10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Sprawozdanie z działalności za 2007 r.
Niektóre jednostki, oprócz rocznego sprawozdania finansowego, mają obowiązek spo- 2) przewidywanym rozwoju jednostki,
rządzenia sprawozdania z działalności za dany rok obrotowy. Obowiązek ten określa art. 49 3) ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badań i rozwoju,
ust. 1 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). 4) aktualnej i przewidywanej sytuacji finansowej,
5) nabyciu udziałów (akcji) własnych, a w szczególności celu ich nabycia, liczbie i wartości
Jednostki sporządzające sprawozdanie z działalności
nominalnej, ze wskazaniem, jaką część kapitału zakładowego reprezentują, cenie nabycia
Sprawozdanie z działalności za rok obrotowy sporządzają: oraz cenie sprzedaży tych udziałów (akcji) w przypadku ich zbycia,
 spółki kapitałowe: akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością (w tym także jedno- 6) posiadanych przez jednostkę oddziałach (zakładach),
osobowe), spółki komandytowo-akcyjne, 7) instrumentach finansowych w zakresie:
 towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, a) ryzyka zmiany cen, kredytowego, istotnych zakłóceń przepływów środków pienięż-
 spółdzielnie, nych oraz utraty płynności finansowej, na jakie narażona jest jednostka,
 przedsiębiorstwa państwowe. b) przyjętych przez jednostkę celach i metodach zarządzania ryzykiem finansowym,
Należy dodać, że sprawozdanie z działalności obowiązane są także sporządzić grupy łącznie z metodami zabezpieczenia istotnych rodzajów planowanych transakcji, dla
kapitałowe  tę kwestię reguluje art. 55 ust. 2 ustawy. których stosowana jest rachunkowość zabezpieczeń.
Sprawozdanie z działalności jest uzupełnieniem rocznego sprawozdania finansowego. Sprawozdanie z działalności jednostki powinno również obejmować  o ile jest to
Podstawowym celem sporządzenia sprawozdania z działalności jest przedstawienie in- istotne dla oceny sytuacji jednostki  wskaz
niki finansowe i niefinansowe, łącznie z in-
formacji o zdarzeniach, które miały miejsce w roku sprawozdawczym, dokonanie oceny formacjami dotyczącymi zagadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia, a także
osiągniętych efektów oraz przedstawienie zamierzeń i kierunków rozwoju w następnych dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym. W przy-
okresach (latach). Z treści sprawozdania powinno jednoznacznie wynikać jak kierownik padku istotnych wskaz
ników wskazane jest przedstawić ich poziom za kilka kolejnych
(zarząd) ocenia działalność jednostki w roku sprawozdawczym i sytuację jednostki. okresów (co najmniej za 3-5 lat). Ułatwi to ocenę sytuacji jednostki, określi występujące
Sprawozdanie z działalności powinno być sporządzone w tym samym terminie co roczne w jednostce tendencje.
sprawozdanie finansowe, a więc nie póz
niej niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego.
Podpisanie i zatwierdzenie sprawozdania z działalności
Wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym powinno być przedstawione właściwym
organom zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu Sprawozdanie z działalności podpisuje  podając datę podpisu  wyłącznie kierow-
lub umowy. nik jednostki. W przypadku gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy, sprawozdanie
Biegły rewident badając sprawozdanie finansowe ma obowiązek stwierdzić jego zgod- z działalności podpisują wszyscy członkowie tego organu. Nie składa podpisu na tym
ność z ustawą o rachunkowości oraz z danymi sprawozdania finansowego. sprawozdaniu osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych (art. 52
ust. 3 pkt 2 ustawy o rachunkowości), mimo że często ta osoba sporządza sprawozdanie
Treść i forma sprawozdania z działalności
z działalności. Należy pamiętać, że w sytuacji gdy osoba, której powierzono prowadzenie
Podobnie jak roczne sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z działalności powinno ksiąg rachunkowych, jest jednocześnie członkiem zarządu, to ma ona obowiązek podpisać
rzetelnie i jasno przedstawiać sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy sprawozdanie z działalności.
jednostki. Odmowa złożenia podpisu na sprawozdaniu z działalności wymaga pisemnego uza-
W myśl art. 49 ust. 2 ustawy o rachunkowości sprawozdanie z działalności powinno sadnienia, które dołącza się do tego sprawozdania.
zawierać istotne informacje o stanie majątkowym i sytuacji finansowej, w tym ocenę Sprawozdanie z działalności podlega zatwierdzeniu w trybie i według zasad prze-
uzyskiwanych efektów. Obowiązkowo należy ujawnić informacje o czynnikach ryzyka widzianych dla zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego jednostki, a więc
i mogących wystąpić zagrożeniach dla kontynuacji działalności. nie póz
niej niż w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego. W jednostkach, w których rok
Sprawozdanie powinno zawierać także informacje, które nie wynikają bezpośrednio ze obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, termin ten upływa z dniem 30 czerwca
sprawozdania finansowego, przy czym forma prezentacji tych informacji może być dowolna, 2008 r.
tj. w formie opisowej, tabelarycznej bądz
też tabelaryczno-opisowej. Po zatwierdzeniu jest ono składane wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym
Nie należy natomiast ujawniać informacji stanowiących tajemnicę handlową. w sądzie rejestrowym właściwym dla jednostki, w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia
Sprawozdanie z działalności może zawierać przykładowo informacje o: rocznego sprawozdania finansowego.
1) zdarzeniach istotnie wpływających na działalność jednostki, jakie nastąpiły w roku obro-
Ewa Gruchot
towym, a także po jego zakończeniu, do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego,
 początkowego (sporządzonego na dzień 1 stycznia 2008 r.  w przypadku gdy po-
Podatkowa księga
datnik kontynuuje działalność lub na dzień rozpoczęcia działalności  w przypadku
przychodów i rozchodów gdy podatnik rozpoczął działalność w styczniu 2008 r.) oraz
 końcowego (sporządzonego na dzień 31 stycznia 2008 r.).
Różnicę remanentową podatnik powinien uwzględniać również przy obliczaniu do-
Remanent w ciągu roku i ustalenie dochodu przy
chodu za następne miesiące. W miesiącach po sporządzeniu remanentu ustalenia dochodu
jego uwzględnieniu
nie dokonuje się więc wyłącznie na podstawie osiągniętych przychodów i poniesionych
kosztów. Konieczne jest uwzględnienie przeprowadzonego w trakcie roku remanentu.
Prowadzę działalność gospodarczą i rozliczam się z podatku dochodo-
Może też wystąpić sytuacja, w której podatnik po jakimś czasie ponownie spo-
wego na podstawie księgi podatkowej. Na polecenie urzędu skarbowego
rządzi w trakcie roku spis z natury. Wtedy przy obliczaniu dochodu powinien brać
sporządziłem spis z natury 31 stycznia 2008 r. i ustaliłem zaliczkę za ten
pod uwagę różnice remanentowe występujące pomiędzy spisem z natury sporządzonym
miesiąc przy uwzględnieniu różnicy remanentów. Jak ustalać zaliczkę w na-
na 1 stycznia (lub dzień rozpoczęcia działalności w danym roku) a spisem końcowym
stępnych miesiącach? Czy wartość remanentu należy wpisać do księgi?
sporządzonym na koniec miesiąca, w którym ponownie przeprowadzono remanent.
Co do zasady, dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obli- Natomiast obliczając dochód za cały rok podatkowy nie uwzględnia się spisów
czenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów z natury przeprowadzanych w trakcie roku. Uwzględnieniu wówczas podlega tylko
jest różnica pomiędzy wynikającym z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania. różnica remanentów: początkowego (na 1 stycznia lub dzień rozpoczęcia działalności
Stanowi o tym art. 44 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. w danym roku) i końcowego (na 31 grudnia).
z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).
Aby obliczyć dochód i ustalić zaliczkę na podatek dochodowy podatnik nie musi Przykład
więc co miesiąc dokonywać spisu z natury. Podatnicy obowiązani są do sporządze- Podatnik prowadzi księgę podatkową kontynuując w roku 2008 działalność gospodar-
nia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) czą. Remanent na dzień 1 stycznia 2008 r. wyniósł 11.000 zł i został wpisany do księgi pod
podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, pozycją 1. Podatnik przeprowadził remanent na dzień 31 stycznia 2008 r., który wyniósł
braków i odpadów na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień 8.000 zł. Remament został wpisany do księgi pod pozycją np. 45.
rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie zmiany wspólnika, Z zapisów w księdze podatkowej za okres 1-31 styczeń 2008 r. wynikają następujące
zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności. Stanowi o tym ż 27 dane:
ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi  przychody (suma kolumn 7 i 8) 43.000 zł,
przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475 ze zm.).  koszty uzyskania przychodów (suma kolumn 10, 11 i 14) 29.000 zł.
Podatnik może sporządzić spis z natury w innym terminie niż wyżej wskazane. Dochód w styczniu podatnik ustalił następująco:
W takim jednak przypadku musi zawiadomić w formie pisemnej właściwego na-  przychody 43.000 zł,
czelnika urzędu skarbowego  w terminie 7 dni przed datą sporządzenia spisu (ż 28  koszty uzyskania przychodów  29.000 zł,
ust. 4 rozporządzenia) oraz wpisać spis do księgi (ż 27 ust. 2 rozporządzenia).  różnica remanentów pomniejszająca dochód (11.000 zł  8.000 zł)  3.000 zł,
Jeśli podatnik sporządza remanent na koniec miesiąca, dochód ustala się według  dochód 11.000 zł.
zasad określonych w art. 24 ust. 2 ustawy o pdof, tj. przy uwzględnieniu różnic re- Z zapisów w księdze podatkowej za okres 1-29 luty 2008 r. wynikają następujące
manentowych. Wówczas dochodem z działalności gospodarczej jest różnica pomiędzy dane:
przychodem z tej działalności a kosztami uzyskania przychodów:  przychody 56.000 zł,
" powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego  koszty uzyskania przychodów 33.000 zł.
 jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu począt- Dochód w lutym podatnik ustalił następująco:
kowego lub  przychody (43.000 zł + 56.000 zł) 99.000 zł,
" pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego  koszty uzyskania przychodów (29.000 zł + 33.000 zł)  62.000 zł,
 jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa niż wartość remanentu koń-  różnica remanentów pomniejszająca dochód (11.000 zł  8.000 zł)  3.000 zł,
cowego.  dochód 34.000 zł.
Sposób obliczenia dochodu przy sporządzaniu remanentu określa również pkt 21 objaś- Uwaga: Gdyby podatnik na dzień 29 lutego 2008 r. przeprowadził spis z natury, który
nień do podatkowej księgi stanowiący załącznik nr 1 do rozporządzenia. Przedstawiony wyniósłby 5.000 zł  dochód w lutym ustalałby następująco:
tam sposób obliczenia dochodu dotyczy również sporządzania spisu z natury w trakcie  przychody (43.000 zł + 56.000 zł) 99.000 zł,
roku podatkowego, np. na koniec miesiąca (pkt 22 objaśnień).  koszty uzyskania przychodów (29.000 zł + 33.000 zł)  62.000 zł,
Z pytania wynika, że podatnik sporządził spis z natury na dzień 31 stycznia 2008 r.  różnica remanentów pomniejszająca dochód (11.000 zł  5.000 zł)  6.000 zł,
Dochód stanowiący podstawę ustalenia zaliczki na podatek dochodowy za styczeń 2008 r.  dochód 31.000 zł.
ustalić więc powinien przy uwzględnieniu różnicy remanentów:
Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa nr 23 " 20.03.2008 r.