Miedź: (zaczerpnięte z Diagnostyki Laboratoryjnej pod red. Dembińskiej-Kieć i Naskalskiego)
Zlokalizowana głównie w:
- wątrobie
- mięśniach
- kościach
Główne funkcje:
- udział w zmiataniu wolnych rodników
- kofaktor cytochromu C
Enzymy miedziozależne:
- katalaza
- dysmutaza ponadtlenkowa
- oksydaza cytochromu C
- oksydaza lizylowa
- urykaza
- tyrozynaza
- monoaminooksydaza
- oksydaza kwasu askorbinowego
- LCAT
- beta-hydroksylaza dopaminy
Miedź uczestniczy w:
- mineralizacji kości
- syntezie hemu
- metabolizmie tkanki łącznej
- tworzeniu mieliny
czynność nerwów
- syntezie melaniny
- metabolizmie cholesterolu
- fosforylacji oksydacyjnej
- tworzeniu wiązań poprzecznych w kolagenie
- krzepnięciu krwi
Najwięcej miedzi w:
- wątrobie
- orzechach
- rodzynkach
Po wchłonięciu z przewodu pokarmowego transportowana do wątroby przez albuminy. W wątrobie wiązana przez ceruloplazminę.
W surowicy miedź występuje głównie w połączeniu z:
- ceruloplazminą
- albuminą
- aminokwasami
Białka wiążące 1 atom miedzi i 1 atom cynku:
- erytrokupreina w erytrocytach
- cerebrokupreina w mózgu
- hepatokupreina w wątrobie
Białka te działają jak dysmutaza ponadtlenkowa
są zmiataczami wolnych rodników ponadtlenkowych.

Ceruloplazmina
stężenie badane w surowicy (krew pobrana na skrzep)
Poziom miedzi badany w surowicy lub dobowej zbiórce moczu.

Niedobory miedzi spowodowane są przez:
- niedostateczna podaż w pokarmach
- utrudnione wchłanianie (np. w zespole Menkesa)
- zaburzenia w metabolizmie miedzi
- nadmierne wydalanie
- obecność antagonistycznie działających metali ciężkich: ołowiu, rtęci, kadmu

Obniżone stężenie miedzi w surowicy występuje:
- często w pierwszych miesiącach życia (0-6 mies.)
- w zespołach złego wchłaniania
- w gastroenteropatiach z utratą białka
- w zespole nerczycowym (utrata ceruloplazminy z moczem)
- w stadium remisji ostrej białaczki
- w niektórych niedokrwistościach z niedoborem żelaza u dzieci
- w niedokrwistości megaloblastycznej w okresie skutecznego leczenia
- w stanach niedożywienia, np. kwashiorkor
- w niektórych dysproteinemiach u niemowląt
Czyli ogólnie wszystko, co zaburza nam gospodarkę białkową
- w chorobie Wilsona i Menkesa

Podwyższone stężenie miedzi jest często obserwowane:
- w ciąży
- w nadczynności i niedoczynności tarczycy
- niedokrwistościach: aplastycznej, złośliwej, megaloblastycznej i z niedoboru żelaza
- w białaczkach ostrych i przewlekłych, w chłoniaku złośliwym, ziarnicy złośliwej
- w hemochromatozie
- w żółciowej marskości wątroby, żółtaczce mechanicznej, zapaleniu wątroby
- w ostrych i przewlekłych zakażeniach
- w kolagenozach i chorobach tkanki łącznej: toczeń trzewny, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba reumatyczna, kłębkowe zapalenie nerek
- w zawale mięśnia sercowego
- przy wzroście białka C-reaktywnego
Ogólnie: w ostrych i przewlekłych chorobach jako wyraz odpowiedzi organizmu na stres.

Ceruloplazmina:
- 1 cząsteczka wiąże 6-7 atomów miedzi
- odpowiada za 80% właściwości antyoksydacyjnych osocza
Wzrost stężenia (indukcja syntezy w wątrobie):
- w ciąży
- przy stosowaniu doustnych środków antykoncepcyjnych
- w procesach zapalnych
- przy martwicy tkanek
2-3 krotny wzrost stężenia w surowicy powoduje pojawienie się jej zielonkawego zabarwienia.

Miedź i nowotwory: (Biochemia Kliniczna w Praktyce Lekarskiej Jana Sznajda)
W tkankach objętych procesem nowotworowym znacznie wzrasta stężenie miedzi.
1. W przypadku nowotworów limfatycznych podwyższone jest stężenie miedzi w wątrobie i śledzionie; w nowotworach samej wątroby zawartość miedzi w tym narządzie jest niższa
2. W przypadku nowotworów złośliwych stężenie miedzi w surowicy zwykle jest podwyższone, przy czym zwiększona jest zawartość ceruloplazminy, natomiast bez zmian pozostaje ilość miedzi transportowanej przez albuminy. Równocześnie, poziom miedzi w erytrocytach często jest obniżony.
3. W przypadku ziarnicy złośliwej i nieziarniczych złośliwych nowotworów limfatycznych wykazano korelację pomiędzy stężeniem miedzi a zaawansowaniem choroby. W niezaawansowanej postaci stężenie rzadko przekracza 24 umol/l (151 ug/100ml). Zawartość miedzi w surowicy spada przy pomyślnej radio- i chemioterapii. Brak zmian w stężeniu miedzi w surowicy przez dłuższy okres czasu może wskazywać na pomyślny wynik leczenia i świadczyć o ustąpieniu choroby
dobra prognoza. Wzrost stężenia miedzi może sugerować nawrót choroby.
4. Podwyższone stężenie miedzi stwierdzono ponadto:
- u 80% pacjentów chorych na raka płuc
- u 35% kobiet chorych na raka szyjki macicy
- u 60% chorych na raka sutka (w tkance objętego procesem nowotworowym sutka zawartość miedzi nawet 12-krotnie przekracza poziom normalny)
Wielu autorów za poziom krytyczny przyjmuje stężenie na poziomie 24 umol/l. U osób chorych na nowotwory złośliwe stwierdza się stężenia przekraczające niekiedy wartość 47 umol/l.
5. Wzrostowi stężenia miedzi towarzyszy zwykle spadek stężenia żelaza i zwiększenie wzajemnego stosunku stężeń Cu/Fe.
6. Stężenie miedzi mierzymy metodą atomowej spektrofotometrii absorpcyjnej.