tylko
niektóre z nich mogą mieć decydu- Drugim istotnym mankamen- aparatów kompaktowych czy też
jące znaczenie dla fotografa amato- tem fotografowania w S
wietle błys- lustrzanek klasy amatorskiej  na-
ra. Najistotniejszym mankamentem kowym jest to, że nie możemy uży- wet przy zakupie drogiego aparatu
S
wiatła błyskowego jest to, że kreu- wać pomiaru S
wiatła za pomocą profesjonalnego powinnyS
my za-
jąc kompozycję, widzimy ją wbudowanego w aparat S
wiatło- pomnieć o dostarczanych przez au-
w S
wietle zupełnie innym niż obiek- mierza. Aparat bowiem dokonuje tomatykę udogodnieniach. W studyj-
tyw  zobaczy w momencie robie- pomiaru S
wiatła zastanego i dosto- nej fotografii w S
wietle błyskowym
nia zdjęcia. Jest to naturalne  sowuje doń parametry naS
wietlania. rządzą ręcznie wymuszone ustawie-
błysk emitowany przez lampę trwa Owszem, jest w stanie uwzględnić nia aparatu! Naturalnie nasz aparat
w granicach od 1/1000 do 1/300 se- doS
wietlenie wbudowaną lampą musi uwzględniać taką możliwoS
ć,
kundy, cóż zdążymy w nim zoba- błyskową i automatycznie zreduko- co w przypadku niedrogich amator-
czyć? Nic! Ludzkie oko nie jest na wać jej błysk, tak aby uniknąć prze- skich kompaktów wcale nie jest ta-
tyle szybkie, jest ono w stanie od- palenia zdjęcia (przynajmniej kie oczywiste.
notować tylko sam fakt błyS
nięcia, w niektórych przypadkach), ale nic R
wiatło błyskowe uwydatnia
66 nic poza tym. Dlatego bez podjęcia poza tym. W żaden sposób nie jest skłonnoS
ć niektórych rodzajów cery
T E K S T A
A T W Y


do S
wiecenia się, zwłaszcza dotyczy to cery tłus-
tej. Refleksy S
wietlne na twarzy w takim przy-
padku mogą popsuć wygląd zdjęć całkiem zau-
ważalnie. Dodatkowo S
wiatło błyskowe potrafi
jakby  zajrzeć pod powierzchowną warstewkę
skóry, o ile można użyć takiego nienaukowego
sformułowania. U osób z wyjątkowo cienką, białą
skórą mogą przeS
witywać drobne naczyńka
krwionoS
ne, co może nadać skórze niezbyt ładne
niebieskawe zabarwienie. Osoba o bardzo jasnej
karnacji albo blada z natury, np. rudzielec, może
wyglądać na zdjęciach robionych w S
wietle błys-
kowym blado aż do przesady, z czego niekoniecz-
nie będzie zadowolona. Istnieją jednak sprzętowe
sposoby  ocieplenia kolorystyki zdjęć w razie
potrzeby. Gorzej jest ze S
ladami po opalaniu. Na
odsłoniętych ramionach panny młodej mogą np.
wyrax
nie zaznaczyć się S
lady po ramiączkach
kostiumu kąpielowego, praktycznie niewidoczne
w S
wietle sztucznym.
Wykonanie takiego zdjęcia w świetle zastanym tym
bardziej nie byłoby możliwe, błysk jednak potrafi
 zamrozić nawet tak gwałtowny ruch.
Z krótkiego czasu trwania
błysku wynikają również cechy
S
wiatła błyskowego, które w jed-
nych przypadkach mogą okazać się
zaletami, w innych zaS
mankamen-
tami. Nie możemy np. regulować
naS
wietlania zdjęć, zmieniając czas
otwarcia migawki. Paradoks? Wcale
nie! Przy dominującym udziale
S
wiatła błyskowego  a do tego
właS
nie powinniS
my dążyć, by unik-
nąć mieszania S
wiatła i zapewnić
wiernoS
ć przekazania barw i ich
czystoS
ć  jest obojętne, czy migaw-
ka będzie otwarta 1/30, czy też
1/125 sekundy, błysk i tak trwa kró-
cej. Dlatego jedynym parametrem
aparatu, za pomocą którego możemy
kontrolować naS
wietlanie zdjęć, jest
liczba przysłony. Czas otwarcia mi-
gawki ustawiamy najkrótszy syn-
chronizowany, jeS
li fotografujemy
lustrzanką z przysłoną szczelinową,
jego wartoS
ć znajdziemy w opisie
W świetle błyskowym znacznie łat-
wiej fotografować dzieci. Namówić
9-miesięczną modelkę, żeby się nie
ruszała chociażby przez chwilę, nie
jest możliwe  światło błyskowe zam-
raża ruch.
67
f o t o g r a f i a
aparatu. Przy aparatach kompakto-
wych z centralną migawką, syn-
chronizacja z błyskiem nie ma zna-
czenia, więc spokojnie można skró-
cić czas jej otwarcia nawet do
1/250  1/300 sekundy, wówczas
obiektyw  złapie praktycznie tylko
S
wiatło błyskowe i dobrze to na-
szym zdjęciom zrobi.
Wspomniane mankamenty
fotografowania w S
wietle błysko-
wym można ominąć sprzętowo, wy-
maga to jednak sporych nakładów
pieniędzy albo pewnej pomysło-
woS
ci. O rozwiązaniach sprzęto-
wych porozmawiamy w kolejnych
numerach magazynu.
Tymczasem warto zwrócić
uwagę na zalety fotografowania
w S
wietle błyskowym, które właS
-
nie decydują o jego popularnoS
ci
w fotografii profesjonalnej.
Pracujemy z krótkimi czasami
otwarcia migawki, co eliminuje
możliwoS
ć poruszenia zdjęć. Może-
my więc pozbyć się ograniczające-
go swobodę komponowania staty-
wu i fotografować wszystko z wol-
nej ręki. Co więcej, przy kompozyc-
jach dynamicznych krótki czas
trwania błysku otwiera niesamowi-
te możliwoS
ci robienia zdjęć w ru-
chu, gdyż jest w stanie  zamrozić
nawet tak gwałtowny ruch, jak
podskok albo machnięcie włosami. Nad światłem błyskowym łatwiej jest zapanować, gdyż pochodzi ono z punkto-
Energia elektryczna potrzeb- wego z
ródła i nie powoduje nagrzania urządzeń. Na tym zdjęciu  magiczna ku-
na jest tylko w momencie ładowa- la jest oświetlona lampą błyskową znajdującym się na dole za kadrem i  dos-
nia kondensatorów lamp błysko- tarczonym przez prymitywny światłowód własnej roboty. Nawet nie wyobra-
wych po poprzednim zdjęciu, czyli żam sobie, jak mógłbym zrealizować tę kompozycję, posługując się światłem
3 5 sekund. Dla porównania  lam- stałym z obojętnie jakiego z
ródła.
py halogenowe palą się na okrągło
i pobierają energię również między
zdjęciami. JeS
li fotografujemy dużo, najmniej korekcji barwnej przy póx
- grożą zapaleniem się materiałów,
a sesje nasze są długie, to szybko niejszej obróbce w komputerze. które przypadkowo weszłyby z nimi
może się okazać, że zużyta bez sen- W absolutnej większoS
ci przypad- w kontakt. Z kolei S
wiatło pilotują-
su energia elektryczna w krótkim ków zwykłe polecenie  automatycz- ce (o nim w kolejnych numerach
czasie wyrówna koszty tanich halo- ne równoważenie poziomów (au- magazynu) to tylko żarówki nie-
genów ogrodowych i całkiem sen- to-levels w programach angloję- wykraczające mocą poza typowe,
sownych lamp błyskowych. zycznych) wystarczy. którymi posługujemy się na co
Trwające zaledwie ułamek Lampy błyskowe nie stwa- dzień. WłaS
ciwie tylko one pobiera-
sekundy, choć bardzo intensywne rzają zagrożenia pożarowego, gdyż ją energię elektryczną pomiędzy
 uderzenie S
wiatła nie robi przyg- ich palniki pozostają chodne i nie zdjęciami.
nębiającego wrażenia na fotografo-
wanej osobie. W czasie kreowania
Uwaga!
kompozycji fotografowana osoba
nie czuje się jak na przesłuchaniu
\ Będąc bezpieczna pod względem pożarowym, lampa błyskowa stwarza inne,
i nie musi mrużyć oczu z powodu
zbyt intensywnego S
wiatła. jeszcze bardziej poważne zagrożenie. Kondensator nawet niezbyt mocnej
Temperatura barwowa lampy zawiera w sobie energię wystarczającą do zadania ciężkiego, a w pe-
S
wiatła błyskowego (około 5500 chowych okolicznościach nawet śmiertelnego porażenia eklektycznego. I za-
kelwinów) jest najbardziej zbliżona chowuje energię długo po odłączeniu lampy od z
ródła zasilania. Dotyczy to
do naturalnego S
wiatła dziennego nie tylko lamp zasilanych siecią stacjonarną. Średniej mocy lampa zasilana
i najlepiej, najpełniej przekazuje ko- najzwyczajniejszymi  paluszkami R6 (baterie typu AA wg innego nazewnic-
lorystykę obrazu. Zdjęcia zrobione twa) jest równie niebezpieczna pod tym względem. W żadnym przypadku nie
68 w S
wietle błyskowym wymagają wolno rozkładać lampy błyskowej ani otwierać jej obudowy, póki nie ma się
całkowitej pewności, że kondensator jest rozładowany i bezpieczny.